Covid-19 tấn công, toàn cầu hóa đảo ngược?

Phạm Thắng
TGVN. Nền kinh tế thế giới đang chứng kiến sự suy yếu của xu thế toàn cầu hóa do những tác động xuyên biên giới của dịch bệnh Covid-19.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
Quá trình toàn cầu hóa thêm 'chật vật' vì dịch Covid-19
Covid-19: Thế giới thế nào sau dịch bệnh?
covid 19 tan cong toan cau hoa dao nguoc
Tác động của dịch Covid-19 đã góp phần làm bộc lộ những lỗ hổng của nền kinh tế toàn cầu siêu kết nối. (Nguồn: Doc-research)

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đã bắt đầu một cuộc tấn công mới, giải pháp 'đảo ngược toàn cầu hóa - deglobalization' ở một chừng mực nào đó được cho là phát huy tác dụng trong kiềm chế dịch bệnh lây lan, song quá trình này cũng tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng như xung đột địa chính trị hay gia tăng chi phí sản xuất…

'Deglobalization'

Tác động của dịch Covid-19 đã góp phần làm bộc lộ những lỗ hổng của nền kinh tế toàn cầu siêu kết nối. Bởi vậy, một làn sóng rút khỏi xu thế toàn cầu hóa là điều không thể tránh khỏi. Ở một mức độ nào đó, quyết định này có thể có lợi cho các quốc gia ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, tương lai mới sẽ như thế nào còn phụ thuộc vào khả năng xây dựng và thúc đẩy chủ nghĩa đa phương toàn diện, sâu sắc và hiệu quả.

Một trong những nguyên nhân lớn nhất dẫn đến một điều chỉnh lớn trong xu thế toàn cầu hóa là do lỗ hổng trong các mô hình sản xuất dựa trên chuỗi cung ứng toàn cầu với quy mô lớn và phức tạp. Việc phụ thuộc quá lớn vào các nhà cung ứng trên phạm vi toàn cầu và không có giải pháp thay thế đã khiến nhiều nhà sản xuất gặp khó khăn trong việc duy trì dòng chảy của chuỗi giá trị. Và cuộc khủng hoảng Covid-19 cho thấy, chuỗi cung ứng có thể đứt gãy bất cứ lúc nào, kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng.

Trên thực tế, Trung Quố - quốc gia vốn được biết đến như một trung tâm lớn của chuỗi cung ứng toàn cầu. Ngoài sản xuất các mặt hàng tiêu dùng phổ biến như điện thoại di động, hàng gia dụng, Trung Quốc còn là nhà cung cấp các thành phần chế biến dược phẩm lớn nhất thế giới. Kết quả là, khi dịch bệnh bùng phát từ quốc gia này, nguồn cung sản xuất gần như tất cả các sản phẩm y tế trên thế giới bị gián đoạn.

Hiển nhiên, các sắc lệnh phong tỏa và tạm đóng cửa kinh tế phát đi từ Bắc Kinh đã có ảnh hưởng đến nền sản xuất toàn cầu. May mắn thay, việc cơ bản khống chế được dịch bệnh đã giúp Trung Quốc dần trở lại nhịp sống bình thường, khôi phục được phần nào sản xuất trong nước. Tuy nhiên, không có gì đảm bảo chắc chắn sự gián đoạn tương tự trong giai đoạn tới, nếu xảy ra, sẽ không nghiêm trọng hơn hoặc kéo dài hơn.

Một sự gián đoạn như vậy có thể do một dịch bệnh hay thảm họa tự nhiên nào đó, giống như dịch Covid-19, hoặc cũng có thể đến từ các quyết định chính trị.

Điều này thậm chí đã nhen nhóm ngay từ trước khi dịch Covid-19 bùng phát, khi Mỹ lấy cớ an ninh quốc gia để ngăn chặn sự mở rộng của Huawei. Một số chính phủ cũng đang có động thái tăng cường kiểm tra các khoản đầu tư nước ngoài, đẩy mạnh các hoạt động chiến lược nhằm hồi hương các chuỗi cung ứng sản xuất. Cách tiếp cận này sẽ tăng cường khuyến khích việc chuyển đổi sản xuất hàng hóa về các nước, thay vì tập trung tại một quốc gia, lãnh thổ nào đó. Tuy nhiên, sự điều chỉnh này cũng đem đến những rủi ro nghiêm trọng, từ chi phí sản xuất tăng vọt cho đến xung đột địa chính trị.

