| Thủ tướng Pháp vừa từ chức Sébastien Lecornu (trái) và Tổng thống Emmanuel Macron tại Paris hồi tháng 7/2025. (Nguồn: EPA) |
Châu Âu
Nhiệm kỳ 27 ngày của ông Sébastien Lecornu trên cương vị thủ tướng đã phá vỡ kỷ lục 99 ngày của người tiền nhiệm Michel Barnier. Phát biểu sau khi từ chức, ông Lecornu nói: "Tôi đã sẵn sàng thỏa hiệp, nhưng mỗi đảng phái chính trị đều muốn phe còn lại áp dụng toàn bộ chương trình của mình".
Hiện, Tổng thống Mac
Tin tức về việc Thủ tướng Lecornu từ chức khiến chỉ số chứng khoán CAC 40 của Pháp giảm 2% so với mức đóng cửa ngày thứ Sáu, phản ánh lo ngại ngày càng gia tăng của giới đầu tư về tình trạng bất ổn chính trị tại quốc gia này. (Politico)
* Liên minh châu Âu (EU) đang “tan rã”, theo lời Thủ tướng Hungary Viktor Orban ngày 5/10. Ông nói rõ: "Budapest không nên gắn chặt số phận của mình với EU hơn bây giờ và việc chấp nhận đồng Euro sẽ là mối liên kết chặt chẽ nhất có thể”.
Lên nắm quyền từ năm 2010, Thủ tướng Orban ngày càng lên tiếng chỉ trích EU, tổ chức đã đình chỉ hàng tỷ Euro tiền tài trợ cho Hungary do các cải cách pháp quyền của nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa dân tộc. (EconomX)
* EU kêu gọi chính quyền Gruzia cần bảo đảm quyền biểu tình của người dân, sau khi chính phủ nước này cáo buộc phe đối lập đang tìm cách tiến hành một cuộc đảo chính trong cuộc bầu cử ngày 4/10.
Trong tuyên bố chung, đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại của EU Kaja Kallas và Ủy viên phụ trách mở rộng EU Marta Kos nêu rõ: “Chúng tôi kêu gọi các bên bình tĩnh và kiềm chế trong giai đoạn hậu bầu cử, đồng thời kêu gọi chính quyền tôn trọng quyền tự do tụ họp và tự do ngôn luận của công dân”.
Trước đó cùng ngày, Thủ tướng Gruzia Irakli Kobakhidze tuyên bố sẽ bắt giữ các thành viên phe đối lập, sau khi cảnh sát sử dụng vũ lực nhằm vào người biểu tình tìm cách xâm nhập Phủ Tổng thống, động thái mà ông cho là một nỗ lực đảo chính trong thời gian bầu cử chính quyền địa phương. (EEAS)
* Giải Nobel Y sinh 2025 vinh danh 3 nhà khoa học Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell và Shimon Sakaguchi “vì những khám phá liên quan khả năng dung nạp miễn dịch ngoại biên”.
Ba nhà khoa học đã phát hiện “những người gác cổng” của hệ miễn dịch là các tế bào T điều hòa, qua đó đặt nền tảng cho một lĩnh vực nghiên cứu mới.
Những phát hiện này mở đường cho việc phát triển các liệu pháp y học tiềm năng hiện đang được thử nghiệm lâm sàng, với kỳ vọng có thể điều trị hoặc chữa khỏi các bệnh tự miễn, nâng cao hiệu quả điều trị ung thư và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng sau ghép tế bào gốc. (Nobel Prize)
Châu Á-Thái Bình Dương
* Mỹ phải tôn trọng "lằn ranh đỏ" cùng các ranh giới cốt lõi của Ấn Độ và phải có thỏa thuận thương mại giữa hai bên, vì đây là thị trường lớn nhất thế giới, Ngoại trưởng Ấn Độ S. Jaishankar khẳng định tại Diễn đàn kinh tế Kautilya ở New Delhi ngày 5/10.
Ông Jaishankar cho biết, Ấn Độ và Mỹ hiện còn một số bất đồng và hai bên chưa đạt đồng thuận trong các cuộc đàm phán thương mại. Ngoài ra, theo ông, dù Ấn Độ tuyên bố một số mức thuế quan mà Mỹ đang áp dụng là không công bằng, song "không nên thổi phồng đến mức coi đây là yếu tố tác động tới mọi khía cạnh của quan hệ song phương”. (ANI)
* Khinh hạm tàng hình INS Sahyadri do Ấn Độ tự đóng đã cập cảng Kemaman (Malaysia) trong khuôn khổ triển khai hoạt động của Hạm đội miền Đông tới Biển Đông và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Hải quân Ấn Độ ngày 5/10 thông báo, chuyến thăm cảng diễn ra hôm 2/10 và “tàu đã được Hải quân Hoàng gia Malaysia đón tiếp trọng thị, thể hiện mối quan hệ văn hóa lâu đời và truyền thống hàng hải chung giữa hai nước”.
