Ẩn ý đằng sau một chuyến thăm

Vũ Đăng Minh
Trong 3 năm qua, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ 3 lần thăm Việt Nam. Trong chuyến công cán đầu tiên ở Đông Nam Á tháng 7/2021, Bộ trưởng Lloyd Austin chọn Việt Nam là một trong ba điểm đến. Trước đó gần một tuần, truyền thông quốc tế bàn luận sôi nổi về chuyến thăm. Hẳn có lý do?
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thăm Việt Nam:
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin thăm nhà tù Hỏa Lò, Hà Nội ngày 28/7. (Nguồn: Twitter)

Sức hút từ sự khác biệt

Đó là sự khác nhau về thể chế chính trị. Lại từng là đối thủ trên chiến trường và trong cuộc chiến bao vây, cấm vận kéo dài 20 năm sau chiến tranh.

Washington hiểu rõ chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế, hài hòa quan hệ với Mỹ, Trung Quốc và các nước lớn, của Việt Nam. Chính phủ Mỹ cũng biết Việt Nam không đi với bên này để chống lại bên kia.

Quan hệ quốc phòng thường nhạy cảm, phức tạp, có độ trễ so với kinh tế và nhiều lĩnh vực khác. Đòi hỏi cả hai bên nỗ lực nhiều hơn, kiên trì hơn. Nhưng khi đã vượt qua những trở ngại đầu tiên, sẽ tạo động lực lớn cho chặng đường dài.

Chính điều đó tạo ra sức hút từ mối quan hệ Việt-Mỹ nói chung, quan hệ quốc phòng giữa hai nước nói riêng. Chuyến thăm lần này của Bộ trưởng Lloyd Austin cũng không là ngoại lệ.

Câu hỏi được dư luận quan tâm nhất là: Vì sao? Quan hệ hai nước sẽ đi đến đâu? Trước hết, hãy bắt đầu từ kết quả hợp tác trong hơn 25 năm qua.

Gác lại quá khứ, hướng tới tương lai

Hai bên đã cam kết bằng giấy trắng mực đen: Bản ghi nhớ thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương năm 2011, Tuyên bố Tầm nhìn chung về quan hệ quốc phòng Việt-Mỹ năm 2015, Kế hoạch hành động hợp tác quốc phòng giai đoạn 2018-2020…

Hai bên đã tổ chức 11 cuộc Đối thoại về chính trị, quốc phòng, an ninh, trao đổi các vấn đề quốc tế cùng quan tâm, tầm nhìn chung về khu vực và hợp tác đối phó các thách thức an ninh...

Chuyến thăm Việt Nam sau hơn 40 năm của tàu sân bay USS Carl Vinson tháng 3/2018 và USS Theodore tháng 3/2020, Việt Nam tham gia diễn tập Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC) năm 2018… là những hoạt động mang tính biểu tượng.

Trong tài khóa 2017-2021, Bộ Ngoại giao Mỹ hỗ trợ gần 200 triệu USD cho các hoạt động quốc phòng và nâng cao năng lực an ninh hàng hải… của Việt Nam. Dự án chuyển giao, bảo trì 2 tàu tuần duyên lớp Hamilton đã qua sử dụng (năm 2017, 2021), 24 xuồng tuần tra Metal Shak, máy bay trinh sát không người lái Scan Eagle… là kết quả quan trọng từ sự hỗ trợ đó.

Chính phủ Mỹ hỗ trợ gần 200 triệu USD cho chương trình xử lý bom, mìn, vật liệu nổ sót lại, ô nhiễm dioxin ở sân bay Đà Nẵng (đã hoàn thành), sân bay Biên Hòa và các hoạt động khác… Mỹ cũng hỗ trợ Việt Nam tham gia hoạt động Gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.

Có thể thấy, tinh thần gác lại quá khứ, hướng tới tương lai của Nhà nước và Nhân dân Việt Nam là nhân tố quan trọng, mở ra cánh cửa để thiết lập quan hệ, hợp tác. Tư tưởng ấy bây giờ là hiển nhiên, nhưng vào lúc đó là sự dũng cảm, một tư duy vượt trội.

Lộ trình hơn 25 năm quan hệ Việt-Mỹ là cơ sở cho sự tiếp nối tương lai. Nhưng tình hình mới đòi hỏi những nội dung mới, hình thức, biện pháp mới. Đó là lý do của chuyến thăm.

Khẳng định, tiếp tục và hướng tới nâng tầm quan hệ

Nội dung Bộ trưởng Lloyd Austin hội kiến với Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ và hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam nổi bật tinh thần: khẳng định, tiếp tục và nâng tầm.

Thứ nhất, Bộ trưởng Lloyd Austin khẳng định chính quyền Tổng thống Joe Biden cam kết hỗ trợ, ủng hộ một nước Việt Nam thịnh vượng, hùng mạnh và độc lập.

