Cha mẹ là những "nhà giáo không cầm phấn"

Chia sẻ với TG&VN nhân dịp 20/11, Thạc sĩ Lê Thị Lan Anh (Viện trưởng Viện Giáo dục IEDV) cho rằng, gia đình chính là "trường học" đầu tiên và cha mẹ chính là những người thầy đầu tiên của con mình.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
cha me la nhung nha giao khong cam phan Học viện Ngoại giao tri ân các nhà giáo nhân ngày 20/11
cha me la nhung nha giao khong cam phan Hội thảo về giáo dục Việt Nam tại Australia nhân ngày 20/11

Nghề giáo là một nghề đặc biệt bởi tạo ra sản phẩm là những con người không chỉ giỏi giang về năng lực mà còn phải có nhân cách. Do đó, xã hội đòi hỏi ở người giáo viên một phẩm chất đạo đức và năng lực tương đối cao. Từ quan điểm cá nhân, chị suy nghĩ thế nào về vai trò của nhà giáo trong thời đại ngày nay?

Vai trò của người thầy trong thời kỳ nào cũng vô cùng quan trọng. Đúng như câu "không thầy đố mày làm nên", dù ít hay nhiều, trong suốt cuộc đời mình, trong chúng ta, ai cũng bị ảnh hưởng bởi những người thầy giỏi. Có người học trò bị ảnh hưởng bởi cái tâm của thầy; có người thuyết phục ta ở cái tầm, cũng có những người thầy ghi dấu ấn mãi với học trò ở tài thao lược. Ở lăng kính nào, người thầy hội đủ tâm, tầm, tài mãi mãi được học trò kính quý, yêu thương. 

Ngày nay, khi giáo dục nhân loại đang phát triển ở tầm cao mới, hơn bao giờ hết, những người thầy lại càng bị áp lực từ nhiều phía, trọng trách nghề trên vai càng nặng. Làm sao để xoay sở cuộc sống gia đình với đồng lương quá thấp mà áp lực lại quá nhiều? Làm sao để cân đối thời gian giữa dạy trò, chăm con và kiếm thêm tiền trang trải cuộc sống? Làm sao để yên tâm công tác khi cứ phải "kiễng chân" đón những thay đổi của ngành giáo dục?

cha me la nhung nha giao khong cam phan
Thạc sĩ Lê Thị Lan Anh. (Ảnh: NVCC)

Trong lịch sử đất nước, tôi cho rằng đây là một trong những giai đoạn khó khăn nhất của nghề giáo. Một mặt phải học để đáp ứng nhu cầu thời đại. Một mặt vẫn phải lo toan cơm áo gạo tiền khi mà lương tăng cấp số cộng mà mọi thứ khác tăng theo cấp số nhân.

Áp lực xã hội, áp lực thời cuộc, áp lực từ phụ huynh, áp lực từ trong dồn ra, từ ngoài táp vào nhà giáo. Khó khăn là thế, nhưng tôi cũng như hàng chục triệu người cha, người mẹ khác vẫn luôn nhìn vào giá trị tích cực của các chính sách đổi mới, các thế hệ thầy cô tài năng - những người sẽ góp phần kiến tạo nền giáo dục đất nước hưng long, thịnh vượng. 

Bên cạnh giáo dục nhà trường thì giáo dục gia đình hết sức quan trọng. Vậy các bậc cha mẹ cũng chính là những “nhà giáo không cầm phấn”?

Không phải bây giờ chúng ta mới thấy tầm quan trọng của giáo dục gia đình. Từ xưa, trong thế "chân vạc" giáo dục con trẻ bao gồm: "Gia đình - nhà trường - cộng đồng", thì gia đình đã được nhắc đến và trở thành một nhân tố tất yếu.