Hợp tác đa phương?

Tin liên quan
Hậu Covid-19 : Phản đề Hậu Covid-19 : Phản đề 'Tạm biệt toàn cầu hóa'

Gia tăng chi phí sản xuất là điều không thể tránh khỏi. Nhiều nền kinh tế đang cố gắng đa dạng hóa chuỗi cung ứng và ít nhiều sẽ gây ra hiện tượng sản xuất dư thừa. Điều này có thể không quá khó khăn với các nền kinh tế lớn, nhưng các nền kinh tế vừa và nhỏ có thể sẽ phải chịu áp lực chi phí rất lớn. Bên cạnh đó, các quốc gia phải cố gắng dự trữ nguồn cung hàng hóa quan trọng cũng sẽ gặp khó khăn về chi phí.

Thậm chí, những lo ngại về vấn đề khí hậu, các khoản thuế, phí môi trường có thể làm căng thẳng thêm quan hệ thương mại quốc tế, thể hiện rõ nhất qua các động thái trả đũa lẫn nhau. Viện lý do an ninh quốc gia để giảm thương mại và đầu tư nước ngoài có thể dẫn tới căng thẳng chính trị, kéo nhiều nền kinh tế đi vào suy thoái.

Trên tờ Project Syndicate, Kemal Derviş, cựu Bộ trưởng các vấn đề kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ và cũng là quản trị của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc cho rằng, giải pháp cho vấn đề này có thể là các hình thức hợp tác đa phương có tính tích cực.

Chẳng hạn, WHO có thể đứng đầu phát triển một hệ thống cảnh báo sớm đại dịch, phát triển chính sách san sẻ chi phí, dự trữ thiết bị y tế, triển khai các gói tài chính hỗ trợ phát triển vaccine... Bằng cách này có thể cung cấp một nền tảng vững chắc hơn cho các quốc gia trong tư thế sẵn sàng đối phó với dịch bệnh ở quy mô toàn cầu, thay vì mỗi quốc gia phải “đơn thương, độc mã”.

Như nhà kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới Carmen Reinhart nhận định, dịch Covid-19 đã làm lộ rõ những bất ổn của xu thế toàn cầu hóa. Nhưng ở mức độ nào đó, sự đổi mới liên tục là cần thiết để tăng cường hiệu quả hợp tác toàn cầu, góp phần giảm thiểu các chi phí và tối đa hóa nhiều lợi ích từ an ninh, phát triển bền vững, tăng trưởng của các nền kinh tế. Tất nhiên, việc xây dựng mô hình hợp tác đa phương mới không phải đơn giản, đôi khi được xem là bất khả thi, nhưng trong bất cứ hoàn cảnh rủi ro nào, thử nghiệm luôn là một lựa chọn không tồi.

Chuyên gia chiến lược nói rõ 4 thách thức của nước Mỹ

Chuyên gia chiến lược nói rõ 4 thách thức của nước Mỹ

TGVN. Chuyên gia Mỹ Raphael S. Cohen tại tổ chức RAND Corporation gần đây có bài phân tích những thách thức chiến lược của Mỹ trong ...

Mỹ-Trung Quốc với châu Âu: Hoán đổi vị thế?

Mỹ-Trung Quốc với châu Âu: Hoán đổi vị thế?

TGVN. Đại dịch Covid-19 cùng những hệ luỵ kinh tế - chính trị của nó có làm thay đổi vị thế của Mỹ và Trung ...

Chuỗi cung ứng thành ‘vũ khí’, toàn cầu bị đặt vào rủi ro

Chuỗi cung ứng thành ‘vũ khí’, toàn cầu bị đặt vào rủi ro

TGVN. Chuỗi cung toàn cầu đã trở thành một thứ vũ khí trong cuộc chiến kinh tế thời đại dịch viêm đường hô hấp cấp ...

