Covid-19 tấn công, toàn cầu hóa đảo ngược?

Phạm Thắng
TGVN. Nền kinh tế thế giới đang chứng kiến sự suy yếu của xu thế toàn cầu hóa do những tác động xuyên biên giới của dịch bệnh Covid-19.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
Quá trình toàn cầu hóa thêm 'chật vật' vì dịch Covid-19
Covid-19: Thế giới thế nào sau dịch bệnh?
covid 19 tan cong toan cau hoa dao nguoc
Tác động của dịch Covid-19 đã góp phần làm bộc lộ những lỗ hổng của nền kinh tế toàn cầu siêu kết nối. (Nguồn: Doc-research)

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đã bắt đầu một cuộc tấn công mới, giải pháp 'đảo ngược toàn cầu hóa - deglobalization' ở một chừng mực nào đó được cho là phát huy tác dụng trong kiềm chế dịch bệnh lây lan, song quá trình này cũng tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng như xung đột địa chính trị hay gia tăng chi phí sản xuất…

'Deglobalization'

Tác động của dịch Covid-19 đã góp phần làm bộc lộ những lỗ hổng của nền kinh tế toàn cầu siêu kết nối. Bởi vậy, một làn sóng rút khỏi xu thế toàn cầu hóa là điều không thể tránh khỏi. Ở một mức độ nào đó, quyết định này có thể có lợi cho các quốc gia ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, tương lai mới sẽ như thế nào còn phụ thuộc vào khả năng xây dựng và thúc đẩy chủ nghĩa đa phương toàn diện, sâu sắc và hiệu quả.

Một trong những nguyên nhân lớn nhất dẫn đến một điều chỉnh lớn trong xu thế toàn cầu hóa là do lỗ hổng trong các mô hình sản xuất dựa trên chuỗi cung ứng toàn cầu với quy mô lớn và phức tạp. Việc phụ thuộc quá lớn vào các nhà cung ứng trên phạm vi toàn cầu và không có giải pháp thay thế đã khiến nhiều nhà sản xuất gặp khó khăn trong việc duy trì dòng chảy của chuỗi giá trị. Và cuộc khủng hoảng Covid-19 cho thấy, chuỗi cung ứng có thể đứt gãy bất cứ lúc nào, kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng.

Trên thực tế, Trung Quố - quốc gia vốn được biết đến như một trung tâm lớn của chuỗi cung ứng toàn cầu. Ngoài sản xuất các mặt hàng tiêu dùng phổ biến như điện thoại di động, hàng gia dụng, Trung Quốc còn là nhà cung cấp các thành phần chế biến dược phẩm lớn nhất thế giới. Kết quả là, khi dịch bệnh bùng phát từ quốc gia này, nguồn cung sản xuất gần như tất cả các sản phẩm y tế trên thế giới bị gián đoạn.

Hiển nhiên, các sắc lệnh phong tỏa và tạm đóng cửa kinh tế phát đi từ Bắc Kinh đã có ảnh hưởng đến nền sản xuất toàn cầu. May mắn thay, việc cơ bản khống chế được dịch bệnh đã giúp Trung Quốc dần trở lại nhịp sống bình thường, khôi phục được phần nào sản xuất trong nước. Tuy nhiên, không có gì đảm bảo chắc chắn sự gián đoạn tương tự trong giai đoạn tới, nếu xảy ra, sẽ không nghiêm trọng hơn hoặc kéo dài hơn.

Một sự gián đoạn như vậy có thể do một dịch bệnh hay thảm họa tự nhiên nào đó, giống như dịch Covid-19, hoặc cũng có thể đến từ các quyết định chính trị.

