Tài nguyên vị thế và tài nguyên mỹ cảm của biển Việt Nam

GS.TS Nguyễn Hồng Thao
Bên cạnh tài nguyên sinh vật và không sinh vật, biển Việt Nam có tài nguyên vị thế và tài nguyên mỹ cảm không thể thay thế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tài nguyên vị thế và tài nguyên mỹ cảm của biển Việt Nam. (Nguồn: Tạo chí Công Thương)
Biển Đông là biển duy nhất nối liền Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. (Nguồn: Tạp chí Công Thương)

Chiến lược kinh tế biển Việt Nam năm 2030, tầm nhìn 2045 nêu rõ mục tiêu tổng quát, phấn đấu đưa nước ta trở thành quốc gia mạnh về biển, làm giàu từ biển, bảo đảm vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền quốc gia trên biển, đảo, góp phần quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, làm cho đất nước giàu, mạnh. Chiến lược biển của Việt Nam phù hợp với xu thế “tiến ra biển” của thế giới mà Công ước của Liên hợp quốc (LHQ) về luật biển năm1982 (UNCLOS) đã đặt nền móng.

Bên cạnh tài nguyên sinh vật và không sinh vật, biển Việt Nam có tài nguyên vị thế và tài nguyên mỹ cảm không thể thay thế.

Tài nguyên vị thế

Về tài nguyên vị thế, Biển Đông có ít nhất 4 yếu tố.

Thứ nhất, Biển Đông là biển duy nhất nối liền Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương vì vậy đây là nơi giao thoa và cạnh tranh của nhiều nền văn hóa lớn (Trung Hoa, Ấn Độ, phương Tây), nhiều cường quốc trong lịch sử. Sáng kiến Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương rộng mở hay Một vành đai, Một con đường đều đi qua Biển Đông.

Thứ hai, Biển Đông ở bản lề của khu vực phát triển kinh tế nhất thế giới, có vị trí quan trọng án ngữ các tuyến hàng hải và hàng không huyết mạch giao thương giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, giữa Châu Âu, Trung Cận Đông với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước trong khu vực. Có 5/10 tuyến đường biển thông thương lớn nhất và hơn một nửa số tàu dầu và tàu thương mại thế giới đi qua Biển Đông, biến biển này đứng thứ hai về lưu lượng thông thương sau Địa Trung Hải.

Có 29/39 tuyến đường hàng hải và khoảng 60% khối lượng hàng hóa xuất nhập khẩu của Trung Quốc hiện nay được vận chuyển qua Biển Đông. Trung bình mỗi ngày có từ 250 đến 300 tàu biển các loại của Mỹ đi qua Biển Đông, trong đó có 15 đến 20% tàu lớn trọng tải trên 30.000 tấn.

Thứ ba, Biển Đông có vị trí quân sự - quốc phòng tầm cỡ quốc tế, là nơi có tranh chấp phức tạp nhất thế giới (quần đảo Trường Sa và eo biển Đài Loan) và tiềm ẩn khả năng dẫn tới Thế chiến thứ ba nếu không quản lý tốt.

Thứ tư, Biển Đông có hai quốc gia quần đảo lớn nhất thế giới (Indonessia và Philippines), và hai quần đảo giữa biển Hoàng Sa và Trường Sa có thể kiểm soát toàn bộ các đường hàng hải, hàng không trong khu vực.

Biển Việt Nam trải dài qua 16 vĩ tuyến, không chỉ có giá trị đa dạng sinh học mà còn còn tạo điều kiện mở rộng không gian sinh tồn của đất nước lên gấp ba lần đất liền (gần 1 triệu km biển), theo nguyên tắc đất thống trị biển và các quy định của UNCLOS 1982. Chỉ số tính biển Việt Nam (chiều dài bờ biển/diện tích đất liền) là 0,01 nằm trong số 30 nước có chỉ số cao nhất, cao hơn Thái Lan (0,007) và xấp xỉ Malaysia và cao hơn chỉ số ttrung bình của thế giới là 0,006.

