TS. Hoàng Ngọc Vinh: Cần có tầm nhìn xa để 'con tàu' đổi mới giáo dục không lao vào 'đá ngầm'

TS. Hoàng Ngọc Vinh*
Rất cần một tầm nhìn xa nếu không muốn 'con tàu' đổi mới giáo dục đâm vào 'đá ngầm' hay lao vào 'giông bão'. Chính sách không thể làm theo kiểu mò mẫm và học tập quốc tế về áp dụng mà không có điều chỉnh hoặc không đủ điều kiện để áp dụng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TS. Hoàng Ngọc Vinh: Cần có tầm nhìn xa để 'con tàu' đổi mới giáo dục không lao vào 'đá ngầm'
TS. Hoàng Ngọc Vinh cho rằng, điều kiện đổi mới giáo dục hiệu quả phụ thuộc vào việc chọn đúng vấn đề, có đường lối và chính sách đúng.

Ít thấy quốc gia nào đổi mới giáo dục thành công trong một sớm một chiều và chưa bao giờ hết chỉ trích từ rất nhiều bên liên quan.

Nếu ai đó nói không khó, cứ thử ngồi ghế của một cô giáo mầm non hay cô giáo tiểu học ở vùng sâu vùng xa sẽ rõ hơn.

Ai cũng thích coi bóng đá và là bình luận viên bóng đá có "hạng" đều có thể khen chê các cầu thủ, huấn luyện viên, trọng tài...

Giáo dục cũng tương tự. Hầu như ai cũng trải nghiệm và đều có thể phán xét về giáo dục qua các lăng kính với kỳ vọng và nhận thức khác nhau.

Giáo dục vốn là một hệ thống rất lớn và cực kỳ nhạy cảm vì hàng ngày hàng giờ đụng chạm đến hàng triệu gia đình.

Một chính sách nghiên cứu chưa thấu đáo hay một phát biểu vội vàng của người đứng đầu đều có thể “nổi sóng” dư luận. Thậm chí, có thể vì điều đó mà tiến trình đổi mới bị cản trở và đánh mất lòng tin của công chúng.

Điều kiện đổi mới giáo dục có hiệu quả hay không phụ thuộc vào khá nhiều yếu tố, tất nhiên không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ, ngay một lúc các điều kiện.

Trước hết, phải chọn đúng vấn đề, có đường lối và chính sách đúng.

Vì thế, rất cần người lãnh đạo có một tầm nhìn xa nếu không muốn “con tàu” đổi mới đâm vào "đá ngầm" hay lao vào "giông bão". Chính sách không thể làm theo kiểu "dò đá qua sông" mò mẫm và học đòi của quốc tế về áp dụng mà không có điều chỉnh hoặc không đủ điều kiện để áp dụng.

Muốn có chính sách đúng phải chọn được đúng người để làm đúng việc và để có tư duy đúng. Lãnh đạo thiếu một tầm nhìn xa, bản lĩnh lại e dè, không quyết đoán, thiếu sáng tạo, thiếu trách nhiệm khi lái "con tàu đổi mới" sẽ rất khó khăn, thách thức để đi đến đích.

Điều kiện thứ hai là con người. Trước hết là chọn được người lãnh đạo, quản lý giỏi từ Trung ương đến địa phương và các trường học. Nhưng việc chọn được các cá nhân xuất sắc làm lãnh đạo lại không phải dễ, nhất là trong bối cảnh phân cấp hiện nay, Trung ương và địa phương không phải lúc nào cũng có tiếng nói chung. Ở địa phương nào Giám đốc Sở tâm huyết, năng động, sáng tạo, tận tâm, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm thì chắc chắn giáo dục ở địa phương đó sẽ khởi sắc.