Thứ hai, Mỹ khẳng định tiếp tục hợp tác thực hiện các văn kiện đã ký kết năm 2011, 2015. Ưu tiên khắc phục hậu quả chiến tranh, nâng cao năng lực thực thi pháp luật trên biển, hợp tác quân y, chống dịch Covid-19 và đào tạo nhân lực…

Thứ ba, Mỹ khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN, thúc đẩy hợp tác trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+). Sự đồng thuận về vấn đề nóng của khu vực là tôn trọng quyền, lợi ích hợp pháp của các quốc gia ven biển; giải quyết hòa bình các tranh chấp; duy trì môi trường hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không theo quy định của luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982.

Mỹ ủng hộ Việt Nam đóng vai trò ngày càng tích cực trong ASEAN và Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc. Việc trao đổi những vấn đề nóng của khu vực với Việt Nam, cho thấy Hoa Kỳ đánh giá cao vai trò của Việt Nam, muốn thông qua Việt Nam để thúc đẩy hợp tác với ASEAN.

Thứ tư, hai bên trao đổi về định hướng hợp tác công nghiệp quốc phòng, được xem là một bước đi cụ thể hơn, sâu hơn trong hợp tác quốc phòng song phương. Mỹ ký kết văn bản hợp tác tìm kiếm hài cốt liệt sĩ Việt Nam, đáp lại nỗ lực nhân đạo của Việt Nam và góp phần giải quyết khía cạnh tinh thần của cuộc chiến tranh.

Thứ năm, trong tiếp kiến Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng Lloyd Austin thẳng thắn đề cập tiếp tục xây dựng lòng tin, hướng tới nâng tầm quan hệ 2 nước. Đó là sự ghi nhận vai trò quan trọng của Việt Nam đối với Mỹ..

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thăm Việt Nam:
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đặt hoa trên bia tưởng niệm cố Thượng nghị sĩ John McCain ngày 29/7. (Nguồn: Twitter)

Góc nhìn từ các phía

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và báo chí Việt Nam đánh giá: Hai bên đã thống nhất được nhiều nội dung hợp tác quan trọng trong thời gian tiếp theo; thể hiện quan hệ hữu nghị, tin cậy giữa nhân dân, quân đội hai nước; góp phần củng cố, phát triển quan hệ Đối tác toàn diện Việt-Mỹ ngày càng thực chất, hiệu quả.

Bộ trưởng Lloyd Austin thể hiện sự vui mừng về kết quả tốt đẹp của chuyến thăm bằng những tính từ: thịnh tình, cởi mở, thân thiện và quan hệ đối tác song phương bền chặt...

Việc Mỹ hỗ trợ tích cực, thiết thực cho Việt Nam trong cuộc chiến chống Covid-19, đóng lại vấn đề “thao túng tiền tệ” và chuyến thăm của Bộ trưởng Lloyd Austin… cho thấy sự ổn định và đường hướng phát triển quan hệ song phương.

Chuyến thăm của Bộ trưởng Lloyd Austin khẳng định nhận xét của truyền thông và học giả quốc tế: Mỹ coi Việt Nam là đối tác chiến lược ưu tiên và thể hiện Mỹ là đối tác tin cậy của Việt Nam.

Đó được xem là bước đi cụ thể hóa tinh thần trong Hướng dẫn Chiến lược An ninh quốc gia tạm thời của Mỹ tháng 3/2021: tăng cường quan hệ đối tác với Singapore, Việt Nam và các quốc gia khác thuộc ASEAN.

Các học giả quốc tế cho rằng việc nêu tên cụ thể Singapore, Việt Nam và xếp Philippines, Thái Lan, đồng minh lâu đời vào nhóm “quốc gia khác” thể hiện cách nhìn mới của Mỹ với các đối tác khu vực.

Trong khi nhiều nước liên tục “xoay trục”, thậm chí quay 180 độ sau mỗi lần bầu cử hoặc nội bộ nhiều bất ổn… thì đường lối, chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ và ổn định của Việt Nam là điểm hấp dẫn.

Việt Nam đóng vai trò ngày càng tích cực trong khu vực. Mỹ muốn tăng cường sự hiện diện, kết nối khu vực, không thể không tính đến nhân tố Việt Nam. Mỹ có lợi khi Việt Nam thịnh vượng, hành động độc lập, mang tính xây dựng đối với việc duy trì trật tự dựa trên luật pháp quốc tế. Như vậy là đủ đối với Mỹ.

Trong khi nhiều nước liên tục “xoay trục”, thậm chí quay 180 độ sau mỗi lần bầu cử hoặc nội bộ nhiều bất ổn… thì đường lối, chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ và ổn định của Việt Nam là điểm hấp dẫn.

