Những nhận thức chung
Cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên giữa hai Tổng thống Obama và Medvedev, nhân chuyến thăm chính thức của ông Obama tới Nga đã đạt thỏa thuận về vấn đề cắt giảm kho vũ khí tiến công chiến lược, theo đó hai nhà lãnh đạo đã thông qua văn kiện “Nhận thức chung về vấn đề tiếp tục cắt giảm và hạn chế vũ khí tiến công chiến lược”, khẳng định Nga và Mỹ thỏa thuận tiếp tục cắt giảm và hạn chế vũ khí tiến công chiến lược và trong thời gian tới sẽ ký Hiệp ước mới thay thế START-I.
Dù chưa phải là văn kiện cuối cùng nhưng những nhận thức chung đạt được trên sẽ là cơ sở quan trọng để hai bên xây dựng một hiệp ước mới thay thế Hiệp ước START-I sẽ hết hạn vào ngày 5/12 năm nay. Hơn nữa, trong bối cảnh các vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên và Iran ngày càng diễn biến phức tạp, nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân lan rộng thì việc hai cường quốc hàng đầu thế giới về sức mạnh quân sự và hạt nhân cắt giảm kho vũ khí tiến công chiến lược cho thấy quyết tâm của hai bên ngăn chặn phổ biến loại vũ khí giết người hàng loạt này, ngăn chặn một quốc gia mới gia nhập câu lạc bộ hạt nhân nhưng đồng thời vẫn giữ ưu thế của hai cường quốc hàng đầu trên khía cạnh sức mạnh răn đe hạt nhân chiến lược.
Văn kiện nêu rõ hiệp ước mới quy định mỗi bên phải cắt giảm và hạn chế vũ khí tiến công chiến lược để sau 7 năm hiệp ước có hiệu lực, mỗi nước chỉ còn 1.500-1.675 đầu đạn hạt nhân và 500-1.100 phương tiện phóng hạt nhân. Hai bên sẽ tiếp tục đàm phán về khả năng hợp tác thành lập hệ thống phòng thủ tên lửa chung và hợp tác trong việc đáp trả những thách thức về phổ biến tên lửa đạn đạo...
Trên hồ sơ chống khủng bố, Nga và Mỹ đều nhất trí cần phải tăng cường đấu tranh chống những nguy cơ tái diễn hoạt động khủng bố, buôn bán ma túy ở Pakistan và Afghanistan. Bên cạnh đó, một thỏa thuận rất đáng chú ý đạt được giữa hai nước là việc ký Hiệp định liên chính phủ về vận chuyển quá cảnh qua lãnh thổ Nga các khí tài quân sự, binh lính phục vụ các lực lượng Mỹ bảo đảm an ninh và khôi phục Afghanistan. Đây được coi là sự ủng hộ rất có ý nghĩa của Nga đối với cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ, do hiện nay con đường vận chuyển của Mỹ tới Afghanistan qua lãnh thổ Pakistan đang bị đe dọa nghiêm trọng. Hai bên cũng thỏa thuận một số chương trình hợp tác đáng chú ý khác, bao gồm thành lập Ủy ban Nga-Mỹ về phát triển hợp tác gồm 13 nhóm công tác, ký Nghị định thư giữa bộ y tế hai nước và trao đổi Công hàm về Ủy ban tù binh chiến tranh (POW) Nga - Mỹ nhằm hỗ trợ tìm kiếm những quân nhân mất tích…
Cuộc mặc cả phía sau
Mặc dù đạt được các thỏa thuận có ý nghĩa, song trên một số hồ sơ nhạy cảm khác, hai nước vẫn chưa tìm được nhiều tiếng nói chung. Ông Obama vẫn nhắc lại quan điểm Mỹ không hài lòng với việc Nga công nhận nền độc lập của hai khu vực ly khai của Gruzia là Nam Ossetia và Abkhazia, nhấn mạnh chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Gruzia “cần phải được tôn trọng”. Tiếp theo là hồ sơ chương trình lá chắn tên lửa của Mỹ ở châu Âu dự định triển khai tại một số nước Đông Âu trước đây thuộc ảnh hưởng của Nga như Ba Lan, CH Czech. Nga đã phản đối mạnh mẽ chương trình này và nêu rõ quan điểm của mình là việc thực hiện kế hoạch triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa (NMD) Mỹ tại châu Âu sẽ cản trở quá trình cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược; START và NMD của Mỹ là hai vấn đề liên quan mật thiết với nhau, cần được thảo luận song song.
