Tinh thần hòa mục, hữu nghị, nhân văn, nhân nghĩa trong bản sắc ngoại giao Việt Nam:

Ngoại giao hoà mục, hòa hiếu trong dựng nước và giữ nước (kỳ 1)

Nhóm tác giả*
Hòa mục, hòa hiếu luôn là một bản sắc xuyên suốt trong các hoạt động đối ngoại của Việt Nam từ thời đại phong kiến cho tới ngày hôm nay, đồng thời đóng góp quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Ngoại giao hoà mục, hòa hiếu trong dựng nước và giữ nước
Tinh thần hòa mục, hòa hiếu là một bản sắc xuyên suốt trong hoạt động đối ngoại của Việt Nam sau hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước - Ảnh: Trụ sở Bộ Ngoại giao. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Đường lối đối ngoại Việt Nam luôn có tính kế thừa, chọn lọc những điều tinh hoa, tinh tuý nhất từ kinh nghiệm cha ông để lại qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước. Một trong số đó là tinh thần hoà mục, hoà hiếu, hữu nghị, nhân văn, nhân nghĩa.

Nhân dịp kỷ niệm 77 năm thành lập ngành Ngoại giao Việt Nam (28/8/1945 - 28/8/2022), hãy cùng nhìn lại giá trị cao đẹp trên trong quá trình lịch sử, và xuyên suốt cho đến ngày hôm nay.

Nội hàm

Hoà mục là chung sống hoà thuận. Hoà hiếu là yêu chuộng hoà bình và cũng mang nghĩa khôi phục lại mối quan hệ hoà thuận. Đây luôn là một bản sắc xuyên suốt trong các hoạt động đối ngoại của Việt Nam từ thời đại phong kiến. Không những vậy, hoà mục, hoà hiếu còn là một nội hàm trong ngay trong chính sách đối nội. Điều này đã được thể hiện trong việc xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc.

Việt Nam là một quốc gia nhỏ luôn nằm trong tầm ngắm của các nước lớn. Vì thế, việc duy trì quan hệ hữu hảo với các nước, nhất là các nước lớn luôn là nhiệm vụ tối quan trọng. Tuy nhiên, việc hoà mục, hoà hiếu không đồng nghĩa với nhượng bộ. Bởi lẽ, tinh thần hòa hiếu của Việt Nam dựa trên cơ sở bảo đảm độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Khi cần chiến đấu để bảo vệ đất nước trước sự tấn công của các thế lực bên ngoài, nhân dân Việt Nam vẫn đứng lên. Nhưng ngay khi hoà bình lập lại, Việt Nam lại chủ động bày tỏ mong muốn tiếp tục làm bạn và hợp tác với các “cựu thù”.

Như vậy, có thể thấy hoà mục, hoà hiếu đã là nội hàm trong chính sách đối nội của dân tộc từ xa xưa. Đồng thời, tinh thần ấy cũng được đưa vào đường lối đối ngoại – cánh tay nối dài của chính sách đối nội, kết hợp, áp dụng một cách uyển chuyển trong từng giai đoạn lịch sử nhằm tạo nên một môi trường “nội yên, ngoại tĩnh” để bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước.

Qua các triều đại phong kiến

Trong lịch sử, các triều đại phong kiến Việt Nam đã luôn chủ trương thi hành chính sách “trong xưng Đế, ngoài xưng Vương” khi chấp nhận triều cống, “thần phục” các triều đại phong kiến Trung Quốc về mặt danh nghĩa, song vẫn kiên quyết giữ nền độc lập của dân tộc, không chấp nhận lệ thuộc.

Hiểu rộng hơn, hoà mục, hoà hiếu cũng bao hàm duy trì nội bộ hoà thuận để xử lý các vấn đề quan trọng. Ví dụ, Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn đã chủ động hoà giải với Thừa tướng Trần Quang Khải để xóa bỏ hiềm khích hai bên, đoàn kết chống giặc Nguyên. Sau này, ông đã coi đây là yếu tố quan trọng dẫn đến thắng lợi cuối cùng: “Vua tôi đồng tâm, anh em hòa mục, cả nước góp sức”.

