Đặt nền móng tương lai cho con từ khi nào?

TS. Vũ Thu Hương (Đại học Sư phạm Hà Nội) khẳng định rằng cha mẹ phải là người làm việc này ngay từ khi đứa trẻ ra đời. TG&VN xin giới thiệu bài viết chia sẻ suy nghĩ của chị về vai trò của các bậc phụ huynh đối với những mầm non tương lai của đất nước.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao Cha mẹ là những "nhà giáo không cầm phấn"
dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao Gieo mầm tử tế cho trẻ

Tôi cho rằng tương lai một đứa trẻ diễn ra thế nào chủ yếu do cha mẹ quyết định.

Ngày nay, không còn chuyện "cha mẹ đặt đâu con ngồi đó", gò ép con theo ý kiến của mình nhưng sự giáo dục của cha mẹ sẽ có những tác động không nhỏ tới tính cách của con trẻ. Câu hỏi được đặt ra là cha mẹ sẽ đặt nền móng cho tương lai của con thế nào và từ bao giờ? Tôi khẳng định rằng sự lựa chọn đó cần bắt đầu từ rất sớm, ngay từ khi con mới ra đời.

Tính cách quyết định số phận

Ai cũng thấy rằng những trẻ có tính cách sôi nổi, vui tươi sẽ dễ dàng có nhiều bạn bè. Những trẻ nóng tính sẽ gặp không ít xung đột, va chạm, mâu thuẫn. Những trẻ có tính cách kiên nhẫn, nhường nhịn sẽ được nhiều người yêu quý.

Từ sinh hoạt hàng ngày, nếu cảm thấy việc con cái mình cần phải có tính cách quyết đoán, tự tin, tự lập, những người cha, người mẹ sẽ tìm cách tạo ra các tình huống cho con thể hiện, theo dõi và tán thưởng. Đứa trẻ sẽ dễ dàng tiếp nhận và dần dần tự tin, tự chủ và ngược lại. Như vậy, các bậc cha mẹ chính là những người lựa chọn tính cách cho con bằng chính sự chăm sóc, dạy dỗ của mình ngay từ nhỏ. Cũng có thể nói, lựa chọn cách giáo dục cho con chính là lựa chọn số phận cho đứa trẻ.

dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao
Cha mẹ nên tạo môi trường vừa học vừa chơi cho trẻ. (Ảnh: Thu Hương)

Trước khi làm gì đó với con, cha mẹ hãy nghĩ rằng con sẽ có thể tổn thương, có thể bị căng thẳng (stress) vì những điều họ đã làm. Trẻ nhỏ không phải là cái máy, cứ bật nút lên là chạy. Cần phải hiểu rằng, trẻ cũng có chính kiến riêng của mình.

Trẻ em cũng không dễ bị đánh lừa nên sẽ rất khó chịu nếu nghe người khác nói dối. Các bé hoàn toàn biết cách lựa chọn đúng, sai. Để dạy năng lực phản biện, phụ huynh phải cho con làm quen với mọi ý kiến, ở nhiều chiều chứ không phải chỉ có một.

Cha mẹ cũng là con người và cũng có lúc sai. Nếu cứ tìm cách chứng minh “bố mẹ luôn đúng”, trẻ sẽ vô cùng khó chịu. Cha mẹ cho con biết “con người thật” và sẵn sàng xin lỗi khi mình sai, chấp nhận hình phạt nếu phạm lỗi sẽ làm con hài lòng và dễ tiếp thu với thái độ đúng đắn hơn.

Khoa học có thể chứng minh mỗi đứa trẻ là một thiên tài ở những lĩnh vực khác nhau. Nếu cha mẹ chỉ đánh giá con qua kết quả các môn Toán, Tiếng Việt, Tiếng Anh,... mà quên đi việc giúp con khám phá những khả năng khác của bản thân, vô tình làm hỏng tương lai tốt đẹp của trẻ. Nếu cha mẹ vẫn chỉ tập trung đánh giá con bằng điểm số và thứ hạng trên trường, lớp, con trẻ sẽ khó có cơ hội tiếp nhận những kiến thức từ các môn học không được tổ chức giảng dạy trong nhà trường. 

