Không thể đo lường đứa trẻ bằng điểm số qua kỳ thi

TS. Nguyễn Thị Ngọc Minh
Giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Giáo dục cần phải tập trung vào việc bồi dưỡng và vun trồng nhân cách hơn là đo lường đứa trẻ bằng điểm số sau mỗi kỳ thi...
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Không thể đo lường đứa trẻ bằng điểm số sau mỗi kỳ thi
TS. Nguyễn Thị Ngọc Minh cho rằng, không thể đo lường đứa trẻ bằng điểm số sau mỗi kỳ thi. (Ảnh: NVCC)

Để con được nếm trải thất bại

Hồi cấp 1, con trai lớn nhà tôi đi thi chọn đội tuyển học sinh giỏi trường, bị trượt. Con về nhà, cười toe toét khoe với mẹ: “Con bị trượt đội tuyển rồi mẹ ạ”. Thời đó, con chẳng hiểu thế nào là học sinh giỏi, là đội tuyển, chả thấy có gì buồn tủi.

Hè năm lớp 5, lúc tôi đi Mỹ về thì cũng là lúc con đã trượt hết các trường cấp 2. Nhưng con vẫn vui vẻ vô tư, chẳng thấy buồn tủi gì. Con khoe trường con thi đông, con làm được bài nhưng mà bị sai, kéo tụt điểm xuống.

Lớp 7, lớp 8 là thời kỳ khủng hoảng chồng lên khủng hoảng. Covid-19 khiến cho con buộc phải cố thủ trong nhà, học online có lúc tới 8-9 tiếng mỗi ngày. Tôi có thêm em bé, con đến tuổi dậy thì, cả nhà như một con thuyền trong cơn bão. Con cáu kỉnh, bực bội, “đá thúng đụng nia” và nghiện game, học hành chểnh mảng. Kết quả học tập của con lao dốc một cách thê thảm. Tôi không biết phải làm thế nào mỗi lần cô giáo nhắn tin phản ánh về việc học của con.

Lên lớp 9 là thời kỳ ôn thi căng thẳng, cũng là lúc con bắt đầu cảm nhận được áp lực học hành, cảm nhận được vị đắng chát của thất bại và bắt đầu nỗ lực. Một tia hy vọng vừa mới nhen lên chưa lâu, thì một thất bại lại ập xuống. Tôi đọc được sự mặc cảm và thất vọng, thậm chí phẫn uất trong con. Nhưng tôi cũng không còn cách nào khác, ngoài việc để con tự nếm trải thất bại...

Trưởng thành sau mỗi kỳ thi

Nhưng khi con đối mặt với thách thức, tôi bắt đầu nhận ra trong con những phẩm tính của một chàng trai trưởng thành, sự trung thực, lòng tự trọng, tính trách nhiệm, sự quyết tâm và nội lực vượt khó.

"Không thể nói một đứa trẻ 10 điểm sẽ đáng giá hơn một đứa trẻ 2 điểm. Thế nên, nếu chỉ đo toàn bộ sự trưởng thành của trẻ bằng những điểm số của thi cử, thì thực sự phiến diện, nông cạn và mù quáng".

Tôi vui mừng nhận ra con người bên trong con đã dần hiện lên, ngày một rõ nét, vững vàng. Tôi đã cảm nhận được con người bên trong đó trong suốt hành trình nuôi con, cũng không ngừng chăm sóc, nuôi lớn cho “cái cây nhân cách” đó, nhưng cũng không biết bao lần đã hoài nghi, băn khoăn, thất vọng, thậm chí bế tắc.

Thế nhưng giờ đây, sau một kỳ thi, tôi đã thực sự tin tưởng vào con. Không phải vì những thành tích mà con đạt được, mà vì bản lĩnh và nội lực mà con tự mình khai phá khi đương đầu với thất bại và thách thức.

