Mỹ - Iran: Lời mời chưa thật chân thật

DỊCH DUNG
TGVN. Cả Mỹ và Iran đều vừa có “lời mời” đối thoại trực tiếp gửi đến nhau, trong khi tình hình vùng Vịnh vẫn nóng lên từng ngày. Điều gì ẩn chứa đằng sau những cử chỉ thiện chí đó? Phân tích của báo TG&VN.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
my iran loi moi chua that chan that Căng thẳng Mỹ - Iran: Cơ hội nào cho trung gian hoà giải
my iran loi moi chua that chan that Căng thẳng Mỹ - Iran: Diễn biến và nguyên nhân
my iran loi moi chua that chan that
Mỹ - Iran: Cả hai bên đều dùng lời mời đối thoại để thể hiện thiện chí và tranh thủ dư luận. (Nguồn: Youtube)
my iran loi moi chua that chan that Căng thẳng Mỹ - Iran và ván cược của ông Trump

Căng thẳng giữa Mỹ - Iran ngày càng leo thang nguy hiểm và rủi ro cao trong tình trạng quân đội Mỹ đã hiện diện ...

Gần như vào cùng thời điểm, cả phía Mỹ lẫn phía Iran đều đề cập đến chuyện tiến hành đối thoại trực tiếp để xử lý mối bất hoà hiện tại giữa hai bên. Căng thẳng và đối đầu giữa Mỹ và Iran không chỉ tiếp tục leo thang mà còn khiến thiên hạ không thể không lo ngại thật sự về nguy cơ bùng phát xung đột vũ trang giữa hai bên. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã điều động thêm binh lính, vũ khí và thiết bị chiến tranh đến vùng Vịnh. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton công khai cáo buộc Iran đứng sau vụ phá hoại bốn con tầu chở dầu ở ngoài khơi bờ biển Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất, làm như thể Mỹ đã có cớ để tiến hành tấn công quân sự Iran. Các đồng minh của Mỹ ở khu vực Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh cũng đã chấn chỉnh đội ngũ ở phía sau Mỹ để cùng đối đầu Iran.

Từ “vô điều kiện” của Mỹ…

Trong bối cảnh tình hình như thế, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết Mỹ sẵn sàng đối thoại vô điều kiện với Iran. Chỉ có điều là ngay sau đấy ông Pompeo lại "tương đối hoá" phát ngôn này bằng bổ sung "nếu Iran ứng xử như những quốc gia bình thường khác". Tổng thống Iran Hassan Rouhani trước đấy tuyên bố Iran sẵn sàng đàm phán với Mỹ nhưng với điều kiện là trước đó Mỹ phải trở lại và thực hiện Thoả thuận về giải pháp cho vấn đề hạt nhân của Iran (JCPOA). Ngay sau phát biểu nói trên của ông Pompeo, Người Phát ngôn bộ ngoại giao Iran Abbas Moussawi khẳng định Iran chỉ sẵn sàng đàm phán với Mỹ với 3 điều kiện tiên quyết là Mỹ phải tôn trọng Iran, phải trở lại JCPOA và phải chấm dứt những biện pháp trừng phạt Iran.

Có thể thấy ở đây là cả hai bên đều ngỏ ý sẵn sàng đàm phán trực tiếp với nhau và như thế để ngỏ khả năng hai bên rồi đây sẽ ngồi lại đàm phán với nhau. Vấn đề chỉ là đàm phán có điều kiện hay vô điều kiện tiên quyết.

Đối với Iran, cứ từ những tuyên ngôn nói trên mà suy thì chỉ có đàm phán với điều kiện tiên quyết. Đối với Mỹ, ông Pompeo đề cập đến việc đàm phán vô điều kiện, nhưng trong thực chất vẫn là có điều kiện tiên quyết, tức là sẵn sàng đàm phán sau khi phía Mỹ xác nhận "Iran ứng xử như mọi quốc gia bình thường khác" mà "bình thường" ở đây được định tính và định lượng hoá theo quan điểm, tiêu chí và hệ quy chiếu của Mỹ. Như thế không những chính xác là điều kiện tiên quyết mà còn là điều kiện tiên quyết rất mơ hồ và Mỹ có thể thay đổi bất cứ lúc nào.

