Sức mạnh nội lực của văn hóa trong xây dựng Đảng:

TS. Nguyễn Viết Chức: Kỳ vọng Hội nghị Văn hóa sẽ ‘mổ xẻ’ thẳng thắn những cái chưa được

Nguyệt Anh
Đề cập việc gìn giữ văn hóa trong quá trình phát triển và hội nhập, TS. Nguyễn Viết Chức, Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Văn hóa - Xã hội, Ủy ban TƯ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cho rằng, không thể 'ôm khư khư' cái cũ nhưng nếu làm cái mới mà để mất cái cũ mang giá trị bản sắc dân tộc lại càng không nên.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TS. Nguyễn Viết Chức:
TS. Nguyễn Viết Chức cho rằng, Hội nghị Văn hóa toàn quốc sẽ bàn thảo, thảo luận nhằm chỉ ra những cái đã làm được để phát huy và những cái chưa được để khắc phục.

Hội nghị Văn hóa toàn quốc với mục tiêu quan trọng, xuyên suốt là triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII về văn hóa. Ông đánh giá như thế nào về tầm quan trọng của công cuộc đổi mới hiện nay?

Tôi nghĩ, đây là hội nghị có ý nghĩa dấu mốc đột phá quan trọng trong một thời kỳ mới của đổi mới. Trong thời kỳ đầu tiên, chúng ta tập trung phát triển kinh tế, đã đạt được những thành tựu ngoạn mục, để đất nước hôm nay “thay da đổi thịt”.

Vậy giai đoạn mới, giai đoạn phát triển yêu cầu cao hơn, toàn diện hơn, phải làm sao để Việt Nam trở thành nước phát triển thu nhập cao vào năm 2045.

Vì vậy, kỳ Hội nghị toàn quốc này có ý nghĩa rất to lớn, đặc biệt ngay sau khi chúng ta đã tổ chức thành công Đại hội XIII của Đảng.

Trong thời kỳ mới, chúng ta cần giữ gìn, phát triển hệ giá trị gia đình Việt Nam ra sao, thưa ông?

Điều này rất quan trọng, một giai đoạn mới thì yêu cầu cũng mới. Người ta nói “tiền trị gia, hậu trị quốc”, tức là chuyện gia đình rất quan trọng, trước tiên cần phải xây dựng một gia đình mẫu mực.

Theo thuật ngữ hiện đại, gia đình là tế bào của xã hội, có những "tế bào hỏng" thì làm sao xã hội tốt đẹp được. Ngay cả các nước phương Đông như Singapore, họ cũng rất coi trọng giá trị gia đình.

Ở đây, nói đến văn hóa không thể không nói đến gia đình, con người. Nếu xây dựng mỗi hộ gia đình thật toàn diện chắc chắn sẽ góp phần lớn cho thành công của công cuộc đổi mới.

Thực tế hiện nay, có người mong “bao giờ cho đến ngày xưa” bởi họ nuối tiếc nét đẹp về văn hóa của dân tộc có thể bị phai nhạt, bị mất đi. Ông nghĩ sao về câu chuyện này?

Thực ra suy nghĩ này không hoàn toàn vô lý nhưng chưa toàn diện. Nhìn vào những hiện tượng như một bộ phận cán bộ tha hóa đạo đức, lối sống, hoặc tình làng nghĩa xóm có phai nhạt, bạo lực còn tồn tại trong gia đình… khiến nhiều người đặt vấn đề “kinh tế như hôm nay - văn hóa như ngày xưa” là vì thế.

"Giữ gìn mà cứ 'ôm khư khư' cái cũ cũng không ổn, không phát triển được. Nhưng nếu làm cái mới mà bỏ cái cũ mang giá trị bản sắc của dân tộc lại càng không nên. Bởi vì, mình phải là mình thì mới hội nhập được".

Theo tôi, điều này không hoàn toàn chính xác, cần phải nhìn tổng thể mới thấy nhận thức về văn hóa hiện nay đã cao hơn trước. Cùng với đó, thực tế việc giữ gìn văn hóa dân tộc hơn thời kỳ trước nhiều, đời sống cao hơn xưa, con người cũng văn minh hơn.

Hội nghị lần này sẽ đánh giá những thành tựu đạt được nhưng cũng “mổ xẻ” một cách thẳng thắn những cái chưa được. Đại hội XIII đã chỉ rõ những khiếm khuyết như quan tâm đến văn hóa không xứng tầm với kinh tế và chính trị; quan tâm đến văn hóa không tương xứng, có những lúc thiên nặng về văn hóa giải trí đơn thuần.

