Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga: Ít kỳ vọng nhưng khó 'trắng tay'

Vũ Đăng Minh
Ý nghĩa, dư chấn của mỗi sự kiện quốc tế phụ thuộc vào giá trị đích thực, chủ thể và bối cảnh của sự kiện. Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga lần đầu tiên cũng vậy. Báo Thế giới & Việt Nam bình luận.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Hai bên chính thức xác nhận Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga lần đầu tiên dưới thời Tổng thống Joe Biden sẽ diễn ra vào ngày 16/6 ở Geneva, Thụy Sỹ. Còn gần ba tuần nữa, nhưng sự kiện quan trọng này đã thu hút nhiều quan tâm của quốc tế. Cố vấn, quan chức cấp cao hai bên đang nỗ lực thống nhất chương trình hội đàm và công tác chuẩn bị.

Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga, trông chờ nhưng không kỳ vọng nhiều
Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống Nga Putin sẽ có cuộc chạm trán tại Geneva, Thụy Sỹ vào ngày 16/6 tới. (Nguồn: Getty Images/MCT)

Tâm điểm của thế giới

Từ thời Chiến tranh Lạnh đến nay, mỗi đời lãnh đạo cấp cao Nga (Liên Xô trước đây) và Mỹ, có ít nhất 1 lần tổ chức Hội nghị thượng đỉnh. Trong 18 năm cầm quyền, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng đã gặp gỡ chính thức với các Tổng thống Mỹ Bill Clinton, George W. Bush và Donald Trump.

Các hội nghị trước đây đã thảo luận nhiều vấn đề song phương, quốc tế quan trọng, có thành công và không thành công. Thậm chí, từng xảy ra sự cố hi hữu.

Cuộc hội kiến giữa Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Barack Obama tháng 8/2013 bên lề Thượng đỉnh G20 tại St-Petersbourg bị hủy bỏ do nhiều bất đồng, trong đó có việc Nga cấp giấy tị nạn tạm thời cho cựu nhân viên tư vấn an ninh Edward Snowden mà Mỹ yêu cầu dẫn độ.

Vì sao Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga lần này được quốc tế chú ý như vậy?

Thứ nhất, quan hệ giữa hai cường quốc đang ở mức thấp nhất kể từ thời Chiến tranh Lạnh. Các đòn trừng phạt kinh tế, ngoại giao liên tiếp; cùng với những cáo buộc can thiệp bầu cử, can thiệp nội bộ, tấn công mạng, vi phạm nhân quyền, tự do báo chí; xung đột Ukraine, vấn đề Bắc cực, kiểm soát vũ khí hạt nhân và mới nhất là vụ không chế máy bay bắt giữ nhân vật đối lập của Belarus...

Hai bên công khai thừa nhận tồn tại nhiều mâu thuẫn, “sự khác biệt nghiêm trọng”... Tổng thống Joe Biden đánh giá Trung Quốc là “đối thủ cạnh tranh nghiêm trọng nhất”, nhưng sự căng thẳng, đối đầu trong quan hệ với Nga là vấn đề địa chính trị gắn với an ninh, xung đột vũ trang.

Thứ hai, mâu thuẫn, đối đầu căng thẳng Mỹ và Nga vượt qua khuôn khổ quan hệ song phương, chi phối, tác động đến ổn định chiến lược của thế giới, khu vực, quan hệ đồng minh, đối tác. Đó là xung đột ở Ukraine, chiến tranh ở Syria, sự hiện diện quân sự ở Biển Đen, là việc chế tạo và triển khai vũ khí hạt nhân, vũ khí chiến lược trên lãnh thổ đồng minh, đối tác, nhắm vào lãnh thổ của nhau.

Mỹ có kế hoạch thảo luận với đồng minh trong Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở Brussels, Bỉ về định hình quan hệ với Nga, trước khi tiến hành Hội nghị thượng đỉnh. Nga cũng sẽ hội đàm, điện đàm với một số đồng minh, đối tác trước ngày 16/6. Nga, Trung Quốc và Iran gia tăng liên thủ với nhau trước sức ép từ Mỹ và phương Tây.

Thứ ba, những phát ngôn cứng rắn nhưng vẫn để lối mở, với nhiều ẩn ý, gây tranh cãi, buộc dư luận phải quan tâm giải mã. Moscow tuyên bố “vả gãy răng” bất cứ kẻ nào cắn xé lãnh thổ Nga, nhưng sẵn sàng thảo luận bất cứ vấn đề gì.

Tổng thống Mỹ nói sẽ đáp trả mạnh mẽ nếu Nga gây tổn hại lợi ích của Mỹ và đồng minh, đối tác, nhưng mong muốn xây dựng quan hệ “ổn định và có thể đoán được”.

Có thể nói, Hội nghị thượng đỉnh lần này đụng đến “toàn bộ những vấn đề cấp bách” nhất của hai nước và quốc tế. Nếu để quan hệ Mỹ-Nga tụt đáy, chưa biết sẽ xảy ra biến cố gì? Và như vậy, quốc tế quan tâm là chuyện đương nhiên.