…đến 3 điều kiện tiên quyết của Iran

Từ giác độ suy xét và lợi ích của Iran thì việc đặt ra 3 điều kiện tiên quyết nói trên không chỉ dễ hiểu mà còn cần thiết, đơn giản bởi từ sau khi ông Trump đơn phương rút nước Mỹ ra khỏi JCPOA thì dẫu có muốn và thiện chí đến mấy Iran cũng không còn có thể tin Mỹ được nữa. Ký kết thoả thuận, thực hiện một thời gian rồi đơn phương lật ngược thoả thuận để đòi hỏi đàm phán ký kết thoả thuận mới như Mỹ đã làm với Iran thì chỉ có thể làm mất đi sự tin cậy lẫn nhau. Như thế tạo tiền lệ cho Mỹ xử lý quan hệ của Mỹ với các nước khác trên thế giới. Cho dù Iran chấp nhận đàm phán và thoả thuận lại với chính quyền của ông Trump thì chẳng phải vẫn có nguy cơ là chính quyền kế nhiệm ông Trump ở Mỹ rồi lại hành xử như ông Trump bây giờ với Iran hay sao?

Phía Iran biết rằng ông Trump và cộng sự sẽ không bao giờ chịu chấp nhận đàm phán có điều kiện tiên quyết với Iran. Ông Trump và ông Pompeo cũng thừa hiểu là phía Iran sẽ không chấp nhận đàm phán kiểu vô điều kiện như phía Mỹ tung ra với Mỹ. Chỉ riêng việc Mỹ xoá sổ JCPOA và muốn đàm phán lại với Iran cũng đã chẳng phải là đàm phán có điều kiện tiên quyết đấy hay sao?

Thể diện và vị thế

Cả hai phía đều đề cập đến chuyện tiến hành đàm phán, đều có ý mời chào đàm phán. Nhưng lời mời chào này chưa được thật sự chân thật vì cả hai bên đều biết trước là sẽ không được phía bên kia chấp nhận trong bối cảnh tình hình hiện tại. Cả hai bên đều dùng lời mời này để thể hiện thiện chí và tranh thủ dư luận. Nhưng hàm ý quan trọng nhất ở đây là họ đều duy trì dư địa cho giảm căng thẳng và đối đầu, cho việc đi vào hoà dịu ở thời điểm nào đó sau này mà tránh bị tổn hại thể diện và bị coi là ở thế yếu.

Điều tích cực ở những động thái mới này là thông điệp mà hai bên gửi tới nhau là không chủ động phát động xung đột quân sự hay chiến tranh với nhau và sẽ để ý để diễn biến tình hình không vượt ra ngoài tầm kiểm soát của cả hai bên. Ngoài ra, phát biểu nói trên của ông Pompeo cùng với những tuyên bố của ông Trump khi ở thăm Nhật Bản còn cho thấy phái diều hâu xung quanh ông Bolton có vẻ như đang dần thất thế trong chuyện này.

my iran loi moi chua that chan that Ngoại trưởng Iran: Lệnh trừng phạt của Mỹ chính là hình thức 'khủng bố kinh tế'

Ngày 2/6, truyền thông khu vực dẫn phát biểu của Ngoại trưởng Iran Mohammed Javad Zarif cho rằng, những lệnh trừng phạt mà Tổng thống ...

my iran loi moi chua that chan that Iran tuyên bố có thể đàm phán nếu Mỹ đáp ứng một điều kiện

Ngày 1/6, hãng thông tấn bán chính thức Fars đưa tin, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cho biết, Iran có thể sẵn sàng đàm phán ...

my iran loi moi chua that chan that Tổng thống Trump: Iran đang trở thành một “quốc gia suy yếu”, nếu Iran muốn, Mỹ sẵn sàng đàm phán

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 30/5 khẳng định, nếu Iran muốn đàm phán, ông sẽ sẵn sàng.

