Cơ hội cuối cùng của châu Âu

TIN LIÊN QUAN
	Rực rỡ sắc màu Lễ hội Notting Hill Carnival 2016
	Thanh niên, sinh viên Việt Nam tại châu Âu sôi động cùng Festival LUMOS

Hòa bình chỉ đến với châu Âu kể từ sau Thế chiến thứ Hai, với sự hình thành các thể chế quản trị toàn cầu như Liên hợp quốc, Ngân hàng Thế giới hay hệ thống tiền tệ Bretton - Wood. Tuy nhiên, trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, các quốc gia châu Âu lại bị chia rẽ bởi hai siêu cường là Mỹ và Liên Xô.

Sau khi ảnh hưởng của Washington và Moscow dần phai nhạt ở “lục địa già”, các quốc gia châu Âu đã xây dựng Liên minh châu Âu (EU) với hy vọng duy trì hòa bình vĩnh viễn giữa các nước thành viên, cũng như giữa liên minh này và thế giới. Sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản ở châu Âu, theo sau là tan vỡ của Liên Xô năm 1991, được châu Âu và Mỹ xem là thắng lợi của nền dân chủ và chủ nghĩa tư bản thị trường tự do.

Khủng hoảng nhập cư châu Âu.

Tuy nhiên, những sự kiện tồi tệ trong năm 2016 đã cho thấy quan điểm nói trên là khá ngây thơ. Thay vì duy trì hòa bình và một liên minh vững chắc, châu Âu đang lâm vào tình trạng hỗn loạn và bạo lực. Hàng loạt sự kiện đã làm châu Âu rúng động như việc Anh quốc bỏ phiếu rời EU, loạt vụ tấn công khủng bố ở Paris, Nice, Normandy (Pháp), cũng như mối đe dọa từ Nga hay những hậu quả không mong muốn của cuộc đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Đặc biệt, cuộc khủng hoảng nhập cư ở châu Âu - với hàng triệu người tị nạn đến từ Trung Đông và Bắc Phi - vẫn chưa được giải quyết rốt ráo. Trong khi đó, Mỹ - vốn một đồng minh quan trọng của EU - dường như cũng đã quá mệt mỏi với vai trò giữ gìn hòa bình và an ninh thế giới. Những yếu tố kể trên đã khiến nhiều người châu Âu tin rằng, những ngày tháng hòa bình đã kết thúc.

Ông Joschka Fischer nguyên là Ngoại trưởng và Phó Thủ tướng Đức từ 1998-2005.

Bài viết phản ánh quan điểm của tác giả, được đăng trên mạng Project-Syndicate ngày 29/8/2016.

Có ý kiến cho rằng những thách thức sẽ càng khiến EU củng cố vai trò của mình, kiểm soát tình hình và giảm nhẹ những nguy cơ. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều nước châu Âu lại đang đi theo chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa biệt lập như hồi thế kỷ 19-20.

Thực trạng này báo hiệu một tương lai không mấy tốt đẹp cho châu Âu. Trong thế kỷ 21, quay lưng lại với hợp tác và hội nhập sẽ tạo điều kiện cho sự trỗi dậy của sự bài ngoại và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc - vốn là những nhân tố làm xói mòn những nền tảng xã hội mà châu Âu cần để duy trì hòa bình và ổn định.

Nhìn lại chặng đường 25 năm vừa qua, chúng ta có lẽ nên thừa nhận rằng sự tan vỡ của Liên Xô cũng như kết thúc Chiến tranh Lạnh không phải là sự cáo chung của lịch sử, mà chỉ là điểm khởi đầu cho sự thoái trào trật tự tự do phương Tây.

Những năm 1989-1991 đánh dấu sự biến chuyển lịch sử từ trật tự hai cực thời hậu Thế chiến thứ Hai sang một thế giới toàn cầu hóa như ngày nay. Đặc biệt, điều chúng ta cần hiểu rõ là: quyền lực kinh tế và chính trị đang chuyển từ Đại Tây Dương sang Thái Bình Dương, và đang rời khỏi châu Âu. Xu thế này đặt ra nhiều câu hỏi như liệu quyền lực nào sẽ định hình thế giới trong tương lai? Quá trình chuyển giao này liệu có diễn ra trong hòa bình, và châu Âu sẽ đi về đâu trong “kỷ nguyên Thái Bình Dương”?

Vì vậy, thời điểm hiện nay là cơ hội cuối cùng cho châu Âu hoàn thành dự án thống nhất của mình, bởi thời kỳ chủ nghĩa tự do phương Tây đang dần khép lại. Nếu châu Âu lỡ cơ hội này, sẽ là không quá khi nói rằng những nguy hiểm đang chờ đợi “lục địa già” ở phía trước.