Vì một cộng đồng APEC năng động và thịnh vượng

Quang Đào
Nhân dịp Tuần lễ Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) lần thứ 28 đang diễn ra trực tuyến từ ngày 8-12/11, dưới sự chủ trì của New Zealand. Báo Thế giới & Việt Nam giới thiệu một số nét về lịch sử và hoạt động của tổ chức này.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Vì một cộng đồng APEC năng động và thịnh vượng
Hội nghị Bộ trưởng APEC lần đầu tiên tại Canberra, Australia vào tháng 11/1989. (Nguồn: apec.org)

Lịch sử thành lập

APEC ra đời với 12 nền kinh tế thành viên. Sau hơn 30 năm hình thành và phát triển với 4 lần mở rộng vào các năm 1991,1993, 1994 và 1998, đến nay đã có 21 thành viên, trong đó có ba nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản, 9 thành viên trong nhóm 20 nền kinh tế lớn trên thế giới và nhiều nền kinh tế mới nổi, phát triển năng động của châu Á-Thái Bình Dương.

Ngay từ năm 1960, ý tưởng về liên kết kinh tế khu vực đã được một số học giả người Nhật đưa ra. Năm 1965, hai học giả người Nhật Bản Kojima và Kurimoto đã đề nghị thành lập một “Khu vực mậu dịch tự do Thái Bình Dương” mà thành viên gồm năm nước công nghiệp phát triển, có thể mở cửa cho một số thành viên liên kết là các nước đang phát triển ở khu vực lòng chảo Thái Bình Dương.

Sau đó, một số học giả khác như Tiến sĩ Saburo Okita (cựu Ngoại trưởng Nhật) và Tiến sĩ John Crawford (Đại học Tổng hợp Quốc gia Australia) đã sớm nhận thức được sự cần thiết phải xây dựng sự hợp tác có hiệu quả về kinh tế ở khu vực.

Tư tưởng này đã thúc đẩy nỗ lực hình thành Hội đồng Hợp tác kinh tế Thái Bình Dương (PECC), năm 1980. Chính PECC sau này đã cùng với ASEAN đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành chế độ tư vấn kinh tế rộng rãi giữa các nền kinh tế trong khu vực cũng như thúc đẩy ý tưởng thành lập APEC.

Cuối năm 1980, một số quan chức chính phủ Nhật Bản, đặc biệt là Bộ trưởng Bộ Thương mại và Công nghiệp lúc đó là Hajime Tamura, đã gợi ý thành lập một diễn đàn hợp tác có tính chất kỹ thuật về các vấn đề kinh tế khu vực.

APEC được công khai đề cập lần đầu tiên là trong diễn văn của Thủ tướng Australia Bob Hawke tại Seoul, Hàn Quốc vào ngày 31/1/1989. Ông nêu ý tưởng về việc thành lập một Diễn đàn tư vấn Kinh tế cấp Bộ trưởng ở châu Á-Thái Bình Dương, với mục đích phối hợp hoạt động của các chính phủ nhằm phát triển kinh tế khu vực và hỗ trợ hệ thống thương mại đa phương.

Mười tháng sau, 12 nền kinh tế châu Á-Thái Bình Dương gồm Australia, Brunei, Canada, Indonesia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, New Zealand, Philippines, Singapore, Thái Lan và Mỹ đã nhóm họp tại Canberra, Australia để hình thành APEC.

Từ năm 1989-1992, APEC đã tổ chức các cuộc đối thoại không chính thức ở cấp các quan chức cao cấp và cấp Bộ trưởng. Năm 1993, theo sáng kiến của Tổng thống Mỹ Bill Clinton, APEC đã thống nhất tổ chức hội nghị đầu tiên của các nhà lãnh đạo hàng năm nhằm xác lập tầm nhìn và định hướng chiến lược cho hợp tác khu vực.

Năm 1994, APEC thông qua các Mục tiêu Bogor về tự do hóa thương mại và đầu tư ở châu Á-Thái Bình Dương vào năm 2020. Mục tiêu này đã trở thành định hướng cho hợp tác APEC trong suốt hơn 25 năm và trở thành “kim chỉ nam” cho việc xây dựng một khu vực thương mại tự do lớn và năng động nhất thế giới.

Từ khi chính thức gia nhập APEC, năm 1998, Việt Nam đã chứng minh là một thành viên tích cực và có trách nhiệm, với những đóng góp đầy ý nghĩa. Nổi bật nhất phải kể đến việc Việt Nam là một trong số ít các thành viên đã hai lần đảm nhiệm thành công vai trò chủ nhà APEC vào các năm 2006 và 2017.
Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern giới thiệu về chương trình nghị sự của HNCC APEC 2021.
Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern giới thiệu về chương trình nghị sự của HNCC APEC 2021. (Nguồn: APEC)

New Zealand khẳng định vai trò dẫn dắt

Lần cuối cùng New Zealand đăng cai APEC là vào năm 1999 và được đánh giá là đạt được thành công rực rỡ.

