Mỹ rút quân khỏi Afghanistan: Nỗi lòng ‘người trong cuộc’

Minh Vương
Theo Tổng thống Ashraf Ghani, việc Mỹ rút quân là bước ngoặt lịch sử, tạo cơ hội thách thức đan xen cho Afghanistan nói riêng và khu vực nói chung.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

“Tâm thư” của Tổng thống Ashraf Ghani đăng tải trên Foreign Affairs hai tuần sau khi Tổng thống Mỹ Joe quyết rút quân khỏi Afghanistan trước tháng 9/2021, cho thấy tầm nhìn của nhà lãnh đạo này về tương lai vắng Mỹ của quốc gia Nam Á.

Đó là sự lạc quan về cơ hội mới, dù kèm theo đó là hoài nghi trước vô vàn thách thức.

(05.09) Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani. (Nguồn: Reuters)
Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani. (Nguồn: Reuters)

Lạc quan về cơ hội

Trước hết, việc Mỹ rút quân tạo ra nhiều cơ hội mới đối với quốc gia Nam Á này.

Đầu tiên, đó là dịp để Kabul tái khẳng định cam kết hòa bình với Taliban năm 2018, thúc đẩy quá trình đàm phán hòa bình, xây dựng cơ cấu quyền lực phù hợp với Hiến pháp Afghanistan và Tuyên ngôn quốc tế về quyền con người của Liên hợp quốc.

Thứ hai, với Afghanistan, việc Mỹ tuyên bố rút quân là bước ngoặt trong quan hệ song phương. Kể từ khi ông Ghani lần đầu nhậm chức năm 2014, Mỹ và NATO đã rút 130.000 quân, trao lại quyền kiểm soát an ninh và các thể chế khác cho Kabul.

Từ đó đến nay, Lực lượng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Afghanistan (ANDSF) đã bảo vệ và duy trì nền cộng hòa qua hai cuộc bầu cử. Hiện nay, ANDSF đã lớn mạnh và sẽ tiếp tục phục vụ, bảo vệ người dân của mình sau khi quân đội Mỹ rời đi.

Thứ ba, việc Mỹ rút quân tạo cơ hội cho người dân Afghanistan có chủ quyền thực sự. Trong 20 năm qua, 40 quốc gia đã triển khai lực lượng quân sự đến Afghanistan.

Tuy nhiên, giờ đây, tất cả các quyết định về cách tiếp cận với Taliban và các nhóm khủng bố khác sẽ do chính quyền Kabul đảm nhiệm. Khi Mỹ rút, lời ngụy biện của Taliban rằng tiến hành thánh chiến để chống lại thế lực bên ngoài sẽ không còn nữa.

Thứ tư, quyết định rút quân của Mỹ đã khiến cho Taliban và những thế lực bảo trợ bất ngờ và phải sớm đưa ra lựa chọn. Liệu họ có thể trở thành đối tác đáng tin cậy, hay chỉ “đổ thêm dầu vào lửa” cho tình trạng hỗn loạn, bạo lực tại nơi đây? Từ chối thương lượng, Taliban sẽ bị đánh bại. Song nếu đàm phán, liệu Taliban có thể chấp nhận kết quả bầu cử, đảm bảo quyền con người, bao gồm các dân tộc thiểu số không?

“Khi Mỹ rút, lời ngụy biện của Taliban rằng tiến hành thánh chiến để chống lại thế lực bên ngoài sẽ không còn nữa.” – Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani.

Vững lòng trước thách thức

Giải pháp chính trị với sự tham gia của Taliban là con đường duy nhất. Tuy nhiên, nó đang phải đối mặt với nhiều thách thức để mang lại hòa bình bền vững mà người dân Afghanistan, đặc biệt là cá nhân ông Ashraf Ghani, hằng mong muốn.

Thách thức đầu tiên không gì khác chính là Taliban. Hiện chưa rõ lực lượng này thực sự muốn gì. Thứ họ từng yêu cầu, một hệ thống Hồi giáo, đã tồn tại từ lâu. Để bất kỳ cuộc đàm phán nào thành công, Taliban cần trình bày rõ tầm nhìn của mình.

Thứ hai, một giải pháp chính trị bền vững đòi hỏi sự hiện diện các tổ chức quốc tế. Các cuộc đàm phán cần một người hòa giải trung lập, đáng tin. Vòng đàm phán tại Doha giữa chính phủ Afghanistan và Taliban là minh chứng rõ nét đó.

Liên hợp quốc là ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí này, trên cương vị trung gian hòa giải cũng như với tư cách giám sát các bên thực thi các lệnh ngừng bắn theo thỏa thuận.

Thứ ba, một chính quyền chuyển tiếp trước bầu cử sẽ phải đối mặt với vô vàn khó khăn. Liệu Taliban có thể cắt đứt liên hệ với lực lượng bảo trợ tại Pakistan, tổ chức Al-Qaeda hay Nhà nước Hồi giáo (ISIS) hay không? Liệu tiếng nói của Taliban có được Ioya jirga, hội lãnh đạo cộng đồng các tỉnh chấp thuận?

Câu trả lời còn bỏ ngỏ.

Mỹ bước đầu thực hiện kế hoạch rút toàn bộ quân khỏi Afghanistan. (Nguồn: CNN)
Việc Mỹ rút quân mang tới nhiều cơ hội và thách thức cho chính quyền Afghanistan của ông Ashraf Ghani. (Nguồn: CNN)

Tuy nhiên, chắc chắn rằng ban lãnh đạo chuyển tiếp cần tiếp tục vận hành đất nước trước khi cuộc bầu cử có thể diễn ra. Hàn gắn vết thương chiến tranh là ưu tiên, nhưng không vì thế mà các hoạt động tái thiết bị đình trệ. Quá trình này cần phải diễn ra, dù ông Ghani có thể ở trong ban lãnh đạo chuyển tiếp. Ông nhấn mạnh sẽ không ra tranh cử và sẵn sàng từ chức nếu người kế nhiệm có thể mang lại hòa bình.

