Bài toán khó chia rẽ EU

Ủy ban châu Âu (EC) mới đây đã tuyên bố chính thức khởi động tiến trình pháp lý đối với Ba Lan, Hungary và Czech vì từ chối tiếp nhận người tị nạn đang tập trung tại Italy và Hy Lạp. Điều này càng làm tăng thêm bất đồng vốn đã tồn tại trong Liên minh châu Âu (EU) liên quan đến việc giải quyết vấn đề tị nạn.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
bai toan kho chia re eu 27 thành viên EU sẽ tự tin và mạnh mẽ hơn
bai toan kho chia re eu EU duy trì thị trường mở và nỗ lực giải quyết vấn đề người di cư

"Lục địa già" đặc biệt quen thuộc với khái niệm nhập cư và di dân. Trên thực tế, người tị nạn luôn là vấn đề nóng ở đây.

bai toan kho chia re eu
Người tị nạn Syria từ thành phố Kobani của nước này đến đảo Kos (Hy Lạp), tháng 8/2015. (Nguồn: Reuters)

Từ lục địa di cư…

Nhìn lại lịch sử, chúng ta có thể thấy các cuộc di cư lớn của người châu Âu ra các lục địa khác. Một ví dụ khá tiêu biểu là trường hợp Argentina. Dân số nước này đã tăng từ 1,5 triệu lên 4 triệu chỉ trong vòng 30 năm (1864-1894). Đến năm 1924, số dân ở đây tăng lên 10 triệu, và năm 1954 đã là khoảng 20 triệu. Điều lý giải cho sự bùng nổ dân số ở quốc gia Nam Mỹ này chính là dòng người nhập cư từ châu Âu, phần lớn ở Italy và Tây Ban Nha - hai nước có nhiều đổi thay về kinh tế và chính trị, gây ảnh hưởng lớn tới cuộc sống của người dân.

Đặc biệt, nước Mỹ được người di cư châu Âu lựa chọn là đích đến lý tưởng của họ. Những vần thơ của nữ thi sĩ Emma Lazarus khắc trên bức tượng Nữ thần tự do cũng có những lời nhắn gửi ấm áp tới người nhập cư về một vòng tay chào đón ở nước Mỹ. Từ thế kỷ XVI-XVIII đã xuất hiện làn sóng di cư lần thứ nhất của những người châu Âu nói tiếng Anh vào Mỹ, chủ yếu với lý do kinh tế và tôn giáo. Những năm 1840 và 1850 chứng kiến làn sóng di cư thứ hai vào "xứ cờ hoa" mà phần lớn là người đến từ Đức và Ireland khi họ phải đối mặt với nạn đói ở quê nhà.

Có thể thấy, trong nhiều thế kỷ, châu Âu là “lục địa di cư”. Trong đó, thế kỷ XIX được khắc họa như thế kỷ của những người di cư vì lý do kinh tế, và sang thế kỷ XX, các vấn đề chính trị, xã hội lại là nguyên nhân chính khiến người châu Âu xin tị nạn ở lục địa khác. Tuy nhiên, từ những năm 1960 trở đi, số lượng người di cư châu Âu sang châu Mỹ đã giảm dần.

Hiện nay, đang có sự "nổi loạn" trong lòng EU. Một số người không tán thành nguyên tắc đoàn kết, nhân quyền của Liên minh, và nhất quyết không tuân thủ kế hoạch tiếp nhận người tị nạn được thông qua năm 2015.

…đến tiếp nhận

Hiện tại, những gì đã xảy ra với người châu Âu đang diễn ra ở các lục địa khác trên thế giới, đặc biệt tại Trung Đông, châu Phi và một phần châu Á. Những biến động, bất ổn chính trị, chiến tranh, xung đột tôn giáo, đói nghèo, kém phát triển… là nguyên nhân khiến một khối lượng khổng lồ người nhập cư và tị nạn tràn vào châu Âu, nơi hệ thống chính trị ổn định và  kinh tế phát triển. Riêng năm 2015 đã có hơn 1,3 triệu người xin tị nạn tại các quốc gia thuộc EU.

Nhiều người châu Âu có thể hiểu những đau thương, mất mát mà người nhập cư phải chịu đựng tương tự những gì họ từng chứng kiến trong lịch sử châu lục này. Hơn nữa, nhiều người châu Âu cũng hiểu được mối liên quan giữa những biến động tại Trung Đông, châu Phi với chính sách đế quốc can thiệp của nhiều nước châu Âu trong lịch sử.