Quan điểm trên đây của Nga có thể cản trở việc soạn thảo và ký kết văn kiện mới thay thế START-I nếu như chính quyền Obama không xem xét lại kế hoạch NMD tại châu Âu. Trong khi đó, tháng 3 năm nay, ông Obama đã gửi một bức thư cho ông Medvedev, trong thư đề cập đến nhiều đề tài, trong đó có việc phòng chống tên lửa và liên quan đến mối đe dọa hạt nhân của Iran. Đây là những cơ sở để dấy lên đồn đoán về cuộc mặc cả giữa Mỹ với Nga xung quanh NMD. Với cuộc gặp lần này, hai bên vẫn chỉ dừng ở mức sẽ tiếp tục thảo luận trên hồ sơ này trước khi đi đến một thỏa thuận hay quyết định cuối cùng.
Quan hệ Nga-Mỹ vẫn được coi là mối quan hệ song phương quan trọng bậc nhất trên thế giới, xét trên tiềm lực sức mạnh chính trị - quân sự của hai nước và tầm ảnh hưởng của mối quan hệ này đến các vấn đề quốc tế. Việc Nga – Mỹ đối thoại với nhiều thỏa thuận đạt được là một tín hiệu cho thấy hai nước đang hướng tới một mối quan hệ hợp tác ít nhiều mang tính thực dụng hơn, dưới sự lãnh đạo của nhà lãnh đạo trẻ tuổi. Tuy nhiên, sự canh tranh chiến lược vẫn là đặc điểm cơ bản của mối quan hệ Nga – Mỹ, do đó đây mới chỉ là sự khởi đầu cho những bước đi thích hợp trên cả chặng đường dài phía trước.
Ngọc Hùng
Cuộc gặp Thượng đỉnh Nga – Mỹ : Khởi đầu một hành trình dài
Cái bắt tay tại Mátxcơva giữa hai vị nguyên thủ Nga và Mỹ được kỳ vọng sẽ mang đến sự khởi đầu mới cho quan hệ song phương cũng như giúp thế giới đối phó với những vấn đề toàn cầu…
Tags:
Xem nhiều
Đọc thêm
Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen
Ủy ban châu Âu khẳng định cả Romania và Bulgaria đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chí để gia nhập khối Schengen.
Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga
Ngoại trưởng Czech Jan Lipavsky cam kết Prague sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia
Chủ tịch Quốc hội khẳng định Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ Việt Nam-Campuchia.
Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới
Tổng Bí thư tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng UMNO và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.
Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Viện Tim quốc gia Malaysia
Phu nhân Ngô Phương Ly bày tỏ sự cảm phục, quý trọng tinh thần yêu nghề, hết lòng chăm sóc bảo vệ sức khỏe người dân của các y sĩ, ...
Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ
Dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, tuyển sinh trình độ cao đẳng ngành Giáo dục Mầm ...
Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen
Ủy ban châu Âu khẳng định cả Romania và Bulgaria đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chí để gia nhập khối Schengen.
Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga
Ngoại trưởng Czech Jan Lipavsky cam kết Prague sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel
Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel
Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng
Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp hòa bình.
Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II
Chủ tịch Triều Tiên cho rằng, các mối quan hệ quốc tế đã vượt quá điểm bùng nổ nguy hiểm và biến thành những cuộc xung đột vô cùng thảm khốc.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?
Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực
Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia
Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng
Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác
Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân
Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng
Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran
Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng
Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ
Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ
Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ
Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!
Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?
Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung
Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'
Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?
Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico
Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...