Trung Đông sẽ là mặt trận tiếp theo của cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung?

Việt Hà
TGVN. Vốn được coi là “sân chơi của Mỹ”, khu vực Trung Đông đang trải qua một sự chuyển biến quan trọng và có thể trở thành mặt trận tiếp theo trong cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng ở Trung Đông và tác động tới chính sách của Tổng thống Joe Biden
Trung Quốc đang dần gia tăng ảnh hưởng ở Trung Đông. (Nguồn: Tân Hoa Xã)

Trung Quốc - nhà đầu tư lớn nhất tại Trung Đông

Với nhu cầu năng lượng đang gia tăng nhanh chóng, Trung Quốc đã nhận thấy cơ hội ở Trung Đông và bắt đầu thể hiện mong muốn đối với khu vực vốn được cho là xa xôi, phức tạp và nằm trong vùng ảnh hưởng của Mỹ.

Sau Mùa xuân Arab, khi Mỹ giảm sự hiện diện ở Trung Đông, Trung Quốc nhanh chóng tìm cách "lấp đầy" khoảng trống đó.

Cách tiếp cận của Trung Quốc đối với Trung Đông đã thay đổi đáng kể trong thập kỷ vừa qua. Gần một nửa lượng dầu và khí tự nhiên mà Bắc Kinh tiêu thụ đến từ khu vực này, và ngược lại, hàng hóa, dịch vụ và công nghệ Trung Quốc đang tìm được chỗ đứng trong khu vực.

Xung đột Israel-Palestine: 4 nước nhóm Munich ủng hộ giải pháp 2 nhà nước, Palestine sẵn sàng hợp tác khôi phục tiến trình hòa bình

Xung đột Israel-Palestine: 4 nước nhóm Munich ủng hộ giải pháp 2 nhà nước, Palestine sẵn sàng hợp tác khôi phục tiến trình hòa bình

TGVN. Ngày 11/1, các Ngoại trưởng Ai Cập, Jordan, Pháp và Đức khẳng định, giải pháp hai nhà nước cho xung đột Israel-Palestine là nền ...

Là nhà đầu tư lớn nhất tại Trung Đông, Trung Quốc đã xây dựng căn cứ quân sự đầu tiên ở nước ngoài tại Djibouti vào năm 2017, mở rộng tầm ảnh hưởng tới eo biển Hormuz.

Bên cạnh đó, Bắc Kinh còn tham gia các dự án cơ sở hạ tầng với một số đồng minh của Mỹ, trong đó có Israel. Những khoản đầu tư của Trung Quốc vào lĩnh vực công nghệ cũng như cơ sở hạ tầng, bao gồm cảng Haifa và Ashdod, đã làm dấy lên quan ngại từ cường quốc số 1 thế giới.

Với nhu cầu đa dạng hóa tiếp cận công nghệ do tác động của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, Trung Quốc coi Israel như một đối tác chủ chốt.

Và sự lo ngại về nỗ lực của Bắc Kinh nhằm khai thác công nghệ của Jerusalem là một trong số ít vấn đề nhận được sự đồng thuận của lưỡng đảng trong Quốc hội Mỹ.

Sức hấp dẫn của Trung Quốc

Bên cạnh việc can dự khu vực, Bắc Kinh cũng tìm cách cân bằng quan hệ với các nước đối địch như Iran, Saudi Arabia, Ai Cập và Israel. Học thuyết không can thiệp của Trung Quốc được các nhà lãnh đạo trong khu vực yêu thích.

Những quốc gia bị cô lập như Iran hoan nghênh sự can dự này với hy vọng tăng cường hợp tác. Trung Quốc coi Iran là “đất diễn” hữu ích trong khu vực vốn chịu ảnh hưởng của Mỹ. Tuy vậy, Bắc Kinh hiểu rằng, Tehran cần họ, hơn là họ cần Tehran.

Trung Quốc đã tận dụng đại dịch Covid-19 để củng cố ảnh hưởng về kinh tế và chiến lược trong khu vực với “ngoại giao khẩu trang” và “ngoại giao vaccine”. Trong khi đó, các nhà lãnh đạo và truyền thông Trung Đông cũng dành lời ca ngợi cách Trung Quốc đối phó với đại dịch.

