Nghệ thuật chữa lành ở khu định cư Bidi Bidi

Hoàng Trung Hiếu
Tại vùng đất khô cằn bên ngoài thị trấn Yumbe của Uganda, nơi gần 200.000 người tị nạn sinh sống trong khu định cư Bidi Bidi, các kiến trúc sư đang xây dựng một không gian biểu diễn và nghệ thuật đầu tiên thuộc loại này...
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Bidi Bidi đem tới các chương trình âm nhạc và nghệ thuật, tạo không gian cộng đồng để người tị nạn giao lưu văn hóa. (Nguồn: CNN)
Bidi Bidi đem tới các chương trình âm nhạc và nghệ thuật, tạo không gian cộng đồng để người tị nạn giao lưu văn hóa. (Nguồn: CNN)

Kể từ tháng 12/2013, khi khủng hoảng chính trị và bạo lực xảy ra ở Nam Sudan, không kể hơn 2 triệu người dân nước này phải lánh nạn ở khắp các địa phương thì có 2 triệu người khác phải tị nạn ở các nước láng giềng như Uganda, Ethiopia và Kenya.

Theo Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), Uganda tiếp nhận số người tị nạn lớn thứ ba thế giới, sau Thổ Nhĩ Kỳ và Pakistan, trong đó, gần 86% là phụ nữ và trẻ em. Những người tị nạn phải đối mặt với tình trạng thiếu viện trợ nên phải dựa vào các hoạt động nông nghiệp, tự cung tự cấp để duy trì cuộc sống.

Công cụ có sức mạnh hòa bình và yêu thương

Theo CNN, trong bảy năm qua, Bidi Bidi trở thành một trong những khu định cư tị nạn lớn nhất thế giới, chủ yếu là những người tị nạn chạy trốn cuộc nội chiến ở Nam Sudan. Điều đáng nói, nơi đây đang chuẩn bị ra đời Trung tâm Âm nhạc & nghệ thuật Bidi Bidi - không gian biểu diễn nghệ thuật đầu tiên dành cho những người tị nạn.

Do công ty kiến trúc Hassell và LocalWorks (trụ sở tại thủ đô Kampala của Uganda) thiết kế, đây là dự án kiến trúc tiên phong, hiếm có dành riêng để phục vụ nghệ thuật cho cộng đồng người tị nạn. Công trình hiện đang được xây dựng và dự kiến hoàn thành vào cuối năm nay.

Theo bản vẽ, nhà hát Bidi Bidi sẽ có hình tròn, tràn ngập ánh sáng, có phòng thu âm acoustic và lớp học nhạc. Mái thép bóng loáng của nhà hát có công năng hứng nước mưa để tái sử dụng. Một vườn ươm cây và vườn rau đang được trồng bên ngoài.

Ông Xavier De Kestelier, giám đốc thiết kế của công ty Hassell, cho biết, một tổ chức có tên là To.org đã khảo sát các cư dân Bidi Bidi về nhu cầu tinh thần mà họ mong muốn. Câu trả lời là “một nơi dành cho khiêu vũ, âm nhạc và biểu diễn”.

Ông Nachson Mimran, đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành của To.org nêu vấn đề: “Tại sao hàng triệu người trên toàn thế giới lại không thể tiếp cận các không gian sáng tạo chỉ vì họ đã phải di tản do xung đột, biến đổi khí hậu hoặc vì bất kỳ lý do nào khác?”.

Cho rằng “câu trả lời là không nên”, ông Nachson Mimran lập luận rằng, trên thực tế, “âm nhạc, nghệ thuật, khiêu vũ và sân khấu chính là những hình thức trị liệu có ý nghĩa đối với những người mắc chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD), căn bệnh đặc hữu ở Bidi Bidi cũng như ở các khu tị nạn khác”.

Theo anh Mawa Zacharia Erezenio, người sống ở khu định cư từ những ngày đầu thành lập (năm 2016), phần lớn cư dân ở Bidi Bidi dưới 18 tuổi và đều có nhu cầu lớn về một không gian văn hóa chung. “Cuộc sống tại khu định cư không hề dễ dàng”, anh tâm sự.

