Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 51]

HỮU NGỌC
Chúng tôi tiếp tục giới thiệu tới bạn đọc những tác phẩm tập thể hay vô danh (không xác định được tác giả) của nền văn học Pháp thời Trung cổ nổi tiếng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Nhà thơ Valéry Paul.
Nhà thơ Valéry Paul.

Valéry Paul (1871 - 1945) là nhà thơ (trí tuệ). Tác phẩm chính: Buổi tối với ông Teste (La Soirée avec M.Teste, 1896-1926), Nàng Parque (La Jeune Parque, 1917), Thơ-Phù phép (Charmes, 1922).

Thơ-Phù phép là tuyển tập thơ cuối cùng của Valéry, nhà thơ trí tuệ chủ trương “thơ thuần túy”, Charmes nghĩa là phù phép, đồng thời theo nghĩa Latinh “Carmira” là “bài thơ”.

Thơ của Valéry không trực tiếp phản ánh hiện thực, những tình cảm và cảm xúc, mà để thanh lọc, diễn tả tổng hợp những cái đó, cả tâm hồn và trí tuệ; qua những bước đi của tư duy, Valéry phân tách diễn biến của sáng tạo.

Thơ Valéry rất súc tích, nên khó hiểu: sử dụng tất cả những vần, điệu, thể thơ và thủ pháp khó nhất, mài từng chữ, tìm âm điệu rất công phu, hình thức cổ điển, thi phẩm hoàn chỉnh trở thành một thứ “phù phép” đối với người đọc.

Thơ-Phù phép có thể hiểu như là một vở kịch mà vai chính là trí tuệ, với những bước đi của nó để cố gắng nhận thức, sáng tạo: những niềm hy vọng, sự đợi chờ, những cố gắng đáp lại sự hấp dẫn của khoa học, của đời sống – trầm tư, vượt lên thời gian trực cảm.

Trí tuệ hân hoan tiếp nhận trò chơi của những biểu tượng, ngạc nhiên phát hiện những từ ngữ tinh tế hay ngược dòng từ nguyên, bơi giữa trừu tượng và cụ thể. Nhưng thơ trí tuệ của Valéry tránh được cái khô khan của trừu tượng vì sự phân tích của trí tuệ lại quyện với thế giới muôn màu sắc bên ngoài và gắn với óc tưởng tượng phong phú của thị giác, thính giác, xúc giác ...

Thơ-Phù phép gồm 21 bài, trong đó có một số kiệt tác của Valéry: Những bước chân (Les Pas) miêu tả những giây phút hào hùng, thiêng liêng đợi chờ người yêu trở về, đợi chờ thi hứng; Thánh ca về những cột đền cổ đại (Cantique des Colonnes) ca ngợi cái đẹp tổng hợp và hài hòa của kiến trúc, nhạc, múa, thơ, toán học. Đoạn trích (trong Fragments du Narcisse) về những băn khoăn trong cố gắng nhận thức bản thân, chướng ngại giữa cái riêng và cái chung; Phác họa một con rắn (Ebauche d’un Serpent) về sức hấp dẫn của tri thức; Lá cọ (Palme) chờ đợi quả chín rụng, biểu tượng phần thưởng của tác phẩm với công phu lâu dài; Nghĩa địa bên biển cả (Le Cimetière Marin) tả biển cả và nghĩa địa thành phố quê hương Sète, sự biến động của biển và người, sự thất vọng và đau khổ, đối lập cái sống và cái chết, vận động và bất động, ánh sáng và bóng tối. Kết luận là: Gió đã nổi!... Cần cố thử sống (Le Vent se Léve!...Il Faut Tender de Vivre!).

Verne Jules (1828-1905) là nhà viết tiểu thuyết khoa học giả tưởng. Tác phẩm chính: Năm tuần trên khinh khí cầu (Cinq Semaines en Ballon, 1863), Từ Trái đất lên Mặt trăng (De la Terre à la Lune, 1865), Hai vạn dặm dưới biển (Vingt Mille lieues sous les Mers, 1870), Vòng quanh thế giới trong 80 ngày (Le Tour du Monde en 80 Jours, 1873), Michel Strogoff (1876).

Từ Trái đất lên Mặt trăng là cuốn tiểu thuyết phiêu lưu đượm màu hài hước. Một câu lạc bộ của pháo binh bắn lên Mặt trăng một viên đạn khổng lồ. Trong chiếc tàu vũ trụ có tiện nghi như toa xe lửa ấy, có ba nhà thám hiểm đi phiêu lưu.

Trong bốn ngày, họ gặp nhiều chuyện thú vị: khi vào quỹ đạo Mặt trăng, chai cốc nổi trong không khí do mất trọng lượng, một sao băng làm chệch đường bay, khiến cho viên đạn khổng lồ rơi xuống Thái Bình Dương. Các nhà du hành được một chiếc tàu quân sự vớt lên.