Gia đình chính là "trường học đầu tiên" và cha mẹ là những người thầy đầu tiên của con. Trong "trường học gia đình", chúng ta được học từ cha mẹ cách ăn, cách nói, cách đi đứng nói cười, học văn hóa, hành xử, định hình thói quen, nếp nghĩ... Điều này được ngầm mặc định trong cách xưng hô xưa, bên cạnh cách gọi cha là bố/ba, thì có một thời kỳ, con thường gọi cha là thầy. Hoặc như quan điểm, dạy con làm sao để "con hơn cha là nhà có phúc" cũng khẳng định vai trò của gia đình trong giáo dục con.

Cũng nhờ giáo dục gia đình, nhiều người hiền tài được dung dưỡng, kế thừa và có tư duy phát triển hơn các bạn đồng lứa. Nhìn vào hành xử của một đứa trẻ, ta có thể thấy một phần văn hóa gia đình đó.

Nhưng nói như thế không có nghĩa là phủ nhận vai trò của giáo dục trường học và cộng đồng. Tôi muốn nhấn mạnh lại một lần nữa, để kiến tạo một "sản phẩm" giáo dục, đặc biệt là con người, chúng ta không thể phó mặc toàn bộ cho nhà trường.

Việt Nam có truyền thống "tôn sư trọng đạo". Vì thế, câu nói "trăm sự nhờ thầy" khiến nhiều người lầm tưởng rằng, 100% thành công của học trò là "nhờ thầy, nhờ trường". Con có lỗi là ngay lập tức đổ lỗi cho thầy, cho cô, cho trường mà quên mất rằng, đâu đó trong sai lầm của con, có một phần không nhỏ trách nhiệm của cha mẹ. Có một cuốn sách mang tên "Người mẹ tốt hơn người thầy tốt" phản ảnh khá rõ quan điểm này.

Chị có thể kể cụ thể về phương pháp giáo dục ngay trong gia đình mình?

Đối với tôi, cha mẹ là những người thầy đầu tiên. Mẹ tôi được ông bà ngoại dạy bảo rất chỉn chu nên từ bé, chúng tôi đã được mẹ uốn nắn cực kỳ nghiêm cẩn. Mẹ chỉ dạy từ điệu ngồi, dáng đứng, nếp đi, ăn phải từ tốn, nói phải có kính ngữ. Mẹ dạy đối nhân xử thế sao cho chan hòa, ấm êm từ gia đình nhỏ đến đến bà con làng xóm, từ nội tộc họ hàng đến quan hệ trên dưới, thân sơ.

Mẹ tôi thường bảo: "Ngay cả bây giờ, khi con đã là Viện trưởng thì trước mẹ, con vẫn chỉ là đứa trẻ. Nhất định không được thỏa mãn với danh vị, phải luôn học hỏi để trưởng thành, sống chan hòa với những người xung quanh".

Mỗi lần có thời gian, mẹ lại to nhỏ: "Con người là vốn quý. Con nhớ giúp đỡ các anh chị em đồng nghiệp, giúp họ phát triển cũng chính là giúp mình". Mẹ tôi chưa từng làm lãnh đạo, mẹ chỉ dạy bằng sự chiêm nghiệm, giản dị đời thường vậy mà thấm từng câu, từng chữ.

Những điều bố mẹ dạy, chắt chiu theo tháng ngày, không biết đã thẩm thấu trong tôi tự bao giờ, nó trở thành mạch nguồn văn hóa, lối sống và kết tụ thành tôi của ngày hôm nay. Bất cứ khi nào tĩnh tâm ngồi ngẫm, tôi luôn thấy trong mỗi hành xử của mình, mỗi bước ngoặt cuộc đời đều có đâu đó sự hòa quyện của cả mẹ và cha.

Không chỉ cho tôi một gia đình trọn vẹn, bố mẹ còn gom góp bao yêu thương để chúng tôi ước mơ kiến tạo cuộc đời, cho chúng tôi sống trong cái nôi văn hóa hòa ái. Hơn hết, cho chúng tôi được học cách làm người.