Cũng phải nói thêm rằng, nhiều khả năng của trẻ không phát triển khi nhỏ mà lớn lên mới xuất hiện. Cha mẹ cần biết chờ đợi và điều chỉnh những mong ước của mình cho phù hợp với năng lực con. Một đứa trẻ không có chút năng khiếu nghệ thuật nào nhưng được cha mẹ hướng đi theo nghệ thuật chỉ tạo cho bé những áp lực và căng thẳng mà thôi. Thực tế, nhiều trẻ đi theo con đường nghệ thuật do sức ép của cha mẹ đã luôn cảm thấy chán chường, tự ti và thất vọng vào bản thân mình.

Hãy tạo “đề kháng” cho con

Hiện nay, vô tình hay hữu ý, nhiều bậc cha mẹ thay vì định hướng lại làm thay hoặc chăm sóc con đến tận chân tóc, kẽ răng. Trẻ lớn lên vẫn thiếu kỹ năng mềm cần thiết, sống phụ thuộc vào mẹ cha, giống kiểu thiếu “sức đề kháng”.

Trong bất cứ việc gì, ai cũng có những “lần đầu”. Nghĩa là, khi trẻ bắt tay vào việc gì đó, ban đầu sẽ cảm thấy vụng về, lúng túng. Tuy nhiên, chỉ làm vài lần, trẻ chắc chắn sẽ thành thạo và khéo léo.

Ở châu Âu, chúng ta thường thấy nhiều em bé tự lo cho chính mình từ việc mặc quần áo, đi vệ sinh, xúc ăn. Một bé chừng 12 tháng ngồi trên ghế ăn dùng dĩa xúc thức ăn là hết sức bình thường. Trái lại, ở Việt Nam, hình ảnh thường thấy là nhiều bậc phụ huynh sợ con vụng về, ngơ ngác, chạy ngay vào làm thay, tưởng là giúp con nhưng đồng nghĩa với việc tước đi của con cơ hội trải nghiệm. Chính những việc này đã khiến con trẻ không có điều kiện để ứng phó, xử lý tình huống, kém trong việc rèn luyện kỹ năng cần thiết để làm được những việc sau này, cũng bởi vậy khó đạt đến những mong ước của cha mẹ.

dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao
Được trải nghiệm, trẻ sẽ trưởng thành hơn. (Ảnh: Thu Hương) 

Cha mẹ Việt vẫn thường ngạc nhiên khi thấy các bậc cha mẹ người Đức ngồi chơi vui vẻ dưới ghế đá gần khu chơi cát trong khi trẻ em leo trèo thoải mái trên các mô hình nhà, cầu trượt, lưới,... trong khi họ thì không thể rời mắt khỏi con vì lo sợ con bị ngã, bị vấy bẩn... Với người Đức, cha mẹ sẽ bình thản ngồi từ xa nhìn con chơi. Khi bé ngã đau, khóc, họ lại gần để bày tỏ sự quan tâm và kiểm tra vết thương một cách điềm tĩnh thay vì hốt hoảng.

Cha mẹ thường dạy con phải sống hiền lành, lương thiện nhưng khi con gặp chút va chạm với bạn bè, một số bậc cha mẹ lại chạy đến can thiệp, bênh vực con. Hoặc khi con có lỗi ở trường học, bị cô phạt, cha mẹ đến trường gây sự với cô để đòi công bằng cho con. Điều này chỉ khiến con trẻ thấy như được “bảo kê”, dần dần sẽ có thái độ coi thường thầy cô, bạn bè, không tuân thủ kỷ luật, thiếu tôn trọng mọi người...