Việt Nam có 2773 đảo ven biển, hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và dải đất liền ven biển hình thành tuyến phòng thủ nhiều tầng, nhiều lớp, gần và xa bờ, tạo điều kiện thuận lợi để triển khai thế trận quốc phòng an ninh nhân dân trên biển, phòng thủ bảo vệ Tổ quốc, từ sớm từ xa. Hệ thống các đảo xa bờ tạo thành đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải, đặc quyền kinh tế và thềm lục địa. Việt Nam và Malaysia là hai quốc gia có điều kiện và đã thực hiện quyền mở rộng ranh giới thềm lục địa ra ngoài 200 hải lý ở Biển Đông.

Vị thế bên bờ Biển Đông còn cho phép Việt Nam giúp các nước không có biển và bất lợi về mặt địa lý (Lào và Campuchia) thực hiện quyền quá cảnh ra biển, yếu tố góp phần củng cố vị trí trung tâm của ASEAN.

Tài nguyên mỹ cảm

Về tài nguyên mỹ cảm, Việt Nam có 125 bãi biển, nhiều di tích văn hoá và thiên nhiên tầm cỡ quốc tế và khu vực, phân bổ dọc theo biển, giúp tăng trưởng du lịch, phục hồi sức khoẻ và là chủ đề cho văn hoá, phim ảnh.

Tại vùng ven biển tập trung tám khu vực trọng điểm du lịch của cả nước gồm vịnh Hạ Long, Đồ Sơn, Cát Bà, Huế, Đà Nẵng, Nha Trang, Thành phố Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Côn Đảo, trong đó có hai di sản thiên nhiên thế giới là vịnh Hạ Long và Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng; ba di sản văn hoá thế giới là cố đô Huế, đô thị cổ Hội An và di tích Mỹ Sơn; các Vườn quốc gia có biển như Cát Bà, Bái Tử Long, Côn Đảo và Phú Quốc, và các Vườn quốc gia thuộc địa phận các tỉnh ven biển như Xuân Thuỷ (Nam Định), Cúc Phương (Ninh Bình), Bến En (Thanh Hoá), Pù Mát (Nghệ An), Vũ Quang (Hà Tĩnh), Bạch Mã (Thừa Thiên - Huế), Núi Chúa (Ninh Thuận), U Minh Thượng (Kiên Giang); 22/55 khu bảo tồn thiên nhiên như Yên Tử ở Quảng Ninh, bán đảo Sơn Trà, Bà Nà ở Đà Nẵng, Cù Lao Chàm ở Quảng Nam, Bình Châu - Phước Bửu ở Bà Rịa - Vũng Tàu; các sân chim ở Cà Mau, Kiên Giang; 915/2.509 di tích lịch sử văn hoá đã được Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch xếp hạng.

Tài nguyên vị thế và tài nguyên mỹ cảm của biển Việt Nam. (Nguồn: baodantoc)
Việt Nam hiện có 28 tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương có biển. (Nguồn: baodantoc)

Việt Nam hiện có 28 tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương có biển, trong đó có 3 trung tâm phát triển là TP. Hải Phòng, TP. Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh; 11 huyện đảo Cô Tô, Vân Đồn (Quảng Ninh), Cát Hải, Bạch Long Vĩ (Hải Phòng), Cồn Cỏ (Quảng Trị), Hoàng Sa (Quảng Ngãi), Lý Sơn (Quảng Nam), Trường Sa (Khánh Hòa), Phú Quý (Bình Thuận), Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu), Kiên Hải (Kiên Giang), 1 thành phố đảo (Phú Quốc)