Tinh thần nhân văn, nhân ái cũng là một đặc điểm lớn trong triển khai ngoại giao hoà mục, hoà hiếu của Việt Nam. Có thể nói, đây là một nét đặc sắc và đáng tự hào, thể hiện sự khoan dung độ lượng của dân tộc,“sức mạnh mềm” của đất nước. Việt Nam luôn đối xử nhân văn, có lý, có tình với láng giềng, kể cả đó là kẻ thù, như khi ngay sau Hội thề Đông Quan, vua Lê Lợi từng đảm bảo cho tướng Minh, Vương Thông rút lui an toàn, thậm chí còn cấp lương, thuyền, ngựa cho quân Minh rút về nước.

Tinh thần hòa hiếu của Việt Nam dựa trên cơ sở bảo đảm độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Khi cần chiến đấu để bảo vệ đất nước trước sự tấn công của các thế lực bên ngoài, nhân dân Việt Nam vẫn đứng lên. Nhưng ngay khi hoà bình lập lại, Việt Nam lại chủ động bày tỏ mong muốn tiếp tục làm bạn và hợp tác với các “cựu thù”.

Trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ

Xây dựng tình hữu nghị là con đường ngắn nhất liên kết các dân tộc bị áp bức nhằm đòi lại tự do, hoà bình. Ngay sau khi thành lập (1930), Đảng Cộng sản Đông Dương đã linh hoạt thực hiện đường lối đối ngoại để chủ động xây dựng mối bang giao hoà hảo với các dân tộc, dân chủ, các Đảng khác ở nước ngoài vì mục tiêu chung. Điều này được thể hiện rõ qua việc Đảng tích cực vận động phong trào “phòng thủ Đông Dương” năm 1938 chống xu hướng thỏa hiệp, đầu hàng đế quốc Nhật.

Xuyên suốt kháng chiến chống Pháp, công tác ngoại giao đã tích cực thể hiện tinh thần hòa hiếu với các nước xã hội chủ nghĩa và các nước Đông Dương, đưa hình ảnh đất nước Việt Nam yêu chuộng hòa bình tới nhân dân thế giới, trong đó có nhân dân Pháp, giúp tạo dư luận ủng hộ, làm tiền đề cho ký kết Hiệp định Geneva năm 1954.

Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chủ trương bày tỏ thiện chí, thái độ tôn trọng đối với Pháp trong ngôn từ trên báo chí, qua trao đổi cũng như trong hành động, đơn cử như khi Việt Nam trao trả 228 tù nhân và nhân viên dân sự Pháp năm 1950.

Sau Hiệp định Geneva, “nội yên, ngoại tĩnh” là một trong những phương châm nổi bật của ngoại giao Việt Nam. Đảng và Nhà nước đã khéo léo cân bằng các mối quan hệ nhằm vừa kiến thiết miền Bắc, vừa phục vụ cho công cuộc thống nhất hai miền. Việt Nam cũng chủ trương tuyên truyền tinh thần hành xử nhân văn, nhân nghĩa xuyên suốt cuộc kháng chiến.

Cách đãi ngộ tốt của Đảng, Nhà nước với tù binh Mỹ, Ngụy, bất chấp các hành động tàn phá, tội ác chiến tranh của họ đã phần nào chứng minh tính chính danh cho cuộc kháng chiến của đất nước, nhân dân Việt Nam.

Phương châm ngoại giao này đã góp phần tạo dư luận quốc tế thuận lợi, phục vụ thế “vừa đánh vừa đàm”, tiền đề quan trọng dẫn tới Hiệp định Paris năm 1973 về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình tại Việt Nam, hướng tới giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước sau 30 năm kháng chiến.

(còn tiếp)


(*) Hoàng Gia Mỹ, Đỗ Thị Ngọc Thúy, Đỗ Thúy Hòa, Nguyễn Thanh Vân, Phạm Trang Nhã, Trần Đăng Thành

Đại sứ quán Việt Nam tại Saudi Arabia chào mừng Quốc khánh và ngày thành lập Ngành

Đại sứ quán Việt Nam tại Saudi Arabia chào mừng Quốc khánh và ngày thành lập Ngành

Ngày 28/8, Đại sứ quán Việt Nam tại Vương quốc Saudi Arabia tổ chức dâng hương lên Bác Hồ nhân kỷ niệm lần thứ 77 ...

