Ô nhiễm không khí từ góc nhìn kinh tế

Linh Chi
TGVN. Ô nhiễm không khí đã và đang là mối quan ngại lớn, khi các chỉ số chất lượng không khí liên tục trong nhiều ngày tại Hà Nội và các tỉnh, thành phố lớn luôn ở ngưỡng cao của thang cảnh báo.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
o nhiem khong khi tu goc nhin kinh te Kinh tế tư nhân vẫn là động lực chính của nền kinh tế
o nhiem khong khi tu goc nhin kinh te Ô nhiễm không khí: Vấn đề không của riêng ai
o nhiem khong khi tu goc nhin kinh te
4 tháng trở lại đây ô nhiễm không khí tại Hà Nội liên tục ở ngưỡng xấu, nguy hại đến sức khỏe. (Nguồn: Giaoducthoidai)

Tại Tọa đàm đối thoại chính sách “Tổn thất kinh tế của ô nhiễm không khí (ÔNKK) và các chính sách giảm thiểu ô nhiễm” do Đại học Kinh tế quốc dân (ĐHKTQD) tổ chức tại Hà Nội mới đây, các chuyên gia chỉ ra rằng, ÔNKK gây thiệt hại về kinh tế khoảng 10,8 - 13,2 tỷ USD mỗi năm (chiếm từ 5-7% GDP).

Tổn thất lớn về kinh tế

Theo nghiên cứu của ĐHKTQD, trong 10 bệnh có tỷ lệ tử vong cao nhất tại Việt Nam thì có 6 bệnh liên quan đến đường hô hấp và nguyên nhân đến từ ÔNKK và chất lượng không khí.

Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng, lượng CO2 phát thải năm 2010 tại Việt Nam đã tăng tới tám lần so với năm 1980, ước tính năm 2020 tăng gấp đôi so với năm 2010 và năm 2030 sẽ tăng lên gấp bốn lần. Việt Nam nằm trong chu kỳ ô nhiễm không khí hàng năm từ tháng 10 đến tháng 2 năm sau. Trong năm 2019, số ngày chỉ số chất lượng không khí AQI vượt quy chuẩn cao hơn các năm trước. Riêng tháng 12, có đợt ô nhiễm kéo dài hơn hai tuần, có ngày tất cả trạm đo đều màu tím (chỉ số AQI trên 200).

Bên cạnh đó, ÔNKK chính là “thủ phạm” gây ra hiện tượng lắng đọng và mưa axit, hủy hoại hệ sinh thái, làm giảm tính bền vững của các công trình xây dựng và các dạng vật liệu.

Không chỉ thế, theo PGS.TS. Đinh Đức Trường, Trưởng Khoa môi trường, Biến đổi khí hậu và Đô thị (ĐHKTQD), ÔNKK còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế. Tại Việt Nam, ÔNKK gây thiệt hại về kinh tế khoảng 10,8-13,2 tỷ USD mỗi năm (chiếm từ 5-7% GDP).

Theo số liệu Trung tâm Luật và Chính sách môi trường, Đại học Yale (Mỹ), năm 2018, Việt Nam có chỉ số hiệu quả môi trường (EPI) xếp thứ 132/180 quốc gia. Trước đó năm 2016, chỉ số EPI của Việt Nam là 131/178 quốc gia; năm 2012, chỉ số EPI của Việt Nam xếp 79/132.

“Các chỉ số này cho thấy, chất lượng môi trường không khí đang ngày càng tụt hậu, so sánh với thế giới thì Việt Nam hiện đang nằm trong nhóm các quốc gia có thứ bậc thấp về chất lượng môi trường không khí”, PGS. TS. Đinh Đức Trường nhấn mạnh.

Đến lúc phải mạnh tay

Xét về nguyên nhân gây ÔNKK, PGS TS. Đinh Đức Trường cho rẳng, có ba nhóm nguyên nhân chính. Thứ nhất là việc sử dụng tài nguyên của nền kinh tế Việt Nam. Nhiên liệu hóa thạch chiếm hơn 90% năng lượng, tiêu thụ than chiếm 36% và có dấu hiệu ngày càng tăng.

