Tiêm vaccine Pfizer cho trẻ: Những điều phụ huynh cần biết

Ngày 29/10, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cấp giấy phép sử dụng khẩn cấp vaccine Covid-19 của Pfizer cho trẻ từ 5-11 tuổi. Trong quá trình xét duyệt, các chuyên gia trong hội đồng FDA đã thảo luận rất kỹ lưỡng và cân nhắc các vấn đề để xem lợi ích của vaccine có lớn hơn rủi ro hay không.

Có nhiều phát biểu bày tỏ lo ngại về bệnh viêm cơ tim, một tác dụng phụ hiếm gặp nhưng có khả năng diễn biến nghiêm trọng của vaccine Pfizer và Moderna, chủ yếu ở nam thiếu niên và thanh niên. Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng, dù ít có nguy cơ mắc Covid-19 nghiêm trọng so với người lớn, nhưng trẻ em cũng thuộc đối tượng nguy cơ cao.

Jay Portnoy, thành viên Ủy ban Cố vấn FDA đồng thời là bác sĩ nhi khoa thuộc bệnh viện Children’s Mercy ở (Kansas Mỹ) chia sẻ, vào tháng trước, nơi anh làm việc đã chật kín chỗ, do có nhiều trẻ em bị mắc Covid-19 nhập viện. Anh mong muốn làm điều gì đó để ngăn chặn việc này.

Ảnh hưởng của Covid-19 đối với trẻ từ 5-11 tuổi

Fiona Havers, một quan chức y tế chuyên theo dõi dữ liệu về Covid-19 của CDC Mỹ cho hay, tính đến ngày 28/10, đã có 171 trẻ em trong độ tuổi 5-11 tuổi ở Mỹ chết vì Covid-19. Hơn 8.300 trẻ em từ 5 -11 tuổi bị bệnh nặng đã phải nhập viện và khoảng một phần ba trong số đó cần được chăm sóc đặc biệt.

Hơn 5.000 trẻ em nhiễm bệnh đã phát triển hội chứng viêm đa hệ thống, còn gọi là MIS-C, khiến nhiều hệ thống cơ quan của cơ thể bị viêm nghiêm trọng. Trong số các trường hợp được báo cáo, 39% là trẻ em từ 6-11 tuổi.

Trẻ em có thể bị Covid-19 kéo dài, với các biểu hiện như mệt mỏi, ho, đau đầu, mất ngủ, khó tập trung, đau cơ, đau khớp tồn tại một thời gian dài sau khi bị bệnh. Điều này có thể hạn chế hoạt động và ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và việc đi học của trẻ.

Trong khi đó, theo một cuộc khảo sát của Văn phòng Thống kê quốc gia Anh, 7-8% trẻ em ở Anh bị nhiễm Covid-19 vẫn có các triệu chứng kéo dài sau hơn 12 tuần kể từ khi được chẩn đoán mắc bệnh.

Hiệu quả của vaccine Pfizer

Pfizer đã đánh giá phản ứng miễn dịch và độ an toàn của vaccine theo công nghệ mRNA cho khoảng 2.250 trẻ em trẻ từ 5-11 tuổi. Trong số đó, 2/3 trẻ được tiêm vaccine và 1/3 còn lại được dùng giả dược.

Pfizer đánh giá bằng cách xem xét mức độ kháng thể. Công ty này đã so sánh phản ứng ở nhóm trẻ từ 5-11 tuổi sau khi tiêm mũi thứ hai một tháng với mức kháng thể ở nhóm từ 16-25 tuổi (nhóm này thử nghiệm nghiên cứu hiệu quả của vaccine ở hàng chục nghìn người).

Kết quả cho thấy, không có sự khác biệt về đáp ứng miễn dịch giữa các nhóm tuổi khác nhau, ngay cả khi trẻ nhỏ được dùng liều ít hơn. FDA cũng đã có báo cáo đánh giá về dữ liệu thử nghiệm của Pfizer. Vì đáp ứng miễn dịch giữa hai nhóm là tương tự nhau nên khả năng bảo vệ chống lại Covid-19 do vaccine cung cấp cho mỗi nhóm cũng tương tự nhau.

Bên cạnh đó, Pfizer cũng đã thống kê số trường hợp mắc Covid-19 có triệu chứng xảy ra ít nhất một tuần sau khi tiêm mũi thứ hai ở trẻ em được tiêm chủng so với những trẻ được tiêm giả dược. Kết quả là, 3/1.450 trẻ được tiêm chủng đã mắc Covid-19, 16/736 trẻ chưa được tiêm chủng mắc bệnh.

Không chỉ vậy, vaccine của Pfizer có hiệu quả bảo vệ gần 91% trong việc chống lại các triệu chứng của Covid-19 với trẻ từ 5-11 tuổi, không có trường hợp nào trong cuộc thử nghiệm mắc Covid-19 nghiêm trọng hoặc hội chứng viêm đa hệ thống MIS-C.

