Nỗ lực kết nối con người và vũ trụ

HOÀNG TRUNG HIẾU
Lĩnh vực hàng không vũ trụ đang chứng kiến nhiều bước phát triển đột phá của các quốc gia tiên tiến trong vài năm qua, làm cho mối liên kết giữa loài người và vũ trụ ngày càng gần gũi hơn.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tàu vũ trụ New Horizons của NASA được phóng lên không gian năm 2006, hiện đang du hành nghiên cứu trong vũ trụ. (Nguồn: NASA)
Tàu vũ trụ New Horizons của NASA được phóng lên không gian năm 2006, hiện đang du hành nghiên cứu trong vũ trụ. (Nguồn: NASA)

Trong số những thiết bị của loài người phục vụ mục đích nghiên cứu không gian quỹ đạo, phải kể đến số lượng “khủng” các loại vệ tinh.

Theo nhà vật lý thiên văn Jonathan McDowell, thuộc Trung tâm Vật lý Thiên văn Harvard-Smithsonian (Mỹ), hiện có hơn 5.000 vệ tinh đang hoạt động trên quỹ đạo, cao gấp năm lần so với cách đây hơn 10 năm.

Riêng công ty SpaceX của tỷ phú người Mỹ Elon Musk đã phóng khoảng 2.000 vệ tinh Starlink trong vài năm gần đây. Nếu các công ty như Amazon, Boeing đều tham gia chinh phục vũ trụ, các nhà khoa học dự đoán Trái đất sẽ có thêm khoảng 30.000 vệ tinh trong 10 năm tới.

Trả lời câu hỏi của trang Space.com rằng, tình hình trên quỹ đạo sẽ như thế nào nếu các kế hoạch hiện nay cho các vệ tinh của SpaceX Starlink, OneWeb và Amazon Kuiper thành hiện thực, nhà nghiên cứu Jonathan McDowell cho rằng: “Nó sẽ giống như một đường cao tốc liên bang vào giờ cao điểm trong cơn bão tuyết và mọi người lái xe quá nhanh”.

Nở rộ công ty vũ trụ tư nhân

Ở Mỹ, việc thám hiểm không gian từng là chương trình do chính phủ hậu thuẫn, nhằm phục vụ mục đích an ninh quốc gia. Tuy nhiên, sau hai vụ nổ tàu con thoi gây chết người (tàu Challenger năm 1986 và tàu Columbia năm 2003), chính phủ Mỹ bắt đầu giảm dần các chương trình cấp nhà nước.

Tuy các chương trình vệ tinh kết hợp giữa nhà nước và tư nhân đã xuất hiện từ những năm 1960, nhưng phải đến khi chương trình tàu con thoi kết thúc và chính thức bị hủy bỏ năm 2011, hàng loạt công ty thương mại vũ trụ tư nhân mới bắt đầu “nở rộ”.

Quốc hội Mỹ đã đề ra một chính sách mới, mang tên là Chương trình Dịch vụ vận tải thương mại trên quỹ đạo, để khuyến khích tư nhân hóa công cuộc chinh phục không gian.

Kể từ đó, Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) và các cơ quan chính phủ khác của Mỹ đã trở thành khách hàng của các công ty tư nhân trong lĩnh vực không gian. Những công ty nổi tiếng đã khẳng định được vai trò trong lĩnh vực này là SpaceX, Blue Origin, OneWeb, Orbital ATK, ViaSat, SES…

Theo Financial Times, thế giới hiện có hơn 10.000 công ty vũ trụ thương mại phát triển trong hơn 20 năm qua. Trong đó, SpaceX là công ty “danh tiếng” nhất với việc phóng hàng nghìn vệ tinh cho cả mục đích công và tư. Dịch vụ Starlink của tỷ phú Musk đã giúp Ukraine duy trì mạng Internet, ngay khi các dịch vụ viễn thông khác bị đóng cửa do xung đột.

Ngân hàng Mỹ dự đoán ngành công nghiệp vũ trụ sẽ trị giá tới hơn 1.400 tỷ USD vào năm 2030.

Theo báo cáo năm 2022 của NASA, chính phủ các quốc gia tiên tiến đều đã tăng mức đầu tư vào ngành công nghiệp vũ trụ dân sự và quân sự. Chi tiêu của Ấn Độ tăng 36%, Trung Quốc tăng 23% và Mỹ là 18%.