Tháng 9/2020, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) là quốc gia đầu tiên phê duyệt vaccine của Trung Quốc. Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu tiêm chủng một loại vaccine khác của Trung Quốc kể từ giữa tháng 1, còn các nhà lãnh đạo Ai Cập và Saudi Arabia đã ca ngợi Trung Quốc như là hình mẫu trong việc đối phó với virus SARS-CoV-2.

Tin liên quan
TikTok TikTok 'cay đắng' rút lui khỏi thị trường Ấn Độ

Sự thờ ơ của Trung Quốc đối với các thỏa thuận Abraham giữa Israel và nhiều nước Trung Đông phù hợp với cách tiếp cận "nước đôi" của quốc gia này.

Dựa trên lập trường truyền thống của mình, Trung Quốc bày tỏ hy vọng các thỏa thuận là bước đi hướng tới việc giải quyết xung đột Israel - Palestine.

Tuy vậy, những thỏa thuận này làm thay đổi hiện trạng theo hướng mà Bắc Kinh không mong muốn và vẫn đang đánh giá một cách cẩn trọng.

Việc Israel bình thường hóa quan hệ với các quốc gia Arab có thể mang lại sự ổn định, cũng như đem đến thêm nhiều cơ hội. Theo Trung Quốc, điều này phục vụ cho những tham vọng trong nước của cựu Tổng thống Donald Trump hơn là cho khu vực.

Tổng thống Joe Biden có thể tìm cách đảo ngược nhận thức rằng, ảnh hưởng của Mỹ đang trên đà đi xuống, thông qua việc đưa ra tín hiệu trở lại giải pháp hai nhà nước hay thỏa thuận hạt nhân Iran.

Nhiều khả năng Trung Quốc sẽ chờ đợi những chính sách này cũng có thể có lợi cho Bắc Kinh về lâu dài. Việc Mỹ quay lại với thỏa thuận hạt nhân sẽ giúp Iran thoát khỏi tình thế bị cô lập và giúp Trung Quốc có được vị thế nhà trung gian hàng đầu trong nhóm P5+1.

Trung Quốc đang dần chiếm vai trò nền tảng trong lĩnh vực công nghệ nhờ vào các hợp đồng 5G, máy bay không người lái, công nghệ giám sát - những vấn đề cốt lõi của cạnh tranh nước lớn.

Tuy vậy, Trung Quốc không thể - và có vẻ như cũng không muốn - thách thức địa vị thống trị của Mỹ trong khu vực, ít nhất là ở thời điểm hiện tại. Trung Quốc hiểu rằng, sự hiện diện quân sự của Mỹ đem lại nhiều lợi ích.

Thời gian tới, Trung Quốc nhiều khả năng sẽ tập trung hơn vào các khu vực mà họ được chào đón, tuy vẫn có chính sách thực dụng, chẳng hạn như lo ngại những cạm bẫy và sự mất ổn định của Trung Đông.

Trong khi chính quyền của Tổng thống Biden đánh giá, riêng chính sách của Mỹ đối với Trung Đông, Trung Quốc được cho là cần theo dõi cẩn trọng những bước đi này cũng như các cơ hội và thách thức phía trước.

TIN LIÊN QUAN
Tin thế giới 5/2: Mỹ nêu điều kiện để hợp tác với Trung Quốc, triển khai lực lượng mới trên bán đảo Triều Tiên; Anh-Trung Quốc vướng bất đồng mới
Tổng thống Mỹ nêu lập trường với Trung Quốc, lên tiếng về tình hình Myanmar
Tư lệnh quân đội Mỹ: Cảnh báo nguy cơ chiến tranh hạt nhân với Nga, Trung Quốc
Mỹ-Trung Quốc và cuộc đua ‘cường quốc không gian’
Trọng tâm chính sách đối ngoại với Nga, Iran, Trung Quốc và Triều Tiên của chính quyền Tổng thống Biden là gì?
(theo SCMP)

Bài viết cùng chủ đề

Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc

Xem nhiều

Đọc thêm

Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến: Triển lãm Quốc phòng giúp người dân tin tưởng vào sức mạnh Quân đội

Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến: Triển lãm Quốc phòng giúp người dân tin tưởng vào sức mạnh Quân đội

Thông qua Triển lãm Quốc phòng, người dân có thêm hiểu biết về nền công nghiệp quốc phòng quốc gia, tin tưởng vào sức mạnh của Quân đội.
Giá tiêu hôm nay 23/12/2024: Tiếp đà giảm, thị trường bị ảnh hưởng bởi đồng USD và dòng tiền đổ về cà phê

Giá tiêu hôm nay 23/12/2024: Tiếp đà giảm, thị trường bị ảnh hưởng bởi đồng USD và dòng tiền đổ về cà phê

Giá tiêu hôm nay 23/12/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 144.000 - 145.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 23/12/2024: Giá vàng 'chao đảo', kim loại quý chuẩn bị vào đợt tăng mới, thận trọng với 'điểm rơi' của giá Bitcoin trong năm 2025?