Điều này thậm chí đã nhen nhóm ngay từ trước khi dịch Covid-19 bùng phát, khi Mỹ lấy cớ an ninh quốc gia để ngăn chặn sự mở rộng của Huawei. Một số chính phủ cũng đang có động thái tăng cường kiểm tra các khoản đầu tư nước ngoài, đẩy mạnh các hoạt động chiến lược nhằm hồi hương các chuỗi cung ứng sản xuất. Cách tiếp cận này sẽ tăng cường khuyến khích việc chuyển đổi sản xuất hàng hóa về các nước, thay vì tập trung tại một quốc gia, lãnh thổ nào đó. Tuy nhiên, sự điều chỉnh này cũng đem đến những rủi ro nghiêm trọng, từ chi phí sản xuất tăng vọt cho đến xung đột địa chính trị.

Hợp tác đa phương?

Tin liên quan
Hậu Covid-19 : Phản đề Hậu Covid-19 : Phản đề 'Tạm biệt toàn cầu hóa'

Gia tăng chi phí sản xuất là điều không thể tránh khỏi. Nhiều nền kinh tế đang cố gắng đa dạng hóa chuỗi cung ứng và ít nhiều sẽ gây ra hiện tượng sản xuất dư thừa. Điều này có thể không quá khó khăn với các nền kinh tế lớn, nhưng các nền kinh tế vừa và nhỏ có thể sẽ phải chịu áp lực chi phí rất lớn. Bên cạnh đó, các quốc gia phải cố gắng dự trữ nguồn cung hàng hóa quan trọng cũng sẽ gặp khó khăn về chi phí.

Thậm chí, những lo ngại về vấn đề khí hậu, các khoản thuế, phí môi trường có thể làm căng thẳng thêm quan hệ thương mại quốc tế, thể hiện rõ nhất qua các động thái trả đũa lẫn nhau. Viện lý do an ninh quốc gia để giảm thương mại và đầu tư nước ngoài có thể dẫn tới căng thẳng chính trị, kéo nhiều nền kinh tế đi vào suy thoái.

Trên tờ Project Syndicate, Kemal Derviş, cựu Bộ trưởng các vấn đề kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ và cũng là quản trị của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc cho rằng, giải pháp cho vấn đề này có thể là các hình thức hợp tác đa phương có tính tích cực.

Chẳng hạn, WHO có thể đứng đầu phát triển một hệ thống cảnh báo sớm đại dịch, phát triển chính sách san sẻ chi phí, dự trữ thiết bị y tế, triển khai các gói tài chính hỗ trợ phát triển vaccine... Bằng cách này có thể cung cấp một nền tảng vững chắc hơn cho các quốc gia trong tư thế sẵn sàng đối phó với dịch bệnh ở quy mô toàn cầu, thay vì mỗi quốc gia phải “đơn thương, độc mã”.

Như nhà kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới Carmen Reinhart nhận định, dịch Covid-19 đã làm lộ rõ những bất ổn của xu thế toàn cầu hóa. Nhưng ở mức độ nào đó, sự đổi mới liên tục là cần thiết để tăng cường hiệu quả hợp tác toàn cầu, góp phần giảm thiểu các chi phí và tối đa hóa nhiều lợi ích từ an ninh, phát triển bền vững, tăng trưởng của các nền kinh tế. Tất nhiên, việc xây dựng mô hình hợp tác đa phương mới không phải đơn giản, đôi khi được xem là bất khả thi, nhưng trong bất cứ hoàn cảnh rủi ro nào, thử nghiệm luôn là một lựa chọn không tồi.

Chuyên gia chiến lược nói rõ 4 thách thức của nước Mỹ

Chuyên gia chiến lược nói rõ 4 thách thức của nước Mỹ

TGVN. Chuyên gia Mỹ Raphael S. Cohen tại tổ chức RAND Corporation gần đây có bài phân tích những thách thức chiến lược của Mỹ trong ...

Mỹ-Trung Quốc với châu Âu: Hoán đổi vị thế?

Mỹ-Trung Quốc với châu Âu: Hoán đổi vị thế?

TGVN. Đại dịch Covid-19 cùng những hệ luỵ kinh tế - chính trị của nó có làm thay đổi vị thế của Mỹ và Trung ...