Tôi tin rằng, Hội nghị sẽ bàn thảo, thảo luận nhằm chỉ ra những cái làm được để phát huy và những cái chưa được để khắc phục.

Chúng ta đang sống trong một thế giới rộng mở, việc học hỏi, hội nhập quốc tế trở nên dễ dàng hơn. Theo ông, làm thế nào để gìn giữ được bản sắc văn hóa trong quá trình phát triển và hội nhập?

Giữ gìn và phát huy là hai mặt của một vấn đề. Giữ gìn mà cứ “ôm khư khư” cái cũ cũng không ổn, không phát triển được.

Nhưng nếu làm cái mới mà bỏ cái cũ, để mất cái cũ mang giá trị bản sắc của dân tộc thì lại càng không nên. Bởi vì, để mất mình thì làm sao hội nhập được, mình phải là mình thì mới hội nhập.

Thế giới người ta cũng cần như thế, nước nào hội nhập cũng phải giữ gìn bản sắc văn hóa của mình, phải có “gương mặt” của mình thì mới gọi là hội nhập. Chứ hội nhập mà “nhòe” mất rồi, “đánh mất mình” rồi thì còn hội nhập gì nữa?

Đặc biệt, Đảng đã có Nghị quyết, quan điểm rõ ràng là giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc nhưng tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới. Theo tôi, giải quyết hai mặt của một vấn đề hài hòa là hợp lý, đúng đắn.

Vậy cần đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến những giá trị đạo đức truyền thống, văn hóa ứng xử trong gia đình và cộng đồng thế nào?

Tôi nghĩ, từ trước đến nay chúng ta đã tuyên truyền nhưng phải triển khai một cách sâu sắc hơn, rộng rãi hơn trong toàn Đảng, toàn dân.

Đặc biệt, trong các cấp ủy Đảng, các cấp lãnh đạo phải quán triệt sâu sắc vai trò, vị trí của văn hóa. Nghĩa là, phải quan tâm thực sự đến nó chứ không phải lúc Hội nghị thì quan tâm nhưng sau đó lại bị… bỏ quên.

Đó là mong muốn của nhiều người làm văn hóa cũng như người dân.

Vậy còn sức mạnh mềm trong văn hóa thì thế nào, theo ông?

Việt Nam là một trong những nước đã và đang phát huy rất hiệu quả sức mạnh mềm của văn hóa. Sức mạnh mềm có nền tảng, giống như thương hiệu quốc gia. Việt Nam là một nước yêu chuộng hòa bình, một dân tộc văn minh, một đất nước luôn có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế.

Dù nghèo, dù còn khó khăn nhưng chúng ta vẫn có trách nhiệm, cùng chia sẻ. Cụ thể, nước ta vẫn cử đoàn y bác sĩ, chiến sĩ tham gia vào lực lượng gìn giữ hòa bình thế giới.

Ngay trong chống dịch, dù còn nhiều khó khăn, nhất là thời kỳ đầu, Việt Nam vẫn gửi gấp thiết bị y tế, khẩu trang sang các nước, kể cả những nước phát triển do họ chưa cung ứng kịp.

"Việc xây dựng hệ giá trị con người Việt Nam là vô cùng cần thiết bởi phải có hệ giá trị, phải có chuẩn mực để định hướng con người ta. Nó như thước đo, như 'cây gậy' để người ta phấn đấu, bấu víu. Nếu thiếu chuẩn mực hệ giá trị thì con người chơi vơi, không biết sẽ đi như thế nào, sống ra sao. Do vậy, rất cần thiết phải có hệ chuẩn mực phù hợp với yêu cầu của Cách mạng Việt Nam thời kỳ mới".

Đó chính là văn hóa – “văn hóa mình vì mọi người, mọi người vì mình”. Văn hóa Việt Nam là “thương người như thể thương thân”, tất nhiên không phải chỉ thương người mình, không thương người nước khác.

Tầm văn hóa lớn của chúng ta là như vậy, cái đó tạo thành sức mạnh. Trong lịch sử của nước ta, sức mạnh văn hóa thể hiện rất rõ. Nhờ có văn hóa mà nhiều nhà quân sự nổi tiếng nói “thua Việt Nam chính là thua văn hóa” là vì thế.

Sức mạnh văn hóa là người ta dùng ngôn ngữ mới, sức mạnh mới, thuật ngữ mới, đó là sức mạnh mềm.

Không giống như tên lửa, không giống như vũ khí, khi nhìn thấy là thấy sức mạnh; nhưng sức mạnh mềm là rất bền vững, rất to lớn.

