Chuỗi cung ứng toàn cầu thay đổi thế nào sau sự cố Kênh đào Suez?

Việt An
Dưới tác động của đại dịch Covid-19, câu chuyện về con tàu Ever Given và Kênh đào Suez đã làm nổi bật hơn nữa sự mong manh của chuỗi cung ứng toàn cầu, có khả năng thúc đẩy những thay đổi của nền kinh tế thế giới vốn đã diễn ra từ trước.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Chuỗi cung ứng toàn cầu thay đổi thế nào sau sự cố Kênh đào Suez?
Một tàu kéo tham gia nỗ lực giải cứu tàu Ever Given tại Kênh đào Suez ngày 27/3. (Nguồn: DPA)

Rạng sáng ngày 23/3, tàu container siêu trường, siêu trọng Ever Given đã bị gió lớn làm chệch đường đi trên Kênh đào Suez, dẫn đến việc con tàu có chiều dài hơn 400 m - dài hơn cả chiều rộng của con kênh - đã bị mắc cạn và khiến toàn bộ tuyến giao thông đường thủy đi qua khu vực này bị chặn lại.

12% giao thương toàn cầu đi qua Kênh đào Suez

Rất nhiều tàu nạo vét, máy xúc và tàu kéo đã làm việc ngày đêm để giải phóng Ever Given. Đến ngày 29/3, siêu tàu Ever Given xoay khỏi vị trí mắc cạn và bắt đầu chuyển động, sau gần một tuần chặn ngang kênh đào Suez và gây tắc nghẽn tuyến vận tải biển quan trọng trong giao thương Á-Âu.

Người đứng đầu Cơ quan quản lý Kênh đào Suez (SCA) Osama Rabie cho biết, sẽ có tổng cộng 113 tàu đi qua Kênh đào Suez theo cả hai chiều cho đến sáng 30/3, nếu SCA duy trì số lượng tàu như trên thì tất cả các tàu đang ùn ứ có thể đi qua Kênh đào Suez trong vòng 3-3,5 ngày tới.

Kênh đào Suez, được khánh thành năm 1869, là tuyến vận tải quan trọng đối với việc vận chuyển dầu thô, hóa chất và các sản phẩm tinh chế từ khu vực Trung Đông và châu Á-Thái Bình Dương đến châu Âu và Bắc Mỹ.

Theo SCA, khoảng 12% giao thương toàn cầu đi qua Kênh đào Suez với tổng số 18.829 tàu chở 1,17 tỷ tấn hàng hóa trong năm 2020. Vụ mắc cạn đã khiến hoạt động giao thương đi qua Kênh đào Suez hầu như tê liệt, khiến hơn 300 tàu khác bị tắc nghẽn ở hai đầu kênh đào dài khoảng 190 km này.

Trong bài phân tích đăng tải trên trang The Conversation Australia, Giáo sư Michael Bell thuộc trường Đại học Sydney (Australia) nhận định rằng, khoảng 10% thương mại hàng hải thế giới đi qua Kênh đào Suez, tuyến đường này cho phép các con tàu rút ngắn được hàng nghìn km hành trình nối liền giữa châu Âu hoặc bờ biển phía Đông nước Mỹ và châu Á, tiết kiệm khoảng một tuần di chuyển hay thậm chí là nhiều hơn.

Tin liên quan
Vì sao kênh đào Suez lại vô cùng quan trọng với thế giới? Vì sao kênh đào Suez lại vô cùng quan trọng với thế giới?

Trong điều kiện bình thường, mỗi ngày có khoảng 50 con tàu đi qua Kênh đào Suez, gần như chia đều cho các tàu chở hàng khối rời, tàu chở container (như Ever Given) và tàu chở dầu. Trong giai đoạn xảy ra tình trạng tắc nghẽn, một số hãng tàu đã cân nhắc chuyển hướng đường đi cho các con tàu vòng qua châu Phi thay vì đợi giải tỏa.

Giao dịch năng lượng bị gián đoạn

Vào thời điểm bị tắc nghẽn, Kênh đào Suez đã làm gián đoạn các giao dịch năng lượng quan trọng của thế giới, nhưng những ảnh hưởng này không đáng kể, vì còn có các tuyến đường khác, cũng như những nguồn cung thay thế

Khoảng 600.000 thùng dầu thô được vận chuyển từ Trung Đông đến châu Âu và Mỹ thông qua Kênh đào Suez mỗi ngày, trong khi khoảng 850.000 thùng dầu khác được được vận chuyển qua khu vực này từ phía lưu vực Đại Tây Dương đến châu Á.

Tuyến đường ống SUMED, chạy song song với Kênh đào Suez, cho phép một lượng dầu thô tiếp tục được chảy giữa Địa Trung Hải và Biển Đỏ. Hiện các nhà máy lọc dầu châu Âu và Bắc Mỹ đang muốn thay thế dầu Trung Đông từ các nguồn không thường xuyên đi qua kênh đào này. Tương tự, các nhà máy lọc dầu châu Á cũng sẽ muốn thay thế dầu thô ở Biển Bắc.