Chính vì vậy, EU đang thực thi chính sách đối với người nhập cư dựa trên cơ sở pháp luật theo điều 79 và 80 của Hiệp ước về hoạt động của Liên minh này. Theo đó, EU áp dụng chính sách đối xử bình đẳng giữa người nhập cư, đấu tranh chống lại nhập cư bất hợp pháp và nạn buôn người, đồng thời khẳng định nguyên tắc đoàn kết cũng như chia sẻ trách nhiệm giữa các thành viên Liên minh, kể cả trách nhiệm tài chính. Nhìn chung, chính sách của EU là hạn chế và giảm nhập cư bất hợp pháp, nhưng luôn bảo đảm tôn trọng quyền con người.

bai toan kho chia re eu
Nhân viên cứu hộ đưa một bé gái lên bờ từ chiếc thuyền chở người tị nạn ở vùng biển giữa Thổ Nhĩ Kỳ và đảo Lesbos (Hy Lạp), tháng 2/2016. (Nguồn: Reuters).

…và những bất đồng

Tuy nhiên, chính sách trên không được sự ủng hộ của tất cả các thành viên Liên minh. Nếu như Đức, nước đã mở cửa đón nhận một số lượng lớn người tị nạn, đề nghị EU thực thi chương trình phân bổ người tị nạn cho các quốc gia thành viên, thì Anh và các nước Đông Âu như Ba Lan, Czech, Hungary và Slovakia lại cực lực phản đối kế hoạch này. Nhiều người đánh giá quan điểm của Thủ tướng Đức Angela Merkel cho rằng: "nếu châu Âu thất bại với vấn đề tị nạn, lý tưởng về quyền dân sự toàn cầu sẽ hoàn toàn bị tiêu hủy" là không thực tế.

Sự phản kháng mạnh mẽ nhất đến từ Ba Lan và Hungary – hai nước không chấp nhận bất cứ người tị nạn nào vào lãnh thổ, dù đã có một chương trình được EU đề ra từ năm 2015 nhằm tái định cư 160 nghìn người xin tị nạn ở Hy Lạp và Italy vốn đang bị quá tải do dòng người từ Trung Đông và châu Phi đổ vào. Hungary kiên quyết bảo vệ quyết định không nhận người tị nạn vì cho rằng chương trình của EU “không hiệu quả”, đồng thời cáo buộc EC đang “tống tiền Hungary”. Riêng Czech, quốc gia từ năm 2015 đến nay chỉ đón nhận 15 người tị nạn, gần đây cũng tuyên bố sẽ không nhận thêm bất cứ người nào.

Người châu Âu không lạ gì với vấn đề di dân bởi bản thân họ đã từng là nạn nhân của bất ổn kinh tế, xã hội, chính trị, và phải di cư đến các châu lục khác vào thế kỷ XIX và XX.

Sự cứng rắn của một số thành viên EU không khó hiểu. Một mặt, các nước giải thích rằng nguy cơ khủng bố hiện nay không cho phép họ nhận người tị nạn, trong đó có số lượng lớn người Hồi giáo. Mặt khác, những nước này còn đang gặp nhiều khó khăn về kinh tế và có tỉ lệ thất nghiệp cao.

Tuy nhiên, EU không có ý định  "tha thứ" cho các quốc gia thành viên mà không tôn trọng nguyên tắc đảm bảo các quyền cơ bản của con người cũng như sự "đoàn kết" nội khối. Vì vậy, Đức, Pháp và 21 nước thành viên khác đã tuyên bố sẽ đưa ra sự lựa chọn cho các nước "cứng đầu" này: đón nhận số lượng người nhập cư theo định mức hay là rời khỏi EU.

Cũng nhằm gây sức ép cho Hungary, Ba Lan và Czech, EC – cơ quan hành pháp đứng đầu EU đã quyết định đưa ba thành viên này ra Tòa án Công lý châu Âu (ECJ). Trên thực tế, trong số 160 nghìn người tị nạn, đến giờ mới có hơn 20 nghìn người được tái định cư, và Liên minh có quyền phạt tài chính các thành viên không tuân thủ, tính trên nền tảng mỗi người tị nạn không được giúp đỡ định cư.

Hiện nay, dòng người tị nạn Syria dọc theo con đường Balkan đã giảm đi, nhưng số lượng người nhập cư bất hợp pháp từ Libya băng qua biển Địa Trung Hải vào châu Âu tiếp tục tăng lên, gây thêm áp lực cho các nước châu Âu, đặc biệt là Italy - điểm đến đầu tiên của người nhập cư.

