Thủ tướng Australia và người đồng cấp New Zealand cùng các quan chức hai nước trong cuộc hội đàm ngày 31/5 ở Wellington. (Nguồn: Getty Images) |
Tại cuộc họp báo sau hội đàm, hai nhà lãnh đạo đã ra tuyên bố chung gồm 51 điểm, trong đó khẳng định, New Zealand và Australia sẽ luôn giữ mối quan hệ "gia đình" thân thiết, cùng hướng tới mục tiêu duy trì một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do, rộng mở và hòa bình.
Thủ tướng Morrison cho rằng, thế giới có những nguy cơ xung đột và căng thẳng, không chỉ từ dịch bệnh Covid-19, mà còn từ "quan điểm an ninh khu vực", trong đó Australia và New Zealand là hai quốc gia có "vai trò nổi bật" ở Thái Bình Dương.
Nhiệm vụ của hai nhà lãnh đạo là đảm bảo sự phối hợp với nhau theo cách tốt nhất có thể, vì an ninh và lợi ích quốc gia của chính Australia và New Zealand, cũng như trong vai trò "đầu tàu" rộng lớn hơn tại khu vực Thái Bình Dương.
Cả hai quốc gia sẽ nỗ lực hành động nhằm giảm thiểu các nguy cơ và sẵn sàng cung cấp sự hỗ trợ để đầy lùi dịch bệnh ở khu vực chung và trên toàn thế giới.
Hai nhà lãnh đạo cũng thông báo kế hoạch mở thêm các hành lang đi lại tới nhiều quốc gia khác ở khu vực Thái Bình Dương, sau khi cho phép nối lại các tuyến đường hàng không giữa Australia và New Zealand vào tháng trước.
Tuy nhiên, Thủ tướng New Zealand bày tỏ lo ngại rằng điều này sẽ đồng nghĩa với rủi ro dịch bệnh ở mức "rất cao". Trong khi đó, ông Morrison nhấn mạnh, những gì mà Australia và New Zealand đã đạt được trong suốt 18 tháng bùng phát dịch bệnh Covid-19 là "khá phi thường" trên quy mô toàn cầu.
Đây là bằng chứng và cơ sở để hai nước "vẽ thêm các tuyến đường mới" trên bản đồ đi lại xuyên khu vực, vào những tháng tới đây.
Tuyên bố chung do hai thủ tướng đưa ra cũng cho hay, hai nước "quan ngại nghiêm trọng” đối với những diễn biến ở Biển Đông, "bao gồm cả việc tiếp tục quân sự hóa các địa điểm tranh chấp và tăng cường các hoạt động gây bất ổn biển".
Liên quan Trung Quốc, hai nhà lãnh đạo đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về những diễn biến tại Khu Hành chính đặc biệt Hong Kong và tình hình tại khu tự trị Tân Cương trong bối cảnh Australia và New Zealand đang tìm kiếm một quy chuẩn với đối tác thương mại lớn nhất của cả hai nước.
Tuy nhiên, Bắc Kinh ngay lập tức phản ứng với động thái trên của New Zealand và Australia, tuyên bố kiên quyết phản đối sự can thiệp của nước ngoài,.
Với nội dung là tham gia cuộc họp thường niên giữa các nhà lãnh đạo Australia và New Zealand, chuyến thăm của ông Morrison đến New Zealand được xem là nhằm củng cố mối quan hệ giữa hai quốc gia láng giềng thân thiết và tập trung vào "các vấn đề thực tế".
Đây là lần gặp mặt trực tiếp đầu tiên của hai nhà lãnh đạo trong gần một năm qua, sau rất nhiều cuộc điện đàm.