Năm 2020 GDP của 28 tỉnh ven biển theo giá hiện hành đạt mức 4.040,7 nghìn tỷ đồng năm 2020, chiếm 50,1% GDP cả nước, GDP bình quân đầu người của các tỉnh ven biển năm 2020 đạt 84,4 triệu đồng, so với mức bình quân cả nước đạt 82,7 triệu đồng. Chín tỉnh có mức tăng trưởng cao hơn là những địa phương có động lực tăng trưởng nhờ những lợi thế về vị trí và kinh tế biển (Hải Phòng, 10,4%/năm), lợi thế về du lịch (Quảng Ninh, 8,4%/năm) và những địa phương ven biển thu hút mạnh FDI phát thúc đẩy tăng trưởng mạnh của những ngành chế biến chế tạo và dịch vụ (Hà Tĩnh 10,4%/năm; Thanh Hoá, 9,2%/năm; Ninh Thuận, 8,4%/năm).

Giá trị xuất khẩu của các tỉnh ven biển năm 2020 chỉ chiếm 34,9% tổng giá trị xuất khẩu cả nước. Tỷ lệ này chưa tương xứng với quy mô dân số và GDP của vùng ven biển (trên dưới 50%). Các tỉnh ven biển chưa thực sự vượt trội về phát triển kinh tế so với các vùng trong đất liền. Việt Nam còn nhiều tiềm năng chưa khai thác để có một nền kinh tế biển đúng nghĩa.

Chiến lược kinh tế biển Việt Nam năm 2030, tầm nhìn 2045 đã thay đổi quan điểm và thứ tự phát triển kinh tế biển, trong đó chú ý khai thác tài nguyên vị thế, tài nguyên mỹ cảm hơn là tài nguyên sinh vật và không sinh vật. Chiến lược chỉ rõ ưu tiên phát triển du lịch và dịch vụ biển, kinh tế hàng hải, kinh tế dầu khí và tài nguyên khoáng sản biển khác, nuôi trồng và khai thác thuỷ sản, công nghiệp ven biển, năng lượng tái tạo và các ngành kinh tế biển mới, phát triển kết cấu hạ tầng biển và ven biển, phát triển kinh tế huyện đảo, nâng cao đời sống kinh tế, văn hoá, xã hội của cư dân ven biển, gắn bó với biển, thân thiện với biển, phát triển khoa học, công ngệ biển, phát triển nguồn nhân lực biển, ứng phó thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu; bảo vệ quốc phòng an ninh, đối ngoại và hợp tác quốc tế.

Báo Thái Lan giới thiệu và ca ngợi hết lời về tài năng của thủ thành Việt kiều Filip Nguyễn

Báo Thái Lan giới thiệu và ca ngợi hết lời về tài năng của thủ thành Việt kiều Filip Nguyễn

Báo Siam Sport (Thái Lan) đã ca ngợi tài năng của Filip Nguyễn nhưng họ cũng "dè chừng" sự xuất hiện của ngôi sao gốc ...

Đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ Nguyễn Thanh Hải thăm, làm việc tại bang Kerala

Đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ Nguyễn Thanh Hải thăm, làm việc tại bang Kerala

Thủ hiến bang Kerala hoan nghênh bước phát triển mới, quan trọng trong kết nối hàng không giữa hai nước, đồng thời bày tỏ mong ...

‘Lời nguyền tài nguyên’ ở châu Phi

‘Lời nguyền tài nguyên’ ở châu Phi

Châu Phi luôn bị ám ảnh về mối liên hệ giữa sự giàu có về tài nguyên, đặc biệt là dầu mỏ với xung đột, ...

Chuyến đi ý nghĩa của đoàn cựu quân tình nguyện, cựu chuyên gia Việt Nam tại Campuchia

Chuyến đi ý nghĩa của đoàn cựu quân tình nguyện, cựu chuyên gia Việt Nam tại Campuchia

Từ ngày 3-4/11, đoàn cựu quân tình nguyện, cựu chuyên gia Việt Nam và gia đình có người thân hy sinh trên chiến trường Campuchia ...