Thứ hai, Việt Nam là “thiên đường ô nhiễm” do FDI. Hay nói cách khác, Việt Nam đang từng bước trở thành “thiên đường ô nhiễm” như là một hiệu ứng phụ của việc tiếp nhận đầu tư FDI một cách thiếu kiểm soát, từ đó, dẫn đến hệ lụy là đã có nhiều dự án FDI phải trả giá đắt về ô nhiễm môi trường.

Thứ ba là do thứ bậc thấp trong phân công lao động quốc tế. Hiện nay, các nước đã phát triển chiếm vị trí cao trong chuỗi giá trị, vì vậy, những hoạt động sản xuất chế biến, chế tạo gây ô nhiễm bị đẩy về Việt Nam.

PGS.TS. Đinh Đức Trường cũng nhận thấy, Việt Nam hiện đang thâm dụng tài nguyên thiên nhiên và coi đó là giải pháp cho tăng trưởng kinh tế. Giống như các nước đang trong quá trình công nghiệp hóa, Việt Nam có sự chậm trễ tương đối trong các tiêu chuẩn môi trường.

Dù đã nhận thức được sự nghiêm trọng của ÔNKK nhưng nhìn chung công tác quản lý ÔNKK tại Việt Nam vẫn còn bất cập chưa được giải quyết triệt để. Một số vấn đề vẫn còn “nghẽn” cần xử lý như: hệ thống thể chế về môi trường không khí chưa đáp ứng yêu cầu, thiếu quy định đặc thù cho môi trường không khí, hệ thông tiêu chuẩn, quy chuẩn về môi trường không khí chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế, tính hiệu quả, hiệu lực thực thi chính sách, pháp luật chưa cao và thiếu tính gắn kết.

Đứng trước những vấn đề trên, PGS.TS. Đinh Đức Trường chỉ ra rằng, đã đến lúc Việt Nam phải “ra tay” xử lý tình trạng này. Việt Nam có bốn nguồn thu chính có thể sử dụng để giải quyết ô nhiễm môi trường, đó là: đánh thuế carbon, phí ô nhiễm môi trường, trái phiếu môi trường và hợp tác công tư trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng bảo vệ môi trường.

Các khoản thu này có thể được sử dụng để chi cho những hoạt động như: giám sát và hệ thống xử lý vi phạm, đầu tư cho năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, hỗ trợ đầu tư hạ tầng và tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng xanh.

Đồng thời, Việt Nam cần loại bỏ tư duy độc lập, đơn ngành trong quá trình hoạch định các chiến lược, chính sách phát triển ở tất cả các cấp, các ngành; đổi mới công nghệ trong sản xuất và tiêu dùng năng lượng sạch; tăng cường nghiên cứu khoa học, đánh giá và dự báo các tác động của ÔNKK; đẩy mạnh hoạt động hợp tác quốc tế.

Để cuộc chiến chống ÔNKK đạt được hiệu quả về kinh tế, Việt Nam cần thực thi ngay một hệ thống các giải pháp đồng bộ và toàn diện, bao gồm các biện pháp cảnh báo, dự báo, khuyến cáo và thực thi các chính sách cắt giảm các hoạt động gây ÔNKK.

GS. Trần Thọ Đạt, Hiệu trưởng ĐHKTQD (thành viên tổ tư vấn Thủ tướng Chính phủ) nhận định, ÔNKK chủ yếu do hoạt động kinh tế của con người gây ra, vì vậy, để giảm thiểu một cách hiệu quả thì chính sách về kinh tế rất quan trọng.

“Chỉ khi nào bài toán về ÔNKK của Việt Nam tiệm cận đến mức độ chính xác thì đề xuất chính sách mới đạt hiệu quả”, GS. Trần Thọ Đạt kết luận.

“Chính sách phát triển kinh tế tổng thể cần xác định mục tiêu kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn là những cách tiếp cận đột phá để giải quyết vấn đề môi trường. Việt Nam cần phải đổi mới tư duy, cách tiếp cận trong kiểm soát vấn đề không khí dựa trên quan điểm của kinh tế”.