Đâu có món quà nào đáp đền đủ ơn nghĩa sinh thành và công lao của người thầy lớn? Đóa hoa lớn nhất dâng thầy không phải hướng dương hay cẩm tú cầu, món quà khiến người thầy hạnh phúc và tự hào nhất chính là sự trưởng thành của học trò. Bài học làm người bắt đầu từ những điều gần gũi, trải bao thăng trầm, tôi thấy vẫn luôn cần phải học...

cha me la nhung nha giao khong cam phan
Trong bất kỳ thời đại nào, vai trò của người thầy luôn quan trọng và không thay đổi. (Nguồn: giaoduc)

Theo chị, trách nhiệm của gia đình ra sao để giúp trẻ trở thành những cá nhân sống tự lập, tự chủ trong tương lai?

Tôi đã từng chứng kiến nhiều bậc cha mẹ, ông bà than thở rằng con cháu họ lười làm, ỉ lại, sống luộm thuộm, hời hợt và vô trách nhiệm. Tìm hiểu ra thì thấy, lỗi đó không hoàn toàn do trẻ gây ra, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến một em bé như vậy. Một trong số đó là bố mẹ hoặc ông bà từ nhỏ thường làm hộ trẻ, chưa hướng dẫn trẻ tự làm đến mức thành thục, hay quát mắng.

Tôi được biết nhiều bậc phụ huynh còn "oánh đòn phủ đầu" kiểu như: “sao con luộm thuộm thế?”; “con chẳng biết làm gì cả”; “sao con hay quên vậy?”; “mẹ chán con lắm. con là đứa trẻ hậu đậu, làm đâu hỏng đấy”; “suốt ngày ipad với tivi, không được tích sự gì”; “con nhà tôi nhát lắm, nó chẳng có đứa bạn thân nào, suốt ngày ru rú trong nhà”...

Có khi nào chúng ta - những người làm cha, làm mẹ nhìn lại xem mình đã sai ở đâu trong quy trình, phương pháp dạy con? Những câu "oánh đòn phủ đầu" kia có phải là sự phủ nhận sạch trơn mọi nỗ lực của con không? Nếu không có ipad, iphone thì làm sao con nghiện game? Chúng ta đã kiên trì khích lệ, ghi nhận từng nỗ lực nhỏ của con để giúp con tự tin hay chưa? Chúng ta mất bao nhiêu thời gian để thành thục một kỹ năng rửa bát, cớ sao bắt con dăm ba lần phải làm sạch ngay?

Tôi rất ấn tượng với quan điểm của Jean Jacques Rousseau (Pháp) rằng: "Dạy dỗ trẻ nhỏ là một nghề nghiệp mà chúng ta phải biết cách lãng phí thời gian để tiết kiệm nó". Vì vậy, muốn một đứa trẻ sống độc lập ở ngày mai, ngay từ hôm nay, hơn ai hết, gia đình cần giúp con tự làm từng việc nhỏ nhất trong gia đình. 

Xin cảm ơn Thạc sĩ!

cha me la nhung nha giao khong cam phan Thủ tướng dự Lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam tại ĐHQG TP. Hồ Chí Minh

Ngày 20/11, trong không khí cả nước chào mừng 34 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2016), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ...

cha me la nhung nha giao khong cam phan Tập trung xây dựng môi trường văn hoá giáo dục lành mạnh

Nhân kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11), chiều 18/11, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hoà ...

cha me la nhung nha giao khong cam phan Học sinh, sinh viên Việt ở Australia tri ân thầy, cô giáo

Nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Perth, bang Tây Australia đã phối hợp với Hội Sinh viên ...