Tôi không chỉ nhìn thấy kết quả của 9 năm học dựa trên điểm số mà con có được. Con được điểm cao tất nhiên là vui, tất nhiên là tự hào. Con bị điểm thấp và thi trượt, tất nhiên là buồn. Nhưng không thể chỉ đo kết quả của 9 năm học bằng điểm số.

Thế còn sự trưởng thành về thể chất, về cảm xúc, về nhân cách của con thì sao? Giá trị sống, lý tưởng sống của con thì sao? Còn biết bao nhiêu thành tích khác đã không thể hiển lộ qua những con số sơ giản. Còn bao nhiêu trải nghiệm, bài học mà con đã không ngừng học được trong cuộc đời của mình - những cái không đo được bằng điểm số.

"Với một đứa trẻ được đặt lên người quá nhiều kỳ vọng, thì không đỗ được một ngôi trường 'khó như lên trời' đã bị coi là thất bại. Đằng sau những thứ chúng ta định nghĩa là thành công hay thất bại, là rất nhiều những định kiến xã hội mà nếu không tỉnh táo, ta sẽ bị nó nhấn chìm".

Còn bao nhiêu niềm vui và những việc tốt lành mà con từng mang lại cho người khác, cũng không đo lường được bằng các con số. Không thể nói một đứa trẻ 10 điểm sẽ đáng giá hơn một đứa trẻ 2 điểm.

Thế nên, nếu chỉ đo toàn bộ sự trưởng thành của trẻ bằng những điểm số của thi cử, thì thực sự phiến diện, nông cạn và mù quáng.

Hãy vững vàng trước “cơn bão” thi cử

Thất bại hay thành công trong cuộc sống chẳng qua chỉ là một quy ước. Với một đứa trẻ được đặt lên người quá nhiều kỳ vọng, thì không đỗ được một ngôi trường "khó như lên trời" đã bị coi là thất bại. Đằng sau những thứ chúng ta định nghĩa là thành công hay thất bại, là rất nhiều những định kiến xã hội mà nếu không tỉnh táo, ta sẽ bị nó nhấn chìm.

Nếu chẳng may con có kết quả chưa như ý vào thời điểm này, lẽ dĩ nhiên phụ huynh có thể buồn bã, thất vọng và giận dữ, trách móc và tiếc nuối.

Nhưng cũng chính vào thời điểm này, cha mẹ có thể dừng lại một chút để tự hỏi: Con mình đã học được những bài học gì trong suốt những năm đi học? Con đã trưởng thành ra sao? Những phẩm tính tốt đẹp nào đã hình thành trong con? Tiềm năng nào trong con chưa được phát huy hết sức? Làm thế nào để phát huy nó trong những giai đoạn tiếp theo? Con cần thêm những hỗ trợ gì?

Kết quả thi cử không quan trọng, nhưng nó sẽ là một dữ liệu tốt để bạn phân tích và trả lời những câu hỏi này. Khi đặt ra những câu hỏi đó, bạn sẽ nhìn mọi việc theo một cách khác, lạc quan hơn và điềm tĩnh hơn. Và đó chính là lúc cha mẹ có thể cùng ngồi xuống để chuyện trò với con, như những người lớn.

Tôi luôn cho rằng, giáo dục cần phải tập trung vào việc bồi dưỡng và vun trồng nhân cách hơn là đo lường đứa trẻ bằng điểm số. Và nếu ý thức được điều này, chúng ta sẽ có đủ điềm tĩnh và vững vàng trước “cơn bão” thi cử, để có thể bước những bước thảnh thơi trên hành trình làm cha mẹ.

TS. Nguyễn Thị Ngọc Minh: 'Tôi cũng từng rơi vào trầm cảm...'

TS. Nguyễn Thị Ngọc Minh: 'Tôi cũng từng rơi vào trầm cảm...'

TS. Nguyễn Thị Ngọc Minh chia sẻ, 'thứ cứu vớt tôi vào những thời điểm mong manh và đen tối, đó là suy nghĩ: tôi ...

