Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 51]

HỮU NGỌC
Theo dõi TGVN trên
Baoquocte.vn. Chúng tôi tiếp tục giới thiệu tới bạn đọc những tác phẩm tập thể hay vô danh (không xác định được tác giả) của nền văn học Pháp thời Trung cổ nổi tiếng.
Nhà thơ Valéry Paul.
Nhà thơ Valéry Paul.

Valéry Paul (1871 - 1945) là nhà thơ (trí tuệ). Tác phẩm chính: Buổi tối với ông Teste (La Soirée avec M.Teste, 1896-1926), Nàng Parque (La Jeune Parque, 1917), Thơ-Phù phép (Charmes, 1922).

Thơ-Phù phép là tuyển tập thơ cuối cùng của Valéry, nhà thơ trí tuệ chủ trương “thơ thuần túy”, Charmes nghĩa là phù phép, đồng thời theo nghĩa Latinh “Carmira” là “bài thơ”.

Thơ của Valéry không trực tiếp phản ánh hiện thực, những tình cảm và cảm xúc, mà để thanh lọc, diễn tả tổng hợp những cái đó, cả tâm hồn và trí tuệ; qua những bước đi của tư duy, Valéry phân tách diễn biến của sáng tạo.

Thơ Valéry rất súc tích, nên khó hiểu: sử dụng tất cả những vần, điệu, thể thơ và thủ pháp khó nhất, mài từng chữ, tìm âm điệu rất công phu, hình thức cổ điển, thi phẩm hoàn chỉnh trở thành một thứ “phù phép” đối với người đọc.

Thơ-Phù phép có thể hiểu như là một vở kịch mà vai chính là trí tuệ, với những bước đi của nó để cố gắng nhận thức, sáng tạo: những niềm hy vọng, sự đợi chờ, những cố gắng đáp lại sự hấp dẫn của khoa học, của đời sống – trầm tư, vượt lên thời gian trực cảm.

Trí tuệ hân hoan tiếp nhận trò chơi của những biểu tượng, ngạc nhiên phát hiện những từ ngữ tinh tế hay ngược dòng từ nguyên, bơi giữa trừu tượng và cụ thể. Nhưng thơ trí tuệ của Valéry tránh được cái khô khan của trừu tượng vì sự phân tích của trí tuệ lại quyện với thế giới muôn màu sắc bên ngoài và gắn với óc tưởng tượng phong phú của thị giác, thính giác, xúc giác ...

Thơ-Phù phép gồm 21 bài, trong đó có một số kiệt tác của Valéry: Những bước chân (Les Pas) miêu tả những giây phút hào hùng, thiêng liêng đợi chờ người yêu trở về, đợi chờ thi hứng; Thánh ca về những cột đền cổ đại (Cantique des Colonnes) ca ngợi cái đẹp tổng hợp và hài hòa của kiến trúc, nhạc, múa, thơ, toán học. Đoạn trích (trong Fragments du Narcisse) về những băn khoăn trong cố gắng nhận thức bản thân, chướng ngại giữa cái riêng và cái chung; Phác họa một con rắn (Ebauche d’un Serpent) về sức hấp dẫn của tri thức; Lá cọ (Palme) chờ đợi quả chín rụng, biểu tượng phần thưởng của tác phẩm với công phu lâu dài; Nghĩa địa bên biển cả (Le Cimetière Marin) tả biển cả và nghĩa địa thành phố quê hương Sète, sự biến động của biển và người, sự thất vọng và đau khổ, đối lập cái sống và cái chết, vận động và bất động, ánh sáng và bóng tối. Kết luận là: Gió đã nổi!... Cần cố thử sống (Le Vent se Léve!...Il Faut Tender de Vivre!).

Verne Jules (1828-1905) là nhà viết tiểu thuyết khoa học giả tưởng. Tác phẩm chính: Năm tuần trên khinh khí cầu (Cinq Semaines en Ballon, 1863), Từ Trái đất lên Mặt trăng (De la Terre à la Lune, 1865), Hai vạn dặm dưới biển (Vingt Mille lieues sous les Mers, 1870), Vòng quanh thế giới trong 80 ngày (Le Tour du Monde en 80 Jours, 1873), Michel Strogoff (1876).

Từ Trái đất lên Mặt trăng là cuốn tiểu thuyết phiêu lưu đượm màu hài hước. Một câu lạc bộ của pháo binh bắn lên Mặt trăng một viên đạn khổng lồ. Trong chiếc tàu vũ trụ có tiện nghi như toa xe lửa ấy, có ba nhà thám hiểm đi phiêu lưu.

Trong bốn ngày, họ gặp nhiều chuyện thú vị: khi vào quỹ đạo Mặt trăng, chai cốc nổi trong không khí do mất trọng lượng, một sao băng làm chệch đường bay, khiến cho viên đạn khổng lồ rơi xuống Thái Bình Dương. Các nhà du hành được một chiếc tàu quân sự vớt lên.

Nhà thơ Villon François.
Nhà thơ Villon François.

Villon François (khoảng 1431-sau 1463) là nhà thơ lớn cuối cùng của thơ ca Trung cổ Pháp, ông có cuộc đời giang hồ, đau khổ và hối hận.