Bài viết cùng chủ đề

Dịch virus corona

Xem nhiều

Đọc thêm

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện ...
Việt Nam-Cuba: Làm sâu sắc quan hệ thông qua kênh hợp tác nghị viện

Việt Nam-Cuba: Làm sâu sắc quan hệ thông qua kênh hợp tác nghị viện

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, Việt Nam mong muốn tiếp tục tăng cường hợp tác với Quốc hội Cuba với những nội dung, cơ chế hợp ...
Từ sắc phục sari tới món cà ri: Trải nghiệm đất nước Ấn Độ thu nhỏ tại Việt Nam

Từ sắc phục sari tới món cà ri: Trải nghiệm đất nước Ấn Độ thu nhỏ tại Việt Nam

Ngày 2/11, Đại sứ quán Ấn Độ tại Hà Nội tổ chức "Hội chợ Ấn Độ - lễ hội tôn vinh sự đa dạng của Ấn Độ".
Khám phá bí mật đằng sau Hello Kitty: Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Khám phá bí mật đằng sau Hello Kitty: Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Nhân vật Hello Kitty, do công ty Nhật Bản Sanrio sở hữu, đã trở thành một biểu tượng văn hóa toàn cầu. Kể từ khi ra đời đã tạo ra ...
Bộ Ngoại giao tổ chức công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 tại Thành phố Hồ Chí Minh

Bộ Ngoại giao tổ chức công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 tại Thành phố Hồ Chí Minh

Ngày 1/11 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Ngoại giao phối hợp với Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) tổ chức Hội thảo công bố Hồ sơ Di ...
Lịch nghỉ tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh

Lịch nghỉ tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh

Lịch nghỉ Tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh sẽ chỉ kéo dài 9 ngày, từ 25/1 đến hết 2/2 (Dương lịch), dự kiến ít hơn ...
Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt.
Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11, giá dầu tăng nhẹ do có thông tin Iran đang chuẩn bị tấn công trả đũa Israel từ phía Iraq trong những ngày tới.
Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay điều chỉnh tăng, giảm trái chiều tại thị trường miền Bắc và miền Nam, giao dịch trong khoảng 58.000 - 64.000 đồng/kg.
Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024 tại thị trường trong nước lao dốc ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 141.000 - 142.500 đồng/kg.
Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Blockchain và AI không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành những công cụ thiết yếu giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh.
Đông Triều, Quảng Ninh trở thành thành phố: Bước tiến vượt bậc, mở kỷ nguyên phát triển mới

Đông Triều, Quảng Ninh trở thành thành phố: Bước tiến vượt bậc, mở kỷ nguyên phát triển mới

Từ một vùng quê thuần nông, ngày 1/11, Đông Triều chính thức vươn mình trở thành thành phố.
Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Giá chung cư tăng mạnh, cục bộ lên tới 40% theo quý, thủ tục chuyển đất trồng hoa màu sang đất thổ cư… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Đất nền Vành đai 4 hút nhà đầu tư, nguyên tắc đóng góp khi xây lại nhà chung cư… là những tin bất động sản mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Dư thừa căn hộ cao cấp, thiếu nhà ở vừa túi tiền đa số người dân, thủ tục mua bán căn hộ chung cư năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Giá chung cư Hà Nội chỉ tăng không giảm, hoàn tất thoái vốn khỏi pháp nhân chủ đầu tư 'siêu' dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Đề xuất biện pháp hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại để kiếm lời, kịch bản thị trường quý IV/2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES đã khẳng định vị thế là đơn vị dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà ở, thiết lập các tiêu chuẩn ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11 ghi nhận USD giảm so với Yen Nhật.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10 ghi nhận USD đã giảm giá so với các loại tiền tệ chính khác.
Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Từ ngày 21-24/10/2024 tại Bắc Kinh, Trung Quốc, đoàn công tác của Agribank do Phó Tổng giám đốc Đoàn Ngọc Lưu làm trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị Sibos (SWIFT International Banking Operations Seminar) ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10 ghi nhận đồng USD đạt mức cao nhất trong 3 tháng so với đồng Yen.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10 ghi nhận đồng USD đã ổn định, đồng Yen Nhật chạm mức thấp nhất trong 3 tháng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10 ghi nhận thị trường kỳ vọng đà tăng của đồng USD sẽ tiếp tục trong vài tuần tới.
Phiên bản di động