Phi Khanh (thực hiện)

Đọc thêm

Từ bài học ở Biển Đỏ, nhận diện rủi ro kết nối hàng hải trên Biển Đông

Từ bài học ở Biển Đỏ, nhận diện rủi ro kết nối hàng hải trên Biển Đông

Từ câu chuyện hiện nay ở Biển Đỏ có thể hình dung ra những thách thức đối với hàng hải ở Biển Đông nếu những bất đồng không được kiểm ...
Thủ môn Đặng Văn Lâm phục hồi thể lực sau chấn thương với chuyên gia Nhật Bản

Thủ môn Đặng Văn Lâm phục hồi thể lực sau chấn thương với chuyên gia Nhật Bản

Thủ môn Đặng Văn Lâm cho biết, quá trình hồi phục chấn thương tiến triển tốt nhờ có sự hỗ trợ của chuyên gia người Nhật Bản Ryo Asano.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Argentina

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Argentina

Chiều 19/3, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đón và hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao, Ngoại thương và Tôn giáo Argentina Diana Mondino.
Mỹ quy định tốc độ Internet băng rộng mới cao hơn 4 lần so với chuẩn cũ

Mỹ quy định tốc độ Internet băng rộng mới cao hơn 4 lần so với chuẩn cũ

Mỹ vừa đưa ra quy định mới về tốc độ băng rộng cố định buộc các nhà mạng phải cung cấp Internet cố định có tốc độ tải xuống 100 ...
Tòa án Anh kết luận về người tự nhận là "cha đẻ" Bitcoin

Tòa án Anh kết luận về người tự nhận là "cha đẻ" Bitcoin

Tòa án Anh vừa đưa ra kết luận về Craig Wright, người luôn tự nhận là cha đẻ của “Bitcoin” - đồng tiền điện tử lớn nhất thế giới tính ...
Hướng dẫn cách tặng nhạc chờ Zalo đơn giản với nhiều bài hát cực hay

Hướng dẫn cách tặng nhạc chờ Zalo đơn giản với nhiều bài hát cực hay

Hiện nay, Zalo đã cho phép bạn gửi tặng nhạc chờ đến bạn bè của mình. Nếu bạn đang có nhu cầu nhưng chưa biết cách thực hiện thì bài ...
Mức đóng BHXH, BHTN, BHYT năm 2025 khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm y tế

Mức đóng BHXH, BHTN, BHYT năm 2025 khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm y tế

Có phải từ năm 2025, mức đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, BHYT sẽ có những thay đổi lớn khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm y tế hay ...
Giờ Trái đất năm 2024: Tắt đèn vào giờ nào, ngày nào?

Giờ Trái đất năm 2024: Tắt đèn vào giờ nào, ngày nào?

Giờ Trái đất năm 2024 sẽ diễn ra từ 20h30-21h30, thứ Bảy, ngày 23/3.
Vòng loại World Cup 2026: Đại sứ quán Việt Nam tại Indonesia lưu ý các cổ động viên

Vòng loại World Cup 2026: Đại sứ quán Việt Nam tại Indonesia lưu ý các cổ động viên

Trận đấu đội tuyển Việt Nam và Indonesia tại vòng loại World Cup 2026 diễn ra ngày 21/3 trùng tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo tại Indonesia.
Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Mỗi người sẽ có các tiêu chuẩn khác nhau về hạnh phúc. Tiêu chuẩn này dựa trên sự thoải mái, hài lòng của người đó với chính tiêu chí của họ.
Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu?

Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu?

Xin hỏi đi xe đạp vi phạm nồng độ cồn có bị xử phạt không? Mức xử phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu? - Độc giả Hoàng Yến
Nga: Thủ đô Moscow tăng cường xe buýt điện thân thiện môi trường

Nga: Thủ đô Moscow tăng cường xe buýt điện thân thiện môi trường

Thị trưởng Moscow cho biết, thủ đô nước Nga có hơn 1.500 xe buýt điện thân thiện với môi trường đang hoạt động, thay thế xe buýt truyền thống.
Hàn Quốc lại chìm trong bụi mịn, chuyên gia cảnh báo đỏ nguy hiểm đến sức khỏe

Hàn Quốc lại chìm trong bụi mịn, chuyên gia cảnh báo đỏ nguy hiểm đến sức khỏe

Ngày 17/3, lần đầu tiên kể từ đầu năm tới nay, gần như cả đất nước Hàn Quốc chìm trong màu vàng của bụi và cát.
Vi khuẩn salmonella nguy hiểm thế nào?