Sự quan tâm ngày càng tăng đối với việc vận chuyển dầu thô quanh Mũi Hảo Vọng, tuyến đường vận chuyển dài hơn từ 7 đến 10 ngày từ Trung Đông sang châu Âu và Bắc Mỹ đã làm tăng nhu cầu đối với các hãng vận chuyển dầu thô kích thước cực đại.

Đối với các loại hàng hóa như dầu thô, LNG, than đá và quặng sắt, các quốc gia cần phải duy trì một sự cân bằng giữa nhu cầu thế giới và nguồn cung toàn cầu. Tuy nhiên, khi một nguồn cung suy yếu, nguồn cung này có thể thay thế được bằng một nguồn cung khác.

Giới quan sát cho rằng, sự tắc nghẽn tại Kênh đào Suez, nếu kéo dài, có thể ảnh hưởng tới giá giao ngay của hàng hóa tại địa phương và giá thuê tàu chuyên chở các loại hàng hóa đó, nhưng hoạt động thương mại vẫn được duy trì liên tục.

Đây là một câu chuyện khác đối với các loại hàng hóa được vận chuyển bởi các con tàu container như tàu Ever Given. Những loại hàng hóa này có xu hướng chuyên biệt cao và khó thay thế.

Vụ việc tắc nghẽn tại Kênh đào Suez chắc chắn đã gây ra tình trạng thiếu hụt một số sản phẩm cụ thể trên khắp thế giới, do không được giao nhận đúng thời hạn hoặc các nhà máy không đủ nguyên liệu đầu vào hay linh kiện quan trọng để tiếp tục quá trình sản xuất.

Tình trạng thiếu hụt sẽ nhắc nhở các nhà sản xuất về sự mong manh của chuỗi cung ứng toàn cầu và thúc đẩy họ xem xét các phương án giảm phụ thuộc vào các nguồn cung cụ thể, đặc biệt là những nguồn cung ở xa và phụ thuộc vào quá trình vận chuyển container.

Động lực để rút ngắn chuỗi cung ứng

Những tiến bộ trong công nghệ gắn liền với số hóa và tự động hóa đang khiến các nhà sản xuất phụ thuộc ít hơn vào lực lượng lao động có kỹ năng, tập trung ở một số khu vực nhất định của thế giới. Sản xuất đang trở nên cơ động hơn và do đó có thể thiết lập ngay ở những khu vực gần với các thị trường phân phối.

Quá trình sản xuất càng cơ động nhiều hơn, cùng với sự tinh vi hóa của một số sản phẩm, ví dụ như TV màn hình phẳng ngày càng trở nên phẳng hơn, và quá trình số hóa cũng ngày càng tiến bộ hơn, giúp làm giảm độ dài của các tuyến đường vận chuyển. Những gián đoạn lớn do đại dịch Covid-19 và sự tắc nghẽn của Kênh đào Suez chỉ càng thúc đẩy sự phát triển này nhiều hơn.

Tin liên quan
Siêu tàu Ever Given ‘án ngữ’ Kênh đào Suez, kịch bản tồi tệ với thương mại toàn cầu Siêu tàu Ever Given ‘án ngữ’ Kênh đào Suez, kịch bản tồi tệ với thương mại toàn cầu

Xu hướng thu hẹp chuỗi cung ứng đã xuất hiện từ trước đại dịch và sự tắc nghẽn hiện tại. Điều này có thể được quan sát trong một con số được gọi là hệ số nhân GDP trên thương mại của tuyến đường biển thế giới vốn được dùng để đo lường mức độ hoạt động kinh tế của thế giới phụ thuộc vào vận tải biển.

Sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008-2009, con số này đã rơi xuống ngưỡng dưới 1% về trung bình. Điều đó cho chúng ta thấy, 1% tăng trưởng trong GDP thế giới hiện nay đã mang lại chưa đầy 1% tốc độ tăng trưởng thương mại đường biển thế giới.

Chi phí cho sự gián đoạn gây ra bởi vụ tàu container Ever Given mắc kẹt trên Kênh đào Suez sẽ gây sức ép lên các nhà bảo hiểm của con tàu này.

Ever Given thuộc sở hữu của công ty Nhật Bản Shoei Kisen Kaisha và được thuê cho tuyến vận tải Evergreen của Đài Loan (Trung Quốc). Thân tàu và máy móc được bảo hiểm trên thị trường bảo hiểm hàng hải của Nhật Bản, nhưng hiện tại thiệt hại về thân vỏ của con tàu này là rất ít.

Các chi phí phần lớn rơi vào Cơ quan quản lý Kênh đào Suez, khi tuyến đường này bị đóng cửa lưu thông và rất nhiều chủ sở hữu hàng hóa hiện có hàng hóa được chuyên chở trên các con tàu bị tắc nghẽn.

Tùy thuộc vào thời gian bị tắc nghẽn của từng con tàu, các yêu cầu bảo hiểm có thể là rất lớn. Những khiếu nại của bên thứ ba được bảo hiểm bởi Câu lạc bộ P&I London, do Nhóm các Câu lạc bộ P&I Quốc tế nhận trách nhiệm tái bảo hiểm.