APEC 1999 đánh dấu một trong những lần đầu tiên ông Vladimir Putin tham dự một cuộc họp đa phương lớn, chỉ không lâu sau khi được bổ nhiệm làm Thủ tướng Nga. Hơn nữa, Tuần lễ cấp cao APEC năm đó cũng là cơ hội để lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc gặp nhau và giải quyết những khác biệt về những nỗ lực gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) của Bắc Kinh, đồng thời tìm các phương án cho những bất đồng khác.

Kể từ sau APEC 2017 được tổ chức tại Việt Nam, các chương trình nghị sự của APEC gặp phải không ít khó khăn. APEC 2018 tại Papua New Guinea lần đầu tiên không đưa ra được tuyên bố chung do Mỹ-Trung có tranh cãi về chính sách thương mại. Trong khi đó, năm 2019, Chile buộc phải hủy Hội nghị Cấp cao do các cuộc biểu tình.

Đến năm APEC 2021, các nền kinh tế thành viên đều đang phải đối mặt với thách thức rất lớn là đại dịch Covid-19. Dù vậy, nhưng APEC, đặc biệt là chủ nhà New Zealand đã chủ động và tích cực điều phối các chương trình hoạt động của tổ chức đa phương này, nhằm đảm bảo các chương trình nghị sự trong năm đều diễn ra suôn sẻ và thực chất.

Do tình hình đại dịch diễn biến phức tạp trong khu vực và trên thế giới, New Zealand quyết định tổ chức tất cả các sự kiện trong Năm APEC 2021 theo hình thức trực tuyến. APEC 2021 đặt ra nhiều thách thức nhưng cũng là cơ hội để nước chủ nhà đi tiên phong trong lĩnh vực ngoại giao kỹ thuật số. Hơn một năm qua, hàng trăm cuộc họp, sự kiện đã được tổ chức thành công và đạt kết quả thực chất với sự tham dự của quan chức 21 nền kinh tế trải rộng trên 11 múi giờ.

Hoạt động quan trọng nhất trong Tuần lễ cấp cao APEC là Hội nghị cấp cao APEC lần thứ 28 do Thủ tướng New Zealand Jacinda Arden chủ trì, diễn ra trong ngày 11-12/11 theo hình thức trực tuyến, thảo luận về định hướng và tầm nhìn chiến lược cho hợp tác tương lai giữa các nền kinh tế APEC.

Theo đó, APEC 2021 tập trung vào ba ưu tiên gồm các chính sách kinh tế, thương mại thúc đẩy phục hồi kinh tế; đẩy mạnh phục hồi bao trùm và bền vững; thúc đẩy sáng tạo và số hóa.

Nói về quyết định này, chính phủ New Zealand cho biết, việc đảm bảo các cuộc họp APEC không bị gián đoạn thể hiện quyết tâm của tổ chức nhằm tiếp tục thực hiện vai trò quan trọng trong hợp tác khu vực.

Ngoài ra, APEC 2021 cho thấy, tổ chức này vẫn giữ được đà và thúc đẩy hợp tác giữa các thành viên, nhất là trong việc phối hợp ứng phó với các tác động kinh tế của đại dịch, thúc đẩy phục hồi và tạo điều kiện cho tăng trưởng kinh tế bền vững và bao trùm trong tương lai.

Ngày nay, APEC là một trong những diễn đàn quan trọng nhất trong khu vực. Các nền kinh tế APEC hiện chiếm khoảng 60% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), hơn 48% kim ngạch thương mại và gần 40% dân số thế giới, tham gia vào tổng số 170 thỏa thuận thương mại và thương mại tự do khu vực. Các sáng kiến của APEC đã tạo thuận lợi cho thương mại xuyên biên giới và làm cho việc kinh doanh trở nên dễ dàng hơn.

Đặc biệt, tháng 7/2021, nước chủ nhà New Zealand đã lần đầu tiên tổ chức cuộc họp không chính thức giữa các nhà lãnh đạo các nền kinh tế thành viên APEC tập trung thảo luận về các giải pháp tăng cường hợp tác khu vực nhằm vượt qua khủng hoảng y tế và đẩy nhanh phục hồi kinh tế tại châu Á-Thái Bình Dương.

Năm 2021 có ý nghĩa quan trọng đối với APEC, đánh dấu bước chuyển sang giai đoạn hợp tác mới khi là năm đầu tiên triển khai “Tầm nhìn APEC đến năm 2040”, hướng tới “một cộng đồng châu Á-Thái Bình Dương mở, năng động, tự cường và hòa bình, vì sự thịnh vượng của tất cả người dân và thế hệ tương lai”.

Dù gặp nhiều thách thức cả trong lẫn ngoài, từ đại dịch Covid-19, đến cạnh tranh giữa các nền kinh tế thành viên, nhưng trong bối cảnh đó, sự hợp tác lại được đề cao hơn bao giờ hết.

Do vậy, Tuần lễ Cấp cao APEC 2021 tại New Zealand được đặt nhiều kỳ vọng thông qua các quyết sách giúp khu vực vượt qua được các cuộc khủng hoảng, từng bước hồi phục đà phát triển kinh tế, để có thể định hình diện mạo của một khu vực châu Á-Thái Bình Dương hòa bình, kết nối, tự cường, sáng tạo và phát triển bao trùm, bền vững vì thịnh vượng của tất cả người dân và thế hệ tương lai.