Nhà thơ Villon François.
Nhà thơ Villon François.

Villon François (khoảng 1431-sau 1463) là nhà thơ lớn cuối cùng của thơ ca Trung cổ Pháp, ông có cuộc đời giang hồ, đau khổ và hối hận.

Tác phẩm chính: Chúc thư nhỏ (Le Petit Testamant, 1456), Chúc thư lớn (Le Grand Testament, 1462).

Chúc thư lớn là tác phẩm thơ gồm 173 khúc, có lồng vào những bài thơ trữ tình, bài thể ballad... Thể thơ “Chúc thư” rất thịnh hành vào thời Villon.

Sau khi tốt nghiệp đại học, Villon tiếp tục cuộc đời trác táng, du đãng, giết người, trộm cắp, nhiều lần ở tù, suýt bị treo cổ, được ân xá và bị đi đày. Chúc thư lớn là thơ luyến tiếc, tâm sự, lâm ly, nụ cười pha nước mắt. Villon nhìn lại cuộc đời uổng phí, suy nghĩ về cái chết.

Cuộc đời và thơ của Villon thể hiện một tâm hồn nhạy cảm, nhân đạo nhưng yếu đuối. Phần một của thi phẩm (khúc 1-70): gợi lại chuyện ở tù, thời thanh niên trác táng, thời gian trôi, cái chết không từ ai.

Nổi tiếng nhất có bài Ba-lat về những phụ nữ thuở trước, với điệp khúc “Tuyết năm xưa còn đâu?”

Trong phần hai, Villon để lại những bài thơ, giọng hài hước, có khi rợn người khi nói về cái chết. Thơ của Villon rất hay về tứ và âm điệu, đến nay vẫn sinh động, có ảnh hưởng đến thơ thế kỷ XIX-XX.

Hoa Kỳ chung tay bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam

Hoa Kỳ chung tay bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam

Ngày 23/11, tại Hà Nội, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam và Trung tâm Nghiên cứu và ...

Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 49]

Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 49]

Chúng tôi tiếp tục giới thiệu tới bạn đọc những tác phẩm tập thể hay vô danh (không xác định được tác giả) của nền ...

Lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc vùng Tây Bắc

Lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc vùng Tây Bắc

Ngày hội Văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Tây Bắc lần thứ XV với chủ đề “Sắc màu văn hóa ...

Chung tay hành động vì một xã hội Việt Nam già hóa chủ động

Chung tay hành động vì một xã hội Việt Nam già hóa chủ động

Vừa qua, Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân Thọ Prudential Việt Nam (Prudential) đã tổ chức Hội thảo chuyên đề Aging Summit 2022 với chủ ...

Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 50]

Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 50]

Chúng tôi tiếp tục giới thiệu tới bạn đọc những tác phẩm tập thể hay vô danh (không xác định được tác giả) của nền ...

Đọc thêm

Việt Nam-Pháp thúc đẩy mạnh mẽ thương mại song phương, mở cửa hơn nữa thị trường mỗi bên

Việt Nam-Pháp thúc đẩy mạnh mẽ thương mại song phương, mở cửa hơn nữa thị trường mỗi bên

Tổng Bí thư nhất trí với các đề xuất của Đại sứ Pháp về việc tận dụng tốt các cơ hội to lớn từ EVFTA, đẩy mạnh hợp tác trong ...
Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Bộ trưởng Quốc phòng Kenya

Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Bộ trưởng Quốc phòng Kenya

Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định Việt Nam coi trọng và mong muốn làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt với Kenya.
Tin thế giới 17/4: Trung Quốc đặt điều kiện với Mỹ nếu đàm phán, Nga muốn đổi tài sản đóng băng lấy Boeing, Tổng thống Trump ngăn Israel tấn công Iran

Tin thế giới 17/4: Trung Quốc đặt điều kiện với Mỹ nếu đàm phán, Nga muốn đổi tài sản đóng băng lấy Boeing, Tổng thống Trump ngăn Israel tấn công Iran

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Dự án ‘Yêu lắm Việt Nam’: Chạm để kết nối và lan tỏa những giá trị lịch sử, văn hóa

Dự án ‘Yêu lắm Việt Nam’: Chạm để kết nối và lan tỏa những giá trị lịch sử, văn hóa

Dự án 'Yêu lắm Việt Nam' biến các nền tảng truyền thông và dữ liệu số thành phương tiện kết nối người dân với giá trị văn hóa, du lịch.
Philippines sẽ mở đại sứ quán ở Fiji

Philippines sẽ mở đại sứ quán ở Fiji

Nội các Fiji đã chấp thuận yêu cầu của Philippines về việc thành lập đại sứ quán tại Suva, theo báo FBC News của Fiji ngày 17/4.
Quan hệ Pháp-Algeria: Thêm một nốt trầm

