Mỹ tự giẫm lên chân mình tại Trung Đông

Việc Washington thiên vị Tel Aviv có thể khiến tình hình tại khu vực càng thêm rối ren, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của Nhà Trắng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
tin nhap 20180517162422 ​Jordan kêu gọi EU công nhận Đông Jerusalem là thủ đô của Palestine
tin nhap 20180517162422 Palestine kiện Israel lên Tòa Hình sự Quốc tế

Ngày 14/5, chính quyền Tổng thống Donald Trump chính thức đưa Đại sứ quán Mỹ tại Jerusalem đi vào hoạt động đúng Quốc khánh của Israel. Trong khi con gái, con rể ông Trump, Bộ trưởng Tài chính Steve Mnuchin cùng nhiều quan chức cấp cao của Israel dự khai trương công trình mang tính biểu tượng cao này, các cuộc biểu tình, đụng độ giữa hàng vạn người biểu tình Palestine với lực lượng cảnh sát Israel đã nổ ra. 58 người biểu tình thiệt mạng, gần 3.000 người khác bị thương, trong đó có cả trẻ em.

Ngay trước sự kiện này, Người Phát ngôn của Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas khẳng định động thái của Washington chỉ gây bất ổn trong khu vực, đồng thời loại trừ vai trò trung gian hòa giải của Mỹ tại Trung Đông. Paris, đồng minh thân cận của Washington tại châu Âu, cũng chỉ trích quyết định dời Đại sứ quán về Jerusalem của Tổng thống Donald Trump là “coi thường luật pháp quốc tế”, đồng thời kêu gọi Israel kiềm chế hành động gây thương vong với người Palestine. Thổ Nhĩ Kỳ thậm chí còn yêu cầu Đại sứ Israel tại Ankara về nước để phản đối chiến dịch trấn áp người biểu tình.

tin nhap 20180517162422
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu tại lễ khai trương Đại sứ quán Israel tại Jerusalem ngày 14/5. (Nguồn: TPS)

Khi Mỹ không còn có vị thế trung gian, “tiến trình hòa bình tại Trung Đông” mà Tổng thống Donald Trump từng hứa hẹn sẽ khó có thể bắt đầu, đặc biệt là khi lòng tin của các quốc gia Ả rập vào Mỹ đang dần suy giảm một cách nghiêm trọng.

Kẻ lên người xuống

Nhiều cuộc chiến liên miên, “Mùa xuân Ả rập” và sự lớn mạnh của chủ nghĩa khủng bố đã làm các nước Ả rập suy yếu, tạo nên những khoảng trống quyền lực. Trong khi đó, một Israel ổn định về nội bộ và nhận được sự ủng hộ từ Mỹ đã tiếp tục duy trì và nâng cao vị thế chi phối các diễn biến ở Trung Đông. Những vụ tấn công đầy táo bạo của không quân Israel ở Syria cho thấy Tel Aviv tiếp tục là thế lực quân sự đáng nể ở khu vực. Việc thỏa thuận chuyển giao hệ thống tên lửa S-300 cho Syria bị dừng lại sau chuyến thăm Nga của Thủ tướng Benjamin Netanyahu càng khiến Israel như “hổ mọc thêm cánh”.

Bên cạnh đó, thông qua việc xây dựng liên minh chống Iran, Israel đã từng bước đưa Saudi Arabia vào thế có lợi cho mình, thậm chí khiến Riyadh âm thầm cộng tác với Nhà nước Do Thái để kiềm chế Iran. Ràng buộc lợi ích giữa Israel và các nước Ả rập khác như UAE ngày càng khăng khít, bất chấp những tranh giành ảnh hưởng trong khu vực. Ngoài ra, quyết định chuyển Đại sứ quán Mỹ tới Jerusalem của ông Trump một lần nữa khẳng định sức mạnh khổng lồ của cộng đồng gốc Do Thái trong nền chính trị Mỹ.

