Quảng Ninh phát triển du lịch gắn bảo tồn di sản

Quảng Ninh có gần 1.500 di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, đó là những sản phẩm vật chất, tinh thần có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, là tài sản quý của nhân dân các dân tộc trên địa bàn.

Những năm gần đây, công tác bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị các di sản phục vụ phát triển du lịch đã được đầu tư với số vốn hàng ngàn tỷ đồng, tiêu biểu là các công trình tại Khu di tích Yên Tử (TP Uông Bí), Khu di tích nhà Trần (TX Đông Triều), Di tích đền Cửa Ông... Phát huy giá trị các di sản gắn với du lịch đã đóng góp một nguồn thu không nhỏ cho ngân sách của tỉnh.

Theo báo cáo của Sở Du lịch Quảng Ninh, 10 tháng năm 2018, ước tổng khách du lịch đến Quảng Ninh đạt trên 10,7 triệu lượt, tăng 25% so với cùng kỳ năm 2017, bằng 89% kế hoạch năm. Trong đó, du khách quốc tế ước đạt trên 4 triệu lượt, tăng 19% so với cùng kỳ. Tổng doanh thu từ hoạt động du lịch đạt trên 19.000 tỷ đồng, tăng 28% so với cùng kỳ.

Đầu tư bài bản

Những ngày đầu tháng Giêng âm lịch, nhiều người du xuân, cúng lễ ở Yên Tử (TP Uông Bí, Quảng Ninh) đã thắc mắc việc tỉnh này thu phí tham quan, với mức thu 20.000 đồng/trẻ em và 40.000 đồng/người lớn. Khi được báo chí nêu câu hỏi về nội dung trên, lãnh đạo Bộ Văn hóa khẳng định tỉnh Quảng Ninh thu phí “đúng quy định” và đây cũng là chủ trương chung của một số địa phương để có nguồn kinh phí tu bổ, tôn tạo di tích. Trong thực tế, 10 năm qua, khu di tích Yên Tử không thu phí tham quan nhưng vẫn được đầu tư, tôn tạo từ nguồn vốn doanh nghiệp và công đức của khách thập phương.

Hiện nơi đây cũng đang tiếp tục triển khai, hoàn thiện khu trung tâm văn hóa, tổ chức lễ hội, dịch vụ du lịch mang sắc thái riêng, xứng tầm là Khu di tích quốc gia đặc biệt, trung tâm văn hóa Phật giáo Việt Nam.

Cùng với đó, khi đến với Khu di tích quốc gia đặc biệt Yên Tử, du khách được trải nghiệm những không gian mới với những hạng mục công trình được đầu tư, tôn tạo và mở rộng, như: Bãi đỗ xe ở khu vực dốc Hạ Kiệu, tuyến cáp treo mới từ chùa Hoa Yên đến nhà ga số 4 (cách chùa Đồng hơn 500m), Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm… Thời gian tới, khu nghỉ dưỡng 5 sao, cung Trúc Lâm, Bảo tàng Phật hoàng Trần Nhân Tông cũng sẽ được hoàn thiện và đưa vào phục vụ du khách.

Là một trong những địa chỉ tâm linh tiêu biểu của tỉnh Quảng Ninh, khu di tích quốc gia đặc biệt nhà Trần tại TX Đông Triều gồm 14 di tích trải rộng tại các xã An Sinh, Tràng An, Thủy An, Bình Khê với nhiều địa danh nổi tiếng như đền An Sinh, chùa Quỳnh Lâm, am Ngọa Vân, chùa Hồ Thiên, Thái Miếu… ghi nhiều dấu ấn vô giá về giá trị lịch sử, văn hóa và kiến trúc của triều đại nhà Trần - một trong những triều đại rực rỡ nhất của lịch sử dân tộc.

Công tác bảo tồn gắn với phát triển du lịch vì thế thường xuyên được chính quyền xã chú ý, quan tâm, đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, quảng bá tới nhân dân trên địa bàn xã tham gia giữ gìn và bảo vệ các di sản; tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học để lập hồ sơ quản lý nhằm bảo tồn giá trị di tích theo đúng quy định của pháp luật.

Nằm trong quần thể khu di tích quốc gia đặc biệt nhà Trần, năm nay, Thái Miếu (thôn Trại Lốc 2, xã An Sinh) đã được thị xã đầu tư trùng tu, tôn tạo trên nền kiến trúc gốc của di tích bằng nguồn xã hội hóa, phục vụ nhu cầu tham quan của du khách trong và ngoài nước.

Sau một thời gian tu bổ, tôn tạo, diện mạo của Thái Miếu đã trở nên khang trang, quy mô hơn với nhiều hạng mục chính được hoàn thành như Nhà Thái Miếu; nhà khách, thủ từ; am hóa vàng; nhà quản lý, dịch vụ và các công trình phụ trợ...

Hướng tới phát triển bền vững

Bên cạnh công tác tôn tạo, bảo tồn, những năm qua, công tác nghiên cứu, sưu tầm phục dựng nhiều giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể quý giá cũng được Quảng Ninh quan tâm, chú trọng. Giai đoạn từ năm 2009 đến nay, Sở Văn hóa – Thông tin tỉnh đã chủ trì thực hiện 14 đề tài nghiên cứu. Những di sản được nghiên cứu sưu tầm, phục dựng không chỉ là nguồn tư liệu quý giá cung cấp đầy đủ những thông tin xác thực, phục vụ tốt cho nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu thông tin cho công tác quản lý, hoạt động nghiên cứu, tìm hiểu, mà còn góp phần phát triển du lịch, dịch vụ.

Hoạt động nghiên cứu khoa học được thực hiện từ các cơ quan chuyên môn, các nhà nghiên cứu đã giúp cho công tác nghiên cứu, sưu tầm, thống kê các tư liệu, hiện vật về di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh được đầy đủ và toàn diện hơn; công tác kiểm kê di tích được tiến hành thường xuyên theo định kỳ hàng năm, nhằm kịp thời phát hiện và bổ sung những địa điểm đủ điều kiện đưa vào danh mục di tích, lựa chọn các di tích đủ tiêu chuẩn để đề nghị xếp hạng di tích các cấp.

Hầu hết dự án, đề tài khoa học về di sản văn hóa được triển khai thực hiện, các tư liệu quý trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể được khảo sát, thống kê, sưu tầm kịp thời, góp phần quan trọng trong gìn giữ di sản. Qua công tác nghiên cứu, các nhà nghiên cứu còn đề xuất, kiến nghị được những giải pháp nhằm bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa để nâng cao hiệu quả trong phát triển du lịch ở các địa phương.