Trung Đông sẽ là mặt trận tiếp theo của cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung?

Việt Hà
TGVN. Vốn được coi là “sân chơi của Mỹ”, khu vực Trung Đông đang trải qua một sự chuyển biến quan trọng và có thể trở thành mặt trận tiếp theo trong cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng ở Trung Đông và tác động tới chính sách của Tổng thống Joe Biden
Trung Quốc đang dần gia tăng ảnh hưởng ở Trung Đông. (Nguồn: Tân Hoa Xã)

Trung Quốc - nhà đầu tư lớn nhất tại Trung Đông

Với nhu cầu năng lượng đang gia tăng nhanh chóng, Trung Quốc đã nhận thấy cơ hội ở Trung Đông và bắt đầu thể hiện mong muốn đối với khu vực vốn được cho là xa xôi, phức tạp và nằm trong vùng ảnh hưởng của Mỹ.

Sau Mùa xuân Arab, khi Mỹ giảm sự hiện diện ở Trung Đông, Trung Quốc nhanh chóng tìm cách "lấp đầy" khoảng trống đó.

Cách tiếp cận của Trung Quốc đối với Trung Đông đã thay đổi đáng kể trong thập kỷ vừa qua. Gần một nửa lượng dầu và khí tự nhiên mà Bắc Kinh tiêu thụ đến từ khu vực này, và ngược lại, hàng hóa, dịch vụ và công nghệ Trung Quốc đang tìm được chỗ đứng trong khu vực.

Xung đột Israel-Palestine: 4 nước nhóm Munich ủng hộ giải pháp 2 nhà nước, Palestine sẵn sàng hợp tác khôi phục tiến trình hòa bình

Xung đột Israel-Palestine: 4 nước nhóm Munich ủng hộ giải pháp 2 nhà nước, Palestine sẵn sàng hợp tác khôi phục tiến trình hòa bình

TGVN. Ngày 11/1, các Ngoại trưởng Ai Cập, Jordan, Pháp và Đức khẳng định, giải pháp hai nhà nước cho xung đột Israel-Palestine là nền ...

Là nhà đầu tư lớn nhất tại Trung Đông, Trung Quốc đã xây dựng căn cứ quân sự đầu tiên ở nước ngoài tại Djibouti vào năm 2017, mở rộng tầm ảnh hưởng tới eo biển Hormuz.

Bên cạnh đó, Bắc Kinh còn tham gia các dự án cơ sở hạ tầng với một số đồng minh của Mỹ, trong đó có Israel. Những khoản đầu tư của Trung Quốc vào lĩnh vực công nghệ cũng như cơ sở hạ tầng, bao gồm cảng Haifa và Ashdod, đã làm dấy lên quan ngại từ cường quốc số 1 thế giới.

Với nhu cầu đa dạng hóa tiếp cận công nghệ do tác động của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, Trung Quốc coi Israel như một đối tác chủ chốt.

Và sự lo ngại về nỗ lực của Bắc Kinh nhằm khai thác công nghệ của Jerusalem là một trong số ít vấn đề nhận được sự đồng thuận của lưỡng đảng trong Quốc hội Mỹ.

Sức hấp dẫn của Trung Quốc

Bên cạnh việc can dự khu vực, Bắc Kinh cũng tìm cách cân bằng quan hệ với các nước đối địch như Iran, Saudi Arabia, Ai Cập và Israel. Học thuyết không can thiệp của Trung Quốc được các nhà lãnh đạo trong khu vực yêu thích.

Những quốc gia bị cô lập như Iran hoan nghênh sự can dự này với hy vọng tăng cường hợp tác. Trung Quốc coi Iran là “đất diễn” hữu ích trong khu vực vốn chịu ảnh hưởng của Mỹ. Tuy vậy, Bắc Kinh hiểu rằng, Tehran cần họ, hơn là họ cần Tehran.

Trung Quốc đã tận dụng đại dịch Covid-19 để củng cố ảnh hưởng về kinh tế và chiến lược trong khu vực với “ngoại giao khẩu trang” và “ngoại giao vaccine”. Trong khi đó, các nhà lãnh đạo và truyền thông Trung Đông cũng dành lời ca ngợi cách Trung Quốc đối phó với đại dịch.

Tháng 9/2020, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) là quốc gia đầu tiên phê duyệt vaccine của Trung Quốc. Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu tiêm chủng một loại vaccine khác của Trung Quốc kể từ giữa tháng 1, còn các nhà lãnh đạo Ai Cập và Saudi Arabia đã ca ngợi Trung Quốc như là hình mẫu trong việc đối phó với virus SARS-CoV-2.

Tin liên quan
TikTok TikTok 'cay đắng' rút lui khỏi thị trường Ấn Độ

Sự thờ ơ của Trung Quốc đối với các thỏa thuận Abraham giữa Israel và nhiều nước Trung Đông phù hợp với cách tiếp cận "nước đôi" của quốc gia này.

Dựa trên lập trường truyền thống của mình, Trung Quốc bày tỏ hy vọng các thỏa thuận là bước đi hướng tới việc giải quyết xung đột Israel - Palestine.

Tuy vậy, những thỏa thuận này làm thay đổi hiện trạng theo hướng mà Bắc Kinh không mong muốn và vẫn đang đánh giá một cách cẩn trọng.

Việc Israel bình thường hóa quan hệ với các quốc gia Arab có thể mang lại sự ổn định, cũng như đem đến thêm nhiều cơ hội. Theo Trung Quốc, điều này phục vụ cho những tham vọng trong nước của cựu Tổng thống Donald Trump hơn là cho khu vực.

