| Ngày 15/7, Tổng thống Donald Trump bày tỏ tin tưởng Anh sẽ chiến đấu để bảo vệ Mỹ, nhưng không thể nói điều tương tự về EU và đây là một yếu tố khiến Washington không ký thỏa thuận thương mại với khối này. (Nguồn: Shutterstock) |
Châu Á-Thái Bình Dương
* Trung Quốc cạnh tranh xuất khẩu với Mỹ: Ngày 15/7, Bộ Thương mại Trung Quốc công bố kế hoạch thắt chặt hạn chế xuất khẩu với một số công nghệ vật liệu pin, trong bối cảnh cuộc chiến thương mại với Mỹ. Theo đó, một công nghệ sản xuất vật liệu cực dương pin được đánh dấu là “hạn chế”, đồng nghĩa việc xuất khẩu cần giấy phép đặc biệt. Bộ Thương mại cũng bổ sung thêm 5 “điểm kiểm soát” mới với công nghệ luyện kim phi sắt.
Trong năm nay, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã nhiều lần công kích lẫn nhau về biện pháp kiểm soát xuất khẩu, trong đó Washington nâng ngưỡng hạn chế bán chất bán dẫn tiên tiến cho Trung Quốc. Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng cáo buộc Bắc Kinh cản trở xuất khẩu đất hiếm để trả đũa các mức thuế cao mà Washington áp lên hàng hóa Trung Quốc. (AFP)
* Hàn Quốc gieo hi vọng hòa bình qua quân sự: Ngày 15/7, ứng viên Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Ahn Gyu-back cam kết sử dụng sức mạnh quân sự để thiết lập hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên và cải thiện quan hệ với Bình Nhưỡng.
Phát biểu trước Quốc hội, ông Ahn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì đối thoại với Bình Nhưỡng, đồng thời khẳng định sẽ theo đuổi chiến lược hòa bình dựa trên sức mạnh và tính bền vững: "Chúng tôi sẽ thiết lập năng lực răn đe dựa trên sức mạnh quân sự vững chắc, đồng thời để ngỏ cánh cửa đối thoại nhằm giảm căng thẳng và xây dựng lòng tin". (Yonhap)
* Nhật Bản dự báo "kỷ nguyên khủng hoảng": Ngày 15/7, Nhật Bản công bố Sách Trắng Quốc phòng 2025, trong đó nhận định thế giới đang đối mặt thách thức lớn nhất kể từ khi kết thúc Thế chiến II và đã bước vào “kỷ nguyên khủng hoảng mới”.
Sách Trắng đưa ra đánh giá về môi trường an ninh khu vực mà Tokyo đang đối mặt, cũng như phân tích những tiến bộ mà nước này đạt được trong tăng cường năng lực phòng thủ. Văn kiện này còn dự báo chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ tác động đáng kể khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, cũng như sự thay đổi mạnh mẽ trong cán cân quyền lực toàn cầu và cạnh tranh giữa các nước. (Japan Times)
Châu Âu
* Ba nước EU dọa cấm vận toàn cầu Iran: Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot ngày 15/7 tuyên bố, Pháp, Vương quốc Anh và Đức sẽ kích hoạt cơ chế “snapback” (tự động áp đặt trở lại các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc) với Iran muộn nhất vào cuối tháng 8/2025, nếu đến thời điểm đó không có tiến triển cụ thể về một thỏa thuận hạt nhân.
Ông Barrot phát biểu với báo giới trước cuộc họp Ngoại trưởng EU tại Brussels: “Pháp và các đối tác của chúng tôi... hoàn toàn có cơ sở để tái áp đặt các lệnh cấm vận toàn cầu đối với vũ khí, ngân hàng và thiết bị hạt nhân từng được dỡ bỏ cách đây 10 năm. Nếu không có cam kết chắc chắn, cụ thể và có thể kiểm chứng từ Iran, chúng tôi sẽ thực hiện động thái này muộn nhất vào cuối tháng Tám”. (France 24)
* Nga bác bỏ "tối hậu thư" từ Mỹ: Ngày 15/7, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cho rằng tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump với Moscow là “tối hậu thư mang tính kịch” và Nga không quan tâm điều này. Trước đó một ngày, Tổng thống Trump khẳng định sẽ áp thuế nhập khẩu "rất nặng", lên tới 100% với Nga nếu Moscow không đạt thỏa thuận giải quyết xung đột Ukraine trong vòng 50 ngày tới.
Trong khi đó, phát biểu họp báo cùng ngày, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiến cho rằng các biện pháp trừng phạt của Mỹ với Nga sẽ không góp phần giải quyết xung đột Ukraine. Ông nhấn mạnh Bắc Kinh phản đối mạnh mẽ biện pháp trừng phạt đơn phương, vì cuộc chiến thuế quan và hành động gây sức ép sẽ không giúp giải quyết vấn đề. (Sputnik)
* NATO sắp tập trận ở nước sát biên giới Nga: Ngày 14/7, Bộ Quốc phòng Georgia cho biết nước này sẽ có lần thứ 12 đăng cai tổ chức cuộc tập trận đa quốc gia của NATO, mang tên Agile Spirit 2025, diễn ra từ ngày 25/7 - 6/8. Mục tiêu của cuộc tập trận là tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu và năng lực hiệp đồng tác chiến.