Tác phẩm chính: Chúc thư nhỏ (Le Petit Testamant, 1456), Chúc thư lớn (Le Grand Testament, 1462).

Chúc thư lớn là tác phẩm thơ gồm 173 khúc, có lồng vào những bài thơ trữ tình, bài thể ballad... Thể thơ “Chúc thư” rất thịnh hành vào thời Villon.

Sau khi tốt nghiệp đại học, Villon tiếp tục cuộc đời trác táng, du đãng, giết người, trộm cắp, nhiều lần ở tù, suýt bị treo cổ, được ân xá và bị đi đày. Chúc thư lớn là thơ luyến tiếc, tâm sự, lâm ly, nụ cười pha nước mắt. Villon nhìn lại cuộc đời uổng phí, suy nghĩ về cái chết.

Cuộc đời và thơ của Villon thể hiện một tâm hồn nhạy cảm, nhân đạo nhưng yếu đuối. Phần một của thi phẩm (khúc 1-70): gợi lại chuyện ở tù, thời thanh niên trác táng, thời gian trôi, cái chết không từ ai.

Nổi tiếng nhất có bài Ba-lat về những phụ nữ thuở trước, với điệp khúc “Tuyết năm xưa còn đâu?”

Trong phần hai, Villon để lại những bài thơ, giọng hài hước, có khi rợn người khi nói về cái chết. Thơ của Villon rất hay về tứ và âm điệu, đến nay vẫn sinh động, có ảnh hưởng đến thơ thế kỷ XIX-XX.

Hoa Kỳ chung tay bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam

Hoa Kỳ chung tay bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam

Ngày 23/11, tại Hà Nội, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam và Trung tâm Nghiên cứu và ...

Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 49]

Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 49]

Chúng tôi tiếp tục giới thiệu tới bạn đọc những tác phẩm tập thể hay vô danh (không xác định được tác giả) của nền ...

Lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc vùng Tây Bắc

Lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc vùng Tây Bắc

Ngày hội Văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Tây Bắc lần thứ XV với chủ đề “Sắc màu văn hóa ...

Chung tay hành động vì một xã hội Việt Nam già hóa chủ động

Chung tay hành động vì một xã hội Việt Nam già hóa chủ động

Vừa qua, Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân Thọ Prudential Việt Nam (Prudential) đã tổ chức Hội thảo chuyên đề Aging Summit 2022 với chủ ...

Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 50]

Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 50]

Chúng tôi tiếp tục giới thiệu tới bạn đọc những tác phẩm tập thể hay vô danh (không xác định được tác giả) của nền ...

Đọc thêm

TP. Hồ Chí Minh khuyến cáo về trò lừa đảo mới ở trường học

TP. Hồ Chí Minh khuyến cáo về trò lừa đảo mới ở trường học

Baoquocte.vn. Sở GD&ĐT TP. Hồ Chí Minh vừa có thông báo khẩn, khuyến cáo tới các đơn vị trực thuộc về trò lừa đảo mới với học sinh.
Giải Marathon quốc gia 2023 xác lập kỷ lục Việt Nam

Giải Marathon quốc gia 2023 xác lập kỷ lục Việt Nam

Baoquocte.vn. Giải Marathon quốc gia và cự ly dài báo Tiền Phong vừa xác lập kỷ lục là giải chạy có số lượng VĐV tham gia chào cờ và hát quốc ...
Bóng đá giao hữu: Đề nghị 'đáng yêu' của hậu vệ đội Curacao gửi tới Messi

Bóng đá giao hữu: Đề nghị 'đáng yêu' của hậu vệ đội Curacao gửi tới Messi

Baoquocte.vn. Trước trận giao hữu với đội tuyển Argentina, một hậu vệ của Curacao đã gửi yêu cầu Messi chuẩn bị 23 áo đấu để toàn đội Curacao đỡ… tranh nhau.
Hỗ trợ quản lý, cải thiện an toàn của thịt lợn tại Việt Nam

Hỗ trợ quản lý, cải thiện an toàn của thịt lợn tại Việt Nam

Baoquocte.vn. Không chỉ tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thực phẩm do nhiễm vi sinh vật, nhiều sản phẩm thịt lợn ở Việt Nam còn có chất kháng sinh, thậm ...
Chuyên gia Hàn Quốc: Kinh tế Việt Nam đã vượt xa các quốc gia ASEAN mới nổi khác

Chuyên gia Hàn Quốc: Kinh tế Việt Nam đã vượt xa các quốc gia ASEAN mới nổi khác

Baoquocte.vn. Quá trình tăng trưởng kinh tế Việt Nam dẫn đến sự gia tăng của tầng lớp trung lưu, mở đường cho sự phát triển của thị trường vốn địa phương.
Tình hình Ukraine: Tổng thống Zelensky cảnh báo nguy cơ, Hàn Quốc tỏ ý muốn góp tay giúp Kiev

Tình hình Ukraine: Tổng thống Zelensky cảnh báo nguy cơ, Hàn Quốc tỏ ý muốn góp tay giúp Kiev