Giá vàng hôm nay 23/12/2024: Giá vàng 'chao đảo', kim loại quý chuẩn bị vào đợt tăng mới, thận trọng với 'điểm rơi' của giá Bitcoin trong năm 2025?

Giá vàng hôm nay 23/12/2024: Giá vàng 'chao đảo', kim loại quý chuẩn bị vào đợt tăng mới, 'điểm rơi' của Bitcoin là năm 2025?
Ấn tượng Trung Nguyên E-Coffee tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Ấn tượng Trung Nguyên E-Coffee tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Trong khuôn khổ Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024 (19 – 23/12/2024), duy nhất mô hình Trung Nguyên E-Coffee – Cộng đồng 3 nền văn minh cà ...
Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 22/12 đã tuyên bố sẽ mang tới Ukraine nhiều 'sự hủy diệt' hơn nữa.
Thủ tướng Phạm Minh Chính khảo sát tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng

Thủ tướng Phạm Minh Chính khảo sát tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng

Chiều 22/12, Thủ tướng đã khảo sát dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng và dự lễ khởi công dự án nhà ở xã ...
Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 22/12 đã tuyên bố sẽ mang tới Ukraine nhiều 'sự hủy diệt' hơn nữa.
Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Tờ Telegraph đưa tin, bất chấp đợt tăng lương kỷ lục vào mùa Hè, quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'.
Rơi trực thăng cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ, không ai sống sót

Rơi trực thăng cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ, không ai sống sót

Ngày 22/12, tại vùng Mugla, Tây Nam Thổ Nhĩ Kỳ, đã xảy ra vụ rơi trực thăng cứu thương khiến 4 người thiệt mạng.
Bộ trưởng Quốc phòng Đức cảnh báo Tổng thống Putin đang tiến hành tấn công hỗn hợp và Berlin là mục tiêu đặc biệt

Bộ trưởng Quốc phòng Đức cảnh báo Tổng thống Putin đang tiến hành tấn công hỗn hợp và Berlin là mục tiêu đặc biệt

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết Nga đang thực hiện các cuộc tấn công hỗn hợp nhằm vào Đức.
Hàn Quốc thẩm vấn Bộ trưởng Thống nhất và Giám đốc Cơ quan tình báo liên quan đến thiết quân luật

Hàn Quốc thẩm vấn Bộ trưởng Thống nhất và Giám đốc Cơ quan tình báo liên quan đến thiết quân luật

Giới chức Hàn Quốc thông báo Bộ trưởng Thống nhất Kim Yung Ho và Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia (NIS) Cho Tae Yong đã bị các nhà điều tra thẩm vấn
Máy bay Hải quân Mỹ bị 'bắn nhầm', 2 phi công thoát nạn trong gang tấc

Máy bay Hải quân Mỹ bị 'bắn nhầm', 2 phi công thoát nạn trong gang tấc

Quân đội Mỹ thông báo chiếc F/A-18 của Hải quân nước này đã bị bắn hạ trên Biển Đỏ vào rạng sáng 22/12 (giờ Việt Nam) trong 'một vụ rõ ràng là bắn nhầm'.
Châu Âu: Khi ‘đầu tàu’ trật bánh

Châu Âu: Khi ‘đầu tàu’ trật bánh

Biến động trong bộ máy lãnh đạo tại Pháp và Đức có thể tác động không nhỏ tới quỹ đạo phát triển của châu Âu hiện nay.
Tổng thống Sri Lanka thăm Ấn Độ: Định hình quỹ đạo quan hệ láng giềng, nêu gương về hợp tác vượt biên giới

Tổng thống Sri Lanka thăm Ấn Độ: Định hình quỹ đạo quan hệ láng giềng, nêu gương về hợp tác vượt biên giới