Các nội dung chính của Agile Spirit 2025 gồm diễn tập chỉ huy - tham mưu, hành quân chiến thuật Georgia-Mỹ dọc theo tuyến đường Senaki - Vaziani, diễn tập bắn đạn thật, huấn luyện tác chiến đặc biệt và kiểm tra Trung tâm huấn luyện chiến đấu của lực lượng quốc phòng Georgia. (Euronews)
Trung Đông-châu Phi
* Israel siết nghĩa vụ quân sự: Ngày 14/7, Tổng chưởng lý Israel Gali Baharav-Miara yêu cầu Thủ tướng nước này Benjamin Netanyahu có kế hoạch tăng cường thực thi pháp luật với người Do Thái chính thống trốn nghĩa vụ quân sự.
Theo bà Gali Baharav-Miara, chỉ có 1.700 người thuộc cộng đồng Do Thái chính thống nhập ngũ trong giai đoạn năm 2024-2025, trong khi chính phủ đã cam kết với Tòa án Công lý tối cao trong việc tuyển ít nhất 3.000 người thuộc cộng đồng này. Tổng chưởng lý Gali Baharav-Miara cáo buộc tình trạng trên làm gia tăng bất bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ quân sự tại Israel. (Al Jazeera)
* Giao tranh leo thang ở miền Trung Sudan: Ngày 14/7, Lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF) bán quân sự đã tấn công làng Oum Garfa, bang Bắc Kordofan, miền Trung Sudan, khiến ít nhất 48 dân thường thiệt mạng, trong đó có phụ nữ và trẻ em.
Làng Oum Garfa nằm trên tuyến đường chiến lược nối tới thủ đô Khartoum và cách thị trấn Bara khoảng 90 km về phía Bắc, nơi từng xảy ra giao tranh giữa RSF với quân đội Sudan. Theo Tổ chức di cư quốc tế (IOM), hơn 3.000 người phải sơ tán do giao tranh leo thang, nhiều người trong số này đang tìm nơi trú ẩn gần Bara. (Sudan Tribune)
* Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) gia hạn nhiệm vụ phái bộ ở Yemen và Haiti: Ngày 14/7, HĐBA LHQ nhất trí thông qua 2 nghị quyết riêng rẽ nhằm gia hạn nhiệm vụ của các phái bộ LHQ tại Haiti và Yemen.
Theo Nghị quyết 2785, HĐBA quyết định kéo dài nhiệm kỳ của Văn phòng Phối hợp của LHQ tại Haiti (BINUH) thêm 6 tháng rưỡi, đến hết ngày 31/1/2026. Trong khi đó, Nghị quyết 2786 gia hạn thời gian hoạt động của Phái bộ LHQ hỗ trợ thực thi thỏa thuận Hudaydah tại Yemen (UNMHA) cũng thêm 6 tháng rưỡi, đến ngày 28/1/2026. (UN News)
Châu Mỹ
* Tổng thống Trump tiết lộ lý do "ưu ái" Anh hơn EU: Tổng thống Donald Trump ngày 15/7 bày tỏ tin tưởng Anh sẽ chiến đấu bảo vệ Mỹ, nhưng không thể nói điều tương tự về EU, và đây là một yếu tố khiến Washington không ký thỏa thuận thương mại với khối này.
Trong cuộc phỏng vấn với BBC, ông Trump bày tỏ hoài nghi về sự ủng hộ của các thành viên NATO, ngay cả khi họ đồng ý tăng chi tiêu quốc phòng. Tổng thống Trump chia sẻ: “Một trong những vấn đề của NATO, như tôi đã nói, chúng ta phải chiến đấu vì họ, nhưng nếu chúng ta có chiến tranh, liệu họ thực sự sẽ chiến đấu vì chúng ta không? Và tôi không chắc mình có thể khẳng định điều đó, nhưng tôi sẽ nói thế này, tôi tin rằng Anh sẽ chiến đấu cùng chúng tôi".
Tổng thống Trump cho biết đây là lý do khiến ông sẵn sàng dành cho Anh một số miễn trừ trong chương trình thuế quan. Ngược lại, ông đã đe dọa áp thuế 30% đối với hàng hóa châu Âu. (Reuters)
* Chính quyền liên bang Mỹ bị kiện: Một liên minh gồm 24 bang hầu hết do đảng Dân chủ lãnh đạo, cùng Đặc khu Columbia ngày 14/7 đã kiện chính quyền Tổng thống Donald Trump vì từ chối chi khoảng 6,8 tỷ USD ngân sách liên bang dành cho các trường phổ thông.
Đơn kiện nộp lên tòa án liên bang tại Rhode Island, cáo buộc Bộ Giáo dục và Văn phòng Quản lý ngân sách (OMB) vi hiến khi phong tỏa ngân sách 6 chương trình đã được Quốc hội phê duyệt, khiến trường học trên toàn quốc rơi vào hỗn loạn.
Các khoản tiền bị phong tỏa bao gồm ngân sách hỗ trợ giáo dục trẻ em lao động nhập cư, tuyển dụng và đào tạo giáo viên, dạy tiếng Anh, nâng cao học lực, chương trình sau giờ học và mùa Hè, cũng như hỗ trợ xóa mù chữ cho người lớn và đào tạo kỹ năng nghề. (CNN)