Chuỗi cung ứng thành ‘vũ khí’, toàn cầu bị đặt vào rủi ro

Chuỗi cung ứng thành ‘vũ khí’, toàn cầu bị đặt vào rủi ro

TGVN. Chuỗi cung toàn cầu đã trở thành một thứ vũ khí trong cuộc chiến kinh tế thời đại dịch viêm đường hô hấp cấp ...

Bài viết cùng chủ đề

Dịch virus corona

Xem nhiều

Đọc thêm

Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay giữ ổn định trên cả nước. Theo khảo sát, thị trường heo hơi toàn quốc hiện dao động trong khoảng 60.000 - 63.000 ...
ICC ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng, Israel phản ứng mạnh

ICC ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng, Israel phản ứng mạnh

Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) đã ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng của Israel cũng như thủ lĩnh Hamas.
MU tính lên kế hoạch tái ký miễn phí Angel Gomes

MU tính lên kế hoạch tái ký miễn phí Angel Gomes

Tân HLV Ruben Amorim ủng hộ Ban lãnh đạo MU tái ký tiền vệ người Anh Angel Gomes.
Nga lại trở thành 'người khổng lồ' ở EU; giá khí đốt tăng vọt, cuộc khủng hoảng năng lượng mới 'gõ cửa' châu Âu?

Nga lại trở thành 'người khổng lồ' ở EU; giá khí đốt tăng vọt, cuộc khủng hoảng năng lượng mới 'gõ cửa' châu Âu?

Tháng 9/2024, Nga trở lại vị trí nhà cung cấp khí đốt chính cho Liên minh châu Âu (EU).
Từ ngày 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm?

Từ ngày 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm?

Từ 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm? Hệ thống dữ liệu thiết bị giám sát hành trình và thiết ...
Tiết lộ bí kíp thành công của Mason Greenwood tại Marseille

Tiết lộ bí kíp thành công của Mason Greenwood tại Marseille

Những bí mật đằng sau thành công của Mason Greenwood tại Marseille đã được truyền thông Pháp tiết lộ.
Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay giữ ổn định trên cả nước. Theo khảo sát, thị trường heo hơi toàn quốc hiện dao động trong khoảng 60.000 - 63.000 đồng/kg.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

TS. Nguyễn Văn Thân thông tin, Diễn đàn Hợp tác đầu tư Việt Nam-Hàn Quốc 2024 đã thu hút hơn 500 đại biểu từ hai quốc gia.
Khát vọng về 'chân trời tăng trưởng và phát triển mới' cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam-Hàn Quốc

Khát vọng về 'chân trời tăng trưởng và phát triển mới' cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam-Hàn Quốc

Chiều nay (21/11), Diễn đàn Hợp tác đầu tư Việt Nam-Hàn Quốc năm 2024 đã diễn ra tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), Hà Nội.
Giới thiệu hình ảnh, tiềm năng của Bình Định với nhà đầu tư, doanh nghiệp Thái Lan

Giới thiệu hình ảnh, tiềm năng của Bình Định với nhà đầu tư, doanh nghiệp Thái Lan

Từ 21-23/11, tại TP. Quy Nhơn, UBND tỉnh Bình Định tổ chức sự kiện Gặp gỡ các doanh nghiệp Thái Lan.
Giá cà phê hôm nay 21/11/2024: Giá cà phê bật tăng mạnh mẽ, xuất khẩu giảm sâu, hàng Việt sẽ vẫn tuân thủ EUDR

Giá cà phê hôm nay 21/11/2024: Giá cà phê bật tăng mạnh mẽ, xuất khẩu giảm sâu, hàng Việt sẽ vẫn tuân thủ EUDR

Giới phân tích dự báo sản lượng cà phê vụ 2024 - 2025 của Việt Nam có thể giảm 10-15% so với vụ 2023 - 2024. Việt Nam là quốc gia xuất khẩu cà phê ...
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Tồn kho ngày càng lớn, giá chung cư tại TPHCM chạm 80 triệu đồng/m2, Hà Nội thu hồi hơn 7.100 m2 đất… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11 ghi nhận đồng USD tăng giá so với các đồng tiền chính, neo ở mức đỉnh trong một năm.
Phiên bản di động