Baoquocte.vn. Tổng thống Ukraine cho rằng, bất kỳ sáng kiến nào nhằm khôi phục an toàn và an ninh hạt nhân ở Zaporizhzhia sẽ thất bại nếu Nga không rút quân.
Hợp tác liên ngành đẩy mạnh quảng bá du lịch Việt Nam ra nước ngoài hậu Covid-19

Hợp tác liên ngành đẩy mạnh quảng bá du lịch Việt Nam ra nước ngoài hậu Covid-19

Baoquocte.vn. Thông qua hợp tác giữa ngành du lịch và ngoại giao, hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch Việt Nam sẽ ngày càng hiệu quả, mạnh mẽ hơn.
Du lịch văn hóa sẽ là điểm nhấn của Hội chợ Du lịch quốc tế Việt Nam 2023

Du lịch văn hóa sẽ là điểm nhấn của Hội chợ Du lịch quốc tế Việt Nam 2023

Baoquocte.vn. Khoảng 15 quốc gia và vùng lãnh thổ sẽ tham dự Hội chợ Du lịch quốc tế Việt Nam - VITM Hà Nội 2023 diễn ra từ ngày 13-16/4.
Dầu olive: ‘Vàng lỏng’ thời cổ đại đến thức quý thời hiện đại

Dầu olive: ‘Vàng lỏng’ thời cổ đại đến thức quý thời hiện đại

Baoquocte.vn. Từ một sản vật quý thời cổ đại, quả olive đã trở thành một nét đặc sắc trong văn hóa, ẩm thực của người dân Địa Trung Hải, Bắc Phi và thế giới.
Năm Du lịch quốc gia 2023 chính thức khai mạc, góp phần đẩy nhanh phục hồi du lịch Việt Nam

Năm Du lịch quốc gia 2023 chính thức khai mạc, góp phần đẩy nhanh phục hồi du lịch Việt Nam

Baoquocte.vn. Khai mạc Năm Du lịch quốc gia 2023, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang khẳng định chủ trương của Đảng là phát triển kinh tế phải hài hòa với thiên nhiên.
16 phút chơi DJ trên 'nóc nhà của châu Phi', đưa Tanzania đến với toàn thế giới

16 phút chơi DJ trên 'nóc nhà của châu Phi', đưa Tanzania đến với toàn thế giới

Baoquocte.vn. Khoảnh khắc biểu diễn trên núi Kilimanjaro đã biến ước mơ của DJ trẻ người Tanzania Joseph Simon Misa trở thành hiện thực.
Lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2023: Tạo động lực mới cho ngành du lịch Thủ đô

Lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2023: Tạo động lực mới cho ngành du lịch Thủ đô

Baoquocte.vn. Lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2023 góp phần nâng cao hình ảnh, thương hiệu Hà Nội, tạo ra những động lực mới cho ngành du lịch Thủ đô.
Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới UNESCO: Việt Nam là hình mẫu về bảo tồn và phát huy di sản

Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới UNESCO: Việt Nam là hình mẫu về bảo tồn và phát huy di sản

Baoquocte.vn. Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới UNESCO Lazare Eloundou Assomo cho rằng Việt Nam là hình mẫu về quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản.
Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn tiếp Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới của UNESCO

Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn tiếp Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới của UNESCO

Baoquocte.vn. Bộ trưởng nhấn mạnh các di sản thế giới tại Việt Nam đã và đang đóng góp hết sức tích cực cho việc nâng cao đời sống của cộng đồng địa phương.
Bàn về tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam

Bàn về tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam

Baoquocte.vn. Ngày 24/3, Viện Nhân học Văn hóa tổ chức Tọa đàm khoa học 'Tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam', bàn về những vấn đề sơ khởi đầu tiên của tín ngưỡng thờ Mẫu.
Nhà làm việc của bác sĩ Alexandre Yersin được công nhận là di tích lịch sử lưu niệm cấp quốc gia

Nhà làm việc của bác sĩ Alexandre Yersin được công nhận là di tích lịch sử lưu niệm cấp quốc gia

Baoquocte.vn. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa bổ sung nhà làm việc của bác sĩ Alexandre Yersin vào Cụm các di tích lịch sử lưu niệm cấp quốc gai về danh nhân này.
Độc đáo cách quảng bá văn hóa trầu cau Việt qua không gian ảo 3D

Độc đáo cách quảng bá văn hóa trầu cau Việt qua không gian ảo 3D

Baoquocte.vn. Với sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu (EU), các nghiên cứu viên Đại học RMIT đã đưa văn hóa trầu cau Việt đến với khán giả toàn cầu qua trải nghiệm ảo 3D.
Đồng bào Chăm ở Bình Thuận đón Tết cổ truyền Ramưwan như thế nào?

Đồng bào Chăm ở Bình Thuận đón Tết cổ truyền Ramưwan như thế nào?

Baoquocte.vn. Đồng bào Chăm theo đạo Bà ni ở Bình Thuận tập trung về các động để cùng nhau thực hiện nghi thức tảo mộ, cúng thỉnh tổ tiên, ông bà.
Phiên bản di động