Trung Quốc tăng cường hiện diện ở Trung Đông

Phan Quân
Chuyến thăm Saudi Arabia của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là một phần trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm tăng cường sự hiện diện ở Trung Đông, dù là trên khía cạnh chính trị, kinh tế hay quân sự.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là khách của Quốc vương Salman và Thái tử Mohammed Bin Salman tại Riyadh từ ngày 7-9/12. (Nguồn: Reuters)
Trong chuyến thăm Saudi Arabia từ ngày 7-9/12, bên cạnh gặp gỡ Quốc vương Salman và Thái tử Mohammed Bin Salman, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng sẽ dự Hội nghị thượng đỉnh giữa Trung Quốc với các nước Arab và Hội nghị thượng đỉnh với khối GCC. (Nguồn: Reuters)

Ngày 7/12, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tới Riyadh, bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước Saudi Arabia trong hai ngày tới. Bên cạnh hội đàm với Quốc vương Salman và Thái tử Mohammad Bin Salman, ông sẽ dự Hội nghị thượng đỉnh giữa Trung Quốc và các nước Arab lần đầu tiên, với sự tham dự của lãnh đạo 14 quốc gia. Đồng thời, Chủ tịch Trung Quốc cũng sẽ dự Hội nghị thượng đỉnh giữa nước này và Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC).

Ông Tập Cận Bình cũng sẽ gặp gỡ hơn 30 lãnh đạo các nước và doanh nghiệp trong ba ngày tại Riyadh. Đặc biệt, phái đoàn Trung Quốc dự kiến ký hàng chục thỏa thuận với các nước Arab, bao trùm các lĩnh vực năng lượng, an ninh và đầu tư.

Khi Mỹ "thu hẹp chiến lược"

Không khó để thấy chuyến thăm của Trung Quốc diễn ra vào thời điểm đặc biệt.

Trong thời gian qua, quan hệ giữa Mỹ và Saudi Arabia nói riêng, khu vực Trung Đông nói chung đang có nhiều chuyển biến phức tạp. Vụ nhà báo Jamal Khashoggi năm 2018, quan điểm của chính quyền Tổng thống Joe Biden về nhân quyền và mới đây nhất, việc Riyadh và Tổ chức xuất khẩu dầu mỏ mở rộng (OPEC+) từ chối yêu cầu tăng sản lượng dầu của Washington cho thấy những rạn nứt trong quan hệ giữa Mỹ và đồng minh “trụ cột” ở Trung Đông, bên cạnh Israel.

Ở tầm khu vực, các tài liệu chiến lược gần đây của Mỹ như Chiến lược an ninh quốc gia (NSS) và Chiến lược quốc phòng quốc gia (NDS) tiếp tục giảm tần suất đề cập Trung Đông, dành nhiều đất để nói về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Đồng thời, quá trình “thu hẹp chiến lược” của Mỹ như rút quân tại Afghanistan, Syria để giảm tiêu hao, dành nguồn lực cho cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc đã tác động tiêu cực tới an ninh của các quốc gia trong khu vực, qua đó tác động đáng kể tới uy tín, sự hiện diện của xứ cờ hoa tại Trung Đông.

Lấp đầy khoảng trống

Trong bối cảnh đó, Trung Quốc đang tận dụng cơ hội để lấp đầy khoảng trống của Mỹ tại khu vực này nói chung và Saudi Arabia nói riêng.

Về chính trị, trong thời gian gần đây, Trung Quốc coi trọng cục diện chiến lược tổng thể đối với các nước Arab vùng Vịnh. Hàng năm, Bắc Kinh đều tổ chức các hội đàm trên các lĩnh vực khác nhau, bao gồm cả họp cấp bộ trưởng thường kỳ.

“Báo cáo hợp tác Trung Quốc-Các nước Arab trong kỷ nguyên mới”, dài 18.000 từ công bố hôm 3/12 đã nêu rõ nước này muốn cùng khối Arab vùng Vịnh triển khai hợp tác toàn phương vị, đa tầng nấc, trải rộng nhiều lĩnh vực, hợp tác xây dựng “Cộng đồng chung vận mệnh Trung Quốc-Các nước Arab” hướng tới kỷ nguyên mới. Ngoài ra, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) cũng đã mở rộng từ Trung Á đến các nước Trung Đông, bổ sung Saudi Arabia, Ai Cập và Qatar làm “đối tác đối thoại”, Iran cũng chuẩn bị gia nhập.

Về kinh tế, trong hai thập kỷ qua, quan hệ kinh tế thương mại và đầu tư giữa Saudi Arabia đã tăng trưởng mạnh mẽ. Đầu tư của Trung Quốc vào Saudi Arabia đã lên tới 106,5 tỷ USD. Năm 2021, kim ngạch thương mại song phương đã đạt 87,3 tỷ USD, so với 418 triệu USD (1990), 200 lần trong hơn 30 năm.