Chinh phục “Hằng Nga”

Trong nỗ lực chinh phục vũ trụ của con người, Mặt trăng luôn được coi là mục tiêu hàng đầu.

Vụ việc tàu đổ bộ Luna-25 của Nga thất bại hôm 20/8 đã kết thúc sứ mệnh đầu tiên của Nga trong gần 50 năm qua. Tuy vậy, Giám đốc Cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos Yuri Borisov cho biết, họ đã lên kế hoạch tiến hành thêm ít nhất ba sứ mệnh thám hiểm Mặt trăng trong bảy năm tới. Sau đó, Nga và Trung Quốc có thể hợp tác trong sứ mệnh thám hiểm Mặt trăng có con người tham gia.

Theo South China Morning Post, Trung Quốc đang nghiên cứu phát triển tàu vũ trụ cùng các thiết bị phục vụ mục tiêu đưa phi hành gia lên Mặt trăng vào năm 2030.

Mỹ và Trung Quốc cũng tiến hành các chương trình thăm dò cực Nam của Mặt trăng, để tìm kiếm nguồn băng nước đủ lớn có thể được sử dụng để chiết xuất nhiên liệu, oxy, cũng như dùng làm nước uống. Việc tìm ra nguồn nước đóng vai trò quan trọng trong quá trình con người chinh phục và định cư lâu dài trên Mặt trăng.

Hai nước này cùng có chương trình đưa sự hiện diện của con người ở cực Nam và lập căn cứ lâu dài trên Mặt trăng. Gần đây nhất, NASA cho biết sứ mệnh Artemis II nhằm đưa bốn phi hành gia lên quỹ đạo Mặt trăng sẽ được tiến hành vào tháng 11/2024.

Chưa đầy một tuần sau khi sứ mệnh Luna-25 của Nga thất bại, ngày 23/8, tàu vũ trụ Chandrayaan-3 của Ấn Độ đã thực hiện thành công sứ mệnh đổ bộ xuống cực nam của Mặt trăng. Như vậy, đất nước sông Hằng trở thành quốc gia thứ tư trên thế giới từng hạ cánh thành công tàu vũ trụ xuống bề mặt Mặt trăng, cùng với Mỹ, Trung Quốc và Liên Xô trước đây.

Phát biểu ngay sau thời khắc lịch sử này, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi khẳng định: “Đây là chiến thắng vang dội cho một Ấn Độ mới” và thành công này không chỉ của riêng Ấn Độ mà của toàn nhân loại.

Vụ phóng tàu Chandrayaan-3 đổ bộ thành công lên Mặt trăng là sứ mệnh lớn đầu tiên của Ấn Độ sau khi chính phủ ông Modi công bố các chính sách thúc đẩy đầu tư cho cuộc đua không gian. Kể từ năm 2020, Ấn Độ mở cửa cho tư nhân khiến số lượng công ty vũ trụ khởi nghiệp tăng gấp đôi.

Không thể không nhắc đến Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) của một nhóm các nước do Mỹ đứng đầu, phục vụ cho các hoạt động của vệ tinh, công nghệ quốc phòng, phân tích dữ liệu và thậm chí cả du lịch vũ trụ. Trạm ISS được xây dựng năm 1998, đón phi hành đoàn đầu tiên đến trạm năm 2000. Từ thời điểm đó, ISS đã là “ngôi nhà chung” của các nhà nghiên cứu vũ trụ đến từ các nước trên thế giới, như Mỹ, Nga, Nhật Bản, Canada…

Thám hiểm không gian, bao gồm các sứ mệnh chung trên trạm ISS, là lĩnh vực duy nhất mà Nga và Mỹ đang hợp tác hiệu quả bất chấp căng thẳng ngoại giao giữa hai nước.

Cặp mẹ con đầu tiên bay vào vũ trụ

Cặp mẹ con đầu tiên bay vào vũ trụ

Chị Keisha Schahaff và con gái Anastasia Mayers sẽ là cặp mẹ con đầu tiên trên thế giới thực hiện chuyến bay lên vũ trụ.

Tiếp nối khát vọng chinh phục Mặt trăng, Ấn Độ khởi động sứ mệnh nghiên cứu Mặt trời đầu tiên

Tiếp nối khát vọng chinh phục Mặt trăng, Ấn Độ khởi động sứ mệnh nghiên cứu Mặt trời đầu tiên

Tổ chức Nghiên cứu vũ trụ Ấn Độ (ISRO) đã chia sẻ những bức ảnh đầu tiên về vệ tinh Aditya-L1, sứ mệnh đầu tiên ...