Với mục tiêu chung là hướng tới xây dựng một cộng đồng châu Á-Thái Bình Dương năng động, APEC đã đề ra những mục tiêu hoạt động cụ thể như: Duy trì tăng trưởng và phát triển vì lợi ích chung của khu vực, đóng góp vào tăng trưởng và phát triển toàn cầu; thúc đẩy trao đổi hàng hóa, đầu tư, dịch vụ và công nghệ trong khu vực và trên phạm vi toàn cầu; củng cố hệ thống thương mại đa phương mở, không phân biệt đối xử, vì lợi ích châu Á-Thái Bình Dương và thế giới; cắt giảm rào cản thương mại, đầu tư giữa các thành viên, phù hợp với các nguyên tắc của Hiệp định chung về thuế quan và thương mại (GATT/WTO).
APEC 2021: Thúc đẩy kế hoạch hành động cho Tầm nhìn APEC 2040

APEC 2021: Thúc đẩy kế hoạch hành động cho Tầm nhìn APEC 2040

Tại cuộc họp trong tuần trước nhằm hoàn tất các nội dung trong chương trình nghị sự Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác ...

Việt Nam chủ động và đóng góp tích cực chuẩn bị cho Tuần lễ Cấp cao APEC 2021

Việt Nam chủ động và đóng góp tích cực chuẩn bị cho Tuần lễ Cấp cao APEC 2021

Ngày 5/11, Hội nghị tổng kết các Quan chức cao cấp của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) đã diễn ...

(tổng hợp)

Đọc thêm

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 20/3/2024: Tuổi Tý tình cảm bền chặt

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 20/3/2024: Tuổi Tý tình cảm bền chặt

Xem tử vi 20/3 - tử vi 12 con giáp hôm nay 20/3/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Chu Thanh Huyền xinh đẹp ngọt ngào bên Quang Hải trong bộ ảnh trước đám cưới

Chu Thanh Huyền xinh đẹp ngọt ngào bên Quang Hải trong bộ ảnh trước đám cưới

Chu Thanh Huyền, vợ cầu thủ Quang Hải, thay nhiều mẫu váy cưới, trong đó có các mẫu đầm tinh xảo của NTK Trà Linh trong ảnh pre-wedding.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/3: Euro, Bảng Anh 'ngược chiều' USD, thị trường tự do đã hạ nhiệt

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/3: Euro, Bảng Anh 'ngược chiều' USD, thị trường tự do đã hạ nhiệt

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/3 ghi nhận đồng USD tăng trước một loạt cuộc họp của các ngân hàng trung ương trong tuần này.
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Israel có cuộc điện đàm song phương đầu tiên sau hơn 1 tháng, trong bối cảnh căng thẳng liên quan xung đột ở Dải Gaza.
Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết, nước này đã đề xuất với Nga và Trung Quốc khởi động đàm phán về kiểm soát vũ khí.
Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Kiev phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc để ngỏ ý tưởng thiết lập vùng đệm ở Ukraine.
Điểm tin thế giới sáng 19/3: Tham vọng chất bán dẫn của Ấn Độ, Nga gửi dầu thô cho Cuba, Ngoại trưởng Trung Quốc thăm New Zealand

Điểm tin thế giới sáng 19/3: Tham vọng chất bán dẫn của Ấn Độ, Nga gửi dầu thô cho Cuba, Ngoại trưởng Trung Quốc thăm New Zealand

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 19/3.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu về Ukraine mới đây tại Paris với những lời kêu gọi tiếp tục hỗ trợ Ukraine nhưng đã không đưa ra được biện pháp cụ thể nào.
Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Khác với Phần Lan, hành trình trở thành thành viên NATO của Thụy Điển gập ghềnh, khó lường và kéo dài hơn rất nhiều.
Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Trước khủng hoảng nhân đạo đáng báo động, quốc tế vẫn đang trông chờ vào các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas về một lệnh ngừng bắn.
'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' của quan hệ Iran với Saudi Arabia sau một năm nối lại quan hệ ngoại giao khơi dậy niềm lạc quan giữa một Trung Đông đầy bất ổn.
Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Chính sách ngoại giao tình báo của Ấn Độ phù hợp với chiến lược xây dựng liên minh khu vực và toàn cầu hiện nay của nước này.
Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Chiến dịch tranh cử tại Mỹ đang trở nên gay cấn vào Siêu thứ Ba với hy vọng là ngày 'bội thu' của các ứng cử viên.
Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Thủ tướng chính quyền Palestine đệ đơn từ chức hôm 26/2 nhằm tạo điều kiện đạt đồng thuận về các thỏa thuận liên quan đến việc quản lý Gaza thời hậu xung đột.
50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

Mối quan hệ đối tác vững chắc giữa Australia và ASEAN sẽ góp phần thúc đẩy ổn định, hòa bình tại khu vực cũng như trên thế giới.
Phiên bản di động