Ngoại giao kinh tế là động lực quan trọng để phát triển đất nước nhanh và bền vững

Ngoại giao kinh tế là động lực quan trọng để phát triển đất nước nhanh và bền vững

Sau 12 năm thực hiện Chỉ thị số 41-CT/TW ngày 15/4/2010 của Ban Bí thư về tăng cường công tác ngoại giao kinh tế (NGKT) ...

Hội thao chào mừng 77 năm ngày thành lập ngành Ngoại giao

Hội thao chào mừng 77 năm ngày thành lập ngành Ngoại giao

Sáng ngày 27/8, nhân dịp kỷ niệm 77 năm ngày thành lập ngành Ngoại giao (28/8/1945-28/8/2022), Công đoàn Bộ tổ chức Hội thao chào mừng ...

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn gửi thư chúc mừng 77 năm ngày thành lập ngành Ngoại giao

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn gửi thư chúc mừng 77 năm ngày thành lập ngành Ngoại giao

Nhân dịp kỷ niệm 77 năm ngày thành lập ngành Ngoại giao (28/8/1945-28/8/2022), Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn ...

Cán bộ Ngoại giao thăm ‘địa chỉ đỏ’ - Nhà Truyền thống Bộ Ngoại giao

Cán bộ Ngoại giao thăm ‘địa chỉ đỏ’ - Nhà Truyền thống Bộ Ngoại giao

Sáng ngày 26/8, Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc dẫn đầu Đoàn cán bộ tham quan Nhà Truyền thống Bộ nhân dịp kỷ niệm ...

Bài viết cùng chủ đề

77 năm Ngày thành lập ngành Ngoại giao

Đọc thêm

Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Tổng thống Cộng hòa Bulgaria và Phu nhân sắp thăm chính thức Việt Nam

Tổng thống Cộng hòa Bulgaria và Phu nhân sắp thăm chính thức Việt Nam

Tổng thống Cộng hòa Bulgaria Rumen Radev và Phu nhân sẽ thăm chính thức Việt Nam từ ngày 24 - 28/11.
Tổng Bí thư Tô Lâm thăm chính thức Malaysia: Cộng hưởng sức mạnh, vững bước vươn mình

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm chính thức Malaysia: Cộng hưởng sức mạnh, vững bước vươn mình

Chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư góp phần tiếp thêm động lực thúc đẩy hơn nữa hợp tác giữa hai nước trên tất cả các lĩnh vực...
3 cách chèn công thức toán học trong Word nhanh chóng nhất

3 cách chèn công thức toán học trong Word nhanh chóng nhất

Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn 3 cách đơn giản để chèn công thức toán học trong Word 2010, giúp tạo tài liệu học tập hoặc báo cáo khoa ...
Việt Nam lên tiếng về động thái mới trên Biển Đông

Việt Nam lên tiếng về động thái mới trên Biển Đông

Việt Nam sẵn sàng cùng các bên giải quyết các tranh chấp, bất đồng bằng biện pháp hòa bình phù hợp luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982
Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân Việt Nam không đến Ukraine

Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân Việt Nam không đến Ukraine

Chiều 21/11, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng trả lời câu hỏi của phóng viên về tình hình xung đột leo thang giữa Nga và Ukraine.
Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân Việt Nam không đến Ukraine

Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân Việt Nam không đến Ukraine

Chiều 21/11, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng trả lời câu hỏi của phóng viên về tình hình xung đột leo thang giữa Nga và Ukraine.
Thư mừng Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Vương quốc Campuchia

Thư mừng Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Vương quốc Campuchia

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã gửi Thư chúc mừng Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia Prak Sokhonn.
Việt Nam trúng cử lần thứ hai thành viên Ủy ban Luật Thương mại quốc tế của Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2025-2031

Việt Nam trúng cử lần thứ hai thành viên Ủy ban Luật Thương mại quốc tế của Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2025-2031

Trong vai trò thành viên UNCITRAL, Việt Nam sẽ tiếp tục tham gia vào tiến trình đàm phán và định hình các quy tắc của Luật Thương mại quốc tế...
Hội chợ ASEAN và những người bạn tại Hoa Kỳ