Kể từ khi đến đây, Erezenio đã đồng sáng lập Sina Loketa, một tổ chức chuyên dàn dựng các chương trình biểu diễn âm nhạc cho trung tâm. Đây là tổ chức phi lợi nhuận chuyên hỗ trợ nỗ lực sáng tạo và kinh doanh của những người tị nạn trẻ tuổi.

Erezenio chia sẻ, một trong những khó khăn mà anh phải đối mặt khi lần đầu bắt tay vào việc, là sự căng thẳng âm ỉ giữa các thành viên của các bộ tộc khác nhau, cùng sống trong trại tị nạn. Chính vì thế, việc gắn kết cư dân lại với nhau thông qua nghệ thuật “có thể giúp họ nghĩ về tương lai thay vì tranh đấu với nhau”.

“Chúng tôi mời thành viên của các bộ tộc biểu diễn cùng nhau, giao lưu trao đổi các điệu múa mang đậm bản sắc văn hóa… Chúng tôi coi đây là một công cụ có sức mạnh, mang lại hòa bình và tình yêu thương”.

So sánh năm 2023 với năm 2016 và năm 2017, theo Erezenio, “có một sự khác biệt lớn”. Những hoạt động của tổ chức Sina Loketa giúp giảm bớt “chủ nghĩa cá nhân” mà anh tin rằng gây bất lợi cho cộng đồng.

Nghệ thuật chữa lành ở khu định cư Bidi Bidi
Trung tâm Âm nhạc & nghệ thuật ở khu định cư Bidi Bidi dự kiến hoàn thành vào cuối năm nay. (Nguồn: CNN)

Thân thiện môi trường

Theo ông De Kestelier, ngoài vai trò là một nơi tụ tập của những người tị nạn, công trình kiến trúc mới cần phải hoạt động hiệu quả nhất có thể. Cơ sở hạ tầng phục vụ cho dân số đông đúc ở Bidi Bidi hiện còn nghèo nàn, thiếu nước sạch và nguồn cấp điện ổn định.

Để giảm việc sử dụng điện, các kiến trúc sư tính toán để tận dụng ánh sáng mặt trời chiếu xuyên vào tòa nhà thông qua các lỗ hở trên tường và các giếng trời. Việc cung cấp nước cho tòa nhà không cần đến máy bơm mà thay vào đó là nước mưa, nước giếng do các tổ chức nhân đạo tài trợ, chảy qua hệ thống ống nước tự động, cung cấp nguồn nước sạch cho người định cư.

Ông De Kestelier cho biết: “Nước mưa chảy xuống theo mái dốc và được thu, chứa vào một bể lớn, nơi mọi người có thể lấy để sử dụng vì nước sạch thực sự là vấn đề lớn. Chúng tôi muốn đảm bảo rằng khi xây dựng mái của nhà hát thì sẽ hứng được nhiều nước mưa”.

Theo ông, đội ngũ xây dựng tránh sử dụng những vật liệu có thể gây ảnh hưởng đến môi trường. Họ chọn mái nhà bằng thép đúc sẵn, sản xuất tại Kampala, để tránh phụ thuộc vào nguồn gỗ địa phương. Họ chọn gạch ép thủ công làm từ đất của địa phương thay vì gạch nung từ lò đốt bằng củi gỗ.

Ngoài những công năng mang tính tiện ích, tiết kiệm và bền vững, De Kestelier muốn cư dân Bidi Bidi có một nhà hát của riêng họ. Ông hồ hởi nói: “Mọi người ở đây gọi nó là Cây nấm, điều này thật tuyệt vời. Khi người ta đặt cho công trình một cái tên, họ gắn bó, gần gũi với nó nhiều hơn”.

Anh Erezenio hy vọng Bidi Bidi và các khu định cư khác sẽ có thêm nhiều dự án giúp người tị nạn có những “công cụ để thành công” bên cạnh những nhu cầu về nơi ăn ở, sinh hoạt.

“Chiến tranh đã hủy hoại tất cả ước mơ, đam mê của họ”, anh nói, “nếu nhận được nhiều sự giúp đỡ và nhiều nguồn tài trợ hơn, chúng tôi có thể tạo ra nhiều sự thay đổi”.

