Ngoại giao quốc phòng của Nhật Bản đối với ASEAN

Chính sách này được thể hiện bằng việc mở rộng sự hiện diện quốc phòng, tăng cường quan hệ đối tác và chia sẻ sự thượng tôn pháp luật.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
ngoai giao quoc phong cua nhat ban doi voi asean ASEAN+3 thúc đẩy hợp tác phát triển bền vững
ngoai giao quoc phong cua nhat ban doi voi asean Nhật Bản - Ấn Độ: Bắt tay bước tới một kỷ nguyên mới

Bài viết của nhà nghiên cứu Tomohiko Satake, thuộc Học viện Quốc phòng Nhật Bản, vừa được đăng tải trên tờ The Diplomat. Sau đây là nội dung trích lược của bài viết:

Trong những năm gần đây, Nhật Bản đã tăng cường can dự với các nước thành viên ASEAN trong lĩnh vực an ninh. Kể từ thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Nhật Bản luôn thúc đẩy quan hệ với những nước này dưới hình thức trao đổi hợp tác quốc phòng song phương, chủ yếu tập trung vào tham vấn cấp cao, đàm phán cấp sự vụ và đối thoại an ninh đa phương với mục tiêu xây dựng lòng tin chung và nâng cao tính minh bạch.

Tuy nhiên, mới đây, Nhật Bản đã chuyển sang mức độ hợp tác cao hơn, bao gồm diễn tập quân sự song phương, các thỏa thuận về thiết bị quốc phòng với một số quốc gia ASEAN. Đặc biệt, tháng 11/2014, lần đầu tiên hội nghị Bộ trưởng quốc phòng giữa Nhật Bản và các nước ASEAN đã được tổ chức. ASEAN trở thành một trong các đối tác chính của Nhật Bản trong lĩnh vực an ninh, sau Mỹ, Australia, Hàn Quốc và Ấn Độ.

Chính sách Ngoại giao quốc phòng của Nhật Bản với các nước ASEAN có thể tổng hợp bằng ba điểm chính sau: mở rộng sự hiện diện, tăng cường quan hệ đối tác và chia sẻ các chuẩn mực cũng như quy tắc chung thông qua quan hệ đối tác.

Mở rộng sự hiện diện

Thông qua các sáng kiến hợp tác, Lực lượng phòng vệ Nhật Bản (JSDF) đã thực hiện các chuyến thăm cảng và/hoặc viếng thăm các nước thành viên ASEAN, tham gia tập trận chung song phương hoặc đa phương.

Tháng 3/2016, một tàu của Lực lượng phòng vệ trên biển Nhật Bản (JMSDF) lần đầu tiên sau ba năm đã cập cảng Malaysia và sau đó vào tháng 4/2016, JMSDF đã tham gia các cuộc diễn tập huấn luyện hữu nghị với Lực lượng hải quân Hoàng gia Malaysia.

Cũng trong tháng 4/2016, tàu ngầm Oyashio của JMSDF cùng các tàu khu trục Ariake, Setogiri đã tới Vịnh Subic ở Philippines, đây là chuyến thăm đầu tiên sau gần 15 năm. Sau đó, Ariake và Setogiri đã tới cảng Cam Ranh, Việt Nam. Đây cũng là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của các tàu này. Cùng thời gian đó, tàu khu trục cỡ lớn Ise lần đầu tiên đã vượt Biển Đông để tham gia lễ duyệt binh hạm đội quốc tế và các cuộc tập trận đa phương được tổ chức ở Indonesia.

ngoai giao quoc phong cua nhat ban doi voi asean
Tuần duyên Nhật và Philippines có cuộc diễn tập chung đầu tiên kể từ khi ký thỏa thuận đối tác chiến lược năm 2012. Ảnh: Getty

Trong khi đó, JSDF đã tham gia cuộc tập trận chung với Mỹ, Australia vào tháng 2/2016 tại vùng biển giữa Singapore và Ấn Độ. Tháng 4/2016, JSDF tiếp tục cùng hai quốc gia trên tập trận trong vùng biển tiếp giáp Indonesia.

Nhật Bản cũng đang từng bước thúc đẩy sự hiện diện của họ trong khu vực này thông qua các hoạt động khác như một phần của các khuôn khổ đa phương, như cử một lực lượng lớn JSDF (đứng thứ ba trong số các nước tham gia) để tham gia các cuộc diễn tập về an ninh hàng hải chung được tổ chức ở Hội nghị bộ trưởng quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+) diễn ra tại vùng biển, vùng trời giữa Brunei và Singapore.