Đối với các nước Ả rập trong khu vực, “Mùa xuân Ả rập” khiến sự phụ thuộc về quân sự vào Mỹ của họ ngày càng lớn. Tâm lý thù địch với Iran khiến Saudi Arabia không thể đổi phe hay phản ứng gay gắt với Washington. Những khoản viện trợ từ Mỹ và Saudi Arabia giúp Ai Cập phục hồi kinh tế sau “Mùa xuân Ả rập” khiến nước này chỉ có phản ứng về mặt ngoại giao. Ngoài ra, căng thẳng ngoại giao với Qatar cho thấy, nội bộ khối Sunni cũng tồn tại mâu thuẫn nhất định khiến họ không thể đưa ra phản ứng có tính tập thể nhằm phản đối hành động của Mỹ và Israel.

Đối với Mỹ, quyết định tăng cường khai thác dầu trong nội địa và những tiến bộ trong công nghệ xử lý đá phiến đã giúp Mỹ chủ động hơn ở Trung Đông, nhờ giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung dầu lửa. Tuy nhiên, trước khi chuyển Đại sứ quán đến Jerusalem, chính quyền Trump đã “thử” các nước Ả rập bằng việc tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Nhà nước Do Thái. Phản ứng hời hợt từ các nước Ả rập đã khiến Mỹ và Israel càng tự tin trong việc chuyển Đại sứ quán Mỹ tới Jerusalem. Tuy nhiên, hành động của Washington đã tạo nên tiền lệ xấu, đưa tình hình khu vực ngày một bế tắc.

Khi lòng tin phai nhạt

Người dân Ả rập vốn dĩ đã không ủng hộ việc Mỹ hỗ trợ cho Israel trong khu vực, hay những hành động quân sự của phương Tây tại Trung Đông, giờ đây lại càng thêm phẫn uất trước việc Washington chuyển Đại sứ quán Israel tới Jerusalem, bất chấp những ý nghĩa tâm linh của thành phố này đối với người Hồi giáo. Hành động của Mỹ không những vi phạm các nghị quyết của Liên hợp quốc, làm xói mòn luật pháp quốc tế mà còn là hành động chống lại người Ả rập.

Hình ảnh những người biểu tình Palestine yếu thế trước lực lượng cảnh sát Israel được trang bị đầy đủ càng khiến cho người Ả rập thêm nghi ngờ lời lẽ mỹ miều của Mỹ về hòa bình tại Trung Đông. Nguy hiểm hơn, đây có thể là cái cớ để tàn dư khủng bố của IS hay Al-Qaeda cổ súy lập luận chống Mỹ, kích động các hành động bạo lực mới.

Trong khi đó, chính quyền các nước Ả rập đang mất dần lòng tin vào những cam kết của Mỹ tại khu vực, cho rằng Washington đang kiến tạo một nền hòa bình có lợi cho người Do Thái, chứ không phải là một nền hòa bình cân bằng cho tất cả các bên. Một số còn cho rằng Mỹ và Israel đang lợi dụng các nước Ả rập, tạo ra mâu thuẫn giữa họ để phục vụ lợi ích bản thân, chứ không hề đóng góp cho hòa bình khu vực. Tâm lý chống Mỹ đã và đang hình thành ngay trong nội bộ chính quyền các nước Ả rập. Washington và Tel Aviv có thể tiếp tục duy trì ưu thế bằng sức mạnh “cứng”, chứ khó có thể chinh phục được người Ả rập bằng sức mạnh “mềm”, yếu tố then chốt để xây dựng hòa bình khu vực và thế giới.

tin nhap 20180517162422
​Israel dựng biển báo "Đại sứ quán Mỹ" tại Jerusalem

Theo hãng tin Reuters, ngày 7/5, ít nhất 3 biển báo "Đại sứ quán Mỹ" đã được dựng lên tại Jerusalem trước thềm lễ khai ...

tin nhap 20180517162422
Đối tác khó nhằn của Mỹ tại Syria

Dù muốn hay không, Washington vẫn cần sự hợp tác của Cairo để mở rộng kiểm soát tại Syria.

tin nhap 20180517162422
Liên đoàn Ả rập nỗ lực gỡ rối Trung Đông

Hội nghị Thượng đỉnh Liên đoàn Ả rập (AL) tới đây sẽ là nỗ lực ngoại giao nhằm phá thế bế tắc và hạ nhiệt ...