Bầu cử Slovakia: Kết quả đã an bài, lãnh đạo đảng khẳng định ưu tiên hàng đầu

Bầu cử Slovakia: Kết quả đã an bài, lãnh đạo đảng khẳng định ưu tiên hàng đầu

Với kết quả kiểm phiếu gần như hoàn toàn ngày 1/10, Đảng Dân chủ xã hội (Smer-SD) đối lập của cựu Thủ tướng Robert Fico ...

Nghệ sĩ ưu tú Bùi Công Duy trở thành Giáo sư danh dự của trường Đại học Nghệ thuật quốc gia Kazakhstan

Nghệ sĩ ưu tú Bùi Công Duy trở thành Giáo sư danh dự của trường Đại học Nghệ thuật quốc gia Kazakhstan

Đại học Nghệ thuật Quốc gia Kazakhstan đã tổ chức lễ trao học hàm Giáo sư danh dự cho một số nghệ sĩ ưu tú ...

Tác phẩm của nghệ sĩ gốc Việt tỏa sáng tại triển lãm nghệ thuật tầm cỡ thế giới

Tác phẩm của nghệ sĩ gốc Việt tỏa sáng tại triển lãm nghệ thuật tầm cỡ thế giới

Nhà thiết kế thời trang người Đức gốc Việt mang đến triển lãm BIENALSUR tác phẩm nghệ thuật lấy cảm hứng từ "văn hóa đi ...

Lan toả nghệ thuật ẩm thực cung đình Huế, quảng bá tiếng Việt tại Brunei

Lan toả nghệ thuật ẩm thực cung đình Huế, quảng bá tiếng Việt tại Brunei

Nhằm đẩy mạnh các hoạt động quảng bá Việt Nam và khuyến khích giảng dạy, học tập tiếng Việt, Đại sứ quán Việt Nam tại ...

TS. Cù Văn Trung: Không ít người trẻ chưa thấu hiểu, 'định vị' được bản thân khi chọn nghề

TS. Cù Văn Trung: Không ít người trẻ chưa thấu hiểu, 'định vị' được bản thân khi chọn nghề

Chia sẻ với Báo TG&VN, TS. Cù Văn Trung, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Công ty Cổ phần Tư vấn và đào tạo giáo ...

Bài viết cùng chủ đề

Khủng hoảng di cư

Đọc thêm

Tranh cãi nội bộ Nhật Bản liên quan nguyên tắc phi hạt nhân

Tranh cãi nội bộ Nhật Bản liên quan nguyên tắc phi hạt nhân

Ông Itsunori Onodera, Trưởng ban nghiên cứu chính sách của đảng Dân chủ Tự do, cho rằng Nhật Bản cần tiến hành thảo luận về nguyên tắc phi hạt nhân.
Căng thẳng Campuchia-Thái Lan: ASEAN triệu tập cuộc họp đặc biệt tại Kuala Lumpur bàn giải pháp

Căng thẳng Campuchia-Thái Lan: ASEAN triệu tập cuộc họp đặc biệt tại Kuala Lumpur bàn giải pháp

Ngày 21/12, theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Malaysia, Jakarta sẽ triệu tập cuộc họp đặc biệt của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 22/12 và sáng 23/12: Lịch thi đấu Ngoại hạng Anh - Fulham vs Nottingham; Siêu cúp Italy - Napoli vs Bologna

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 22/12 và sáng 23/12: Lịch thi đấu Ngoại hạng Anh - Fulham vs Nottingham; Siêu cúp Italy - Napoli vs Bologna

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 22/12 và sáng 23/12: Lịch thi đấu Ngoại hạng Anh - Fulham vs Nottingham; La Liga - Athletic Club vs Espanyol...
Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Hai ngày 22/12/2025: Nhân Mã tình cảm ngọt ngào

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Hai ngày 22/12/2025: Nhân Mã tình cảm ngọt ngào

Tử vi hôm nay 22/12/2025 của 12 cung hoàng đạo – Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Chung kết Miss Cosmo 2025: Người đẹp Hoa Kỳ đăng quang, đại diện Việt Nam lọt Top 10

Chung kết Miss Cosmo 2025: Người đẹp Hoa Kỳ đăng quang, đại diện Việt Nam lọt Top 10

Chung kết Miss Cosmo 2025 diễn ra tại TP.HCM khép lại với chiến thắng thuộc về Yolina Lindquist, đại diện Hoa Kỳ. Đại diện Việt Nam dừng chân ở top ...
Bài tarot hôm nay 22/12: Người ấy cảm giác thế nào khi ở bên bạn?