Tăng cường quan hệ đối tác

Thông qua hỗ trợ xây dựng năng lực và hợp tác bằng trang thiết bị quốc phòng, Nhật Bản đã chuyển giao 10 tàu đa năng cho Philippines dưới hình thức ODA, dựa trên “Thỏa thuận giữa Chính phủ Nhật Bản và Chính phủ Cộng hòa Philippines về chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc phòng”, được hai bên ký vào tháng 2/2016.

Theo đó, Nhật Bản cho hải quân Phillipines thuê một máy bay huấn luyện cũ (tạm không sử dụng) TC90 của JMSDF. Trong tháng 7, Nhật Bản lần đầu tiên hỗ trợ năng lực phòng vệ cho Philippines liên quan đến việc bảo trì động cơ diesel cho tàu hải quân nước này.

Với Việt Nam, ngoài việc tài trợ 6 tàu đã qua sử dụng cho Hải quân Việt Nam, Nhật Bản cũng tiến hành đàm phán cung cấp các tàu mới trong tương lai gần.

Tương tự như vậy, sau khi Hội nghị tham vấn Bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng Nhật Bản-Indonesia (“2+2”) được tổ chức vào tháng 12/2015, đến tháng 3/2016, Nhật Bản thực hiện chương trình hỗ trợ xây dựng năng lực cho hải quân Indonesia trong việc xây dựng các bản đồ hàng hải.

Gần đây nhất, Nhật Bản đã tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh với các nước ASEAN “lục địa” như Lào, Thái Lan, Myanmar. Tháng 2/2016, Bộ Quốc phòng Nhật Bản lần đầu tiên tổ chức hội thảo về ứng phó thảm họa cho các lực lượng vũ trang nhân dân Lào. Trong tháng 4 và tháng 5/2016, Nhật Bản hỗ trợ xây dựng năng lực cho quân đội Thái Lan trong lĩnh vực liên quan đến pháp luật hàng không quốc tế và lĩnh vực an toàn bay. Trong tháng 6, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản lúc đó là ông Nakatani Gen đã có buổi hội đàm với Cố vấn quốc gia kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Myanmar Aung San Suu Kyi. Hai bên đã đồng ý về việc JSDF giúp đỡ cải thiện năng lực trong các lĩnh vực viện trợ nhân đạo, cứu trợ thảm họa, trong khi đó trao đổi giáo dục song phương sẽ được thúc đẩy.

ngoai giao quoc phong cua nhat ban doi voi asean
Hai tàu hộ vệ của Nhật Bản thăm cảng quốc tế Cam Ranh tháng 4/2016. (Nguồn: Tuổi Trẻ)

Không có gì phải nghi ngờ khi cho rằng tình hình Biển Đông đứng đằng sau nỗ lực mở rộng sự hiện diện và tăng cường hợp tác với các đối tác khu vực ASEAN của Bộ Quốc phòng Nhật Bản và JSDF. Ngày 12/7/2016, Tòa Trọng tài đã ra phán quyết rằng “đường 9 đoạn” mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông không có cơ sở pháp lý. Sau khi phán quyết được công bố, Bộ Ngoại giao Nhật Bản ngay lập tức tuyên bố đây là phán quyết cuối cùng và có tính ràng buộc về mặt pháp lý đối với các bên tranh chấp theo điều khoản của Công ước Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Cũng trong tháng 6, tại đối thoại chiến lược ba bên Nhật-Mỹ-Australia, các bên đã ra tuyên bố chung kêu gọi Trung Quốc và Philippines tuân thủ phán quyết của Tòa Trọng tài.

Chia sẻ các chuẩn mực và quy tắc

Tuy nhiên, tăng cường quan hệ ngoại giao quốc phòng với ASEAN không có nghĩa Nhật Bản đang chọn đứng về phe nào với một trong những nước đang có tranh chấp trên Biển Đông.

Như đã biết, trong khi Nhật Bản đang tăng cường quan hệ quốc phòng với các quốc gia đang có tranh chấp trên Biển Đông như Việt Nam và Philippines, Nhật Bản cũng tìm cách hỗ trợ xây dựng năng lực và tăng cường quan hệ đối tác với các nước khác không tranh chấp.

