Vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Hiện nay, các thế lực thù địch, phản động trong và ngoài nước vẫn không ngừng chống phá, xuyên tạc, bóp méo nhiều sự thật về cách mạng nước ta với nhiều quan điểm, luận điệu, chiêu thức ngày càng tinh vi, xảo huyệt. Vậy nên, công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng có ý nghĩa rất quan trọng.

Trong bài viết này sẽ cung cấp những nội dung về vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch chống phá Đảng.

Chủ nghĩa Marx-Lenin, là hệ thống quan điểm và học thuyết khoa học của Marx, Engels, Lenin được hình thành và phát triển trên cơ sở kế thừa những giá trị tư tưởng nhân loại và tổng kết thực tiễn thời đại; là thế giới quan, phương pháp luận phổ biến của nhận thức khoa học và thực tiễn cách mạng; là khoa học về sự nghiệp giải phóng giai cấp vô sản, giải phóng nhân dân lao động khỏi chế độ áp bức, bóc lột và tiến tới giải phóng con người.

Tư tưởng Hồ Chí Minh, là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả sự vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Marx-Lenin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người.

Ngay từ khi ra đời năm 1930, Đảng ta đã khẳng định, nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Marx-Lenin; đến Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII (năm 1991), Đảng đã bổ sung tư tưởng Hồ Chí Minh vào nền tảng tư tưởng và khẳng định: “Chủ nghĩa Marx-Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng”. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) của Đảng, Hiến pháp năm 2013 và nhiều văn kiện các kỳ Đại hội Đảng ta đều khẳng định: “Đảng lấy chủ nghĩa Marx-Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động”#_ftn1. Sự khẳng định đó phù hợp với thực tiễn cách mạng Việt Nam qua 92 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, là vấn đề nguyên tắc, là một trong những quan điểm cơ bản, trọng yếu, xuyên suốt và bao trùm trong hệ thống quan điểm lý luận của Đảng, liên quan trực tiếp đến hệ tư tưởng của Đảng, của chế độ xã hội chủ nghĩa của chúng ta.

Ngày 22/10/2018, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị, về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Nghị quyết nêu rõ: “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng là bảo vệ Ðảng, bảo vệ Cương lĩnh chính trị, đường lối lãnh đạo của Ðảng; bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước”.

Ðó là một nội dung cơ bản, hệ trọng, có ý nghĩa sống còn trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng; là công việc tự giác, thường xuyên của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và đoàn thể chính trị - xã hội các cấp của từng địa phương, cơ quan, đơn vị, của cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu; là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân. Trong đó, các cơ quan báo chí tuyên truyền thuộc các cấp là nòng cốt.

Nền tảng tư tưởng của Đảng là một bộ phận quan trọng, đồng thời cũng là nhân tố căn bản, cốt lõi, tạo cơ sở, tiền đề quyết định mọi hoạt động xây dựng, sinh hoạt và lãnh đạo của một Đảng. Nếu nền tảng tư tưởng thay đổi, tất yếu sẽ dẫn tới sự thay đổi về mục tiêu, lý tưởng, nguyên tắc tổ chức, phương hướng hoạt động chính trị của Đảng. Do đó, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch là yêu cầu tất yếu để xây dựng và phát triển Đảng Cộng sản Việt Nam trong sạch, vững mạnh.

Muốn vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong đấu tranh Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, thì trước hết, cần có sự hiểu biết khoa học, thấu đáo về lý luận và lịch sử chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Trong chủ nghĩa Marx-Lenin, phải nghiên cứu công phu, có hệ thống, trên quan điểm thực tiễn, quan điểm lịch sử - cụ thể, quan điểm phát triển, kết hợp các phương pháp khoa học chuyên ngành và liên ngành để nắm được bản chất, đặc điểm và các giá trị bền vững trong Di sản kinh điển Marxist. Riêng với tư tưởng và di sản Hồ Chí Minh cũng phải nghiên cứu các văn phẩm lý luận và hoạt động thực tiễn vô cùng phong phú của Người trong hơn sáu thập kỷ hoạt động với tư cách một nhà tư tưởng Mác-xít sáng tạo ở tầm vóc một nhà kinh điển của cách mạng Việt Nam.

