Ngày 19/12, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, Ủy ban Dân tộc và Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam phối hợp tổ chức Hội thảo công bố Báo cáo phân tích về nghèo đa chiều ở Việt Nam: “Giảm nghèo ở tất cả các chiều cạnh để bảo đảm cuộc sống có chất lượng cho mọi người”.
Phát biểu tại Lễ công bố Báo cáo, bà Caitlin Wiesen, Quyền đại diện thường trú UNDP cho biết, thành tích về giảm nghèo đã giúp Việt Nam đứng thứ 57 trong tổng số 193 nước thành viên của Liên hợp quốc về chỉ số phát triển bền vững (SDG) năm 2018, tăng 9 bậc so với xếp hạng năm 2017.
| Bà Caitlin Wiesen, Quyền đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: V.C) |
Theo bà Caitlin Wiesen, những thành công mà Việt Nam đạt được là nhờ tăng trưởng bao trùm giúp tạo công ăn việc làm cho người dân; các dịch vụ xã hội cơ bản được tiếp cận tương đối công bằng. “Các chương trình mục tiêu, chính sách bảo trợ xã hội đã giúp người nghèo nhất và dễ bị tổn thương cải thiện sinh kế, chất lượng cuộc sống”, bà nhận định.
Báo cáo nhận định, Việt Nam đã đạt được những “tiến bộ ấn tượng” trong việc thực hiện Mục tiêu phát triển bền vững số 1 (SDG 1) “Giảm nghèo ở mọi chiều cạnh và ở mọi nơi”.
Tỷ lệ nghèo cùng cực đã giảm mạnh từ 49,2% năm 1992 xuống còn 2% trong năm 2016. Tỷ lệ nghèo đa chiều cũng giảm đáng kể khi có khoảng 6 triệu người thoát nghèo.
Kết quả phân tích số liệu của Khảo sát Mức sống dân cư cho thấy, tỷ lệ nghèo dù đo lường bằng thước đo nào cũng đều giảm trong giai đoạn 2012 - 2016. Tỷ lệ nghèo thu nhập, chi tiêu cũng như nghèo đa chiều giảm mạnh. Tỷ lệ nghèo đa chiều giảm từ 18,1% xuống 10,9% trong thời kỳ này. Tỷ lệ nghèo chi tiêu giảm từ 17,2% xuống 9,8%, còn tỷ lệ nghèo thu nhập giảm từ 12,6% xuống còn 7,0%.
Theo ông Nguyễn Thắng - đại diện nhóm nghiên cứu, giáo dục và nghề nghiệp có ảnh hưởng trực tiếp đến việc làm và thu nhập của hộ, từ đó ảnh hưởng lên tình trạng nghèo của hộ. Tỷ lệ nghèo đa chiều có tương quan mạnh mẽ với trình độ giáo dục của chủ hộ.
| Báo cáo cũng chỉ ra, nghèo đói vẫn tồn tại ở nhiều khu vực, đặc biệt là các vùng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. (Nguồn: Kinh tế Đô thị) |
Theo đó, tỷ lệ nghèo đa chiều của nhóm có chủ hộ tốt nghiệp cao đẳng hoặc đại học chỉ dưới 1%, trong khi nhóm có chủ hộ chưa học xong tiểu học là 26,6% vào năm 2016. Riêng các hộ có chủ hộ tốt nghiệp cao đẳng hoặc đại học thì tỷ lệ nghèo đa chiều rất thấp và không có sự thay đổi. Các hộ gia đình có chủ hộ là thư ký, nhân viên văn phòng và lao động có kỹ năng có tốc độ giảm nghèo đa chiều nhanh nhất.
Báo cáo cũng chỉ ra, nghèo đói vẫn tồn tại ở nhiều khu vực, đặc biệt là các vùng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Tỷ lệ nghèo đa chiều ở vùng miền núi phía Bắc và Tây Nguyên cao gấp 2 lần so với mức trung bình của cả nước. Trong khi tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2016 của dân tộc Kinh là 6,4% thì dân tộc H’Mong là 76,2%, Dao 37,5% và Khmer 23,7%.
Báo cáo khuyến nghị, để duy trì được các kết quả về giảm nghèo và kiềm chế sự gia tăng của bất bình đẳng, mẫu hình tăng trưởng bao trùm cần tiếp tục được củng cố dựa trên 4 trụ cột chính: tạo việc làm có năng suất nhằm tăng thu nhập bền vững cho mọi người lao động; mở rộng diện bao phủ hướng tới phổ cập hóa các dịch vụ xã hội cơ bản; củng cố hệ thống an sinh xã hội cho các nhóm yếu thế để đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau; lấy sự khác biệt của đợi sống kinh tế, văn hóa, xã hội giữa các nhóm dân tộc thiểu số làm trọng tâm nghiên cứu, đề xuất chính sách phù hợp, hiệu quả.