Ông có kỳ vọng gì về Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần này?

Tôi kỳ vọng đây là dấu ấn của thời kỳ phát triển mới, tạo không khí trong xã hội, nhận thức đúng đắn của toàn xã hội về văn hóa. Qua đó, sẽ tạo niềm phấn khởi cũng như ý thức trách nhiệm công dân của mỗi người về đất nước trong thời kỳ phát triển mới để cùng nhau khắc phục những khó khăn.

Đồng thời, Hội nghị cũng sẽ khai thác những cơ hội, những thuận lợi để xây dựng đất nước thành một nước phát triển mạnh, trước tiên là vượt qua “bẫy” thu nhập trung bình, sau đó đến năm 2045 trở thành nước phát triển có thu nhập cao.

Đó có thể nói là khát vọng ngàn đời của dân tộc ta, của nhân dân ta.

Vậy cần xây dựng hệ giá trị con người đáp ứng với tình hình mới ra sao, thưa ông?

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã chỉ ra, dù khó nhưng không có nghĩa là không làm được. Dân tộc ta có những việc khó, khó đến “ngàn cân treo sợi tóc” nhưng cuối cùng vẫn làm được.

Thế nên, việc xây dựng hệ giá trị con người Việt Nam là vô cùng cần thiết bởi phải có hệ giá trị, phải có chuẩn mực để định hướng con người ta.

Nó như thước đo, như “cây gậy” để người ta phấn đấu, bấu víu. Nếu thiếu chuẩn mực hệ giá trị thì con người chơi vơi, không biết sẽ đi như thế nào, sống ra sao. Do vậy, rất cần thiết phải có hệ chuẩn mực phù hợp với yêu cầu của Cách mạng Việt Nam thời kỳ mới.

Xin cảm ơn ông!

Công nghiệp văn hóa Việt Nam: Cần đột phá hơn về thể chế!

Công nghiệp văn hóa Việt Nam: Cần đột phá hơn về thể chế!

PGS. TS Nguyễn Thị Thu Phương - Phó Viện trưởng phụ trách Viện Văn hoá nghệ thuật Quốc gia Việt Nam cho rằng công nghiệp ...

Người thầy cần bổ sung ‘vitamin tri thức thời đại’ để bắt kịp xu hướng giáo dục toàn cầu

Người thầy cần bổ sung ‘vitamin tri thức thời đại’ để bắt kịp xu hướng giáo dục toàn cầu

ThS. Lê Thị Lan Anh, Viện trưởng Viện Phát triển Giáo dục & Trí tuệ Việt (IEDV), nhà nghiên cứu giáo dục và phát triển ...

Bài viết cùng chủ đề

Giáo dục Việt Nam

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi hôm nay 22/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Australia: Ngành du lịch kỳ vọng tăng trưởng tốt nhờ công cụ mới

Australia: Ngành du lịch kỳ vọng tăng trưởng tốt nhờ công cụ mới

LIVE Framework là một công cụ tương tác, thân thiện với người dùng, giúp doanh nghiệp, tổ chức và chính phủ truy cập thông tin kịp thời và chính xác.
Festival Huế 2024: Những trải nghiệm mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Festival Huế 2024: Những trải nghiệm mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Từ ngày 22-24/11, Tuần lễ du lịch Chăm sóc sức khỏe - Wellness Tourism Weekend sẽ diễn ra trong khuôn khổ Lễ hội mùa Đông của Festival Huế 2024.
Nhật Bản: Trải nghiệm đặc biệt vào ban đêm với đoàn tàu nghệ thuật kỹ thuật số

Nhật Bản: Trải nghiệm đặc biệt vào ban đêm với đoàn tàu nghệ thuật kỹ thuật số

Những hành khách trên 'đoàn tàu nghệ thuật kỹ thuật số' chạy ban đêm ở Osaka (Nhật Bản) sẽ có dịp chiêm ngưỡng khung cảnh theo cách đặc biệt.
Tà Lài (Đồng Nai): Nơi giao thoa giữa văn hóa và thiên nhiên

Tà Lài (Đồng Nai): Nơi giao thoa giữa văn hóa và thiên nhiên

Tà Lài không chỉ nổi bật với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, mà còn là một địa phương giàu bản sắc văn hóa của tỉnh Đồng Nai.
Phục vụ nhu cầu đi lại dịp Tết Nguyên đán 2025, 6 sân bay sẽ tăng thời gian khai thác đêm

Phục vụ nhu cầu đi lại dịp Tết Nguyên đán 2025, 6 sân bay sẽ tăng thời gian khai thác đêm