Tàu Luna-25 của Nga mất kiểm soát, ai giành thế thượng phong trong cuộc đua đổ bộ Mặt trăng?

Tàu Luna-25 của Nga mất kiểm soát, ai giành thế thượng phong trong cuộc đua đổ bộ Mặt trăng?

Với tàu đổ bộ Luna-25 và Chandrayaan-3, Nga và Ấn Độ đang chạy đua để thực hiện những cuộc đổ bộ đầy tham vọng lên ...

Tàu thám hiểm Chandrayaan-3 của Ấn Độ sắp hạ cánh xuống Mặt trăng

Tàu thám hiểm Chandrayaan-3 của Ấn Độ sắp hạ cánh xuống Mặt trăng

Theo thông báo của Tổ chức Nghiên cứu Vũ trụ Ấn Độ (ISRO), tàu thám hiểm Chandrayaan-3 của nước này sắp hạ cánh xuống Mặt ...

Tàu đổ bộ Ấn Độ đáp xuống bề mặt Mặt trăng thành công

Tàu đổ bộ Ấn Độ đáp xuống bề mặt Mặt trăng thành công

Module Vikram của tàu đổ bộ Chandrayaan-3 (Ấn Độ) đáp thành công xuống bề mặt Mặt trăng vào lúc 17h45 ngày 23/8 theo giờ Ấn ...

(tổng hợp)

Xem nhiều

Đọc thêm

Sức hút di sản Đông Nam Á

Sức hút di sản Đông Nam Á

Đông Nam Á không chỉ nổi tiếng với những bãi biển đẹp và ẩm thực phong phú, mà còn lưu giữ nhiều giá trị di sản văn hóa và thiên ...
Cách sử dụng VPN trên điện thoại Android đơn giản và nhanh chóng

Cách sử dụng VPN trên điện thoại Android đơn giản và nhanh chóng

Cài đặt VPN cho Android trên điện thoại bảo vệ quyền riêng tư và truy cập các trang web bị giới hạn. Bài viết này sẽ hướng dẫn từng bước ...
Bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm về chống lãng phí

Bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm về chống lãng phí

Báo Thế giới và Việt Nam xin trân trọng giới thiệu nội dung bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm.
Hơn 300 đoàn viên, thanh niên TP. Hạ Long ra quân trồng hoa, vệ sinh môi trường

Hơn 300 đoàn viên, thanh niên TP. Hạ Long ra quân trồng hoa, vệ sinh môi trường

Ngày 12/10, Thành đoàn Hạ Long đã tổ chức ra quân trồng hoa tại Hồ điều hòa Yết Kiêu, triển khai Đề án 'Hạ Long - Thành phố của hoa'.
Cảnh báo 4 lỗ hổng an ninh mạng nguy hiểm đe dọa hệ thống thông tin tại Việt Nam

Cảnh báo 4 lỗ hổng an ninh mạng nguy hiểm đe dọa hệ thống thông tin tại Việt Nam

4 lỗ hổng an ninh mạng nghiêm trọng nhất, từ các thiết bị IoT đến mã độc thông minh sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đang gây sự chú ...
Giới thiệu nhiều sản phẩm nông nghiệp đặc sắc của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc tới người tiêu dùng Thủ đô

Giới thiệu nhiều sản phẩm nông nghiệp đặc sắc của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc tới người tiêu dùng Thủ đô

Khu triển lãm giới thiệu những sản phẩm có nhiều tiềm năng cung ứng tốt cho thị trường Trung Quốc, mới được mở cửa thị trường.
ASEAN tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm

ASEAN tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm

Không chỉ thảo luận vấn đề nội bộ, Hội nghị cấp cao ASEAN và các hội nghị liên quan còn là cơ hội để Hiệp hội khẳng định vai trò trung tâm của mình.
Nguy cơ xung đột bùng phát cuộc chiến toàn diện gia tăng, chưa thấy ánh sáng cuối đường hầm

Nguy cơ xung đột bùng phát cuộc chiến toàn diện gia tăng, chưa thấy ánh sáng cuối đường hầm

