Đua tranh ở Bắc Cực hứa hẹn cuộc 'chạm trán' nảy lửa Nga-Mỹ

Hạ Vy
Các nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ và Nga đã có kế hoạch về cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên tại Iceland trong tuần này giữa lúc quan hệ hai bên đang xấu đi đáng kể trong những tháng gần đây.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Căng thẳng Nga-Mỹ liệu có hạ nhiệt sau cuộc gặp ở xứ sở băng đảo?
Một người lính Nga gác bên một chiếc xe tải quân sự trên đảo Alexandra Land, thuộc quần đảo Franz Josef Land, Bắc Cực. (Nguồn: AFP)

Ngày 19/5, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và người đồng cấp Nga Sergey Lavrov có kế hoạch gặp nhau bên lề cuộc họp của Hội đồng Bắc Cực tại thủ đô Reykjavik của Iceland, một thành phố ghi dấu ấn lịch sử trong quan hệ Nga-Mỹ.

Thậm chí trước thềm cuộc đối thoại, dường như để chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống Nga Vladimir Putin vào tháng tới, hai nhà ngoại giao đã thể hiện các lập trường gần như đối lập hoàn toàn cho cuộc gặp, báo hiệu một cuộc trao đổi khó khăn và gây tranh cãi.

Thời điểm "nóng"

Sự kiện này diễn ra sau các vụ trục xuất ngoại giao “ăn miếng trả miếng” khi quan hệ Nga-Mỹ đe dọa trở lại thời Chiến tranh Lạnh. Hai cựu thù đang mâu thuẫn về rất nhiều vấn đề, bao gồm Ukraine, Bắc Cực, cách đối xử của Nga với nhân vật đối lập Alexey Navalny và cáo buộc tấn công mạng, bao gồm cả cáo buộc rằng, tin tặc có trụ sở tại Nga gây ra một cuộc tấn công bằng mã độc nhằm vào một đường ống dẫn nhiên liệu quan trọng của Mỹ.

Ngày 18/5, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã chỉ trích các hoạt động của Nga ở Bắc Cực, mô tả chúng là “yêu sách hàng hải bất hợp pháp” và nhắc lại lời kêu gọi tránh quân sự hóa khu vực này, vài ngày trước cuộc họp của các quốc gia có tuyên bố chủ quyền tại Bắc Cực.

Mỹ trước đây đã lên án Nga về việc đòi hỏi các tàu nước ngoài phải xin phép khi đi qua Bắc Cực, yêu cầu cho phép các hoa tiêu của Nga được lên tàu, đồng thời đe dọa sử dụng vũ lực đối với các tàu không tuân theo.

Phát biểu trong cuộc họp với Ngoại trưởng Iceland tại Reykjavik, ông Blinken nói: "Chúng tôi đã chứng kiến Nga đưa ra các yêu sách hàng hải bất hợp pháp, đặc biệt là quy định của họ đối với các tàu nước ngoài quá cảnh tại tuyến đường biển phía Bắc, vốn không phù hợp với luật quốc tế”.

Ông Blinken cho biết, cuộc gặp của ông với Ngoại trưởng Lavrov sẽ là cơ hội quan trọng để thử nghiệm đề xuất rằng, Mỹ và Nga có thể hợp tác trong một số vấn đề, như chống biến đổi khí hậu, Trung Đông, Iran và Triều Tiên, bất chấp những bất đồng gay gắt về những vấn đề khác. Cuộc họp diễn ra khi phần lớn thế giới đang tập trung vào cuộc chiến giữa Israel và Palestine.

Ông Blinken lưu ý rằng, bất chấp những lời đả kích, Mỹ và Nga đã sớm đồng ý gia hạn Hiệp ước Cắt giảm vũ khí chiến lược (START) mới thêm 5 năm, mà trước đây, cựu Tổng thống Donald Trump đã từ chối gia hạn trước khi ông rời nhiệm sở. Ông Trump đã để lại một di sản hỗn độn trong quan hệ với Nga, bao gồm nghi vấn về mối quan hệ cá nhân với Tổng thống Nga Putin, trong khi chính quyền của ông vẫn áp đặt các lệnh trừng phạt với Nga.