Đây là lần thứ ba INS Sahyadri thăm Malaysia, khẳng định mối quan hệ hải quân song phương đang phát triển mạnh mẽ. (New Indian Express)
* Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un thăm tàu khu trục Choe Hyon 5.000 tấn đầu tiên của nước này vào ngày 5/10, trong khuôn khổ lịch trình tham dự triển lãm vũ khí quân sự.
Trong chuyến thăm, ông Kim Jong Un cho biết, năng lực to lớn của hải quân Triều Tiên cần được phát huy trên đại dương rộng lớn để ứng phó với mọi hành động mang tính khiêu khích nhằm bảo vệ chủ quyền quốc gia và lợi ích an ninh. (KCNA)
* Thủ tướng Singapore Lawrence Wong sẽ thực hiện chuyến thăm chính thức đầu tiên tới Australia và New Zealand trên cương vị người đứng đầu chính phủ từ ngày 6-11/10, nhân dịp kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao với cả hai nước.
Chuyến thăm kéo dài 6 ngày này nhằm tái khẳng định tình trạng tốt đẹp của quan hệ song phương giữa Singapore với cả Australia và New Zealand. Singapore sẽ ký với cả hai nước Tuyên bố chung khởi động Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện (CSP) song phương. (The Straits Times)
* Australia-Papua New Guinea ký hiệp ước quốc phòng đầu tiên sau hơn 70 năm, theo đó, hai nước có nghĩa vụ hỗ trợ lẫn nhau nếu một trong hai bên bị tấn công.
Thủ tướng Australia Anthony Albanese phát biểu tại Canberra: “Đây là thỏa thuận mang tính lịch sử. Bằng việc tiếp tục củng cố quan hệ an ninh trong khu vực, chúng ta cũng đang bảo vệ chính an ninh của mình”. (ABC News)
Trung Đông-châu Phi
* Nỗ lực tiến tới thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza giữa Israel và nhóm Hamas “có vẻ như đang có hiệu quả”, theo lời Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 5/10 (giờ địa phương), đồng thời cho biết ông sẽ "đợi một thời gian nữa và xem mọi chuyện sẽ diễn ra thế nào”.
Nhà lãnh đạo Mỹ thông báo, “những cuộc thảo luận rất tích cực” đã diễn ra giữa nhóm Hamas và các nhà trung gian Arab vào cuối tuần nhằm bảo đảm việc trả tự do cho các con tin và chấm dứt giao tranh ở Dải Gaza. Các nhóm chuyên gia kỹ thuật sẽ họp lại tại Ai Cập để “xử lý và làm rõ những chi tiết cuối cùng”.
Ngày 6/10, Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul đánh giá, các nỗ lực đang được tiến hành nhằm chấm dứt xung đột ở Gaza là “đáng hy vọng nhất” kể từ khi bùng phát cách đây 2 năm.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Iran ra thông cáo khẳng định, nước này sẽ ủng hộ bất kỳ sáng kiến nào có thể dẫn tới việc chấm dứt xung đột ở Dải Gaza và hiện thực hóa quyền tự quyết hợp pháp của người dân Palestine. (Sputnik, Reuters)
* Các cuộc đụng độ vẫn tiếp diễn tại Dải Gaza và Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) đã tiến hành loạt không kích tấn công nhóm tay súng mang theo súng cối và thiết bị nổ. Nhóm chiến binh bị tiêu diệt hoàn toàn. Theo IDF, toán vũ trang này đã lên kế hoạch thực hiện các vụ tấn công binh sĩ đang làm nhiệm vụ tại thành phố Gaza.
Một cuộc không kích khác nhằm vào nhóm chiến binh đang bắn súng cối vào lực lượng Israel tại cùng khu vực, khiến 1 binh sĩ bị thương nhẹ. IDF khẳng định các chiến đấu cơ Israel đã tiêu diệt những phần tử nã súng cối.
Trong một diễn biến khác, IDF cáo buộc các tay súng Hamas đã sử dụng súng chống tăng RPG tấn công các phương tiện kỹ thuật của Sư đoàn 98 đang hoạt động tại thành phố Gaza. Không có thương vong nào được ghi nhận. (Times of Israel)
Châu Mỹ
* Tổng thống Mỹ Donald Trump sẵn sàng duy trì Hiệp ước Cắt giảm vũ khí chiến lược giữa nước này và Nga. Phản hồi đề xuất của Tổng thống Nga Vladimir Putin gia hạn thêm 1 năm sau khi hiệp ước hết hạn ngày 5/2/2026, ông Trump đánh giá: "Nghe có vẻ là một ý tưởng hay với tôi". (TASS)
* Lầu Năm Góc điều chuyển khoảng 200 thành viên thuộc Lực lượng Vệ binh quốc gia California từ khu vực Los Angeles đến thành phố Portland, bang Oregon, để hỗ trợ Cơ quan Thực thi di trú và Hải quan Mỹ cùng các nhân viên liên bang khác thực hiện nhiệm vụ chính thức, bao gồm việc thực thi luật liên bang và bảo vệ tài sản liên bang. (Sputnik)