Cùng với đó, đội ngũ thầy cô giáo có vai trò quyết định với đổi mới, đặc biệt người lãnh đạo đội ngũ này hết sức quan trọng. Họ cần lãnh đạo bằng tấm gương đạo đức, liêm chính, năng lực chuyên môn quản lý giỏi, tôn trọng văn hóa dân chủ trong tập thể nhà trường, luôn ý thức về trách nhiệm giải trình trước các quyết định và hành động của mình thì nhà trường đó sẽ phát triển.

Thầy cô giáo luôn là động lực và chủ thể đổi mới trong giáo dục. Nếu đội ngũ cán bộ, giáo viên chưa muốn hoặc sợ, ngại đổi mới thì đổi mới dễ đi đến thất bại.

Điều kiện nữa là nguồn lực lúc nào cũng sẵn sàng đáp ứng cho các hoạt động đổi mới. Nhưng nguồn lực vốn chẳng nhiều, quản lý kém, lại không chủ động được việc phân bổ nguồn lực cho giáo dục. Đây là thách thức không nhỏ trong bối cảnh phân cấp.

Thêm nữa, đổi mới là cách làm, cách tư duy, hành động khác quá khứ, rất cần có cơ chế quản lý để vận hành chính sách trơn tru, linh hoạt, tức là phải có hành lang pháp lý đủ rộng, không hẹp quá dễ gây “ách tắc”.

Nói cách khác, tầm nhìn xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật rất cần thiết kế trong bối cảnh của sự đổi mới. Nếu thiết kế quá chi tiết, chặt chẽ, không lường được sự biến đổi của hoàn cảnh trong tương lai sẽ "bóp chết" đổi mới.

Bộ Chính trị mới đây có Kết luận 14 chỉ đạo khuyến khích bảo vệ người có tư duy đổi mới, cách làm đột phá, rất được xã hội đồng lòng. Tuy nhiên, để có tư duy đổi mới, có cách làm đột phá, dám chịu trách nhiệm thì người cán bộ rất cần có hiểu biết đầy đủ lý luận và thực tiễn, ngày nghĩ, đêm nghĩ và hành động có tầm nhìn chiến lược đi kèm theo bản lĩnh chính trị vững vàng thì khi ấy đổi mới ít chịu những rủi ro.

Bên cạnh đó, ở chiều ngược lại, với tinh thần những người lãnh đạo mà không chịu suy nghĩ tìm tòi đổi mới cách nghĩ, cách làm, rụt rè trước đổi mới cũng không nên tại vị cho hết nhiệm kỳ. Trong quá trình đổi mới cần xem trách nhiệm của mỗi bên liên quan đến đâu để yêu cầu từng bên phải có trách nhiệm giải trình cho những hành động mình thực hiện.

Đồng ý con người sẽ quyết định sự thành bại.

Tuy nhiên, một một lãnh đạo có tài giỏi đến đâu về chuyên môn giảng dạy hay kinh nghiệm quản lý thì cũng khó thành công trọn vẹn khi đứng đầu một ngành nếu không có tư duy, hành động đổi mới cũng như tập hợp được lực lượng những người xuất sắc nhất cống hiến.


*Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả.

TS. Vũ Thu Hương: Hình phạt dành cho trẻ có phải là bạo lực?

TS. Vũ Thu Hương: Hình phạt dành cho trẻ có phải là bạo lực?

Mới đây, TS. Vũ Thu Hương đưa ra ý kiến 'giáo dục chỉ khuyên nhủ, không phạt đang hủy hoại giới trẻ' gây ra tranh ...

GS. Phan Văn Trường: 'Giáo dục nên tạo ra những con người có khả năng chỉ huy robot, sáng tạo nhanh hơn trí thông minh nhân tạo'

GS. Phan Văn Trường: 'Giáo dục nên tạo ra những con người có khả năng chỉ huy robot, sáng tạo nhanh hơn trí thông minh nhân tạo'

Giáo dục phải tập trung tạo ra những con người có khả năng chỉ huy robot, sáng tạo nhanh hơn trí thông minh nhân tạo, ...