Chủ nghĩa Marx-Lenin có giá trị bền vững và tính thời đại bởi bản thân nó là một học thuyết phát triển và nhân văn, luôn hướng tới sự tiến bộ của xã hội. Nói học thuyết Mác là học thuyết phát triển bởi nó mang bản chất khoa học, cách mạng triệt để nhất. Ngày nay, mặc dù thế giới có nhiều đổi thay, bản thân các nước tư bản cũng có sự điều chỉnh để thích nghi với hoàn cảnh mới, nhưng bản chất bóc lột của chủ nghĩa tư bản vẫn không hề thay đổi.

Những hạn chế, khuyết điểm vốn có của chủ nghĩa tư bản, như ô nhiễm môi trường, xung đột, khủng bố, bạo lực và bất ổn xã hội, khủng hoảng kinh tế, bất bình đẳng xã hội... vẫn diễn ra hết sức gay gắt và phức tạp ở các nước tư bản. Vượt lên trên mọi giới hạn về không gian và thời gian, những nguyên lý, khái niệm, phạm trù, quy luật và phương pháp luận cơ bản của chủ nghĩa Marx-Lenin tiếp tục là “chìa khóa” giải đáp những vấn đề tư tưởng, soi sáng những nhiệm vụ lịch sử chín muồi của nhân loại, đó là giải phóng con người khỏi mọi hình thức áp bức, bóc lột, mọi sự tha hóa, từ đó tạo nên sự bình đẳng, đoàn kết trong xã hội.

Cống hiến vô giá của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với lịch sử là ở chỗ, Người không chỉ vận dụng sáng tạo mà còn phát triển sáng tạo chủ nghĩa Marx-Lenin trong điều kiện và hoàn cảnh của Việt Nam.

Những phát hiện mang tầm vóc thời đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã làm sáng tỏ quy luật phát triển của cách mạng Việt Nam, đặc biệt là quy luật ra đời và phát triển của Đảng ta, lý luận và phương pháp xây dựng Đảng Cộng sản cầm quyền ở Việt Nam; lý luận về chiến tranh nhân dân, đặt nền móng cho khoa học và nghệ thuật quân sự Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh; lý luận về chủ nghĩa xã hội và xây dựng chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa của Việt Nam; lý luận (ở tầm học thuyết) về giải phóng và phát triển Việt Nam mà hạt nhân là lý luận về sự kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong tiến trình cách mạng dân tộc dân chủ và cách mạng Xã hội chủ nghĩa, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Chủ tịch Hồ Chí Minh còn đề ra lý luận về đạo đức cách mạng và thực hành đạo đức cách mạng trong Đảng, trong dân như một mẫu mực.

Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị, đã nêu lên bảy nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu. Trong đó, tọng tâm là: “Tiếp tục làm cho toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân ngày càng có nhận thức đầy đủ và sâu sắc hơn về những nội dung cơ bản và giá trị to lớn của chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục đối với các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, nhằm nâng cao sức đề kháng, khả năng chủ động đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch”.

Trong hành trình 30 năm tìm chân lý cứu nước, cứu dân, vào năm 1919, Nguyễn Ái Quốc khi đọc được Bản sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa do Lê-nin viết, Người đã khẳng định “Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phòng chúng ta”#_ftn2.

Đấy chính là chủ nghĩa Lenin. Trong cuốn sách Đường cách mệnh, xuất bản năm 1927, Nguyễn Ái Quốc khẳng định dứt khoát: “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lenin”#_ftn3.

Kỳ thực, thứ gọi là học thuyết hay chủ nghĩa tư bản, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chỉ nằm trong số nhiều học thuyết và nhiều chủ nghĩa ấy mà thôi, nhưng ngay từ những năm đầu bôn ba hải ngoại tìm đường cứu nước, Người đã trước sau như một kiên định đi theo chủ nghĩa Marx-Lenin. Thực tiễn hơn 92 năm Đảng lãnh đạo và hơn 77 năm lập quốc, Đảng ta vẫn kiên định lựa chọn chủ nghĩa Marx-Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và không ngừng bổ sung, phát triển nó.

Tổng kết 30 năm đổi mới (1986 - 2016), trong 05 bài học kinh nghiệm được rút ra, bài học quan trọng đầu tiên được Đảng khẳng định: “Một là, trong quá trình đổi mới phải chủ động, không ngừng sáng tạo trên cơ sở kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh…”#_ftn4, và sau hơn 35 năm Đổi mới (1986 - 2021), Đảng ta vẫn xem đây là bài học kinh nghiệm hàng đầu khi nhấn mạnh: “Kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh”#_ftn5.