Ân Đặng

Xem nhiều

Đọc thêm

Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Báo Thế giới và Việt nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
PetroVietnam làm chủ công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất trên thế giới

PetroVietnam làm chủ công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất trên thế giới

PetroVietnam đã trở thành tập đoàn kinh tế - kỹ thuật quan trọng hàng đầu của đất nước, làm chủ các công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất ...
Hành trình 15 năm tiếp sức cho hàng chục ngàn phụ nữ Việt Nam thay đổi cuộc sống

Hành trình 15 năm tiếp sức cho hàng chục ngàn phụ nữ Việt Nam thay đổi cuộc sống

L’Oréal – Vì cuộc sống tốt đẹp hơn đã truyền cảm hứng và trở thành nguồn động lực mạnh mẽ cho những phụ nữ dám quyết tâm vượt qua khó ...
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội kiến Tổng thống Bulgaria Rumen Radev

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội kiến Tổng thống Bulgaria Rumen Radev

Chiều 25/11, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội kiến Tổng thống Bulgaria Rumen Radev.
Toàn văn Tuyên bố chung Việt Nam-Bulgaria

Toàn văn Tuyên bố chung Việt Nam-Bulgaria

Nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Bulgaria, hai bên đã nhất trí ra Tuyên bố chung.
Tổng thống Bulgaria: Việt Nam là đối tác quan trọng tại khu vực Đông Nam Á

Tổng thống Bulgaria: Việt Nam là đối tác quan trọng tại khu vực Đông Nam Á

Tổng thống Bulgaria khẳng định coi Việt Nam là đối tác quan trọng tại khu vực Đông Nam Á và mong muốn đẩy mạnh hợp tác trên tất cả lĩnh ...
Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Báo Thế giới và Việt nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
Đại sứ Israel tại Mỹ 'thắp lên hy vọng' về tương lai lệnh ngừng bắn với Hezbollah

Đại sứ Israel tại Mỹ 'thắp lên hy vọng' về tương lai lệnh ngừng bắn với Hezbollah

Đại sứ Israel tại Washington tuyên bố, một thỏa thuận ngừng bắn nhằm chấm dứt giao tranh giữa Tel Aviv và Hezbollah có thể được đạt được trong vài ngày tới.
Biểu tình bùng phát ở Pakistan, yêu cầu trả tự do cho cựu Thủ tướng Imran Khan

Biểu tình bùng phát ở Pakistan, yêu cầu trả tự do cho cựu Thủ tướng Imran Khan

Vào ngày 25/11, hàng trăm người Pakistan đã tham gia cuộc tuần hành đòi trả tự do cho cựu Thủ tướng bị giam giữ Imran Khan.
Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Ngày 24/11, Thủ tướng lâm thời của Lebanon Najib Mikati cáo buộc rằng, Israel từ chối giải pháp chính trị cho xung đột với lực lượng Hezbollah.
Thủ tướng Malaysia công du Hàn Quốc: Cùng xây dựng quan hệ Đối tác chiến lược, hợp tác quốc phòng là biểu tượng của lòng tin

Thủ tướng Malaysia công du Hàn Quốc: Cùng xây dựng quan hệ Đối tác chiến lược, hợp tác quốc phòng là biểu tượng của lòng tin

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim đang có chuyến công du tới Hàn Quốc từ ngày 24-26/11, theo lời mời của Tổng thống nước chủ nhà Yoon Suk Yeol.
Hezbollah dội 250 tên lửa vào Israel, nỗ lực ngừng bắn gặp trở ngại

Hezbollah dội 250 tên lửa vào Israel, nỗ lực ngừng bắn gặp trở ngại

Lực lượng Hezbollah ngày 24/11 đã bắn khoảng 250 tên lửa và các loại đạn pháo khác vào Israel.
Các eo biển chiến lược: Từ điểm nghẽn trở thành cầu nối

Các eo biển chiến lược: Từ điểm nghẽn trở thành cầu nối

Các eo biển chiến lược luôn là công cụ địa kinh tế, địa chính trị đặc biệt để duy trì vị thế và gia tăng sức mạnh quốc gia.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Chuyên gia Thái Lan: Chuyến thăm Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm thể hiện cách tiếp cận lấy ASEAN làm trung tâm

Chuyên gia Thái Lan: Chuyến thăm Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm thể hiện cách tiếp cận lấy ASEAN làm trung tâm

Theo chuyên gia Thái Lan, chuyến thăm Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm diễn ra khi 2 quốc gia ASEAN đang điều hướng thay đổi địa chính trị nhanh chóng.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Phiên bản di động