Bài tarot hôm nay 22/12: Người ấy cảm giác thế nào khi ở bên bạn?

Hãy chọn một lá bài tarot ở bài viết dưới, bạn sẽ khám phá thông điệp về cảm xúc của người ấy khi ở bên bạn.
Định hình tiêu chuẩn quyền con người mới tại Liên hợp quốc và hàm ý chính sách cho Việt Nam

Định hình tiêu chuẩn quyền con người mới tại Liên hợp quốc và hàm ý chính sách cho Việt Nam

Ngày 19/12 tại Hà Nội đã diễn ra Hội thảo khoa học 'Định hình tiêu chuẩn quyền con người mới tại Liên hợp quốc và hàm ý chính sách cho Việt Nam'.
Việt Nam sơ kết 5 năm thực hiện Kế hoạch triển khai Thỏa thuận toàn cầu về di cư hợp pháp, an toàn và trật tự

Việt Nam sơ kết 5 năm thực hiện Kế hoạch triển khai Thỏa thuận toàn cầu về di cư hợp pháp, an toàn và trật tự

Ngày 19/12, tại Hà Nội diễn ra Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Kế hoạch triển khai Thỏa thuận toàn cầu về di cư hợp pháp, an toàn và trật tự (GCM).
Việt Nam rà soát tình hình triển khai Thỏa thuận toàn cầu về di cư hợp pháp, an toàn và trật tự năm 2025

Việt Nam rà soát tình hình triển khai Thỏa thuận toàn cầu về di cư hợp pháp, an toàn và trật tự năm 2025

Ngày 18/12, tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị rà soát tình hình triển khai Thỏa thuận toàn cầu về di cư hợp pháp, an toàn và trật tự (GCM) năm 2025.
Việt Nam tăng cường hợp tác thúc đẩy môi trường tư pháp thân thiện với người chưa thành niên

Việt Nam tăng cường hợp tác thúc đẩy môi trường tư pháp thân thiện với người chưa thành niên

Ngày 17/12, Mỹ, IOM và UNICEF đã hoàn thành khung hợp tác kéo dài 4 năm qua nhằm tăng cường hệ thống tư pháp cho người chưa thành niên tại Việt Nam.
Hội thảo quốc tế thúc đẩy chính sách đáp ứng giới và bình đẳng giới trong Cảnh sát Liên hợp quốc

Hội thảo quốc tế thúc đẩy chính sách đáp ứng giới và bình đẳng giới trong Cảnh sát Liên hợp quốc

Ngày 17/12 khai mạc Hội thảo quốc tế 'Tăng cường chính sách đáp ứng giới và thúc đẩy các nỗ lực bình đẳng giới của Cảnh sát Liên hợp quốc'.
Tăng cường tiếng nói thanh niên về phòng ngừa và ứng phó bạo lực trên cơ sở giới sử dụng công nghệ

Tăng cường tiếng nói thanh niên về phòng ngừa và ứng phó bạo lực trên cơ sở giới sử dụng công nghệ

Hơn 1.000 sinh viên đã tham gia 'Đối thoại: Tăng cường tiếng nói thanh niên về phòng ngừa và ứng phó bạo lực trên cơ sở giới sử dụng công nghệ'.
Khẳng định quyền con người qua chính sách giáo dục và y tế

Khẳng định quyền con người qua chính sách giáo dục và y tế

Là thành viên Công ước ICESCR, Công ước CRC, Việt Nam cam kết bảo đảm các quyền cơ bản, trong đó quyền giáo dục và quyền sức khỏe được ưu tiên hàng đầu.
Phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về ngoại giao nhân quyền

Phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về ngoại giao nhân quyền

Việc Việt Nam tái trúng cử vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2026-2028 là một dấu mốc thắng lợi của ngoại giao nhân quyền.
Tổng thư ký Liên minh Phật giáo quốc tế: Vesak 2025 mang đậm 'hương vị' Việt Nam