Đảng ta nêu rõ, nền tảng tư tưởng của Đảng, kim chỉ nam hành động của cách mạng Việt Nam là chủ nghĩa Marx-Lenin và Tư tưởng Hồ Chí Minh. Phải ra sức bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đấu tranh kiên quyết, phản bác sự xuyên tạc, truyền bá các quan điểm sai trái, thù địch của các thế lực chống đối và phản động ở trong và ngoài nước nhằm phá hoại sự nghiệp cách mạng của Đảng và của nhân dân ta. Phải kiên trì lý tưởng và mục tiêu, kiên định con đường đã lựa chọn, giữ vững vai trò lãnh đạo và địa vị cầm quyền của Đảng Cộng sản, bất luận trong hoàn cảnh và tình huống nào.

Dưới sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng, nhân dân Việt Nam được giải phóng khỏi ách thực dân, đế quốc, đất nước ta giành được những thành tựu kinh tế, văn hóa, xã hội to lớn, quan trọng, độc lập dân tộc, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc được bảo vệ vững chắc, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện, nâng cao, vị thế quốc gia được củng cố, khẳng định trong mắt bạn bè quốc tế.

Thế nhưng, các thế lực thù địch luôn tìm mọi cách phủ nhận, công kích, bôi nhọ, xuyên tạc nền tảng tư tưởng, hướng tới mưu đồ xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng, làm sụp đổ chế độ Xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, chúng đã và đang triệt để lợi dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, và những hạn chế, khuyết điểm của một bộ phận cán bộ, đảng viên để chống phá Đảng, Nhà nước.

Trước sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch, nhiệm vụ đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái, thù địch lại càng phải được coi trọng, và cần được chỉ đạo chặt chẽ và hiệu quả hơn nữa. Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo công tác phòng ngừa, đấu tranh trên lĩnh vực này, như Nghị quyết tại các kỳ Đại hội của Đảng.

Trong đó, Nghị quyết Đại hội XII của Đảng chỉ rõ: “Tích cực đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; chủ động phòng ngừa, đấu tranh phê phán, ngăn chặn những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Đảng ta yêu cầu: “Tăng cường đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; chủ động ngăn chặn, phản bác các thông tin, quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch”.

Tại Hội nghị Trung ương 4 (khóa XII), Đảng ta đã chỉ rõ: “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Nhấn mạnh: Chủ động chuẩn bị các phương án, biện pháp sát với tình hình thực tế; xây dựng lý luận sắc bén để đấu tranh, phản bác với các quan điểm sai trái, thù địch xuyên tạc nền tảng tư tưởng, cương lĩnh, đường lối lãnh đạo của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước và khối đại đoàn kết toàn dân.

Mục đích cao nhất, có tính chiến lược của các thế lực thù địch chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam chính là nhằm làm cho Đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân Việt Nam xa rời, từ bỏ tư tưởng xã hội chủ nghĩa, chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh và mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền Chủ nghĩa xã hội.

Thực tế cho thấy quy mô và tính chất của những hành động chống phá hệ tư tưởng Xã hội chủ nghĩa nói chung, chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh nói riêng càng diễn ra gay go, ác liệt và nguy hiểm; càng được che phủ một cách tinh vi dưới nhiều hình thức, bằng nhiều thủ đoạn, dù âm thầm hay sôi động.

Các hoạt động "chống phá" này khi lẩn khuất, lúc công khai, trắng trợn, song chủ yếu tập trung vào thời điểm diễn ra các sự kiện chính trị trong nước; thời điểm xảy ra các vụ, việc phức tạp, nhạy cảm và các sự kiện đối ngoại quan trọng của Đảng, Nhà nước…

Các thế lực thù địch, phản động thường sử dụng các phương thức, thủ đoạn sau: Đối với chủ nghĩa Marx-Lenin: Chúng dùng những luận điệu xuyên tạc vào các nội dung: Nội dung học thuyết hình thái kinh tế-xã hội; Nội dung học thuyết giá trị thặng dư; Nội dung sứ mệnh lịch sử toàn thế giới của giai cấp công nhân. Chúng hình thành các mô hình mang danh “chủ nghĩa xã hội hiện đại”, “chủ nghĩa xã hội xanh”, “Chủ nghĩa xã hội mới”... nhằm hướng đến xóa bỏ quan điểm của chủ nghĩa Marx-Lenin về chế độ xã hội chủ nghĩa.