Khi con có lỗi, cha mẹ chỉ quát mắng con cho bõ cơn tức rồi bỏ qua chứ không nhẹ nhàng chỉ ra những cái sai để con sửa. Dần dần, con sẽ tiếp tục làm những điều xấu bị cấm với suy nghĩ: khi nào bị mắng thì chịu đựng tí chút, đợi cơn tức của bố mẹ qua là xong. Chính việc giải quyết các vấn đề không đến nơi đến chốn của cha mẹ là lý do để con tiếp tục có những hành động xấu, không tuân thủ luật lệ.

Để làm gương cho con, ý muốn nói ra miệng và hành vi của cha mẹ phải khớp nhau. Một người cha vẫn dạy con phải ăn nói lịch sự, có đầy đủ chủ ngữ, vị ngữ, lễ phép thì không thể chửi bậy, nói tục thành thói quen. Trẻ sẽ không thể ăn nói lịch sự trong khi vẫn thấy cha mẹ "nói lời không giữ lấy lời". Sự thiếu tin tưởng và tôn trọng của con với cha mẹ sẽ gây trở ngại đến việc cha mẹ dạy dỗ con trong gia đình.

Rõ ràng sự lựa chọn trong quan niệm giáo dục, cách dạy dỗ và ứng xử của cha mẹ với con trẻ chính là các điều kiện quan trọng số một trong việc hình thành tính cách của con. Từ những tính cách được cha mẹ dạy dỗ, con sẽ ứng xử, ứng phó với các tình huống gặp ngoài đời. Từ những tính cách đó, con sẽ lựa chọn con đường đi tiếp theo cho cuộc đời mình. Có thể nói, từ yếu tố bẩm sinh cho đến yếu tố giáo dục, cha mẹ luôn là người nắm giữ vận mệnh của con.

Tiến sĩ Vũ Thu Hương

dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao

Cha mẹ là những "nhà giáo không cầm phấn"

Chia sẻ với TG&VN nhân dịp 20/11, Thạc sĩ Lê Thị Lan Anh (Viện trưởng Viện Giáo dục IEDV) cho rằng, gia đình chính là ...

dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao

Để không lạc trong "mê trận" phương pháp giáo dục con

Chia sẻ với Báo TG&VN, TS. Lê Nguyên Phương - chuyên gia hàng đầu về Tâm lý học đường cho rằng, điều quan trọng của ...

dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao

Gieo mầm tử tế cho trẻ

Các bậc phụ huynh thường hay kêu ca là làm thế nào để có thể dạy con cái trở thành người tử tế trong một ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Bài tarot hôm nay 6/11: Người bạn đang thương nhớ có nhớ thương đến bạn không?

Bài tarot hôm nay 6/11: Người bạn đang thương nhớ có nhớ thương đến bạn không?

Hãy rút một lá bài tarot, bạn có thể khám phá thông điệp về cảm xúc của người bạn đang thương nhớ.
Lưu ý quan trọng đối với người đang dùng chứng minh nhân dân

Lưu ý quan trọng đối với người đang dùng chứng minh nhân dân

Lưu ý quan trọng đối với người đang dùng chứng minh nhân dân khi sắp bước sang năm 2025. Mời độc giả tham khảo bài viết dưới đây.
Cập nhật bảng giá xe máy Honda Wave Alpha mới nhất tháng 11/2024

Cập nhật bảng giá xe máy Honda Wave Alpha mới nhất tháng 11/2024

Bảng giá xe máy Honda Wave Alpha mới nhất tháng 11/2024 tại các đại lý trên cả nước sẽ được cập nhật chi tiết trong bài viết bên dưới đây.
Festival Hoa Đà Lạt năm 2024: Bản giao hưởng sắc màu