Nhiều tài liệu trên bàn nghị sự

Hội nghị thượng đỉnh rõ ràng là cơ hội để hai bên trao đổi trực tiếp, thẳng thắn về thông điệp, mối quan ngại sâu sắc, các bất đồng, thách thức, vấn đề nóng của quốc tế; tìm kiếm lĩnh vực hợp tác...

Nga quan tâm thảo luận “thực trạng và triển vọng tương lai” quan hệ song phương.

Mỹ sẽ đề cập về xây dựng quan hệ “ổn định và có thể đoán được”. Các học giả cho rằng nội hàm của Mỹ là giữ ổn định quan hệ, ổn định chiến lược trên cơ sở trật tự hiện hành, không có hành động đột biến, gây tổn hại cho Mỹ và đồng minh…

Điều cốt lõi, quan hệ, hợp tác với Nga phải phù hợp lợi ích quốc gia của Mỹ và Mỹ có thể kiểm soát được quan hệ đó.

Cả hai bên sẽ trao đổi về “ổn định chiến lược”, trong đó có kiểm soát vũ khí chiến lược, an ninh, xung đột khu vực. Moscow quan ngại việc Mỹ và NATO triển khai lực lượng, vũ khí chiến lược trong không gian hậu Xô viết, áp sát biên giới Nga, hệ thống đánh chặn tên lửa nhằm vào Nga.

Washington lo ngại việc Nga triển khai binh lực ở Bắc cực, gần biên giới Ukraine… Đặc biệt là Nga triển khai vũ khí chiến lược (máy bay ném bom chiến lược hạng nặng, tên lửa hành trình tầm xa…) ở Khmeimim, Syria, có khả năng hoạt động trên toàn bộ không gian phía Nam của Mỹ, NATO, Địa Trung Hải và một phần Đại Tây Dương, vượt qua mọi hệ thống phòng thủ tên lửa…

Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga, trông chờ nhưng không kỳ vọng nhiều
Hội nghị thượng đỉnh là cơ hội để hai bên trao đổi trực tiếp, thẳng thắn về thông điệp, mối quan ngại sâu sắc, các bất đồng, thách thức, vấn đề nóng của quốc tế.. (Nguồn: Getty Images)

Trông chờ và mâu thuẫn

Dư luận dường như đang mâu thuẫn, vừa quan tâm, trông chờ Hội nghị thượng đỉnh, vừa rào đón đừng quá kỳ vọng! Quan chức Mỹ nói không đặt nhiều kỳ vọng vào Hội nghị thượng đỉnh. Tương tự, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov dự báo “Sự kiện quan trọng song không nên kỳ vọng quá mức vào kết quả…” và không dự kiến ký kết bất cứ văn kiện nào.

Điều đó cũng không khó hiểu, bởi có quá nhiều “hồ sơ”, quá nhiều mâu thuẫn trong hiện trạng và tính toán của hai bên, cả trong quan hệ song phương, đa phương và trong nội bộ.

Điều cốt lõi, quan hệ, hợp tác với Nga phải phù hợp lợi ích quốc gia của Mỹ và Mỹ có thể kiểm soát được quan hệ đó.

Tổng thống Joe Biden không giấu diếm ý đồ chủ động gặp gỡ, “giành thế chủ động dẫn dắt quan hệ (với Nga) phục vụ lợi ích quốc gia của Mỹ”; muốn thể hiện, chứng tỏ Mỹ giành thắng lợi ngoại giao trước Nga, bác bỏ ý kiến Nhà Trắng “nhượng bộ”, “tặng quà” cho Điện Kremlin.

Nga mong muốn cải thiện quan hệ với Mỹ, hợp tác bình đẳng, dỡ bỏ lệnh trừng phạt, nhưng không bao giờ chịu khuất phục và đủ lực để bảo vệ lợi ích của mình.

Từ đó, có thể dự báo Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên sẽ không tạo ra một bước đột phá nào trong quan hệ Mỹ-Nga. Hai bên sẽ không thể giải quyết các vấn đề cơ bản mang tính nền tảng cho quan hệ song phương.

Nhưng có thể tìm kiếm những vấn đề mà hai bên cần và buộc phải hợp tác, như chống biến đổi khí hậu, đại dịch Covid-19 và có thể là kiểm soát vũ khí chiến lược… Đầu năm 2021, hai bên đã thảo luận, nhất trí hợp tác lâm nghiệp, năng lượng hạt nhân, Bắc cực và cam kết trong Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu do Mỹ chủ trì ngày 22-23/4.

Đó có thể là những hành động mang tính bắc cầu.

Dẫu không đặt nhiều kỳ vọng, nhưng cả hai nhà lãnh đạo cũng không muốn trắng tay trong Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên. Quan trọng hơn, cả hai bên đều thừa nhận vai trò quan trọng không thể thiếu của nhau, trong việc duy trì hòa bình, an ninh quốc tế và giải quyết xung đột.

Thủ tướng Đức Angela Merkel nói “chính sách ngoại giao chỉ mang lại hiệu quả khi các bên đồng ý đối thoại với nhau”. Rộng ra, khi hai bên chấp nhận ngồi vào bàn đàm phán nghĩa là nguy cơ xung đột đang tạm lùi phía sau, đồng nghĩa với việc mở ra một cơ hội.