Mỹ thúc đẩy quan hệ với Việt Nam trước hết vì lợi ích của Mỹ. Việt Nam có thể tận dụng, khai thác những điểm đồng lợi ích, phù hợp với luật pháp quốc tế, đóng góp cho hòa bình, ổn định, an ninh, hợp tác và phát triển của khu vực.

Việt Nam chủ trương phát huy tối đa nội lực, đồng thời tranh thủ sự ủng hộ quốc tế rộng rãi. Nhưng chúng ta không “dựa”, không phụ thuộc vào bất cứ ai để bảo vệ chủ quyền, lợi ích quốc gia, dân tộc. Đó là vị thế, giá trị của Việt Nam trong quan hệ quốc tế.

Trở lại câu hỏi được dư luận quan tâm nhất và quan chức Mỹ đã hơn hai lần đề cập công khai: nâng tầm quan hệ hai nước.

Điều đó phụ thuộc vào bối cảnh, tính toán của mỗi bên. Song như nhận xét của nhiều học giả quốc tế: quan hệ song phương Việt-Mỹ khá toàn diện, có những yếu tố mang tính chiến lược, có mặt còn hơn một số đối tác chiến lược khác.

Chính danh cũng cần. Nhưng tên gọi không phải là điều quan trọng nhất. Quyết định vẫn là tính thực chất, hiệu quả và sự bền vững của mối quan hệ. Điều đó đang được hai bên thực thi và cam kết tiếp tục củng cố, phát triển.

Người Việt Nam thường nói, cái gì cần, đúng thời điểm, nhất định sẽ diễn ra. Có thể vận vào trường hợp này.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tới Việt Nam

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tới Việt Nam

Máy bay chở phái đoàn của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã hạ cánh tại Hà Nội chiều 28/7, mở đầu cho chuyến ...

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ sắp thăm Việt Nam là ai?

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ sắp thăm Việt Nam là ai?

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin sắp thăm Việt Nam được đánh giá là người trung thành với các chiến lược của Tổng thống ...

Đọc thêm

Tháp cao tầng: Biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Tháp cao tầng: Biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Trong hội họa, bức tranh được coi là hoàn hảo khi có một điểm nhấn thu hút mọi ánh nhìn của người xem. Trong lĩnh vực kiến trúc đô thị ...
Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Hôm 28/3, Chu Thanh Huyền mặc 4 váy cưới đa phong cách, từ tối giản tới đầm ballgown xòe bồng, đậm chất Hoàng gia.
HLV Mourinho và khả năng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc

HLV Mourinho và khả năng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc

Liên đoàn bóng đá Hàn Quốc có ý định tìm HLV ngoại dẫn dắt đội tuyển quốc gia, HLV Mourinho trong danh sách ứng cử viên HLV đội tuyển Hàn ...
Dự báo thời tiết ngày mai (30/3): Đông Bắc Bộ ngày nắng; nhiều khu vực có nơi nắng nóng, Nam Bộ nắng nóng gay gắt; Tây Nguyên tối mưa to cục bộ

Dự báo thời tiết ngày mai (30/3): Đông Bắc Bộ ngày nắng; nhiều khu vực có nơi nắng nóng, Nam Bộ nắng nóng gay gắt; Tây Nguyên tối mưa to cục bộ

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (30/3) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Chi tiết lịch thi lớp 10 trường THPT Chuyên Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội

Chi tiết lịch thi lớp 10 trường THPT Chuyên Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội

Trường ĐH Ngoại ngữ - ĐH Quốc gia Hà Nội vừa thông báo tuyển sinh lớp 10 Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ năm 2024.
Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Nếu lợi ích của Nga được tôn trọng, Moscow sẵn sàng bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên tham gia khác trong quá trình đàm phán về vấn đề Ukraine.
Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Pháp đã đề nghị các đồng minh quốc tế cử hàng nghìn nhân viên an ninh đến hỗ trợ bảo vệ Olympic Paris 2024 trước nguy cơ khủng bố.
Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Chỉ tính riêng từ đầu năm đến ngày 22/3, số người thiệt mạng vì bạo lực ở Haiti đã là 1.554 và 826 người bị thương.
Đổ tại phương Tây chậm trễ, cố vấn Ukraine thừa nhận 'đình trệ' trên tiền tuyến, Tổng thống Zelensky gây sức ép lên Mỹ

Đổ tại phương Tây chậm trễ, cố vấn Ukraine thừa nhận 'đình trệ' trên tiền tuyến, Tổng thống Zelensky gây sức ép lên Mỹ

Quan chức Ukraine cho hay, nước này hiện không có đủ nguồn lực để thực hiện các hành động tấn công hiệu quả nhằm làm suy yếu Nga.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn, Kiev đang nỗ lực tự sản xuất vũ khí với sự hỗ trợ của phương Tây để đáp ứng nhu cầu.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Phiên bản di động