PGS TS. Nguyễn Thế Chinh, Viện trưởng Viện Chiến lược, chính sách tài nguyên và môi trường.

o nhiem khong khi tu goc nhin kinh te

Sydney ô nhiễm không khí nghiêm trọng do cháy rừng

TGVN. Khói bụi từ các đám cháy rừng đã khiến chất lượng không khí tại một số khu vực của Australia, trong đó có thành ...

o nhiem khong khi tu goc nhin kinh te

Ô nhiễm không khí: Khi nạn nhân cũng là thủ phạm

TGVN. Chia sẻ câu chuyện về chất lượng không khí tại Hà Nội, Giáo sư Hoàng Xuân Cơ – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu ...

o nhiem khong khi tu goc nhin kinh te

Chúng ta đã hiểu đúng về ô nhiễm không khí tại Hà Nội?

TGVN. Câu hỏi đã được thảo luận tại cuộc hội thảo “Hiểu đúng về ô nhiễm không khí tại Hà Nội – Hành động của ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Chủ tịch Quốc hội khẳng định Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ Việt Nam-Campuchia.
Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Tổng Bí thư tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng UMNO và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.
Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Viện Tim quốc gia Malaysia

Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Viện Tim quốc gia Malaysia

Phu nhân Ngô Phương Ly bày tỏ sự cảm phục, quý trọng tinh thần yêu nghề, hết lòng chăm sóc bảo vệ sức khỏe người dân của các y sĩ, ...
Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, tuyển sinh trình độ cao đẳng ngành Giáo dục Mầm ...
Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị Petronas sớm xây dựng chiến lược, thúc đẩy đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, tăng cường hợp tác trên lĩnh vực năng ...
Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Các ngành công nghiệp như nông nghiệp, giải trí và khách sạn...có thể là những ngành chịu tác động lớn nhất bởi lệnh trục xuất lao động nhập cư của ...
Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Các ngành công nghiệp như nông nghiệp, giải trí và khách sạn...có thể là những ngành chịu tác động lớn nhất bởi lệnh trục xuất lao động nhập cư của ông Trump.
Giá vàng hôm nay 23/11/2024: Giá vàng lại tăng dựng đứng, sẽ lên trên 2.800 USD trước Giáng sinh, do mối đe dọa gia tăng của Thế chiến thứ III?

Giá vàng hôm nay 23/11/2024: Giá vàng lại tăng dựng đứng, sẽ lên trên 2.800 USD trước Giáng sinh, do mối đe dọa gia tăng của Thế chiến thứ III?

Giá vàng hôm nay 23/11/2024: Giá vàng lại tăng dựng đứng, mối đe dọa gia tăng của Thế chiến thứ III, vàng sẽ lên trên 2.800 trước Giáng sinh?
Trừng phạt Nga hay cuộc 'chiến tranh kinh tế' tổng lực của phương Tây trên khắp thế giới

Trừng phạt Nga hay cuộc 'chiến tranh kinh tế' tổng lực của phương Tây trên khắp thế giới

Các vòng trừng phạt Nga, có thể ít tác động tới chủ thể, nhưng một cuộc 'chiến tranh kinh tế' tổng lực của phương Tây đã khiến toàn thế giới điêu đứng?
Trung Quốc 'ra đòn' mới, căng thẳng với EU đã tiến đến sản phẩm sữa

Trung Quốc 'ra đòn' mới, căng thẳng với EU đã tiến đến sản phẩm sữa

Ngày 22/11, Trung Quốc thông báo mở rộng cuộc điều tra chống trợ cấp đối với các sản phẩm sữa nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU).
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng tiếp tục tăng nhanh, cuộc săn hàng giá hời bắt đầu, chưa có lý do để điều chỉnh dự báo về vàng

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng tiếp tục tăng nhanh, cuộc săn hàng giá hời bắt đầu, chưa có lý do để điều chỉnh dự báo về vàng

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
'Vũ khí thương mại' của ông Trump có thể đánh ‘knock out’ nền kinh tế Anh

'Vũ khí thương mại' của ông Trump có thể đánh ‘knock out’ nền kinh tế Anh

Việc ông Trump có ý định sử dụng các vũ khí thương mại, có thể đặt ra thách thức lớn cho nền kinh tế Anh và chính sách ngoại giao củaThủ tướng Keir Starmer.
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Tồn kho ngày càng lớn, giá chung cư tại TPHCM chạm 80 triệu đồng/m2, Hà Nội thu hồi hơn 7.100 m2 đất… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11 ghi nhận đồng USD tăng giá so với các đồng tiền chính, neo ở mức đỉnh trong một năm.
Phiên bản di động