Về phần mình, Ngoại trưởng Nga Lavrov cho biết, Moscow sẽ xác định “các ranh giới đỏ” của họ và nhấn mạnh, trong lĩnh vực ổn định chiến lược, họ sẽ kiên quyết đặt cả vũ khí tấn công và phòng thủ, vũ khí hạt nhân và phi hạt nhân lên bàn đàm phán.

Căng thẳng Nga-Mỹ liệu có hạ nhiệt sau cuộc gặp ở xứ sở băng đảo?
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và người đồng cấp Nga Sergey Lavrov có kế hoạch gặp nhau bên lề cuộc họp của Hội đồng Bắc Cực tại thủ đô Reykjavik của Iceland. (Nguồn: MBL)

Mỹ bất bình vì Nga mở rộng ảnh hưởng ở Bắc Cực

Một vấn đề bất đồng khác, tức thời hơn ở Reykjavik, nơi diễn ra hội nghị thượng đỉnh nổi tiếng năm 1986 giữa Tổng thống Ronald Reagan và nhà lãnh đạo Nga Mikhail Gorbachev, là Bắc Cực - nơi Nga đang mở rộng sự hiện diện quân sự và theo đuổi các chính sách nhằm mở rộng ảnh hưởng của mình đến mức báo động với Mỹ.

Ông Blinken đã từ chối lời kêu gọi của Nga về việc khởi động lại các cuộc gặp thường xuyên giữa tổng tham mưu trưởng quân đội của các nước thành viên trong Hội đồng Bắc Cực và bày tỏ lo ngại về hoạt động quân sự gia tăng của Nga ở nơi này.

Ngoại trưởng Mỹ tuyên bố: “Chúng tôi lo ngại về một số hoạt động quân sự gần đây ở Bắc Cực. Điều đó làm tăng nguy cơ tai nạn và các tính toán sai lầm, làm suy yếu mục tiêu chung về một tương lai hòa bình và bền vững cho khu vực. Vì vậy, chúng ta phải cảnh giác về điều đó”.

Bên cạnh đó, ông Blinken cũng yêu cầu Nga đề xuất các quy định hàng hải mới cho khu vực và chỉ trích ông Lavrov về những bình luận cho rằng, Bắc Cực là “lãnh thổ của chúng ta, vùng đất của chúng ta. Chúng ta phải thúc đẩy tất cả, bao gồm cả Nga, hành động dựa trên các quy tắc, dựa trên các chuẩn mực, dựa trên các cam kết mà chúng ta đã đưa ra và tránh những tuyên bố gây tổn hại đến những điều đó”.

Ông Blinken cho biết Mỹ đã thúc giục Nga đệ trình dự thảo quy định lên Tổ chức Hàng hải Quốc tế nhưng Nga vẫn chưa làm vậy. Theo Ngoại trưởng Mỹ, kế hoạch quản lý mà Nga đưa ra không thực sự chú ý đến các quyền đi lại và quyền tự do tại lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế theo yêu cầu của luật quốc tế.

Trong bình luận của mình hôm 17/5, Ngoại trưởng Lavrov đã lưu ý đến những bất bình về các hoạt động quân sự của Nga ở Bắc Cực. Ông Lavrov nhấn mạnh: “Từ lâu, người ta thường biết rằng, đây là lãnh thổ của chúng tôi, vùng đất của chúng tôi. Chúng tôi phụ trách giữ an toàn cho bờ biển Bắc Cực. Tất cả những gì Nga đang làm ở đó là hoàn toàn hợp pháp”.

Moscow và Washington cũng đang vướng vào một cuộc tranh cãi gay gắt về tình trạng của các đại sứ quán và lãnh sự quán của họ sau các vụ trục xuất ngoại giao. Nga đã cho Mỹ thời hạn đến ngày 1/8 để rút tất cả nhân viên không phải là người Mỹ khỏi các cơ quan ngoại giao của họ, điều mà Mỹ cho biết sẽ khiến các cơ sở của họ gần như không thể hoạt động.

