Sự trùng hợp thú vị, “con mắt xanh”, trắc trở và bước vào “Ngôi nhà chung”
Cách đây 75 năm, ngày 24/10/1945, Liên hợp quốc (LHQ) chính thức ra đời. Liền trước đó là ngày khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, 2/9/1945. Dù bộn bề kiến quốc, nhưng ngày 3/10/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký “Thông cáo về chính sách ngoại giao của Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa”, văn bản chính sách ngoại giao chính thức đầu tiên.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng gửi nhiều thư, điện đến nguyên thủ, Bộ trưởng Ngoại giao các nước Liên Xô, Hoa Kỳ, Anh, Trung Hoa Dân quốc, yêu cầu công nhận nền độc lập của Việt Nam, kết nạp Việt Nam vào LHQ. Trong “Lời kêu gọi Liên hợp quốc” tháng 12/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: Đối với các nước dân chủ, Việt Nam sẵn sàng thực thi chính sách mở cửa và hợp tác trong mọi lĩnh vực… chấp nhận tham gia mọi tổ chức hợp tác kinh tế quốc tế dưới sự lãnh đạo của LHQ1.
Chủ tịch Hồ Chí Minh sớm nhận thức vai trò quan trọng của LHQ, vận mệnh của Việt Nam gắn với vận mệnh của khu vực, thế giới; Việt Nam cần tham gia LHQ để bảo vệ nền hòa bình, độc lập, xây dựng đất nước.
Đồng thời, Người khẳng định: Việt Nam muốn làm bạn với tất mọi nước dân chủ và không gây thù oán với ai; hợp tác với mọi nước vui lòng hợp tác thật thà và bình đẳng với Việt Nam. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đối ngoại đa phương, quan hệ bình đẳng, tôn trọng độc lập, chủ quyền, sẵn sàng tham gia các hiệp định an ninh trong khuôn khổ của LHQ… phù hợp với tôn chỉ, mục tiêu của LHQ, chứng tỏ “con mắt xanh”, đặt nền tảng cho đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước Việt Nam.
Sau khi bày tỏ yêu cầu được kết nạp vào LHQ năm 1945, 1946, Việt Nam chính thức gửi đơn xin gia nhập LHQ các năm 1948, 1951, 1975… Do sự cản trở của các thế lực thù địch, phải gần 30 năm sau, năm 1977, Việt Nam mới chính thức trở thành thành viên của LHQ.
 |
| Lễ kéo cờ Việt Nam tại trụ sở Liên hợp quốc ngày 20/9/1977, đánh dấu sự kiện Việt Nam chính thức là thành viên của tổ chức lớn nhất hành tinh này. (Nguồn: Tư liệu TTXVN) |
Sáng 20/9/1977, tại trụ sở LHQ diễn ra lễ thượng cờ Việt Nam với sự chứng kiến của đoàn đại biểu Việt Nam do Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Duy Trinh dẫn đầu. Việt Nam bước vào “Ngôi nhà chung” và LHQ có một thành viên thành tâm, nhiều hứa hẹn.
Hợp tác hiệu quả, ghi dấu ấn
Việt Nam tranh thủ, sử dụng có hiệu quả nguồn lực hỗ trợ to lớn từ LHQ và cộng đồng quốc tế, để khắc phục hậu quả chiến tranh, duy trì, củng cố môi trường hòa bình, an ninh, xây dựng và phát triển đất nước. Chúng ta có một diễn đàn quốc tế để triển khai các chính sách, hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế, bảo vệ lợi ích chính đáng, làm cho cộng đồng quốc tế hiểu rõ đường lối đối ngoại của Việt Nam, làm sâu sắc quan hệ Việt Nam với các nước. LHQ ghi nhận Việt Nam là một điển hình thành công trong thực hiện các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ.
Đồng thời, Việt Nam đã tích cực đóng góp ngày càng thực chất cho LHQ trên nhiều lĩnh vực, hoạt động. Việt Nam luôn tuân thủ đầy đủ các cam kết; đề cao vai trò LHQ, sự tôn trọng Hiến chương, nguyên tắc của LHQ và luật pháp quốc tế, quyền tự quyết dân tộc; thúc đẩy quan hệ bình đẳng, hợp tác phát triển giữa các quốc gia thành viên.
Vai trò tích cực, chủ động của Việt Nam thể hiện trong đề xuất ý tưởng, tham gia thảo luận và thực hiện các nghị quyết, tuyên bố của LHQ về: giải trừ quân bị, cấm phổ biến vũ khí hạt nhân, vũ khí giết người hàng loạt; bảo vệ phụ nữ, trẻ em trước hậu quả chiến tranh, xung đột vũ trang, biến đổi khí hậu; phát huy vai trò của phụ nữ trong các tiến trình hòa bình, an ninh thế giới… hay tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ.