Giao dịch thương mại lớn nhất giữa hai nước là xăng dầu và sản phẩm hóa chất, 27% lượng dầu mỏ xuất khẩu của Saudi Arabia được bán cho Trung Quốc, trong khi hóa chất chiếm 25%. Saudi Arabia và 19 quốc gia Arab cũng ký kết trở thành một phần trong đại chiến lược “Vành đai và Con đường” (BRI) của Trung Quốc.

Đặc biệt, xuất phát từ việc coi trọng vấn đề nóng lên toàn cầu, nền kinh tế Saudi Arabia cần phải thay đổi sự phụ thuộc hoàn toàn vào dầu mỏ, năm 2016, Thái tử Mohammad bin Salman đã xây dựng “Tầm nhìn 2030”, chuẩn bị đầu tư 500 tỷ USD để phát triển ngành công nghiệp ô tô, lưu thông thị trường dịch vụ và hướng tới tăng trưởng bền vững. Đồng thời, Saudi Arabia sẽ xây dựng siêu thành phố Neom ở phía Tây Bắc nước này với những công nghệ tối tân nhất, cũng như hợp tác với Huawei xây dựng mạng 5G... Đây đều là những thế mạnh của Trung Quốc và các doanh nghiệp của đất nước tỷ dân này chắc chắn sẽ không bỏ qua.

Đáng chú ý, Trung Quốc cũng đang dần thuyết phục được khách hàng khó tính tại Saudi Arabia trong lĩnh vực quốc phòng, vốn trước đây chỉ dành cho các nhà sản xuất vũ khí Mỹ. Giá trị vũ khí Trung Quốc xuất khẩu sang Saudi Arabia giai đoạn 2016-2020 tăng 386% so với thời kỳ 2011-2015. Tháng 3/2022, hai bên vừa ký thỏa thuận về sản xuất thêm máy bay không người lái (UAV) Dực Long II.

Trong bối cảnh đó, chuyến đi của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Saudi Arabia ngày 7-9/12 cho thấy nỗ lực của Bắc Kinh nhằm tận dụng tầm ảnh hưởng suy yếu của Washington ở Trung Đông, mở rộng hợp tác với các nước Arab vùng Vịnh.

Mỹ-Saudi Arabia tăng cường hợp tác quốc phòng

Mỹ-Saudi Arabia tăng cường hợp tác quốc phòng

Quan hệ Mỹ-Saudi Arabia đã có một số tiến triển tích cực sau giai đoạn có phần trắc trở trong thời gian đầu nhiệm kỳ ...

Trước tình hình quốc tế phức tạp, Trung Quốc và Nga 'xích lại gần nhau hơn'

Trước tình hình quốc tế phức tạp, Trung Quốc và Nga 'xích lại gần nhau hơn'

Trung Quốc và Nga đều nhất trí làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện trong thời gian tới.

Chủ tịch Trung Quốc thăm Saudi Arabia: Ba hội nghị thượng đỉnh và hàng chục tỷ USD

Chủ tịch Trung Quốc thăm Saudi Arabia: Ba hội nghị thượng đỉnh và hàng chục tỷ USD

Hôm nay, 7/12, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bắt đầu chuyến thăm Saudi Arabia.

Điểm tin thế giới sáng 8/12: Mỹ 'chốt kèo' thêm 800 triệu USD cho Ukraine, Tổng thống Peru bị phế truất, Anh đặt hàng vũ khí chống tăng của Thụy Điển

Điểm tin thế giới sáng 8/12: Mỹ 'chốt kèo' thêm 800 triệu USD cho Ukraine, Tổng thống Peru bị phế truất, Anh đặt hàng vũ khí chống tăng của Thụy Điển

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 8/12.

Chủ tịch Trung Quốc đến Saudi Arabia, Mỹ 'không có gì ngạc nhiên'

Chủ tịch Trung Quốc đến Saudi Arabia, Mỹ 'không có gì ngạc nhiên'

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tới thủ đô Riyadh vào chiều 7/12, bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước tới Saudi Arabia ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi hôm nay 22/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Không quân Ukraine xác nhận, Nga phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa từ vùng Astrakhan ở miền Nam nước này trong đợt tấn công vào sáng 21/11.
Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép xảy ra việc tấn công hạt nhân đối kháng khi Washington bảo toàn được một phần kho vũ khí của mình để ngăn chặn đối thủ tiềm tàng.
Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng Mali Maiga đã chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự của nước này chậm trễ trong việc kết thúc thời kỳ chuyển tiếp.
Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Hungary sẽ lắp đặt hệ thống phòng không và kiểm soát không phận ở Đông Bắc, giáp biên giới Ukraine, để đề phòng rủi ro khi xung đột leo thang.
New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand đã chỉ định toàn bộ phong trào Hezbollah là tổ chức khủng bố, động thái điều chỉnh so với quyết định trước đây.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Nhằm tiếp cận trữ lượng khoáng sản khổng lồ của châu Phi, Mỹ và Trung Quốc đã bỏ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm ngoại giao đường sắt tại đây.
Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử của “kỷ nguyên vươn mình".
Phiên bản di động