Thăng trầm “tứ giác an ninh”

Liệu tầm nhìn về khuôn khổ chiến lược cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và “viên kim cương an ninh” tại châu Á có trở thành hiện thực?
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
thang tram tu giac an ninh Khu vực châu Á – Thái Bình Dương: Động lực tăng trưởng quan trọng của kinh tế toàn cầu
thang tram tu giac an ninh Đặt con người làm trung tâm phát triển kinh tế tại châu Á - Thái Bình Dương

Mới đây, nguyên thủ và quan chức cấp cao của Ấn Độ, Mỹ, Nhật Bản và Australia đã tiến hành hội đàm về “tứ giác an ninh” cho khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Tuy chỉ là sự kiện bên lề các chương trình nghị sự chính tại Philippines, đây lại được đánh giá là một bước ngoặt trong quan hệ hợp tác an ninh giữa bốn cường quốc này.

Thập kỷ hồi sinh

Cụm từ “tứ giác an ninh”, vốn được Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nhắc tới lần đầu tiên trong bài phát biểu tại Quốc hội Ấn Độ năm 2007, đã sớm rơi vào quên lãng. Ở thời điểm đó, ước mơ của ông Abe về một “châu Á rộng lớn hơn”, với sự hội tụ của Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương nhằm mở ra một mạng lưới giúp người dân, dòng vốn đầu tư, hàng hóa và tri thức có thể dễ dàng lưu thông, chưa thể trở thành hiện thực. Bất chấp những nỗ lực của Tokyo, cả Canberra, New Delhi và Washington đều tỏ ra không mấy mặn mà với đề xuất này và quan ngại trước phản ứng tiêu cực từ phía Bắc Kinh.

thang tram tu giac an ninh
Tổng thống Mỹ Donald Trump, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull và Thủ tướng Ấn Độ Naendra Modi. (Nguồn AFP/Getty)

Tuy nhiên, sau nhiều thăng trầm và trong bối cảnh khu vực châu Á - Thái Bình Dương liên tục có nhiều chuyển biến phức tạp, cả ba quốc gia này dần nhận thấy lợi ích trong đề xuất của Nhật Bản và đã có nhiều bước đi nhằm hiện thực hóa hợp tác an ninh trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Cụ thể, nhân chuyến thăm Nhật Bản của Tổng thống Mỹ Donald Trump tháng 11/2017 trước khi tham dự Tuần lễ cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), ông Shinzo Abe đã lặp lại quan điểm về “tứ giác an ninh”, “khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và mở” và nhận được sự tán thành của ông chủ Nhà trắng. Về phần mình, bên lề Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 12 tại Philippines, ông Trump cũng đã gặp gỡ Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull và Thủ tướng Ấn Độ Naendra Modi nhằm tìm kiếm sự đồng tình về tầm nhìn mới của khu vực.

Đỉnh điểm là ngày 12/11, đại diện “bộ tứ” đã lần đầu nhóm họp bên lề Hội nghị Cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) lần thứ 31 tại Philippines, dưới sự chủ trì của phái đoàn Nhật Bản. Thông cáo được Bộ Ngoại giao các nước đưa ra ngay sau đó cho thấy mức độ hợp tác giữa các bên đã có bước tiến rõ rệt.

Nếu thành hiện thực, tầm nhìn về “khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và mở” sẽ có tác động lớn đến cục diện khu vực châu Á - Thái Bình Dương nói riêng và quốc tế nói chung. Đầu tiên, kế hoạch này kêu gọi giữ vững trật tự khu vực dựa trên luật lệ, đặc biệt là trong các tranh chấp lãnh hải. Bên cạnh đó, nó sẽ góp phần thúc đẩy tự do thương mại, bằng cách tự do hóa các thiết chế thương mại khu vực và ủng hộ tự do hàng hải. Cuối cùng, “tứ giác an ninh” trong kế hoạch, gồm Nhật Bản, Ấn Độ, Australia và Mỹ sẽ đẩy mạnh hợp tác, đảm bảo an ninh cho khu vực nói chung và các quốc gia nhỏ tại Đông Nam Á và Đông Á nói riêng.