Các tác dụng phụ của vaccine Pfizer

Trong thử nghiệm lâm sàng, các tác dụng phụ thường gặp là đỏ, sưng và đau tại vị trí tiêm ở cánh tay, cũng như nhức đầu và mệt mỏi. Không có trường hợp nào bị phản vệ, một phản ứng dị ứng nghiêm trọng rất hiếm gặp đã được báo cáo khi tiêm vaccine Pfizer lần đầu tiên cho người lớn ngoài các thử nghiệm lâm sàng.

Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) đã thực hiện kiểm tra trên 3.100 trẻ em và kết luận các mũi tiêm này là an toàn. Trẻ chỉ bị một số phản ứng như đau cánh tay hoặc sốt. Những phản ứng này cũng tương tự hoặc ít hơn so với trẻ vị thành niên và thanh niên sau khi tiêm.

Nên hay không nên cho trẻ tiêm vaccine Covid-19?

Theo CDC Mỹ, mặc dù khả năng mắc bệnh nặng và tử vong ở trẻ nhỏ thấp hơn so với người lớn, nhưng nguy cơ đó vẫn tồn tại. Thêm vào đó, Covid-19 đã gây ra những tác động xã hội, sức khỏe tâm thần và giáo dục sâu sắc với thanh, thiếu niên trong đó có cả việc nới rộng những chênh lệch trong học tập.

Các chuyên gia y tế nêu rõ, việc tiêm chủng có thể giúp khả năng miễn dịch ở trẻ tăng cao đồng thời làm giảm nguy cơ trẻ nhỏ truyền virus cho những người lớn dễ bị tổn thương trong gia đình và cộng đồng.

Liệu những đứa trẻ 11 tuổi có nên đợi đến sinh nhật thứ 12 để tiêm liều lượng như người lớn hay không?

Đối với câu hỏi trên, Bác sĩ nhi khoa tại bệnh viện thuộc Đại học Duke Walter, người đã tham gia thử nghiệm lâm sàng vaccine Pfizer khuyến nghị không nên đợi. Bởi vì ngay cả với liều lượng thấp hơn, vaccine cũng giúp trẻ 11 tuổi phát triển rất nhiều kháng thể.

Dữ liệu được trình bày trong cuộc họp tư vấn của FDA ngày 26/10 cho thấy, trẻ em từ 5-11 tuổi có mức kháng thể tương tự như các nhóm tuổi lớn hơn một tháng sau liều thứ hai. Bác sĩ Walter tin rằng, trẻ chưa đến 12 tuổi cũng sẽ được bảo vệ giống như những đứa trẻ 12 tuổi.

Liệu trẻ có bị viêm cơ tim khi tiêm vaccine?

Kết quả thử nghiệm cho thấy, không có trường hợp viêm cơ tim nào xảy ra ở trẻ em từ 5-11 tuổi trong thời gian theo dõi ba tháng sau khi tiêm chủng.

Nhưng khả năng biến chứng hiếm gặp này có thể xảy ra khi vaccine được sử dụng với số lượng lớn hơn. Tuy nhiên, hội đồng tư vấn của FDA đã cân nhắc giữa nguy cơ viêm cơ tim so với lợi ích của việc được bảo vệ chống lại bệnh Covid-19 phải nhập viện và tử vong.

Cho đến nay, hàng chục triệu liều vaccine Covid-19 đã được tiêm cho nhóm người từ 12-29 tuổi. Trong đó, có 877 trường hợp viêm cơ tim được xác nhận và 829 trường hợp nhập viện điều trị nhưng không có trường hợp nào tử vong.

Viêm cơ tim cũng có thể xảy ra với người bệnh mắc Covid-19. Theo một nghiên cứu về dữ liệu bệnh viện Mỹ từ tháng 3/2020 đến tháng 1/2021, bệnh nhân mắc bệnh có nguy cơ bị viêm cơ tim cao gấp 16 lần so với bệnh nhân không mắc bệnh.

Phó giám đốc phụ trách chính sách vaccine tại Trung tâm Quốc gia về Tiêm chủng và Bệnh đường hô hấp của CDC ở Atlanta Melinda Wharton cho hay, viêm cơ tim cũng có thể xảy ra trong dân số nói chung, do nhiễm trùng hoặc các nguyên nhân khác, bệnh có xu hướng xảy ra sau tuổi dậy thì. Trẻ nhỏ thường có tỉ lệ mắc bệnh thấp hơn và liều lượng vaccine sử dụng cũng thấp hơn nên không lo ngại về bệnh viêm cơ tim. Việc cấp phép vaccine là một bước tiến để phòng ngừa Covid-19 và bảo vệ trẻ em.

Cha mẹ cần chuẩn bị gì khi cho trẻ tiêm vaccine?

Các mũi tiêm có thể có các tác dụng phụ điển hình như sốt hoặc mệt mỏi. Những triệu chứng này thường khá nhẹ. Nhưng một số trẻ có thể bị các tác dụng phụ mạnh hơn, chẳng hạn như cảm thấy mệt mỏi hơn những trẻ khác. Nếu trẻ bị sốt, cảm thấy khó chịu, đau nhức hơn thì có thể dùng thuốc giảm đau, hạ sốt.