Bên cạnh đó, chính quyền chuyển tiếp này cần tuân thủ thỏa thuận, tìm kiếm giải pháp cho việc tái hòa nhập cộng đồng của những người tị nạn, thậm chí xem xét khả năng cam kết trung lập vĩnh viễn để giảm thiểu nguy cơ xung đột tại khu vực.

Thứ tư, đó là rủi ro đến từ môi trường chính trị bất ổn tại Afghanistan và khu vực. Người dân Afghanistan đã dần mất niềm tin vào hòa bình. Chiến dịch rút quân của Mỹ cùng một thỏa thuận thất bại, có thể dẫn đến khủng hoảng tị nạn như năm 2015.

Thêm vào đó, một giai đoạn chuyển tiếp bị gián đoạn có thể khiến cho tình hình an ninh của Afghanistan một lần nữa bị đe dọa. Điều này đòi hỏi một quá trình chuyển giao quyền hạn có trật tự, với Mỹ và NATO thực hiện cam kết tài trợ ANDSF.

Ngoài ra, không loại trừ khả năng các nhân tố trên chính trường Afghanistan từ chối tuân thủ quy trình chuyển giao trật tự. Trong bối cảnh đó, quá trình chuyển giao cần mang tính toàn diện, bao trùm đối với các nhân tố trong và ngoài nước.

“Thứ mà người dân hằng ao ước là một quốc gia Afghanistan độc lập, thống nhất, trung lập và kết nối” (Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani)

Tuy nhiên, rủi ro lớn nhất là từ Taliban. Nghĩ rằng đã chiến thắng Mỹ và NATO, lực lượng này có thể đẩy mạnh tấn công, thay vì đàm phán, tìm kiếm hòa bình cho đất nước. Khi ấy, điều đón đợi Taliban sẽ là những thất bại về quân sự trước ANDSF.

Cuối cùng, lựa chọn của Pakistan có vai trò quan trọng tại Afghanistan: Một chính sách tích cực của Islamabad sẽ củng cố hòa bình, kết nối và thịnh vượng trong quan hệ song phương và khu vực. Tuy nhiên, nếu ủng hộ Taliban chiến đấu, Pakistan sẽ đánh mất tiềm năng hợp tác lớn về chính trị, kinh tế với Afghanistan thời gian tới.

Khi ấy, nắm cơ hội, vượt thách thức, hiện thực hóa tầm nhìn một đất nước Hồi giáo Afghanistan độc lập, thống nhất, trung lập và kết nối không còn là nghĩa vụ của riêng ông Ghani và người Afghanistan, mà đã trở thành trách nhiệm của cả cộng đồng quốc tế yêu chuộng hòa bình.

TIN LIÊN QUAN
NÓNG! Nổ gần trường học ở Afghanistan, ít nhất 10 người thiệt mạng
Phụ nữ Afghanistan và những mối lo sợ thường trực
NATO và Mỹ rút quân, Afghanistan phản công, lực lượng Taliban tổn thất nặng
Mỹ, EU hối thúc nối lại hòa đàm nhanh chóng, 'không có điều kiện tiên quyết' tại Afghanistan
Lầu Năm Góc nói về tác động của các vụ tấn công tới quá trình Mỹ rút quân khỏi Afghanistan
(theo Foreign Affairs)

Bài viết cùng chủ đề

Tình hình Afghanistan

Đọc thêm

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3 - xổ số Vietlott Mega 29/3. Trực tiếp xổ số Vietlott hôm nay 29/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott Mega 645 hôm nay.
XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay - XSVL 29/3/2024. xo so vinh long. KQXSVL thứ 6. kết quả xổ số Vĩnh Long ...
XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3 - kết quả xổ số ngày 29 tháng 3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xo so mien nam. SXMN ...
XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3 - Trực tiếp xổ số Bình Dương hôm nay - XSBD 29/3/2024. xo so binh duong. KQXSBD thứ 6. kết quả xổ số Bình Dương ngày 29 tháng ...
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT ...
XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ ...
Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Sáu nước dọc sông Lan Thương - Mekong cùng giải quyết thách thức tài nguyên nước, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và phúc lợi người dân.
Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Iran bị trừng phạt vì cấp tên lửa cho Nga, Philippines cứng rắn với Trung Quốc, Cố vấn cảnh báo lực lượng Ukraine bị 'đình trệ', Trung Quốc-Nga-Iran tập trận
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Đức cho rằng, Mỹ có thể có manh mối về vụ tấn công khủng bố cướp đi sinh mạng của hơn 140 ở ngoại ô thủ đô Moscow của Nga tối 22/3.
Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp mong muốn chia sẻ kiến thức kỹ thuật với Brazil trong khi vẫn tôn trọng mọi cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Nga cho rằng, nếu phương Tây cung cấp cho Ukraine máy bay tiêm kích F-16, điều đó cũng sẽ không làm thay đổi tình hình trên chiến trường.
Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Triều Tiên dường như đang chuẩn bị cho vụ phóng vệ tinh do thám tiếp theo, mặc dù không có dấu hiệu cho thấy vụ phóng sắp xảy ra.
Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Chuyến đi của Tổng thống Pháp tới Brazil được cho là làm nồng ấm trở lại mối quan hệ băng giá dưới thời Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Sự hiện diện của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Seoul lần này cũng cho thấy quan hệ đồng minh tiếp tục gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Nhật Bản, Mỹ và Philippines sẽ lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ vào giữa tháng 4 này.
Phiên bản di động