Biến thách thức thành cơ hội: Những đóng góp của Quỹ Phát triển Saudi Arabia tại Việt Nam và trên thế giới

Biến thách thức thành cơ hội: Những đóng góp của Quỹ Phát triển Saudi Arabia tại Việt Nam và trên thế giới

Đó là tên sự kiện do Đại sứ quán Saudi Arabia phối hợp Quỹ Phát triển Saudi Arabia tổ chức sáng 6/11 tại Hà Nội.

Bài viết cùng chủ đề

Biển Đông

Xem nhiều

Đọc thêm

Việt Nam-Anh thúc đẩy quan hệ quốc phòng vì hoà bình và thịnh vượng chung

Việt Nam-Anh thúc đẩy quan hệ quốc phòng vì hoà bình và thịnh vượng chung

Quốc vụ khanh Quốc phòng Anh đồng chủ trì Đối thoại Chính sách quốc phòng Việt Nam-Anh lần thứ 5.
Tỷ phú Elon Musk bị 'bốc hơi' 3 triệu USD ở Brazil

Tỷ phú Elon Musk bị 'bốc hơi' 3 triệu USD ở Brazil

Nền tảng truyền thông X và nhà cung cấp dịch vụ vệ tinh Starlink, đều thuộc sở hữu của tỷ phú Elon Musk, đã phải nộp phạt 3 triệu USD ...
Cập nhật bảng giá xe hãng Mazda mới nhất tháng 9/2024

Cập nhật bảng giá xe hãng Mazda mới nhất tháng 9/2024

Bảng giá xe hãng Mazda của các dòng CX-3 2021, CX-5 2021, CX-8 2021, CX-30 2021, BT-50 2021, Mazda 2 2021, Mazda 3 2021, Mazda 6 2021, CX-8 2022, CX-3 ...
Tổng thống Mỹ gặp Thủ tướng Anh: Chẳng có quyết định 'cởi trói' cho Ukraine, ông Biden nói 'không nghĩ nhiều về Tổng thống Nga'

Tổng thống Mỹ gặp Thủ tướng Anh: Chẳng có quyết định 'cởi trói' cho Ukraine, ông Biden nói 'không nghĩ nhiều về Tổng thống Nga'

Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Anh đã hội đàm thảo luận nhiều vấn đề như xung đột Nga-Ukraine, tình hình Trung Đông, quan hệ song phương.
Bão Bebinca: Trung Quốc cảnh báo 'cuồng phong dữ dội', Nhật Bản dự báo sức gió ở tâm bão lên tới 126km/h

Bão Bebinca: Trung Quốc cảnh báo 'cuồng phong dữ dội', Nhật Bản dự báo sức gió ở tâm bão lên tới 126km/h

Bão Bebinca: Trung Quốc cảnh báo 'cuồng phong dữ dội', Nhật Bản dự báo sức gió ở tâm bão lên tới 126km/h, gây gió mạnh, lở đất, lũ lụt và ...
Nhận định, soi kèo Brighton vs Ipswich Town, 21h00 ngày 14/9 - Vòng 4 Ngoại hạng Anh

Nhận định, soi kèo Brighton vs Ipswich Town, 21h00 ngày 14/9 - Vòng 4 Ngoại hạng Anh

Nhận định trận đấu, soi kèo Brighton vs Ipswich Town tại vòng 4 giải Ngoại hạng Anh được diễn ra vào lúc 21h00 ngày 14/9.
Tạo đà cho quan hệ Iran-Iraq

Tạo đà cho quan hệ Iran-Iraq

Việc Tổng thống Iran dành chuyến thăm nước ngoài đầu tiên kể từ sau khi nhậm chức đến Iraq cho thấy sự kế thừa trong chính sách ngoại giao của Tehran.
Những 'gam màu' xung đột vũ trang trong 20 năm qua