Mặc dù vậy, về dài hạn, sự cố hy hữu này có thể lại là một điều tốt. Nó cung cấp một động lực mạnh hơn nữa để rút ngắn chuỗi cung ứng hàng hóa. Lợi ích cho nền kinh tế và môi trường toàn cầu chắc chắn sẽ lớn hơn nhiều so với chi phí mà các công ty bảo hiểm phải bỏ ra.

Là huyết mạch vận hành kinh tế thế giới, kênh đào Suez quan trọng như thế nào đối với xuất nhập khẩu của Việt Nam?
Kênh đào Suez: Tàu Ever Given đã được giải cứu, mất bao lâu để giải tỏa ách tắc cho hơn 400 tàu?
Cận cảnh cuộc giải cứu siêu tàu container trên kênh đào Suez
Siêu tàu Ever Given bắt đầu chuyển động, kênh đào Suez sắp sửa được khai thông trong vài giờ tới
Siêu tàu Ever Given ‘án ngữ’ Kênh đào Suez, kịch bản tồi tệ với thương mại toàn cầu
TIN LIÊN QUAN
(theo The Conversation Australia/TTXVN)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tái bản cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh' của Mông Cổ tại Việt Nam

Tái bản cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh' của Mông Cổ tại Việt Nam

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị phối hợp cùng Đại sứ quán Mông Cổ tại Việt Nam tổ chức Lễ giới thiệu cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh'.
Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới  44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR.
Phát động chiến dịch chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết năm thứ 14

Phát động chiến dịch chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết năm thứ 14

Chiến dịch 'JUMBO VAPE - Chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết' nhằm tuyên truyền phòng chống bệnh sốt xuất huyết trên toàn quốc vừa được phát động.
Bài tarot hôm nay 23/11: Đâu là điểm nhấn khiến người khác chú ý tới bạn?

Bài tarot hôm nay 23/11: Đâu là điểm nhấn khiến người khác chú ý tới bạn?

Thông qua một lá bài tarot, bạn sẽ khám phá thông điệp điểm nhấn nào khiến người khác chú ý đến bạn? Hãy rút ngay một lá bài để giải ...
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng tiếp tục tăng nhanh, cuộc săn hàng giá hời bắt đầu, chưa có lý do để điều chỉnh dự báo về vàng

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng tiếp tục tăng nhanh, cuộc săn hàng giá hời bắt đầu, chưa có lý do để điều chỉnh dự báo về vàng

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
Từ năm 2025, giấy phép lái xe ô tô bị trừ hết điểm: Phải kiểm tra lý thuyết và mô phỏng để phục hồi điểm

Từ năm 2025, giấy phép lái xe ô tô bị trừ hết điểm: Phải kiểm tra lý thuyết và mô phỏng để phục hồi điểm

Bộ Công an ban hành Thông tư 65/2024, theo đó, người có giấy phép lái xe ô tô bị trừ hết điểm thì phải kiểm tra lý thuyết và mô ...
Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới  44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR.
Triển lãm quốc tế Sản phẩm Ngũ kim & Dụng cụ cầm tay: Cơ hội giao thương cho doanh nghiệp ngành cơ khí và công nghiệp hỗ trợ

Triển lãm quốc tế Sản phẩm Ngũ kim & Dụng cụ cầm tay: Cơ hội giao thương cho doanh nghiệp ngành cơ khí và công nghiệp hỗ trợ

Triển lãm quốc tế Sản phẩm Ngũ kim & Dụng cụ cầm tay lần thứ 9 - Vietnam Hardware & Hand Tools Expo 2024 (VHHE) sẽ diễn ra từ 5-7/12 tại TP. Hồ Chí Minh.
Giá xăng dầu hôm nay 22/11: Xung đột Nga-Ukraine leo thang căng thẳng, giá dầu tăng vọt

Giá xăng dầu hôm nay 22/11: Xung đột Nga-Ukraine leo thang căng thẳng, giá dầu tăng vọt

Giá xăng dầu hôm nay 22/11, tăng gần 2% khi xung đột Nga -Ukraine gia tăng nhanh chóng khiến thị trường lo ngại về nguồn cung dầu thô.
Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay giữ ổn định trên cả nước. Theo khảo sát, thị trường heo hơi toàn quốc hiện dao động trong khoảng 60.000 - 63.000 đồng/kg.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

TS. Nguyễn Văn Thân thông tin, Diễn đàn Hợp tác đầu tư Việt Nam-Hàn Quốc 2024 đã thu hút hơn 500 đại biểu từ hai quốc gia.
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Tồn kho ngày càng lớn, giá chung cư tại TPHCM chạm 80 triệu đồng/m2, Hà Nội thu hồi hơn 7.100 m2 đất… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11 ghi nhận đồng USD tăng giá so với các đồng tiền chính, neo ở mức đỉnh trong một năm.
Phiên bản di động