Với phương châm “gác lại quá khứ, hướng tới tương lai”, Việt Nam đã đóng góp cho cộng đồng quốc tế cách thức giải quyết các vấn đề tồn tại trong lịch sử với các nước từng là kẻ thù. Mô hình hợp tác 3 bên (ban đầu giữa Việt Nam, FAO và Senegal) về trồng lúa, được mở rộng và áp dụng rộng rãi, được coi là hình mẫu cho hợp tác Nam-Nam.
Vị thế, uy tín của Việt Nam ngày càng nâng cao trên trường quốc tế; 2 lần được bầu làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ với số phiếu cao, đặc biệt nhiệm kỳ 2 đạt sự ủng hộ gần tuyệt đối, lập kỷ lục (192/193). Việt Nam cũng được bầu làm thành viên của Hội đồng Nhân quyền, Hội đồng Kinh tế-xã hội, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa LHQ, làm Phó Chủ tịch Đại hội đồng LHQ năm 1997…
 |
| Tối 7/6/2019, Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc đã công bố Việt Nam chính thức trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Theo kết quả bỏ phiếu, có tổng cộng 192 trên tổng số 193 quốc gia, vùng lãnh thổ. |
Trong lời chúc mừng Quốc khánh Việt Nam lần thứ 75, Tổng Thư ký LHQ Anttonio Guterres đánh giá: “Việt Nam đã luôn là đối tác mạnh mẽ của LHQ kể từ khi gia nhập… Với tư cách Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ, Việt Nam đã và đang có những đóng góp quan trọng trong việc ủng hộ hòa bình bền vững. Kỷ niệm 75 năm ngày Quốc khánh Việt Nam diễn ra trùng hợp với dịp Việt Nam giữ vai trò Chủ tịch ASEAN và thành viên Hội đồng Bảo an LHQ, thể hiện sự hiện diện mạnh mẽ của các bạn trên trường quốc tế”.
Bài học và kỳ vọng “Thương hiệu Việt Nam”
Thành tựu của Việt Nam là thành công của mối quan hệ giữa LHQ với một đối tác thành viên, góp phần khẳng định vai trò quan trọng của LHQ, nhất là trong bối cảnh thế giới, khu vực diễn biến ngày càng phức tạp.
Việt Nam là một nước không lớn, không giàu, nhưng đã hợp tác hiệu quả, có những đóng góp quan trọng, là tấm gương thúc đẩy nỗ lực của những nước đang phát triển trong tham gia cộng đồng quốc tế, các tiến trình vì hòa bình, an ninh, hợp tác và phát triển.
Nền tảng thành công của đối ngoại, hợp tác quốc tế là đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế; nắm bắt và tận dụng cơ hội, giữ vững nguyên tắc và linh hoạt trong xử trí; hài hòa lợi ích quốc gia, dân tộc với lợi ích chung, trên cơ sở Hiến chương LHQ và các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế; minh bạch và giữ vững cam kết.
Thành công đó còn là kết quả của văn hóa, phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh, phong cách ngoại giao Việt Nam, “biết mình, biết người”, luôn thành tâm, thiện chí, nỗ lực và kết nối cộng đồng.
Trải qua 43 năm là thành viên LHQ, chúng ta từng bước tạo dựng “Thương hiệu Việt Nam”. Tiếp tục xây dựng, củng cố “Thương hiệu”, định vị vững chắc Việt Nam trong thế giới, khu vực là trách nhiệm của thế hệ hôm nay và là mong muốn của bạn bè quốc tế.
| Thông điệp của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại phiên họp cấp cao của ĐHĐ LHQ kỷ niệm 75 năm thành lập Liên hợp quốc TGVN. Ngày 21/9, trong khuôn khổ Phiên thảo luận chung cấp cao của Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 75 đã diễn ra “Phiên ... |
| 75 năm Liên hợp quốc: Vượt qua thăng trầm, trở thành tổ chức không thể thiếu trong nền chính trị thế giới TGVN. Sau 75 năm tồn tại và phát triển, Liên hợp quốc (LHQ) đã trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử, còn khiếm khuyết ... |
| Việt Nam - thành viên tin cậy, chủ động, trách nhiệm của Liên hợp quốc TGVN. Việt Nam từ một nước nhỏ đã vươn lên trở thành một trong những quốc gia đi đầu trong việc thực hiện các Mục ... |