Những 'gam màu' xung đột vũ trang trong 20 năm qua

Thế giới trong hai thập niên đầu của thế kỷ XXI trải qua nhiều biến động, với hàng loạt xung đột vũ trang diễn ra ngày càng phức tạp, khó lường.
Thủ tướng Nhật Bản thăm Hàn Quốc: Khép lại sứ mệnh, lưu giữ dấu ấn

Thủ tướng Nhật Bản thăm Hàn Quốc: Khép lại sứ mệnh, lưu giữ dấu ấn

Dù thời gian tại vị ngắn nhưng Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio vẫn quyết định lên kế hoạch thăm Hàn Quốc, hội đàm với Tổng thống Yoon Suk Yeol.
Diễn đàn quần đảo Thái Bình Dương lần thứ 53: Vạch tầm nhìn chung ở khu vực

Diễn đàn quần đảo Thái Bình Dương lần thứ 53: Vạch tầm nhìn chung ở khu vực

Diễn đàn quần đảo Thái Bình Dương lần thứ 53 sắp diễn ra tại Nuku'alofa, Tonga là cơ hội để khu vực tập trung giải quyết những thách thức đang nổi lên.
Xung đột Nga-Ukraine và dự báo về đột biến mang tính bước ngoặt

Xung đột Nga-Ukraine và dự báo về đột biến mang tính bước ngoặt

Những diễn biến mới khiến cho cục diện cuộc xung đột Nga-Ukraine trở nên khó đoán định hơn.
New Zealand vươn tầm ảnh hưởng khu vực

New Zealand vươn tầm ảnh hưởng khu vực

Chuyến công du của Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon đến Australia còn cho thấy tham vọng vươn tầm ảnh hưởng của Wellington trong khu vực.
Tổng thống Indonesia Joko Widodo và những di sản nổi bật trong một thập kỷ cầm quyền

Tổng thống Indonesia Joko Widodo và những di sản nổi bật trong một thập kỷ cầm quyền

10 năm cầm quyền của Tổng thống Indonesia Joko Widodo để lại nhiều dấu ấn với các chính sách thiết thực cho người dân và nâng cao vị thế quốc tế.
Đông Nam Á đang 'vá lại những vết nứt' của trật tự thế giới

Đông Nam Á đang 'vá lại những vết nứt' của trật tự thế giới

Một số xu hướng ở Đông Nam Á đang mang đến cái nhìn tích cực về chủ nghĩa đa phương.
Lý do châu Phi nên là mặt trận chiến lược địa chính trị mới của Australia

Lý do châu Phi nên là mặt trận chiến lược địa chính trị mới của Australia

Dân số của châu Phi không hẳn mang lại cơ hội kinh tế cho Australia nhưng yếu tố địa chính trị lại là một câu chuyện khác.
Báo quốc tế: Chuyến thăm chính thức LB Nga của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn là bước phát triển quan trọng củng cố quan hệ toàn diện

Báo quốc tế: Chuyến thăm chính thức LB Nga của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn là bước phát triển quan trọng củng cố quan hệ toàn diện

Nhà báo Pavel Vinodurov nêu bật quan điểm Nga-Việt Nam là đối tác chiến lược và những người bạn thực sự.
Thủ tướng Ấn Độ nhấn mạnh thông điệp về Biển Đông khi công du Đông Nam Á

Thủ tướng Ấn Độ nhấn mạnh thông điệp về Biển Đông khi công du Đông Nam Á

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi kêu gọi thúc đẩy hòa bình, ổn định ở Biển Đông, tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS.
Thấy gì từ 'cuộc hội ngộ của đại gia đình Trung Quốc-châu Phi'?

Thấy gì từ 'cuộc hội ngộ của đại gia đình Trung Quốc-châu Phi'?

Thông qua Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn hợp tác Trung Quốc-châu Phi 2024 (FOCAC), Bắc Kinh củng cố ảnh hưởng địa chính trị tại khu vực...
Phiên bản di động