TIN LIÊN QUAN
Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV: Đường phố Hà Nội rực rỡ trước ngày hội toàn dân
Hướng tới bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV: Khi nhà ngoại giao làm ‘nghề nghị sỹ’
Ngoại trưởng Saudi Arabia: Xung đột Israel-Palestine đẩy khu vực 'đi sai hướng' và cần chấm dứt
Khi nước Đức 'rạn nứt' bởi vaccine Sputnik V của Nga
Tổng thống Mỹ Joe Biden và vấn đề bán đảo Balkan: Chiến thắng ngoại giao từ những vết xe đổ

(theo AP, Reuters)

Bài viết cùng chủ đề

Quan hệ Nga-Mỹ

Đọc thêm

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái và đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Chương trình Lãnh đạo cao cấp tại Hoa Kỳ

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái và đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Chương trình Lãnh đạo cao cấp tại Hoa Kỳ

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái sẽ dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Chương trình Lãnh đạo cao cấp Việt Nam (VELP) 2024 và làm ...
Bang Rio de Janeiro, Brazil mong muốn đẩy mạnh hợp tác giáo dục, du lịch, văn hoá với Việt Nam

Bang Rio de Janeiro, Brazil mong muốn đẩy mạnh hợp tác giáo dục, du lịch, văn hoá với Việt Nam

Đại sứ Bùi Văn Nghị và đoàn công tác của Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil đã có chuyến thăm làm việc tại thành phố Rio de Janeiro, bang ...
Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3 - xổ số Vietlott Mega 29/3. Trực tiếp xổ số Vietlott hôm nay 29/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott Mega 645 hôm nay.
XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay - XSVL 29/3/2024. xo so vinh long. KQXSVL thứ 6. kết quả xổ số Vĩnh Long ...
XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3 - Trực tiếp xổ số Bình Dương hôm nay - XSBD 29/3/2024. xo so binh duong. KQXSBD thứ 6. kết quả xổ số Bình Dương ngày 29 tháng ...
XSTV 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Trà Vinh hôm nay 29/3/2024. KQXSTV thứ 6

XSTV 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Trà Vinh hôm nay 29/3/2024. KQXSTV thứ 6

XSTV 29/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Trà Vinh hôm nay - XSTV 29/3/2024. ket qua xo so tra vinh. XSTV thứ 6. kết quả xổ số Trà ...
Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Sáu nước dọc sông Lan Thương - Mekong cùng giải quyết thách thức tài nguyên nước, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và phúc lợi người dân.
Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Iran bị trừng phạt vì cấp tên lửa cho Nga, Philippines cứng rắn với Trung Quốc, Cố vấn cảnh báo lực lượng Ukraine bị 'đình trệ', Trung Quốc-Nga-Iran tập trận
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Đức cho rằng, Mỹ có thể có manh mối về vụ tấn công khủng bố cướp đi sinh mạng của hơn 140 ở ngoại ô thủ đô Moscow của Nga tối 22/3.
Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp mong muốn chia sẻ kiến thức kỹ thuật với Brazil trong khi vẫn tôn trọng mọi cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Nga cho rằng, nếu phương Tây cung cấp cho Ukraine máy bay tiêm kích F-16, điều đó cũng sẽ không làm thay đổi tình hình trên chiến trường.
Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Triều Tiên dường như đang chuẩn bị cho vụ phóng vệ tinh do thám tiếp theo, mặc dù không có dấu hiệu cho thấy vụ phóng sắp xảy ra.
Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Chuyến đi của Tổng thống Pháp tới Brazil được cho là làm nồng ấm trở lại mối quan hệ băng giá dưới thời Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Sự hiện diện của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Seoul lần này cũng cho thấy quan hệ đồng minh tiếp tục gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Phiên bản di động