Một năm sau ngày bùng phát cuộc chiến Hamas-Israel ở Dải Gaza, Trung Đông đứng trước tình thế nguy hiểm. Israel và Iran thay đổi phương thức tấn công...
Điều chỉnh học thuyết hạt nhân, ngưỡng hạ, nguy cơ tăng và tác động với thế giới, khu vực

Điều chỉnh học thuyết hạt nhân, ngưỡng hạ, nguy cơ tăng và tác động với thế giới, khu vực

Nga nhiều lần cảnh báo 'lằn ranh đỏ'. Có người lo sợ về một thảm họa hạt nhân, nhưng cũng có ý kiến cho đó là 'đe dọa bằng lời nói'!
Thách thức người cầm lái NATO

Thách thức người cầm lái NATO

Được đánh giá là chính trị gia lão luyện, nhưng cương vị Tổng thư ký khối quân sự NATO không phải là điều dễ dàng với ông Mark Rutte.
Luồng gió mới thổi qua nền chính trị Nhật Bản

Luồng gió mới thổi qua nền chính trị Nhật Bản

Ông Ishiba Shigeru đã chiến thắng trong cuộc đua được coi là khó dự đoán nhất nhiều năm qua, với những điều mới mẻ, thậm chí lạ lẫm...
Trung Đông: Bên bờ vực chiến tranh

Trung Đông: Bên bờ vực chiến tranh

Trung Đông đã bên bờ vực chiến tranh. Đây là thời điểm nghiêm trọng nếu các hoạt động ngoại giao không kết quả, khu vực này sẽ trở thành một biển lửa.
Truyền thông Trung Quốc: Bắc Kinh sẵn sàng thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực với chất lượng và trình độ cao hơn

Truyền thông Trung Quốc: Bắc Kinh sẵn sàng thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực với chất lượng và trình độ cao hơn

Báo chí Trung Quốc như Tân Hoa xã, Nhân dân nhật báo… đồng loạt đưa tin về chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Lý Cường.
Mỹ 'bày binh bố trận' hóa giải yếu tố định mệnh trong xung đột ở Trung Đông, Iran vào thế bị 'tung hỏa mù'

Mỹ 'bày binh bố trận' hóa giải yếu tố định mệnh trong xung đột ở Trung Đông, Iran vào thế bị 'tung hỏa mù'

Việc bố trí các căn cứ quân sự hợp lý ở Trung Đông sẽ giúp Mỹ đối phó hiệu quả với những chiến thuật hiểm hóc của Iran.
Điểm mặt, chỉ tên những 'vật báu' trong tay Ukraine, chỉ cần phương Tây 'gật đầu' chắc chắn sẽ làm nên chuyện

Điểm mặt, chỉ tên những 'vật báu' trong tay Ukraine, chỉ cần phương Tây 'gật đầu' chắc chắn sẽ làm nên chuyện

Ukraine sở hữu nhiều loại vũ khí quan trọng nhưng vẫn đang nỗ lực thuyết phục phương Tây đồng ý cho sử dụng để tấn công vào sâu lãnh thổ Nga.
Vì sao Iran không do dự đưa xung đột với Israel 'ra ánh sáng', thể diện là một chuyện nhưng có điều quan trọng hơn?

Vì sao Iran không do dự đưa xung đột với Israel 'ra ánh sáng', thể diện là một chuyện nhưng có điều quan trọng hơn?

Iran và Israel đang bước vào một cuộc xung đột trực diện ngày càng rõ ràng. Iran rõ ràng lo lắng trước thái độ 'tất tay' của Israel.
'Món quà' cuối cùng Tổng thống Joe Biden tặng Ukraine, 'nước cờ' cao tay không ai nghĩ tới

'Món quà' cuối cùng Tổng thống Joe Biden tặng Ukraine, 'nước cờ' cao tay không ai nghĩ tới

Tổng thống Joe Biden đang có những nỗ lực phút chót để hỗ trợ Ukraine trước khi rời Nhà Trắng.
Chảo lửa Trung Đông sau một năm xung đột Israel-Hamas: Những gì đã trải qua, những nỗi đau còn mãi

Chảo lửa Trung Đông sau một năm xung đột Israel-Hamas: Những gì đã trải qua, những nỗi đau còn mãi

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số khoảnh khắc nổi bật nhất về Trung Đông trong một năm qua, từ cuộc tấn công 7/10 của Hamas vào Israel.
Phiên bản di động