Festival Hoa Đà Lạt năm 2024: Bản giao hưởng sắc màu

Lần thứ 10 tổ chức, sự kiện tiếp tục khẳng định Đà Lạt là thành phố Festival Hoa của Việt Nam, thành phố sáng tạo trong lĩnh vực âm nhạc ...
Kết quả xổ số hôm nay, 5/11: XSMN 5/11/24 - Xổ số Bến Tre, xổ số Vũng Tàu và xổ số Bạc Liêu

Kết quả xổ số hôm nay, 5/11: XSMN 5/11/24 - Xổ số Bến Tre, xổ số Vũng Tàu và xổ số Bạc Liêu

XSMN 5/11 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 5/11/2024. Kết quả xổ số hôm nay 5/11, được các công ty Xổ số Bến Tre, Vũng Tàu và ...
Tình hình Trung Đông: 'Pháo đài bay' của Mỹ làm Iran 'nóng mặt', Hamas lại khiến Washington thất vọng

Tình hình Trung Đông: 'Pháo đài bay' của Mỹ làm Iran 'nóng mặt', Hamas lại khiến Washington thất vọng

Mỹ điều động một nhóm máy bay B-52 tới Trung Đông nhằm hỗ trợ Israel trước nguy cơ bị tấn công trả đũa từ Iran.
615 ứng viên đạt chuẩn Giáo sư, Phó giáo sư năm 2024

615 ứng viên đạt chuẩn Giáo sư, Phó giáo sư năm 2024

Có 45 ứng viên Giáo sư (GS), 570 ứng viên Phó giáo sư (PGS) đạt đủ phiếu tín nhiệm của Hội đồng Giáo sư nhà nước năm 2024.
Doanh nhân chia sẻ chặng đường khởi nghiệp đầy cảm hứng tới sinh viên

Doanh nhân chia sẻ chặng đường khởi nghiệp đầy cảm hứng tới sinh viên

Khoa Quan hệ Công chúng - Truyền thông (Đại học Văn Lang) tổ chức workshop 'Khởi nghiệp - Khởi đầu địa phương, Tư duy toàn cầu' ngày 3/11.
Lịch nghỉ tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh

Lịch nghỉ tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh

Lịch nghỉ Tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh sẽ chỉ kéo dài 9 ngày, từ 25/1 đến hết 2/2 (Dương lịch), dự kiến ít hơn năm ngoái 7 ngày.
Điều kiện xét thăng hạng giáo viên công lập các cấp từ ngày 15/12/2024

Điều kiện xét thăng hạng giáo viên công lập các cấp từ ngày 15/12/2024

Điều kiện xét thăng hạng giáo viên công lập từ 15/12/2024 được quy định tại Thông tư 13/2024/TT-BGDĐT, có hiệu lực từ ngày 15/12/2024.
Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT liên tục tăng với con số gần tuyệt đối

Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT liên tục tăng với con số gần tuyệt đối

Năm 2024 là năm có tỷ lệ thí sinh đỗ tốt nghiệp THPT cao nhất 10 năm qua, với tỷ lệ 99,4% thí sinh đỗ tốt nghiệp.
Sắc màu độc đáo lễ hội Halloween tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền

Sắc màu độc đáo lễ hội Halloween tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền

Lễ hội Halloween 2024: Equinox đã diễn ra vào ngày 31/10 tại Hội trường C, Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
Lưu ý quan trọng đối với người đang dùng chứng minh nhân dân

Lưu ý quan trọng đối với người đang dùng chứng minh nhân dân

Lưu ý quan trọng đối với người đang dùng chứng minh nhân dân khi sắp bước sang năm 2025. Mời độc giả tham khảo bài viết dưới đây.
Khi lái xe trong khu đô thị và đông dân cư trừ các khu vực có biển cấm sử dụng còi, người lái xe được sử dụng còi như thế nào?

Khi lái xe trong khu đô thị và đông dân cư trừ các khu vực có biển cấm sử dụng còi, người lái xe được sử dụng còi như thế nào?