Dịch Dung

Bài viết cùng chủ đề

Chảo lửa Trung Đông

Xem nhiều

Đọc thêm

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Báo TG&VN điểm lại một số hoạt động nổi bật của đối ngoại Việt Nam trong tuần từ 28/10-4/11.
Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng sau khi núi lửa Lewotobi Laki-laki ở miền Đông Indonesia phun trào.
Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines đang tìm kiếm quan hệ đối tác mới với Saudi Arabia trong các lĩnh vực phát triển bền vững và Halal.
Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, cơn sốt quý kim khiến BRICS và giới tỷ phú sục sôi, vàng nhẫn tiếp đà giảm

Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, cơn sốt quý kim khiến BRICS và giới tỷ phú sục sôi, vàng nhẫn tiếp đà giảm

Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, ông Trump có thể đẩy quý kim lên 2.900 USD/ounce. Giá vàng nhẫn tiếp đà đi xuống.
Giá tiêu hôm nay 5/11/2024: Ngành hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu cao; sản lượng giảm, bà con xu hướng đầu cơ

Giá tiêu hôm nay 5/11/2024: Ngành hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu cao; sản lượng giảm, bà con xu hướng đầu cơ

Giá tiêu hôm nay 5/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 - 141.000 đồng/kg.
Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ Ngoại giao tuyên dương các tập thể, cá nhân đã đóng góp tích cực, hiệu quả trong quá trình biên soạn và xuất bản cuốn sách của Tổng Bí ...
Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng sau khi núi lửa Lewotobi Laki-laki ở miền Đông Indonesia phun trào.
Tin thế giới 4/11: Nga tuyên bố giúp Iran một việc, Israel 'đoạn tuyệt' với một cơ quan LHQ, các ứng viên 'trắng đêm' trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ

Tin thế giới 4/11: Nga tuyên bố giúp Iran một việc, Israel 'đoạn tuyệt' với một cơ quan LHQ, các ứng viên 'trắng đêm' trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
Nga vừa thể hiện thành ý vun đắp cho quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Syria, Ankara báo tin không vui

Nga vừa thể hiện thành ý vun đắp cho quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Syria, Ankara báo tin không vui

Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng, Syria chưa sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với phe đối lập ở nước này và theo nghĩa rộng hơn là với Ankara.
Tin Triều Tiên đưa quân đến Nga: Tổng thống Ukraine trách móc việc 'khoanh tay đứng nhìn', Tổng thư ký LHQ lên tiếng, Hàn Quốc tính sẵn kịch bản

Tin Triều Tiên đưa quân đến Nga: Tổng thống Ukraine trách móc việc 'khoanh tay đứng nhìn', Tổng thư ký LHQ lên tiếng, Hàn Quốc tính sẵn kịch bản

Tổng thư ký LHQ quan ngại trước thông tin binh sĩ Triều Tiên được đưa tới Nga và khả năng lực lượng này tiến về khu vực xung đột ở Ukraine.
Bầu cử tổng thống Mỹ 2024: Cuộc bám đuổi nghẹt thở đến 'giờ G', ứng cử viên Kamala Harris đã bỏ phiếu?

Bầu cử tổng thống Mỹ 2024: Cuộc bám đuổi nghẹt thở đến 'giờ G', ứng cử viên Kamala Harris đã bỏ phiếu?

Ngày 5/11, nước Mỹ bước vào cuộc bầu cử tổng thống tốn giấy mực nhất mỗi 4 năm. Cho đến giờ phút ấy, không ai có thể khẳng định chắc chắn điều gì.
Chảo lửa Trung Đông: Iran thề chống ách áp bức đến cùng, tiết lộ điều sẽ ảnh hưởng đến đòn đáp Israel

Chảo lửa Trung Đông: Iran thề chống ách áp bức đến cùng, tiết lộ điều sẽ ảnh hưởng đến đòn đáp Israel

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tuyên bố, Tehran sẽ đáp trả mọi hành động quân sự nhằm vào lãnh thổ và an ninh của nước Cộng hòa Hồi giáo này.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Cả ông Trump và bà Harris đều đang tìm cách mô tả bên kia là 'yếu thế trước Trung Quốc' trong nỗ lực vượt qua phe đối lập.
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Phiên bản di động