Trường chuyên, tấm lưới an toàn và cơ hội nhìn thấy con trưởng thành qua chuỗi ngày thi cử

Trường chuyên, tấm lưới an toàn và cơ hội nhìn thấy con trưởng thành qua chuỗi ngày thi cử

Khi con có nguyện vọng thi vào trường chuyên, tôi đã rất ủng hộ. Tôi luôn cho con một “tấm lưới” đủ an toàn để ...

GS. NGND Nguyễn Lân Dũng: Cần giáo dục thế hệ trẻ khát vọng làm chủ khoa học trong thời đại số

GS. NGND Nguyễn Lân Dũng: Cần giáo dục thế hệ trẻ khát vọng làm chủ khoa học trong thời đại số

Phải coi việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, liên ...

TS. Nguyễn Sĩ Dũng: Để công nghệ trí tuệ nhân tạo chỉ là công cụ phục vụ loài người…

TS. Nguyễn Sĩ Dũng: Để công nghệ trí tuệ nhân tạo chỉ là công cụ phục vụ loài người…

TS. Nguyễn Sĩ Dũng cho rằng, điều quan trọng nhất hiện nay là xây dựng một khuôn khổ pháp luật quốc tế về công nghệ ...

Bài viết cùng chủ đề

Giáo dục Việt Nam

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 1/3/2025: Cự giải tài lộc thuận lợi

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 1/3/2025: Cự giải tài lộc thuận lợi

Tử vi hôm nay 1/3/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 1/3/2025: Tuổi Mão công việc không thuận

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 1/3/2025: Tuổi Mão công việc không thuận

Xem tử vi 1/3 - tử vi 12 con giáp hôm nay 28/2/2025 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Lịch âm hôm nay 2025: Xem lịch âm 1/3/2025, Lịch vạn niên ngày 1 tháng 3 năm 2025

Lịch âm hôm nay 2025: Xem lịch âm 1/3/2025, Lịch vạn niên ngày 1 tháng 3 năm 2025

Lịch âm 1/3. Lịch âm hôm nay 1/3/2025? Âm lịch hôm nay 1/3. Lịch vạn niên 1/3/2025. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Sau quá nhiều ồn ào, cuối cùng, Tổng thống Mỹ cũng tiếp người đồng cấp Ukraine tại Nhà Trắng, thỏa thuận khủng về khoáng sản có được ký?

Sau quá nhiều ồn ào, cuối cùng, Tổng thống Mỹ cũng tiếp người đồng cấp Ukraine tại Nhà Trắng, thỏa thuận khủng về khoáng sản có được ký?

Tổng thống Mỹ đón tiếp nhà lãnh đạo Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng để ký kết thỏa thuận về đất hiếm.
Một quốc gia EU mở đường cho sự trở lại của điện hạt nhân sau gần 40 năm bị cấm

Một quốc gia EU mở đường cho sự trở lại của điện hạt nhân sau gần 40 năm bị cấm

Italy đang hướng tới mục tiêu sử dụng các lò phản ứng mô-đun tiên tiến để sản xuất điện hạt nhân một cách bền vững.
Gia tăng hợp tác với hai thị trường tiềm năng bậc nhất của Pakistan

Gia tăng hợp tác với hai thị trường tiềm năng bậc nhất của Pakistan

Triển khai hoạt động xúc tiến đầu tư, thương mại song phương Việt Nam – Pakistan, Đại sứ Phạm Anh Tuấn đã thăm, làm việc tại tỉnh Punjab.
Điểm sáng của ngành Y tế Hạ Long, Quảng Ninh

Điểm sáng của ngành Y tế Hạ Long, Quảng Ninh

Năm qua, ngành Y tế Hạ Long thực hiện thành công ‘mục tiêu kép’ vừa chăm lo, bảo vệ sức khỏe nhân dân, vừa ổn định phát triển kinh tế-xã hội.
Chính phủ Nhật Bản tiếp tục viện trợ không hoàn lại cho các địa phương tại Việt Nam

Chính phủ Nhật Bản tiếp tục viện trợ không hoàn lại cho các địa phương tại Việt Nam

