| Một nhà máy sản xuất hàng may mặc tại Trung Quốc. (Nguồn: AFP) |
Ngày 23/8, Tổng thống Trump tuyên bố trong một trạng thái trên Twitter rằng, các công ty Mỹ đang hoạt động tại Trung Quốc nên tìm kiếm sự thay thế, bao gồm cả việc đưa doanh nghiệp về sản xuất và kinh doanh tại Mỹ.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, Tổng thống Trump thực sự có công cụ mạnh để khuyến khích công ty Mỹ rời khỏi nền kinh tế thứ hai thế giới. Các công cụ này gồm tiếp tục tăng thuế với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Cụ thể như: Tổng thống Trump tuyên bố, thuế quan 25% hiện đang áp lên 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc sẽ tăng lên 30% kể từ ngày 1/10 - đúng ngày Quốc khánh Trung Quốc. Cùng với đó, mức thuế quan 10% mà ông dự kiến áp lên 300 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc sẽ được nâng lên mức 15%.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, nếu các công ty Mỹ rời khỏi Trung Quốc, việc bỏ trống thị trường này sẽ mở ra cơ hội “lấp đầy khoảng trống” cho các công ty Trung Quốc.
Theo Jake Parker, Phó Chủ tịch Hội đồng doanh nghiệp Mỹ - Trung, động thái trên là một sự "rạn nứt chưa từng thấy" trong mối quan hệ thương mại và kinh tế giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Điều này sẽ tạo ra sự không chắc chắn cho các doanh nghiệp của cả hai nước. Trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, có thể doanh nghiệp Mỹ tại Trung Quốc sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức, tuy nhiên, việc rời khỏi thị trường này không phải là lựa chọn phù hợp.
“Nếu các công ty Mỹ rời khỏi Trung Quốc trong thời điểm này, họ sẽ bỏ lỡ một thị trường tiềm năng. Cách duy nhất để giải quyết nhiều thách thức mà các công ty Mỹ phải đối mặt khi hoạt động tại thị trường Trung Quốc là hai bên tiếp tục đàm phán và tìm cách thỏa hiệp để xóa bỏ thuế quan”, ông Jake Parker nhấn mạnh.
Vòng thuế quan mới của Chính quyền Tổng thống Trump làm tăng thêm gánh nặng cho các doanh nghiệp Trung Quốc – những người vốn đang phải đối mặt với áp lực từ sự suy giảm của nền kinh tế trong nước. Song, một số dữ liệu và phân tích khác lại cho thấy, các doanh nghiệp nước này đang tìm cách thích nghi và có thể, vòng thuế mới của căng thẳng thương mại Mỹ - Trung có thể mang đến cơ hội tích cực cho doanh nghiệp Trung Quốc.
Theo ông Wang Zhe, Chuyên gia kinh tế cao cấp của hãng Caixin, trong thời gian ngắn, thuế quan của Mỹ sẽ tác động tiêu cực đến lợi nhuận của các doanh nghiệp Trung Quốc. Về lâu dài, căng thẳng thương mại Trung Quốc - Mỹ tiếp tục leo thang sẽ tác động đến cấu trúc của chuỗi công nghiệp toàn cầu. Điều này buộc các công ty trong nước thay đổi phương thức sản xuất, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và chuyển đổi cơ cấu kinh tế.
Ông Michael Michaelson, Trưởng phòng thực hành tại công ty tư vấn Eurasia Group cho rằng, nếu các nhà đầu tư Mỹ rời bỏ thị trường này, các doanh nghiệp Trung Quốc có thể bắt đầu tìm kiếm nhiều cơ hội kinh doanh hơn tại thị trường của chính mình. Điều này có thể giúp các doanh nghiệp Trung Quốc giành được thị phần, tăng lợi thế cạnh tranh đối với các doanh nghiệp Mỹ nói riêng và doanh nghiệp nước ngoài đang hoạt động tại Trung Quốc nói chung.
Phân tích của Chris Rogers, nhà nghiên cứu thuộc đơn vị nghiên cứu chuỗi cung ứng tại Công ty S&P Global Market Intelligence (có trụ sở tại Mỹ) cho thấy, một số doanh nghiệp đang chuyển nguồn hàng, một số doanh nghiệp khác đang duy trì chuỗi cung ứng hiện tại của họ.
Ông Wei Jianguo, cựu Thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc đưa ra quan điểm, căng thẳng thương mại Trung - Mỹ là một tình huống dài hạn. Trong khi phía Trung Quốc đã chuẩn bị để chống lại bất kỳ tác động tiêu cực nào từ căng thẳng thương mại thì Bắc Kinh vẫn chờ đợi một thỏa thuận thương mại mà họ có thể chấp nhận được.