Vi khuẩn salmonella nguy hiểm thế nào?

Vi khuẩn Salmonella thường gây ra bệnh tiêu chảy, nhưng cũng có thể nhiễm bệnh đến các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm máu, xương và khớp xương.
Nên uống cà phê như thế nào để tránh ngộ độc?

Nên uống cà phê như thế nào để tránh ngộ độc?

Nếu uống quá 4-5 tách cà phê mỗi ngày sẽ khiến cơ thể bị gây hại và nếu hấp thụ 1,2g caffeine, tương đương 12 tách cà phê sẽ xảy ra tình trạng ngộ độc.
Các bác sĩ X-quang tại Nga có cơ hội sử dụng AI để xác định 54 loại bệnh

Các bác sĩ X-quang tại Nga có cơ hội sử dụng AI để xác định 54 loại bệnh

Thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin cho biết các bác sĩ đã sẵn sàng thử nghiệm và triển khai các dịch vụ trí tuệ nhân tao (AI) mới cho nghiên cứu X-quang.
Làm thế nào để biết bạn đang ăn quá nhiều đường và cách phòng tránh?

Làm thế nào để biết bạn đang ăn quá nhiều đường và cách phòng tránh?

Ăn nhiều đường không tốt cho sức khỏe nhưng nhiều người không biết mình đang ăn quá nhiều loại thực phẩm này. Vậy có dấu hiệu nào cảnh báo không?
Hàng loạt bác sĩ nghỉ việc, nhiều bệnh viện Hàn Quốc tiếp tục hoãn và hủy các ca phẫu thuật

Hàng loạt bác sĩ nghỉ việc, nhiều bệnh viện Hàn Quốc tiếp tục hoãn và hủy các ca phẫu thuật

Hơn 90% trong tổng số 13.000 bác sĩ thực tập và bác sĩ nội trú của Hàn Quốc đã nộp đơn xin nghỉ việc hàng loạt trong gần 3 tuần qua.
XSMN 19/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số ngày 19 tháng 3. xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số ngày 19 tháng 3. xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 19/3/2024. KQXSMN thứ 3.Kết quả xổ số ngày 19 tháng 3. xổ số hôm nay 19/3. SXMN 19/3.
XSMB 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. dự đoán XSMB 19/3/2024

XSMB 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. dự đoán XSMB 19/3/2024

XSMB 19/3 - Trực tiếp Kết quả xổ số miền Bắc nhanh nhất hôm nay, thứ 3 ngày 19/3/2024. KQSXMB. SXMB 19/3. dự đoán XSMB 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3. XSMB thứ 3
Vietlott 19/3, kết quả xổ số Vietlott Power thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số Power 655 hôm nay

Vietlott 19/3, kết quả xổ số Vietlott Power thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số Power 655 hôm nay

Vietlott 19/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Vietlott hôm nay 19/3/2024 từ trường quay tầng 19, số 23 Lạc Trung, Hà Nội. Vietlott Power 655 hôm nay.
XSMT 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. SXMT 19/3/2024

XSMT 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. SXMT 19/3/2024

XSMT 19/3 - Trực tiếp Kết quả xổ số miền Trung ngày 19 tháng 3 năm 2024. KQSXMT. SXMT 19/3. xổ số hôm nay 19/3. XSMT thứ 3. KQXSMT 19/3/2024
XSMN 18/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3/2024

XSMN 18/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3/2024

XSMN 18/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 18/3/2024. SXMN 18/3/2024. kết quả xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3. XSMN thứ 2.
Vietlott 18/3, kết quả xổ số Vietlott Max 3D thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số Max 3D hôm nay

Vietlott 18/3, kết quả xổ số Vietlott Max 3D thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số Max 3D hôm nay

Vietlott 18/3 - xổ số Vietlott Max 3D 18/3. Trực tiếp kết quả xổ số Vietlott hôm nay 18/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott 3D hôm nay.
Phiên bản di động