Bài viết sẽ cung cấp nội dung về việc khi lái xe trong khu đô thị và đông dân cư trừ các khu vực có biển cấm sử dụng còi, người lái xe được sử ...
Người sinh năm 2000, 1985, 1965 phải đổi sang thẻ căn cước trong năm 2025

Người sinh năm 2000, 1985, 1965 phải đổi sang thẻ căn cước trong năm 2025

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về người sinh năm 2000, 1985, 1965 phải đổi sang thẻ căn cước trong năm 2025.
Quy định mới về đèn xanh, đèn vàng từ năm 2025 mà người dân cần biết

Quy định mới về đèn xanh, đèn vàng từ năm 2025 mà người dân cần biết

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp nội dung quy định mới về đèn xanh, đèn vàng từ năm 2025 mà người dân cần biết.
Không khí lạnh tăng cường, từ đêm nay Hà Nội chuyển rét, nhiệt độ thấp nhất 18-20 độ

Không khí lạnh tăng cường, từ đêm nay Hà Nội chuyển rét, nhiệt độ thấp nhất 18-20 độ

Khoảng gần sáng 4/11, đợt không khí lạnh mạnh tăng cường xuống miền Bắc; từ đêm Hà Nội chuyển rét với nhiệt độ thấp nhất 18-20 độ.
Ái nữ nhà Trump tiết lộ tuyệt chiêu khiến cơ thể thay đổi ngoài sức tưởng tượng

Ái nữ nhà Trump tiết lộ tuyệt chiêu khiến cơ thể thay đổi ngoài sức tưởng tượng

Ái nữ nhà cựu tổng thống Trump - Ivanka Trump - cho biết từ khi tập trung rèn luyện kháng lực, cơ thể cô đã thay đổi ngoài sức tưởng tượng.
Những lợi ích tuyệt vời từ chạy bộ

Những lợi ích tuyệt vời từ chạy bộ

Chạy bộ là môn thể thao tốt cho sức khỏe, làm tăng bè xương, tăng lắng đọng canxi ở xương, từ đó giúp xương chắc khỏe, lưu thông khí huyết tốt hơn.
Những thực phẩm nào giúp no lâu, giảm cảm giác thèm ăn hiệu quả?

Những thực phẩm nào giúp no lâu, giảm cảm giác thèm ăn hiệu quả?

Những thực phẩm nguyên chất chứa nhiều chất xơ, protein, nước và chất béo lành mạnh sẽ giúp bạn no lâu, giảm cảm giác thèm ăn.
8 lợi ích sức khỏe khi uống trà matcha hằng ngày

8 lợi ích sức khỏe khi uống trà matcha hằng ngày

Tiêu thụ trà matcha mỗi ngày giúp não bộ tỉnh táo, giảm căng thẳng, kiểm soát cân nặng và đường huyết, hỗ trợ sức khỏe đường ruột và giảm cân.
Chuyên gia tư vấn về nguyên nhân và biện pháp giảm nguy cơ thiếu máu lên não

Chuyên gia tư vấn về nguyên nhân và biện pháp giảm nguy cơ thiếu máu lên não

Thiếu máu lên não là tình trạng máu lên não không đủ, khiến tế bào não không được nuôi dưỡng, là một dấu hiệu cảnh báo nhồi máu não.
Những loại vitamin là 'cứu tinh' của da khô, lão hóa nhanh

Những loại vitamin là 'cứu tinh' của da khô, lão hóa nhanh

Thiếu hụt vitamin C hay E ảnh hưởng đến khả năng giữ ẩm, bảo vệ tế bào da khỏi tổn thương do môi trường, khiến da khô, lão hóa nhanh.
Lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Để đáp ứng nhu cầu cấp thiết và phù hợp với sự thay đổi của bối cảnh kinh tế - xã hội thì việc xây dựng Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số ...
Phiên bản di động