Canada đau đầu với làn sóng di cư qua biên giới

Chính quyền của Thủ tướng Justin Trudeau đang dần từ chối đơn xin tị nạn do sự “đổ bộ” ồ ạt của những người di cư đi bộ qua biên giới Mỹ - Canada.

TIN LIÊN QUAN
	Người di cư vào Mỹ giảm mạnh dù Tổng thống Trump bỏ lệnh cấm
	Người di cư sẽ được hỗ trợ 860 triệu USD trong năm 2018

Mới năm ngoái, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đăng trên Twitter cá nhân của mình lời mời dành cho những người tị nạn: “Canada chào đón những người trốn chạy sự đàn áp, khủng bố và chiến tranh...”. Nhưng năm nay, Chính phủ của ông đang nỗ lực ngăn chặn làn sóng này.

Từ đầu năm 2018, Canada đã bắt đầu giảm nhận người tị nạn đi bộ qua biên giới mà không phải theo con đường chính thức. Kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhậm chức, hơn 27.000 người đã xin nhập cư vào Canada (con số này năm 2016 chỉ là 2.000) và 53% trong số đó được cấp phép tị nạn. Năm nay, con số được cấp phép đã giảm xuống còn 40%. Liệu Thủ tướng Trudeau đã thay đổi suy nghĩ về việc chào đón người tị nạn hay còn có một lý do nào khác?

canada dau dau voi lan song di cu qua bien gioi

Người tị nạn bị cảnh sát chặn lại tại biên giới Mỹ-Canada. (Nguồn: LA Times)

Ào ạt tị nạn

Canada từ lâu đã có tiếng tốt trong việc nồng nhiệt đón nhận người nhập cư Syria. Nhưng hầu hết người tị nạn đến Canada bây giờ lại đến từ những nơi khác trên thế giới. Ban đầu, đó là cuộc di cư của người Haiti tại Mỹ, những người được cấp phép tạm trú tại Mỹ do hậu quả của trận động đất năm 2010 tại quê hương họ. Còn những tháng gần đây lại là làn sóng nhập cư người Nigeria. Từ tháng 2/2017 đến tháng 3/2018, chỉ khoảng 9% người được chấp nhận nhập cư vào Canada là người Haiti, trong khi con số đó với người Nigeria là 34% và người Syria là 84%. Phần lớn trong số họ được cấp thị thực du lịch Mỹ, sau đó họ đến ngoại ô New York và bắt đầu cuộc bộ hành tới Quebec, thậm chí đi thẳng qua biên giới bất chấp việc lính biên phòng Canada đang chờ bắt họ.

Việc này đã đẩy hệ thống hỗ trợ người xin tị nạn của Canada tới mức quá tải, khiến các cơ quan viện trợ bị xáo trộn trong việc đáp ứng các nhu cầu ngày càng tăng cao về nhà ở và các dịch vụ xã hội. Những người di cư thường bị giam giữ một vài giờ, sau đó được đưa tới khu tạm trú ở Montreal để hoàn thành các giấy tờ xin tị nạn. Trong khi chờ đợi xét xử, họ được nhận dịch vụ y tế và gửi con đi học ở trường công miễn phí. Nhưng phần lớn người dân Canada không thích điều này.

Các nhóm cánh hữu ở Canada như Storm Alliance và La Meute thậm chí còn tổ chức tranh luận trực tuyến về vấn nạn này và gọi đây là một “cuộc xâm lăng của những kẻ bất hợp pháp”. Họ cũng thể hiện rõ quan điểm này tại đường Roxham, con đường giao nhau giữa Quebec và New York và là nơi người nhập cư đi bộ vào Canada nhiều nhất. Trong những tháng vừa qua, một vài chính khách và nhà bình luận Canada đã kêu gọi xây dựng một bức tường hoặc hàng rào ở đó. Họ cho rằng chí ít cũng phải hỏi ý kiến người dân Canada xem họ muốn ai có thể đến sống và làm việc tại quốc gia của mình vì họ lo sợ những người nhập cư sẽ làm mờ nhạt lịch sử và văn hóa của người Canada gốc châu Âu.

Tuy nhiên, một số nhà hoạt động cánh tả lại nhấn mạnh rằng các cuộc biểu tình chống người tị nạn là phân biệt chủng tộc. Moira Kilmainham, thành viên của nhóm tình nguyện giúp đỡ người tị nạn Solidarity Across Borders (Đoàn kết xuyên biên giới), cho biết: “Việc cố tình mô tả những người tìm kiếm cuộc sống an toàn là những kẻ cướp quyền lợi, tội phạm và đe dọa an ninh là thái độ phân biệt chủng tộc. Người Canada rất ghét khi nghe bạn nói rằng chúng tôi phân biệt chủng tộc, nhưng chúng tôi thực sự đang thể hiện như vậy”.

Hợp pháp hay không?

Giáo sư Đại học Toronto Audrey Macklin, từng là thành viên của Ban Di trú và Tị nạn Canada, cho biết: “Có khuynh hướng xem những người xuất hiện ở biên giới như một mối đe dọa đến chủ quyền, bởi họ không được sàng lọc trước. Hiện nay, những người xin tị nạn vẫn đang tiếp cận Canada qua những đường bất thường, và điều đó tạo ra một hình ảnh của sự hỗn loạn và bất hợp pháp”. Đa số những người nhập cư từ Syria được rà soát an ninh và y tế ở nước ngoài trước khi được cấp thị thực vào Canada. Những người xin tị nạn qua đường bộ chưa phải trải qua quá trình này, và đó là lý do người Canada nhìn họ tiêu cực hơn.

Họ vượt qua biên giới, bị biên phòng bắt và đưa đến nơi nhập cảnh gần nhất để hoàn thiện quá trình rà soát và việc xin nhập cư kiểu này đã khiến hệ thống tị nạn của Canada bị quá tải.

Giáo sư Macklin cũng cho biết thêm, chính quyền Canada đang tiêu tốn rất nhiều nhân lực và vật lực nhằm hạn chế người nhập cư. Theo Reuters, chính phủ Canada đã phái Bộ trưởng Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch tới Nigeria nhằm thuyết phục chính quyền nước này giúp ngăn cản làn sóng công dân nước họ tới Canada, đồng thời yêu cầu Mỹ từ chối cấp thị thực cho những người có thể có ý định tới Canada.

Tuy nhiên, một cuộc thăm dò dư luận hồi tháng 4 vừa qua cho thấy những biện pháp trên dường như trái với quan điểm của hầu hết người Canada được hỏi ý kiến, những người tin rằng việc chấp nhận người nhập cư và người tị nạn là cách tốt nhất để đất nước của họ trở thành một hình mẫu tốt đẹp.

Có điều, dù cho người dân Canada chia thành hai nhóm quan điểm trái ngược nhau, song họ đều nhất trí với nhau ở một điểm: Chính quyền của Thủ tướng Justin Trudeau cần phải có biện pháp phù hợp, kịp thời để ngăn chặn tình trạng di dân một cách ồ ạt qua biên giới bằng những con đường không chính thức và đúng với những gì ông đã cam kết khi tranh cử.