Rõ ràng, người nhập cư đang là vấn đề hàng đầu cần giải quyết cho nhiều quốc gia EU. Châu Âu đang bị giằng xé giữa sứ mệnh giúp đỡ, hỗ trợ nhân đạo với các vấn đề nội tại như kinh tế trì trệ, an ninh bất ổn. Bởi vậy, đối với EU, việc giải được bài toán này rất khó. Tuy nhiên, đây cũng là dịp để EU thể hiện vai trò to lớn trong sự phát triển chung của thế giới hướng tới hòa bình và phát triển. 

bai toan kho chia re eu Cơ hội tái khẳng định sức mạnh EU

Hội nghị Thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) ngày 22 - 23/6 được kỳ vọng sẽ góp phần tìm ra giải pháp cho nhiều ...

bai toan kho chia re eu EU thông qua khoản viện trợ 100 triệu Euro cho Moldova

Ngày 15/6, Liên minh châu Âu (EU) đã chấp nhận viện trợ 100 triệu Euro để hỗ trợ Moldova trong việc giải quyết các vấn ...

bai toan kho chia re eu EU chính thức miễn thị thực cho Ukraine

Quy chế miễn thị thực giữa Liên minh châu Âu (EU) và Ukraine chính thức có hiệu lực từ ngày 11/6.

Lê Thiên Hương Hội Khoa học và Chuyên gia Việt Nam tại Pháp (AVSE)

Đọc thêm

Chuyển nhượng cầu thủ: Lý do Real Madrid lùi ngày ra mắt Kylian Mbappe

Chuyển nhượng cầu thủ: Lý do Real Madrid lùi ngày ra mắt Kylian Mbappe

Real Madrid được cho phải hoãn kế hoạch ra mắt Kylian Mbappe trước VCK EURO 2024, thay vào đó có thể phải đợi đến tháng 8.
Nhà quản lý doanh nghiệp nước ngoài được nới lỏng các quy định để cư trú tại Nhật Bản

Nhà quản lý doanh nghiệp nước ngoài được nới lỏng các quy định để cư trú tại Nhật Bản

Người sáng lập công ty khởi nghiệp có thể sử dụng vốn của nhà đầu tư để đáp ứng đủ tiêu chí về cư trú.
Nỗ lực đưa nhiệt điện than ở Việt Nam về mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050

Nỗ lực đưa nhiệt điện than ở Việt Nam về mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050

UNDP và IOE phối hợp tổ chức cuộc họp thảo luận về quá trình chuyển đổi các nhà máy nhiệt điện than tại Việt Nam.
Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Bật mí tính năng bom FAB-3000 mới của quân đội Nga

Bật mí tính năng bom FAB-3000 mới của quân đội Nga

Loại bom mới FAB-3000 có sức nổ cao của quân đội Nga sẽ được thiết kế với các đặc tính khí động học, cho phép chúng được sử dụng như ...
MC hải ngoại Đức Tiến kể chuyện con gái 4 tuổi đóng phim Đóa hoa mong manh

MC hải ngoại Đức Tiến kể chuyện con gái 4 tuổi đóng phim Đóa hoa mong manh

Bé Madison, con gái MC Đức Tiến, được nhận xét là điểm nhấn trong phim 'Đóa hoa mong manh' của nghệ sĩ Mai Thu Huyền.
Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Chỉ tính riêng từ đầu năm đến ngày 22/3, số người thiệt mạng vì bạo lực ở Haiti đã là 1.554 và 826 người bị thương.
Đổ tại phương Tây chậm trễ, cố vấn Ukraine thừa nhận 'đình trệ' trên tiền tuyến, Tổng thống Zelensky gây sức ép lên Mỹ

Đổ tại phương Tây chậm trễ, cố vấn Ukraine thừa nhận 'đình trệ' trên tiền tuyến, Tổng thống Zelensky gây sức ép lên Mỹ

Quan chức Ukraine cho hay, nước này hiện không có đủ nguồn lực để thực hiện các hành động tấn công hiệu quả nhằm làm suy yếu Nga.
Bầu cử Mỹ 2024: 'Tất tả' ứng phó các vụ truy tố hình sự, ông Donald Trump 'thua' Tổng thống Biden ở một điểm

Bầu cử Mỹ 2024: 'Tất tả' ứng phó các vụ truy tố hình sự, ông Donald Trump 'thua' Tổng thống Biden ở một điểm

Chiến dịch tranh cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden đang có ngân sách lớn gấp 3 lần 'túi tiền' để chạy đua trong cuộc bầu cử 2024 của ông Trump.
Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Nhà Trắng kêu gọi Israel và Lebanon đặt ưu tiên hàng đầu đối với việc khôi phục ổn định sau các cuộc trả đũa nhau giữa Israel và Hezbollah.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Nga đã bắt giữ một đối tượng bị cáo buộc hỗ trợ tài chính cho những kẻ tấn công khủng bố nhà hát ở ngoại ô Moscow hôm 22/3.
Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Chuyến đi của Tổng thống Pháp tới Brazil được cho là làm nồng ấm trở lại mối quan hệ băng giá dưới thời Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Sự hiện diện của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Seoul lần này cũng cho thấy quan hệ đồng minh tiếp tục gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Nhật Bản, Mỹ và Philippines sẽ lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ vào giữa tháng 4 này.
Phiên bản di động