Đối với tư tưởng Hồ Chí Minh: Chúng xuyên tạc các nội dung định hướng về con đường xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở nước ta, về vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam trong lãnh đạo cách mạng Việt Nam, về xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có đạo đức cách mạng trong sạch, vững mạnh, về xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa...

Thực tế cho thấy, cùng với sự phát triển của khoa học và công nghệ, việc lợi dụng ưu thế của internet, mạng xã hội, các hình thức truyền thông mới, hệ thống phát thanh, báo chí, xuất bản ở nước ngoài,... Để tuyên truyền chống phá Đảng Cộng sản Việt Nam trong một thế trận nhiều tầng, nhiều lớp, có kịch bản rõ ràng theo kiểu mưa dầm thấm lâu, góp gió thành bão đã được các thế lực thù địch, phản động và các phần tử cơ hội chính trị sử dụng triệt để.

Thông qua việc đưa tin thật giả lẫn lộn để “câu view”; tạo lập các website, blog, facebook, fanpage giả mạo của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có uy tín; sử dụng dịch vụ thư điện tử, dịch vụ nhắn tin, hội thoại, diễn đàn… các thế lực thù địch đã để tung tin, bài xấu độc, âm mưu tạo dựng những nhận thức sai lệch, hoài nghi, hoang mang, dao động, thúc đẩy sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Từ đó, làm lung lay, xói mòn niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào vai trò lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước; gây kích động nhân tâm, tạo tâm lý bức xúc, chống đối trong xã hội; làm cho cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân xa rời từ bỏ nền tảng tư tưởng - vũ khí tinh thần, thế giới quan, phương pháp luận khoa học, kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng…

Vì thế, để kiên định lý tưởng cách mạng, kiên định hệ tư tưởng Xã hội chủ nghĩa và mục tiêu mà Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân ta đã lựa chọn, Độc lập dân tộc và Chủ nghĩa xã hội, thì bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa thường xuyên và lâu dài, góp phần quan trọng vào quá trình xây dựng, tồn tại và phát triển của Đảng.

Để bảo vệ nền tảng tư tưởng và vai trò lãnh đạo của Đảng, việc tăng cường đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng đòi hỏi sự khách quan, là nhiệm vụ cấp bách trước mắt, đồng thời cũng là nhiệm vụ thường xuyên, cơ bản, lâu dài.

Từ đó ta phải có các biện pháp cụ thể rõ ràng như: Tăng cường tuyên truyền, giáo dục nền tảng tư tưởng của Đảng trong hệ thống chính trị, cán bộ, đảng viên, qua đó nâng lên nhận thức sâu sắc về những giá trị cốt lõi, bền vững của chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh; khẳng định vững chắc quan điểm có tính nguyên tắc, mang ý nghĩa sống còn của Đảng ta. Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Marx-Lenin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và Chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Các cơ quan thông tấn, báo chí, các trang và cổng thông tin điện tử, cần đưa ra nhiều chuyên mục tuyên truyền nâng cao nhận thức về ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng, sự cần thiết của việc nghiên cứu, học tập, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Từng cơ quan thông tấn, báo chí phải là công cụ sắc bén trong xây dựng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Kinh nghiệm cho thấy, đấu tranh, phản bác các quan điểm, luận điệu sai trái, ngăn chặn hoạt động tuyên truyền xuyên tạc, chống phá đường lối lãnh đạo của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là cuộc chiến đầy khó khăn, thách thức.

Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương và các cơ quan chức năng của Đảng, Nhà nước ta, với những thành tựu đã đạt được trong công cuộc đổi mới và trong phòng chống âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch.

Chúng ta tin tưởng rằng, cuộc đấu tranh, ngăn chặn, phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị tuyên truyền, xuyên tạc, chống phá nền tảng tư tưởng, đường lối lãnh đạo của Đảng, hiến pháp, pháp luật của Nhà nước sẽ được bảo vệ vững chắc.

#_ftnref1 Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, 2011, Nhà Xuất Bản Chính trị quốc gia, Hà Nội.

#_ftnref2 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, tập 12, trang 562.

#_ftnref3 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, tập 2, trang 289.

#_ftnref4 Đinh Thế Huynh và cộng sự (2015), 30 năm đổi mới và phát triển, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, trang 344.

#_ftnref5 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, tập 1, trang 95.