Ấn Độ là điểm đến đầu tiên trong chuyến công du nước ngoài của ông Anura Kumara Dissanayake kể từ khi đắc cử Tổng thống Sri Lanka cách đây 3 tháng.
Đại sứ Nguyễn Quang Khai bình luận về cơn địa chấn bất ngờ ở Syria và tương lai khu vực

Đại sứ Nguyễn Quang Khai bình luận về cơn địa chấn bất ngờ ở Syria và tương lai khu vực

Chỉ 11 ngày dưới sự tấn công của lực lượng đối lập HTS, Tổng thống Bashar al-Assad đã phải rời khỏi Syria...
Thủ tướng Anh tới Trung Đông và Cyprus: Chuyến thăm mở đường

Thủ tướng Anh tới Trung Đông và Cyprus: Chuyến thăm mở đường

Chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Anh Keir Starmer tới Trung Đông phản ánh ưu tiên và quan điểm của xứ sở sương mù trong hợp tác với khu vực này.
Nepal-Trung Quốc: ‘Phá lệ’ để thành công?

Nepal-Trung Quốc: ‘Phá lệ’ để thành công?

Việc Thủ tướng Nepal KP Sharma Oli chọn Trung Quốc làm điểm dừng chân trong chuyến công du đầu tiên phản ánh thay đổi đáng chú ý từ Kathmandu.
Tổng thống Hàn Quốc ban bố tình trạng khẩn cấp: Giọt nước tràn ly ở Seoul

Tổng thống Hàn Quốc ban bố tình trạng khẩn cấp: Giọt nước tràn ly ở Seoul

Vào nửa đêm 3/12, một cơn 'địa chấn' đã làm rung chuyển Hàn Quốc sau khi Tổng thống Yoon Suk Yeol bất ngờ ban bố tình trạng khẩn cấp.
Từ thiết quân luật đến luận tội

Từ thiết quân luật đến luận tội

Cụm từ 'thiết quân luật' từ lâu đã bị coi là điều cấm kỵ ở Hàn Quốc do vết thương mà lệnh này mang lại trong lịch sử.
Cập nhật kho vũ khí hạt nhân toàn 'hàng khủng' của Nga

Cập nhật kho vũ khí hạt nhân toàn 'hàng khủng' của Nga

Sau khi Nga tiến hành cuộc tấn công vào Ukraine bằng tên lửa đạn đạo Oreshnik, kho vũ khí hạt nhân của nước này được quan tâm hơn bao giờ hết.
'Ván cờ' Syria: Làm rõ 'người chơi’ chính, ai là ai của ai?

'Ván cờ' Syria: Làm rõ 'người chơi’ chính, ai là ai của ai?

Cuộc nội chiến kéo dài ở Syria đã thu hút sự chú ý của thế giới sau khi lực lượng nổi dậy bất ngờ chiếm giữ hầu hết Aleppo.
Những vũ khí ‘chết chóc’ nhất lịch sử (Kỳ 2): Công cụ hạt nhân hủy diệt hàng loạt liệu có đám gờm hơn một nỗi khiếp sợ vô hình?

Những vũ khí ‘chết chóc’ nhất lịch sử (Kỳ 2): Công cụ hạt nhân hủy diệt hàng loạt liệu có đám gờm hơn một nỗi khiếp sợ vô hình?

Vũ khí hạt nhân đặc biệt nổi bật vì sự hủy diệt tuyệt đối và khả năng đe dọa toàn cầu, song vẫn có những công cụ khác có sức phá hủy kinh hoàng.
Giải mã tên lửa Oreshnik mà Nga mới 'trình làng' trong cuộc tấn công vào Ukraine

Giải mã tên lửa Oreshnik mà Nga mới 'trình làng' trong cuộc tấn công vào Ukraine

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Mosco sẽ tiếp tục thử nghiệm tên lửa Oreshnik trong chiến đấu sau khi dùng để tấn công Ukraine ngày 21/11.
Kênh đào nhân tạo: Cánh cổng thần kỳ kết nối thế giới

Kênh đào nhân tạo: Cánh cổng thần kỳ kết nối thế giới

Sự xuất hiện của kênh đào nhân tạo giúp phá vỡ giới hạn địa lý, mở ra vô vàn cơ hội cho sự phát triển kinh tế, văn hóa và chính trị toàn cầu.
Phiên bản di động