Bài viết cùng chủ đề

Giáo dục Việt Nam

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi hôm nay 22/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Hướng tới tăng trưởng xanh, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững

Hướng tới tăng trưởng xanh, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững

Tăng cường hợp tác quốc tế về phổ biến kiến thức khoa học hướng tới tăng trưởng xanh
Rác thải nhựa tại các siêu thị: Mối nhức nhối ngày càng nghiêm trọng của Australia

Rác thải nhựa tại các siêu thị: Mối nhức nhối ngày càng nghiêm trọng của Australia

Số liệu của APCO cho thấy, Australia tạo ra nhiều rác thải nhựa bình quân đầu người hơn mọi quốc gia khác trên thế giới, ngoại trừ Singapore.
Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Ngày 21/11, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá.
Bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe theo các hạng giấy phép lái xe từ ngày 1/1/2025

Bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe theo các hạng giấy phép lái xe từ ngày 1/1/2025

Dưới đây là bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe theo các hạng giấy phép lái xe áp dụng từ ngày 1/1/2025.
Bão mạnh gây mất điện diện rộng, làm đổ cây, gián đoạn giao thông Bờ Tây nước Mỹ

Bão mạnh gây mất điện diện rộng, làm đổ cây, gián đoạn giao thông Bờ Tây nước Mỹ

Một cơn bão mạnh đổ bộ vào Bờ Tây nước Mỹ, khiến ít nhất 2 người thiệt mạng, gây mất điện trên diện rộng, làm gián đoạn giao thông nghiêm trọng.
Khi người trẻ lan toả nhận thức về bảo tồn rừng tại Việt Nam

Khi người trẻ lan toả nhận thức về bảo tồn rừng tại Việt Nam

Dự án Trạm Zừng Tâm khuyến khích nhiều bạn trẻ tìm hiểu và trực tiếp tham quan, trải nghiệm rừng già tại Vườn quốc gia Cúc Phương.
Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Ngày 21/11, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá.
Ngày thế giới Vì trẻ sinh non 17/11: Nâng cao nhận thức về các vấn đề liên quan đến trẻ sinh non

Ngày thế giới Vì trẻ sinh non 17/11: Nâng cao nhận thức về các vấn đề liên quan đến trẻ sinh non

Ngày thế giới Vì trẻ sinh non năm nay có chủ đề là ‘Hãy cùng nhau lan tỏa thông điệp và hành động vì tương lai của các em'.
Nhật Bản: Nghiên cứu mới mở đường cho mục tiêu giảm nguy cơ mắc bệnh cho trẻ sơ sinh nhẹ cân

Nhật Bản: Nghiên cứu mới mở đường cho mục tiêu giảm nguy cơ mắc bệnh cho trẻ sơ sinh nhẹ cân

Theo các chuyên gia y tế Nhật Bản, tác động của việc trẻ sơ sinh bị thiếu cân cũng có thể ảnh hưởng đến tương lai của thế hệ sau này.
Hà Nội: Chi 1.000 tỷ đồng điều trị đái tháo đường cho người dân

Hà Nội: Chi 1.000 tỷ đồng điều trị đái tháo đường cho người dân

Ước tính, khoảng 500.000 người ở Hà Nội bị đái tháo đường và 1,5 triệu người mắc tiền đái tháo đường.
'Điểm mặt' những loại đồ uống mà người bị tiểu đường nên tránh xa

'Điểm mặt' những loại đồ uống mà người bị tiểu đường nên tránh xa

Có những loại đồ uống mà người bị tiểu đường nên hạn chế sử dụng như nước ngọt có ga, cà phê có đường.
Hình thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN ở TP. Hồ Chí Minh

Hình thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN ở TP. Hồ Chí Minh

UBND TP. Hồ Chí Minh vừa phê duyệt Đề án 'Phát triển hệ thống y tế TP. Hồ Chí Minh trở thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN'.
Phiên bản di động