Lễ ký kết Chương trình viện trợ không hoàn lại cấp cơ sở của chính phủ Nhật Bản đã được tổ chức tại nhà riêng Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki.
Hai tháng đầu năm 2025 tai nạn giao thông giảm cả 3 tiêu chí

Hai tháng đầu năm 2025 tai nạn giao thông giảm cả 3 tiêu chí

Trong hai tháng đầu năm 2025, đã có 3.443 vụ tai nạn giao thông xảy ra trên toàn quốc, làm chết 1.868 người, bị thương 2.312 người.
Nguyễn Tiến Linh dùng toàn bộ tiền thưởng giải Quả bóng vàng 2024 làm từ thiện

Nguyễn Tiến Linh dùng toàn bộ tiền thưởng giải Quả bóng vàng 2024 làm từ thiện

Tiền đạo Nguyễn Tiến Linh dành số tiền thưởng 40 triệu đồng từ danh hiệu Quả bóng vàng Việt Nam 2024 để giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn.
Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương 2025 là ngày mấy Dương lịch? Người lao động được nghỉ mấy ngày?

Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương 2025 là ngày mấy Dương lịch? Người lao động được nghỉ mấy ngày?

Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (Mùng 10 tháng 3 Âm lịch) năm 2025 nhằm vào thứ 2 ngày 7/4/2024 Dương lịch. Người lao động sẽ được nghỉ 01 ngày.
HLV Pep Guardiola hoàn tất thủ tục ly hôn sau 30 năm chung sống

HLV Pep Guardiola hoàn tất thủ tục ly hôn sau 30 năm chung sống

HLV Pep Guardiola và vợ Cristina Serra thuê cùng một luật sư để hoàn tất thủ tục ly hôn sau tuyên bố chia tay vào tháng 1/2025.
Hướng dẫn cách pha trà củ cải trắng và vỏ quýt khô giúp giảm ho, hỗ trợ tiêu hóa

Hướng dẫn cách pha trà củ cải trắng và vỏ quýt khô giúp giảm ho, hỗ trợ tiêu hóa

Trà củ cải trắng kết hợp vỏ quýt, thêm chút đường phèn, là thức uống hỗ trợ tiêu hóa, giảm ho, tiêu đờm, đồng thời bổ sung nước cho cơ thể.
Vùng 5 Hải quân tri ân cán bộ, nhân viên ngành Quân y

Vùng 5 Hải quân tri ân cán bộ, nhân viên ngành Quân y

Chiều 27/2, Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân tổ chức gặp mặt kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam.
Tri ân những chiến sĩ áo trắng

Tri ân những chiến sĩ áo trắng

Ngày Thầy thuốc Việt Nam không chỉ là dịp để tri ân đội ngũ y, bác sĩ mà còn là cơ hội để xã hội nhận thức sâu sắc hơn về những cống hiếncủa họ.
Nhà giáo ưu tú Phan Thanh Dẫn - 'Cây đại thụ' ngành Nhãn khoa Việt Nam

Nhà giáo ưu tú Phan Thanh Dẫn - 'Cây đại thụ' ngành Nhãn khoa Việt Nam

PGS.TS Phan Thanh Dẫn là một người thầy thuốc, nhà giáo, đảng viên mẫu mực với lối sống giản dị, khiêm nhường, ham thích nghiên cứu khoa học.
Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2): Nghĩ về đạo đức nghề y càng thêm yêu và trân quý những người mặc áo blouse trắng

Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2): Nghĩ về đạo đức nghề y càng thêm yêu và trân quý những người mặc áo blouse trắng

Ngày Thầy thuốc Việt Nam, 27/2 hằng năm, là dịp để chúng ta tôn vinh những chiến sĩ mặc áo blouse trắng.
5 điều không nên khi ăn quả bưởi

5 điều không nên khi ăn quả bưởi

Ăn bưởi không đúng cách có thể gây kích ứng dạ dày, giảm giá trị dinh dưỡng, mất tác dụng một số loại thuốc.
Phiên bản di động