Tổng thống Joe Biden có thể tìm cách đảo ngược nhận thức rằng, ảnh hưởng của Mỹ đang trên đà đi xuống, thông qua việc đưa ra tín hiệu trở lại giải pháp hai nhà nước hay thỏa thuận hạt nhân Iran.

Nhiều khả năng Trung Quốc sẽ chờ đợi những chính sách này cũng có thể có lợi cho Bắc Kinh về lâu dài. Việc Mỹ quay lại với thỏa thuận hạt nhân sẽ giúp Iran thoát khỏi tình thế bị cô lập và giúp Trung Quốc có được vị thế nhà trung gian hàng đầu trong nhóm P5+1.

Trung Quốc đang dần chiếm vai trò nền tảng trong lĩnh vực công nghệ nhờ vào các hợp đồng 5G, máy bay không người lái, công nghệ giám sát - những vấn đề cốt lõi của cạnh tranh nước lớn.

Tuy vậy, Trung Quốc không thể - và có vẻ như cũng không muốn - thách thức địa vị thống trị của Mỹ trong khu vực, ít nhất là ở thời điểm hiện tại. Trung Quốc hiểu rằng, sự hiện diện quân sự của Mỹ đem lại nhiều lợi ích.

Thời gian tới, Trung Quốc nhiều khả năng sẽ tập trung hơn vào các khu vực mà họ được chào đón, tuy vẫn có chính sách thực dụng, chẳng hạn như lo ngại những cạm bẫy và sự mất ổn định của Trung Đông.

Trong khi chính quyền của Tổng thống Biden đánh giá, riêng chính sách của Mỹ đối với Trung Đông, Trung Quốc được cho là cần theo dõi cẩn trọng những bước đi này cũng như các cơ hội và thách thức phía trước.

TIN LIÊN QUAN
Tin thế giới 5/2: Mỹ nêu điều kiện để hợp tác với Trung Quốc, triển khai lực lượng mới trên bán đảo Triều Tiên; Anh-Trung Quốc vướng bất đồng mới
Tổng thống Mỹ nêu lập trường với Trung Quốc, lên tiếng về tình hình Myanmar
Tư lệnh quân đội Mỹ: Cảnh báo nguy cơ chiến tranh hạt nhân với Nga, Trung Quốc
Mỹ-Trung Quốc và cuộc đua ‘cường quốc không gian’
Trọng tâm chính sách đối ngoại với Nga, Iran, Trung Quốc và Triều Tiên của chính quyền Tổng thống Biden là gì?
(theo SCMP)

Bài viết cùng chủ đề

Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc

Xem nhiều

Đọc thêm

Hôm nay 22/11, Quốc hội nghe và thảo luận liên tiếp 4 dự thảo luật sửa đổi, trong đó có 2 luật thuế quan trọng

Hôm nay 22/11, Quốc hội nghe và thảo luận liên tiếp 4 dự thảo luật sửa đổi, trong đó có 2 luật thuế quan trọng

Quốc hội tiếp tục nghe, thảo luận các dự án luật sửa đổi: Thuế thu nhập doanh nghiệp, Thuế tiêu thụ đặc biệt, Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật ...
Điểm tin thế giới sáng 22/11: Iran hạn chế kho uranium, Anh tái quốc hữu hóa ngành đường sắt, Ford cắt giảm 4.000 việc làm

Điểm tin thế giới sáng 22/11: Iran hạn chế kho uranium, Anh tái quốc hữu hóa ngành đường sắt, Ford cắt giảm 4.000 việc làm

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 22/11.
Đề xuất 6 ưu tiên trong hợp tác với Dominica

Đề xuất 6 ưu tiên trong hợp tác với Dominica

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có bài phát biểu chính sách quan trọng tại Học viện Giáo dục cấp cao về đào tạo ngoại giao và lãnh sự Cộng ...
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân kết thúc chuyến thăm chính thức Cộng hoà Dominica

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân kết thúc chuyến thăm chính thức Cộng hoà Dominica

Tối ngày 21/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân đã rời Santo Domingo, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Cộng hoà Dominica.
Chuyến công tác Mỹ Latinh của Thủ tướng Phạm Minh Chính: Truyền động lực vì tương lai

Chuyến công tác Mỹ Latinh của Thủ tướng Phạm Minh Chính: Truyền động lực vì tương lai

Chuyến công tác Mỹ Latinh của Thủ tướng khẳng định vị thế Việt Nam trên các diễn đàn quốc tế, mở ra động lực hợp tác vì tương lai phát ...
Điểm tin thế giới sáng 22/11: Iran hạn chế kho uranium, Anh tái quốc hữu hóa ngành đường sắt, Ford cắt giảm 4.000 việc làm

Điểm tin thế giới sáng 22/11: Iran hạn chế kho uranium, Anh tái quốc hữu hóa ngành đường sắt, Ford cắt giảm 4.000 việc làm

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 22/11.
Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Không quân Ukraine xác nhận, Nga phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa từ vùng Astrakhan ở miền Nam nước này trong đợt tấn công vào sáng 21/11.
Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép xảy ra việc tấn công hạt nhân đối kháng khi Washington bảo toàn được một phần kho vũ khí của mình để ngăn chặn đối thủ tiềm tàng.
Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng Mali Maiga đã chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự của nước này chậm trễ trong việc kết thúc thời kỳ chuyển tiếp.
Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Hungary sẽ lắp đặt hệ thống phòng không và kiểm soát không phận ở Đông Bắc, giáp biên giới Ukraine, để đề phòng rủi ro khi xung đột leo thang.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động