Hội chợ ASEAN và những người bạn tại Hoa Kỳ

Hội chợ giúp giới thiệu, quảng bá văn hoá đặc sắc của các nước ASEAN và những người bạn tới công chúng Mỹ.
Đại sứ Hà Hoàng Hải trình Thư ủy nhiệm lên Tổng thống Lithuania

Đại sứ Hà Hoàng Hải trình Thư ủy nhiệm lên Tổng thống Lithuania

Đại sứ Hà Hoàng Hải khẳng định, Việt Nam luôn mong muốn thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với Cộng hòa Lithuania.
Đoàn lãnh đạo Quảng Ngãi làm việc với tỉnh Adana, Thổ Nhĩ Kỳ về tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại

Đoàn lãnh đạo Quảng Ngãi làm việc với tỉnh Adana, Thổ Nhĩ Kỳ về tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại

Lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi và Adana trao đổi cụ thể về những định hướng hợp tác giữa hai địa phương, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, thương mại.
Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023: Để chính sách song hành với thực tiễn bảo đảm quyền của người di cư

Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023: Để chính sách song hành với thực tiễn bảo đảm quyền của người di cư

Theo Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 cho thấy những kết quả đạt được trong xây dựng hoàn thiện chính sách liên quan đến di cư.
Đại diện Phái đoàn IOM: Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 phản ánh nỗ lực thúc đẩy di cư an toàn

Đại diện Phái đoàn IOM: Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 phản ánh nỗ lực thúc đẩy di cư an toàn

Theo Quyền Trưởng đại diện Phái đoàn IOM, Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 đã góp phần củng cố vị thế quốc gia đi đầu trong việc triển khai Thỏa thuận GCM.
Công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam với nhiều nội dung mới lần đầu tiên được cập nhật

Công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam với nhiều nội dung mới lần đầu tiên được cập nhật

Sáng ngày 29/10, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao Việt Nam phối hợp với Tổ chức Di cư quốc tế (IOM) tổ chức Hội thảo công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023.
Công dân Việt Nam tại Trung Đông cần chủ động tìm nơi trú ẩn

Công dân Việt Nam tại Trung Đông cần chủ động tìm nơi trú ẩn

Theo thông tin mới nhất từ cơ quan đại diện Việt Nam tại khu vực Trung Đông, các công dân Việt Nam hiện vẫn đang an toàn.
Đại sứ quán Việt Nam khuyến cáo cộng đồng người Việt đang sinh sống, học tập và làm việc tại Israel

Đại sứ quán Việt Nam khuyến cáo cộng đồng người Việt đang sinh sống, học tập và làm việc tại Israel

Căn cứ tình hình tại Israel và để đảm bảo an toàn về con người và tài sản, Đại sứ quán Việt Nam gửi thông báo đến cộng đồng người Việt tại Israel.
Tiếp tục khuyến cáo công dân Việt Nam rời khỏi Lebanon trước nguy cơ xung đột

Tiếp tục khuyến cáo công dân Việt Nam rời khỏi Lebanon trước nguy cơ xung đột

Ngày 26/9, Đại sứ quán Việt Nam tại Ai Cập kiêm nhiệm Lebanon tiếp tục đề nghị công dân Việt Nam rời khỏi quốc gia đang có nguy cơ xung đột.
Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Chiều 22/3, đã diễn ra sinh hoạt chuyên đề với chủ đề 'Các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại'.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Là một quốc gia Đông Nam Á, Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng nước này có 86% dân số theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Là quốc gia Đông Nam Á nên Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng 86% dân số nước này theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Khi gặp một người Hà Lan bất kì, thật khó để nhận xét về địa vị hay khả năng tài chính của họ thông qua vẻ bề ngoài...
Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Cùng khám phá đôi nét về văn hóa giao tiếp và con người Bỉ để hiểu rõ hơn về đất nước được coi là 'trái tim châu Âu' qua bài viết dưới đây!
Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Trong tháng 12 có 12 quốc gia kỷ niệm Ngày Quốc khánh, bao gồm Romania, Lào, UAE, Thái Lan, Phần Lan, Burkina Faso, Kenya, Bhutan, Niger, Qatar...
Phiên bản di động