Cục Hàng không Việt Nam sẽ tổ chức theo dõi tình hình đặt giữ chỗ, giá vé máy bay trên các đường bay nội địa trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025.
Thái Lan tăng số ngày nghỉ lễ trong năm 2025 để kích cầu du lịch

Thái Lan tăng số ngày nghỉ lễ trong năm 2025 để kích cầu du lịch

Thái Lan sẽ có 21 ngày nghỉ chính thức, không kể ngày nghỉ bù, vào năm 2025 để để thúc đẩy du lịch và nền kinh tế nói chung.
Một lễ hội của các ngôn ngữ châu Âu

Một lễ hội của các ngôn ngữ châu Âu

Ngày Ngôn ngữ châu Âu năm nay sẽ được tổ chức vào ngày 23/11 tại Goethe-Institut Hà Nội dành cho bất kỳ ai quan tâm đến châu Âu, ngôn ngữ và văn hóa.
Định vị thương hiệu Thủ đô qua phẩm chất thanh lịch của người Hà Nội

Định vị thương hiệu Thủ đô qua phẩm chất thanh lịch của người Hà Nội

Baoquocte.vn. Hào hoa, thanh lịch là nét văn hóa ứng xử có tính chuẩn mực của người Hà Nội xưa và nay, trở thành một thương hiệu riêng của Thủ đô ngàn năm văn hiến.
18 họa sĩ không chuyên tôn vinh nét đẹp Hà Nội

18 họa sĩ không chuyên tôn vinh nét đẹp Hà Nội

Chiều tối 20/11, tại 93 Đinh Tiên Hoàng (Hoàn Kiếm, Hà Nội), Triển lãm màu nước 'Tôi vẽ Hà Nội' đã chính thức khai mạc.
Niềm tin – Giá trị cốt lõi làm nên kỳ tích trong giáo dục

Niềm tin – Giá trị cốt lõi làm nên kỳ tích trong giáo dục

Niềm tin vào thầy cô sẽ được chuyển hóa thành sức mạnh, mang lại hy vọng và quả ngọt cho sự nghiệp 'trồng người'.
Hòa nhạc kỷ niệm 100 năm ngày mất của nhà soạn nhạc vĩ đại Gabriel Fauré

Hòa nhạc kỷ niệm 100 năm ngày mất của nhà soạn nhạc vĩ đại Gabriel Fauré

Viện Pháp Việt Nam tổ chức các buổi hòa nhạc độc tấu piano của nghệ sĩ dương cầm tài năng Olivier Moulin, trong chuyến lưu diễn tại các thành phố lớn.
Sôi động lễ hội Kanagawa Nhật Bản 2024 tại Hà Nội

Sôi động lễ hội Kanagawa Nhật Bản 2024 tại Hà Nội

Lễ hội Kanagawa giới thiệu những nét văn hóa độc đáo mang đậm màu sắc truyền thống Nhật Bản thông qua nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật.
Di sản văn hóa phi vật thể: 15 năm bảo tồn, phát huy giá trị Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Di sản văn hóa phi vật thể: 15 năm bảo tồn, phát huy giá trị Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Bắc Ninh đã không ngừng nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại Dân ca Quan họ với nhiều cơ chế đặc thù.
Khám phá xác tàu đắm bí ẩn nhiều thế kỷ trong hồ lớn nhất Na Uy

Khám phá xác tàu đắm bí ẩn nhiều thế kỷ trong hồ lớn nhất Na Uy

Một xác tàu đắm được các nhà nghiên cứu Na Uy phát hiện ra tại Hồ Mjøsa của nước này, được xác định là có niên đại khoảng 7 thế kỷ trước.
Bộ sưu tập lấy cảm hứng từ các bảo vật quốc gia của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Bộ sưu tập lấy cảm hứng từ các bảo vật quốc gia của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Mang tên 'Khơi dậy tinh hoa, nối dài di sản', bộ sưu tập độc đáo đến từ thượng hiệu lụa DeSilk đã được giới thiệu tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Nghiên cứu xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'

Nghiên cứu xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có Công văn gửi UBND tỉnh Quảng Trị về việc xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'.
Theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Trung Quốc

Theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Trung Quốc

Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp với Cục Lưu trữ Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức trưng bày chuyên đề 'Dấu chân Hồ Chí Minh ở Trung Quốc'.
Sôi nổi hoạt động kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh

Sôi nổi hoạt động kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh

Từ 11-30/11, nhiều hoạt động được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của ...
Phiên bản di động