Hơn nữa, việc cung cấp trang thiết bị cho các quốc gia Đông Nam Á nhằm mục đích chính thúc đẩy khả năng đối phó với cái được gọi là tình huống “trong khu vực chưa phân rõ trắng đen”, trước khi nó leo thang thành tình huống bất trắc, chẳng hạn như việc tiến hành giám sát hàng hải và tránh các tình huống va chạm; không nhằm mục đích thúc đẩy khả năng quân sự của các quốc gia này.

Trong ngắn hạn, các hoạt động mà Nhật Bản hiện đang tiến hành ở Đông Nam Á sẽ không làm gia tăng căng thẳng trong khu vực, bởi không đơn phương đứng về phe nào trong tranh chấp lãnh thổ, cũng như không hỗ trợ mở rộng quân sự cho các quốc gia trong khu vực chống lại một quốc gia cụ thể.

Có thể thấy, Nhật Bản đang tìm cách chia sẻ các chuẩn mực và quy tắc chung làm cơ sở cho trật tự và ổn định khu vực, như sự thượng tôn pháp luật và vai trò trung tâm của ASEAN, bằng cách tăng cường hợp tác an ninh với toàn khối ASEAN. Việc thúc đẩy quan hệ ngoại giao quốc phòng với các nước thành viên ASEAN là một phương tiện hiệu quả để đạt được các mục tiêu chính trị này.

ngoai giao quoc phong cua nhat ban doi voi asean Việt Nam đóng góp tích cực vào thành công Hội nghị cấp cao ASEAN

Chiều 8/9, ngay trước lễ bế mạc Hội nghị cấp cao ASEAN 28-29 và các hội nghị liên quan diễn ra tại thủ đô Vientiane ...

ngoai giao quoc phong cua nhat ban doi voi asean Triển vọng từ Hội nghị Cấp cao ASEAN và Hội nghị Cấp cao Đông Á

Hội nghị Cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) lần thứ 28-29 và Hội nghị Cấp cao Đông Á lần thứ ...

ngoai giao quoc phong cua nhat ban doi voi asean Thủ tướng tham dự Hội nghị cấp cap Mekong – Nhật Bản

Bên lề các Hội nghị Cấp cao ASEAN 28 – 29 và các Hội nghị cấp cao liên quan, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân ...

Hà Nguyên (theo The Diplomat)

Bài viết cùng chủ đề

Châu Á

Xem nhiều

Đọc thêm

Bắt đầu hành trình phát triển đầy cơ hội và thành công của doanh nghiệp Thái Lan tại Bình Định

Bắt đầu hành trình phát triển đầy cơ hội và thành công của doanh nghiệp Thái Lan tại Bình Định

Sáng 22/11, UBND tỉnh Bình Định tổ chức Hội nghị Gặp gỡ các doanh nghiệp Thái Lan tại Bình Định.
Dự báo thời tiết ngày mai (23/11): Bắc Bộ sáng sớm trời rét, trưa chiều nắng; Trung Bộ cục bộ có nơi mưa rất to

Dự báo thời tiết ngày mai (23/11): Bắc Bộ sáng sớm trời rét, trưa chiều nắng; Trung Bộ cục bộ có nơi mưa rất to

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (23/11) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Miễn phí vé tham quan Thành nhà Hồ nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam

Miễn phí vé tham quan Thành nhà Hồ nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam

Nhân kỷ niệm ngày Di sản văn hóa Việt Nam, sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại Di sản Thành ...
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Lịch cúp điện Hậu Giang hôm nay ngày 23/11/2024

Lịch cúp điện Hậu Giang hôm nay ngày 23/11/2024

Thông tin lịch cúp điện tại Hậu Giang theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 23/11/2024.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp ...
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp hòa bình.
Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên cho rằng, các mối quan hệ quốc tế đã vượt quá điểm bùng nổ nguy hiểm và biến thành những cuộc xung đột vô cùng thảm khốc.
Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Rạng sáng ngày 22/11, nhiều tỉnh của Ukraine đã đồng loạt phát báo động phòng không kéo dài nhiều giờ liên quan đến khả năng bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo.
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Phó đặc phái viên LHQ Najat Rochdi cho biết 2024 'sẽ là năm đẫm máu nhất' tại Syria trong vòng 4 năm qua.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Phiên bản di động