Quan hệ Pháp-Algeria: Thêm một nốt trầm

Mối quan hệ thăng trầm của Pháp và Algeria vừa thêm căng thẳng với việc hai bên 'ăn miếng trả miếng' bằng các lệnh trục xuất ngoại giao.
Dự án ‘Yêu lắm Việt Nam’: Chạm để kết nối và lan tỏa những giá trị lịch sử, văn hóa

Dự án ‘Yêu lắm Việt Nam’: Chạm để kết nối và lan tỏa những giá trị lịch sử, văn hóa

Dự án 'Yêu lắm Việt Nam' biến các nền tảng truyền thông và dữ liệu số thành phương tiện kết nối người dân với giá trị văn hóa, du lịch.
Du lịch bền vững Hà Nội: Hành trình xanh giữa lòng di sản

Du lịch bền vững Hà Nội: Hành trình xanh giữa lòng di sản

Vẻ đẹp từ di sản và thiên nhiên, ẩm thực phong phú, đặc sắc... là một trong những lý do khiến Hà Nội hấp dẫn trong mắt du khách.
Cú hích để phát triển du lịch xanh Thủ đô

Cú hích để phát triển du lịch xanh Thủ đô

Hội nghị thượng đỉnh P4G là một cơ hội tốt để Hà Nội giới thiệu những sáng kiến và mô hình du lịch xanh của mình.
Hà Nội qua ống kính của phóng viên Trung Quốc

Hà Nội qua ống kính của phóng viên Trung Quốc

Tân Hoa xã (Trung Quốc) mới đây đăng tải nhiều hình ảnh về Hà Nội, thủ đô nghìn năm văn hiến của Việt Nam.
Vườn quốc gia Tam Đảo - Thiên đường xanh giữa mây ngàn

Vườn quốc gia Tam Đảo - Thiên đường xanh giữa mây ngàn

Vẻ hoang sơ và kỳ vĩ của Vườn quốc gia Tam Đảo khiến nơi đây được ví như thiên đường xanh giữa mây ngàn.
Khám phá vẻ đẹp được bảo tồn qua thời gian của phố cổ Trung Quốc

Khám phá vẻ đẹp được bảo tồn qua thời gian của phố cổ Trung Quốc

Phố cổ Lệ Giang, Ba phường bảy ngõ, phố cổ Bình Giang, Vĩnh Khánh phường… là những điển hình về phát triển du lịch hài hòa và bền vững tại Trung Quốc.
Người Khmer về chùa Tông Kim Quang đón Tết Chol Chnam Thmay

Người Khmer về chùa Tông Kim Quang đón Tết Chol Chnam Thmay

Sáng 13/4, lễ hội Tết Chol Chnam Thmay của đồng bào Khmer đã diễn ra tại chùa Tông Kim Quang (huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương), với niềm hoan hỷ.
Chủ tịch Quốc hội: Bắc Ninh sẽ tiếp tục gìn giữ các giá trị văn hóa, quyết tâm xây dựng quê hương giàu đẹp

Chủ tịch Quốc hội: Bắc Ninh sẽ tiếp tục gìn giữ các giá trị văn hóa, quyết tâm xây dựng quê hương giàu đẹp

Bắc Ninh - Kinh Bắc là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, có nền văn hóa, văn hiến lâu đời, phong phú và độc đáo, cái nôi của người Việt Cổ.
Nét văn hóa đặc sắc mang tên Lễ hội Tràng An

Nét văn hóa đặc sắc mang tên Lễ hội Tràng An

Lễ hội Tràng An còn được biết đến là Lễ mở cửa rừng được tổ chức thường niên, là nét văn hóa đặc sắc, gắn liền với các giá trị nổi bật toàn cầu.
Xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử của người làm công tác di sản văn hóa

Xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử của người làm công tác di sản văn hóa

Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương vừa ký Quyết định ban hành Quy tắc ứng xử nghề nghiệp của người làm công tác di sản văn hóa.
Liên kết quảng bá di sản văn hóa giữa các địa phương trên cả nước

Liên kết quảng bá di sản văn hóa giữa các địa phương trên cả nước

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức triển lãm 'Không gian Du lịch, di sản văn hóa, danh thắng và sản phẩm thủ công truyền thống Việt Nam' tại Huế .
Việt Nam có bao nhiêu di sản tư liệu được UNESCO ghi danh?

Việt Nam có bao nhiêu di sản tư liệu được UNESCO ghi danh?

Bộ sưu tập tài liệu của nhạc sĩ Hoàng Vân đã tiếp tục nối dài danh sách Di sản Tư liệu Thế giới của Việt Nam được UNESCO ghi danh.
Phiên bản di động