Giấc mơ của người Nhật

Dẫu vậy, ý tưởng về “viên kim cương an ninh ” và tầm nhìn Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương sẽ khó thành hiện thực nếu không có sự dẫn dắt và kiên trì của Nhật Bản. Nhận thức được tầm quan trọng của hai khái niệm này đối với sự phát triển của Nhật Bản nói riêng và khu vực nói chung, Thủ tướng Shinzo Abe luôn là người đi đầu trong hoạt động kết nối các nước và nhắc nhở họ về lợi ích có thể đạt được tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Đáng chú ý, bên cạnh nỗ lực tiên phong trong chính sách an ninh, Nhật Bản cũng là một trong những nước kiên quyết theo đuổi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Ngay sau khi Mỹ rút, Nhật Bản đi đầu trong việc cứu vãn Hiệp định này, cụ thể bằng việc đề xuất gói thỏa thuận cuối cùng để các nước bàn thảo và xây dựng phiên bản mới của TPP là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Sở dĩ Tokyo kiên trì đến vậy bởi ông Abe hiểu rằng sự tan rã của TPP/CPTPP sẽ là “đòn chí mạng” tới quá trình hình thành “tứ giác kim cương” và tầm nhìn Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Tuy nhiên, ngay cả khi những nỗ lực của Thủ tướng Abe đang dần đơm hoa kết trái, Tokyo, New Delhi, Canberra và Washington nhận thức rõ họ sẽ phải đối mặt với áp lực không nhỏ từ phía Bắc Kinh. Trung Quốc cho đây là động thái kiềm chế chiến lược “Vành đai và Con đường” và cô lập quốc gia này. Ngay sau cuộc họp của “bộ tứ” ngày 12/11, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng tuyên bố các chương trình hợp tác trong khu vực không nên bị chính trị hóa hoặc mang tính ngăn chặn. Sự phản đối mạnh mẽ từ phía Trung Quốc sẽ là thách thức không nhỏ mà lãnh đạo bốn nước “tứ giác kim cương” cần vượt qua, nếu họ muốn hiện thực hóa giấc mơ về hợp tác xây dựng một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương hòa bình và thịnh vượng.

thang tram tu giac an ninh Ấn Độ, Pháp tăng cường hợp tác tại khu vực Ấn Độ Dương

Ngày 17/11, Ngoại trưởng Ấn Độ Sushma Swaraj và Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian đã có cuộc hội đàm sâu rộng và quyết định ...

thang tram tu giac an ninh Ấn Độ, Australia, Nhật Bản và Mỹ thảo luận về hợp tác Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương

Ngày 12/11, các quan chức của Ấn Độ, Mỹ, Nhật Bản và Australia đã thảo luận rộng rãi về các mối quan tâm chung trong ...

thang tram tu giac an ninh Ấn Độ cam kết tăng cường quan hệ với ASEAN

Trong tuyên bố ngày 11/11, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cho rằng chuyến thăm của ông tới Philippines để tham dự Hội nghị cấp cao ...

Phan Quân

Xem nhiều

Đọc thêm

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 22/11 và sáng 23/11: Lịch thi đấu Bundesliga - Munich vs Augsburg; La Liga - Getafe vs Valladolid

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 22/11 và sáng 23/11: Lịch thi đấu Bundesliga - Munich vs Augsburg; La Liga - Getafe vs Valladolid

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 22/11 và sáng 23/11: Lịch thi đấu Bundesliga - Munich vs Augsburg; Ligue 1 - Paris Saint-Germain vs Toulouse...
Hướng dẫn cách làm video TikTok đơn giản và thu hút nhất

Hướng dẫn cách làm video TikTok đơn giản và thu hút nhất

Cách để làm video TikTok thu hút và lên xu hướng là gi? Hãy cùng khám phá 4 cách tạo video TikTok triệu view từ hình ảnh và video có ...
Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

ADMM+ ngày càng thể hiện vai trò là nền tảng cho hợp tác trên thực tế và có ý nghĩa giữa ASEAN với các nước bên ngoài khu vực trong ...
Nga tuyên bố tấn công Ukraine bằng vũ khí chưa từng có, không nước NATO nào có thể đánh chặn, Mỹ đã phạm sai lầm lớn

Nga tuyên bố tấn công Ukraine bằng vũ khí chưa từng có, không nước NATO nào có thể đánh chặn, Mỹ đã phạm sai lầm lớn

Quân đội Nga sử dụng tên lửa đạn đạo tầm trung Oreshnik để tấn công mục tiêu quân sự ở Dnipro của Ukraine.
Nhan sắc đời thường của diễn viên Việt Hoa

Nhan sắc đời thường của diễn viên Việt Hoa

Ở tuổi 28, diễn viên Việt Hoa phim Độc đạo sở hữu nhan sắc trẻ trung, ngọt ngào.
Hôm nay 22/11, Quốc hội nghe và thảo luận liên tiếp 4 dự thảo luật sửa đổi, trong đó có 2 luật thuế quan trọng

Hôm nay 22/11, Quốc hội nghe và thảo luận liên tiếp 4 dự thảo luật sửa đổi, trong đó có 2 luật thuế quan trọng

Quốc hội tiếp tục nghe, thảo luận các dự án luật sửa đổi: Thuế thu nhập doanh nghiệp, Thuế tiêu thụ đặc biệt, Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật ...
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Nhằm tiếp cận trữ lượng khoáng sản khổng lồ của châu Phi, Mỹ và Trung Quốc đã bỏ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm ngoại giao đường sắt tại đây.
Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử của “kỷ nguyên vươn mình".
Phiên bản di động