Tổng thư ký Liên minh Phật giáo quốc tế: Vesak 2025 mang đậm 'hương vị' Việt Nam

Tổng thư ký Liên minh Phật giáo quốc tế (IBC) đánh giá cao vai trò của Việt Nam thông qua việc tổ chức Đại lễ Vesak 2025.
Quyền phát triển con người trong thời đại ngày nay

Quyền phát triển con người trong thời đại ngày nay

Quyền phát triển con người là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số.
Ý nghĩa của Tuyên ngôn Nhân quyền thế giới đối với thúc đẩy và bảo vệ quyền con người ở Việt Nam

Ý nghĩa của Tuyên ngôn Nhân quyền thế giới đối với thúc đẩy và bảo vệ quyền con người ở Việt Nam

Sau 77 năm dưới ánh sáng của bản Tuyên ngôn Nhân quyền thế giới, việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người ở Việt Nam đã đạt được những bước tiến lớn.
Thúc đẩy chuyển đổi số đi đôi với bảo vệ quyền con người, bảo đảm an ninh số và phát triển bền vững đất nước

Thúc đẩy chuyển đổi số đi đôi với bảo vệ quyền con người, bảo đảm an ninh số và phát triển bền vững đất nước

Phát biểu của PGS. TS Tường Duy Kiên, Viện trưởng Viện Quyền con người, HVCTQGHCM tại Hội thảo Quyền con người trong kỷ nguyên số: Lý luận và thực tiễn.
Những 'bóng hồng' Việt Nam bảo vệ thành công danh hiệu vô địch bi sắt nữ thế giới

Những 'bóng hồng' Việt Nam bảo vệ thành công danh hiệu vô địch bi sắt nữ thế giới

Ngày 12/10, Đội tuyển nữ Việt Nam đã bảo vệ thành công danh hiệu vô địch bi sắt nữ thế giới sau chiến thắng áp đảo trước Thái Lan tại Pháp.
Các hoạt động tôn vinh phẩm giá và nâng cao đời sống người cao tuổi tại Iran

Các hoạt động tôn vinh phẩm giá và nâng cao đời sống người cao tuổi tại Iran

Từ 30/9-6/10, Iran tổ chức Tuần lễ Người cao tuổi quốc gia nhằm khuyến khích sự tham gia xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống cho thế hệ cao niên.
Đầu tư vào bình đẳng giới 'sinh lời' lớn cho nền kinh tế toàn cầu

Đầu tư vào bình đẳng giới 'sinh lời' lớn cho nền kinh tế toàn cầu

Thu hẹp khoảng cách giới có thể giúp hàng trăm triệu phụ nữ và trẻ em gái, đồng thời đóng góp thêm khoảng 1.500 tỷ USD GDP toàn cầu vào năm 2030.
Hướng dẫn triển khai thực hiện Quyết định đặc xá đợt 2 năm 2025

Hướng dẫn triển khai thực hiện Quyết định đặc xá đợt 2 năm 2025

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch Hội đồng tư vấn đặc xá vừa ký Hướng dẫn triển khai thực hiện Quyết định đặc xá năm 2025 (đợt 2).
Chiến dịch xuyên quốc gia triệt phá đường dây tài liệu lạm dụng tình dục trẻ em, 20 đối tượng sa lưới

Chiến dịch xuyên quốc gia triệt phá đường dây tài liệu lạm dụng tình dục trẻ em, 20 đối tượng sa lưới

Chiến dịch do cảnh sát Tây Ban Nha dẫn đầu, nhằm vào các đối tượng tàng trữ và phát tán tài liệu lạm dụng tình dục trẻ em.
Europol phát động chiến dịch truy tìm manh mối chống lạm dụng tình dục trẻ em

Europol phát động chiến dịch truy tìm manh mối chống lạm dụng tình dục trẻ em

Cơ quan Cảnh sát hình sự châu Âu (Europol) triển khai chiến dịch quy mô lớn, huy động sự tham gia của cộng đồng, giúp phá giải vụ án lạm dụng tình dục trẻ em.
Phiên bản di động