Đó là ý nghĩa quan trọng của Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga.

Dù không kỳ vọng nhiều, nhưng vẫn chứng tỏ Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga lần đầu tiên là sự kiên rất quan trọng và có ích cho cả hai nước và cho thế giới, khu vực. Như vậy, dư luận không tự mâu thuẫn khi vừa quan tâm vừa quan ngại.

Chúng ta hãy chờ xem.

TIN LIÊN QUAN
Nga nói gì việc Mỹ không quay lại Hiệp ước Bầu trời Mở?
Thượng đỉnh Mỹ-Nga ở Geneva: Cơ hội mở dần các 'nút thắt'?
Thời điểm chính xác diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh Nga-Mỹ
Hội nghị Thượng đỉnh EU: Nghị sự loạt vấn đề nóng, chuẩn bị công bố báo cáo về quan hệ với Nga
Đua tranh ở Bắc Cực hứa hẹn cuộc 'chạm trán' nảy lửa Nga-Mỹ
Ngoại trưởng Mỹ-Nga chạm trán: Tìm quỹ đạo mới

Bài viết cùng chủ đề

Quan hệ Nga-Mỹ

Đọc thêm

Chu Thanh Huyền xinh đẹp ngọt ngào bên Quang Hải trong bộ ảnh trước đám cưới

Chu Thanh Huyền xinh đẹp ngọt ngào bên Quang Hải trong bộ ảnh trước đám cưới

Chu Thanh Huyền, vợ cầu thủ Quang Hải, thay nhiều mẫu váy cưới, trong đó có các mẫu đầm tinh xảo của NTK Trà Linh trong ảnh pre-wedding.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/3: Euro, Bảng Anh 'ngược chiều' USD, thị trường tự do đã hạ nhiệt

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/3: Euro, Bảng Anh 'ngược chiều' USD, thị trường tự do đã hạ nhiệt

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/3 ghi nhận đồng USD tăng trước một loạt cuộc họp của các ngân hàng trung ương trong tuần này.
Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Mỗi người sẽ có các tiêu chuẩn khác nhau về hạnh phúc. Tiêu chuẩn này dựa trên sự thoải mái, hài lòng của người đó với chính tiêu chí của ...
Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Nỗ lực lấy lại niềm tin vào thị trường; nguồn cung khan hiếm, giá nhà tăng cao… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Israel có cuộc điện đàm song phương đầu tiên sau hơn 1 tháng, trong bối cảnh căng thẳng liên quan xung đột ở Dải Gaza.
Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết, nước này đã đề xuất với Nga và Trung Quốc khởi động đàm phán về kiểm soát vũ khí.
Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Kiev phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc để ngỏ ý tưởng thiết lập vùng đệm ở Ukraine.
Điểm tin thế giới sáng 19/3: Tham vọng chất bán dẫn của Ấn Độ, Nga gửi dầu thô cho Cuba, Ngoại trưởng Trung Quốc thăm New Zealand

Điểm tin thế giới sáng 19/3: Tham vọng chất bán dẫn của Ấn Độ, Nga gửi dầu thô cho Cuba, Ngoại trưởng Trung Quốc thăm New Zealand

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 19/3.
Tin thế giới 18/3: Tổng thống Putin tái đắc cử, tính ngay vấn đề ở Ukraine, Afghanistan-Pakistan căng nhau; Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo

Tin thế giới 18/3: Tổng thống Putin tái đắc cử, tính ngay vấn đề ở Ukraine, Afghanistan-Pakistan căng nhau; Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo

Tổng thống Nga Putin tái đắc cử, Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo, căng thẳng Afghanistan-Pakistan gia tăng... là một số tin thế giới nổi bật.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Bất ổn chính trị, băng đảng tội phạm mọc lên như nấm khiến cuộc sống của người dân Haiti bị đe dọa nghiêm trọng, khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.
‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

Mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Trước khủng hoảng nhân đạo đáng báo động, quốc tế vẫn đang trông chờ vào các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas về một lệnh ngừng bắn.
'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' của quan hệ Iran với Saudi Arabia sau một năm nối lại quan hệ ngoại giao khơi dậy niềm lạc quan giữa một Trung Đông đầy bất ổn.
Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Chính sách ngoại giao tình báo của Ấn Độ phù hợp với chiến lược xây dựng liên minh khu vực và toàn cầu hiện nay của nước này.
Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Chiến dịch tranh cử tại Mỹ đang trở nên gay cấn vào Siêu thứ Ba với hy vọng là ngày 'bội thu' của các ứng cử viên.
Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Thủ tướng chính quyền Palestine đệ đơn từ chức hôm 26/2 nhằm tạo điều kiện đạt đồng thuận về các thỏa thuận liên quan đến việc quản lý Gaza thời hậu xung đột.
50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

Mối quan hệ đối tác vững chắc giữa Australia và ASEAN sẽ góp phần thúc đẩy ổn định, hòa bình tại khu vực cũng như trên thế giới.
Phiên bản di động