Thế giới 2017: Tiếp tục phức tạp và khó đoán

Năm 2016 cho chúng ta thấy tình hình thế giới quả thật quá phức tạp. Với những diễn biến ở Mỹ và nhiều khu vực, 2017 sẽ là thời kỳ tiếp nối và phát triển của những đặc điểm, xu hướng phức tạp trước đó.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
the gioi 2017 tiep tuc phuc tap va kho doan Tăng trưởng kinh tế Việt Nam thuộc nhóm nhanh nhất thế giới
the gioi 2017 tiep tuc phuc tap va kho doan 10 sự kiện đối ngoại nổi bật 2016

Với tư cách là siêu cường số một thế giới, chính sách của Mỹ sẽ tác động lớn đến các nước khác cũng như tình hình chính trị, an ninh quốc tế. Chính sách đối ngoại của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump sẽ tác động như thế nào đến tình hình chính trị và an ninh toàn cầu?

Trọng tâm của chính quyền Trump

Bước vào Nhà Trắng khi kinh nghiệm ngoại giao và xử lý các vấn đề quốc tế gần như bằng 0, Tổng thống Trump sẽ phải dựa nhiều vào đội ngũ cố vấn cũng như tham vấn các thành viên quan trọng trong nội các. Quan hệ Mỹ - Nga, Mỹ - Trung Quốc và quan hệ giữa Mỹ với các nước đồng minh ở châu Âu, châu Á sẽ là việc ông Trump phải xử lý ngay từ khi bắt đầu nhiệm kỳ.

the gioi 2017 tiep tuc phuc tap va kho doan
Chính sách đối ngoại của Mỹ ảnh hưởng lớn đến tình hình thế giới. (Nguồn: integris-intl.com)

Năm 2016, quan hệ Mỹ - Nga đã rơi vào trạng thái xấu nhất kể từ khi Liên Xô tan rã. Có lý do gì để tin rằng lần tái khởi động quan hệ Mỹ-Nga dưới thời Trump sẽ tốt hơn nhiệm kỳ Obama? Trong chiến dịch tranh cử và sau khi thắng cử, không ít lần, ông Trump công khai ca ngợi Tổng thống Vladimir Putin và mong muốn cải thiện quan hệ Mỹ - Nga.

Tổng thống Nga và tân Tổng thống Mỹ có thể sẽ ngồi với nhau để đàm phán một cách nghiêm túc những vấn đề khúc mắc, nhưng chắc chắn chính giới hai nước sẽ đặt ra giới hạn xem hai vị Tổng thống có thể gần nhau tới đâu. Giới quân sự, cơ quan tình báo, các nghị sĩ Cộng hòa và thậm chí một số thành viên nội các Mỹ luôn mang tinh thần “diều hâu” đối với Nga, đồng thời nhấn mạnh cái giá chiến lược đắt đỏ mà Washington phải trả nếu Mỹ mất đi tầm ảnh hưởng ở không gian hậu Liên Xô.

Về quan hệ Mỹ - Trung Quốc, bản chất của mối quan hệ này là hợp tác trên những lĩnh vực có thể mang tới lợi ích chung. Tuy nhiên, Mỹ - Trung Quốc đối kháng và mâu thuẫn về khu vực ảnh hưởng chiến lược, trước hết là Đông Á, rộng hơn là châu Á - Thái Bình Dương cũng như các vấn đề cũ như an ninh mạng, thâm hụt cán cân thương mại của Mỹ - vốn được ông Trump cho là nghiêm trọng. Với việc bổ nhiệm nhân sự có xu hướng cứng rắn với Trung Quốc vào Hội đồng Thương mại Quốc gia, chắc chắn quan hệ thương mại với Trung Quốc là điều ông Trump muốn  sớm giải quyết rốt ráo.

Trong quan hệ đồng minh, ông Trump công khai tuyên bố muốn giảm bớt những cam kết của Mỹ với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đặt ra những câu hỏi về giá trị của NATO và sẽ cân nhắc trước khi bảo vệ đồng minh trong trường hợp bị tấn công. Nếu ông Trump thực hiện đúng những tuyên bố đó, chắc chắn cấu trúc an ninh châu Âu sẽ bị phá vỡ. Không những thế, có thể Mỹ sẽ buộc các nước đồng minh trong khu vực như Nhật Bản và Hàn Quốc chịu trách nhiệm lớn hơn về an ninh. Tuy nhiên, có thể tin rằng cấu trúc của các hệ thống liên minh do Mỹ đứng đầu sẽ không hoặc ít ra là chưa thể có thay đổi lớn. Không thể vì vấn đề ngân sách mà Mỹ đánh đổi cả một hệ thống liên minh ở khắp thế giới mà mình đã dày công xây dựng trong hơn 70 năm qua.

Dàn xếp ở Syria

Xung đột ở Syria và cuộc chiến chống khủng bố ở Trung Đông là hai vấn đề có liên quan và sẽ chịu tác động lớn từ quan hệ Nga - Mỹ. Trong hơn 5 năm qua, khác biệt giữa Washington - Moscow về quan điểm chính trị và số phận của Tổng thống Syria Bashar al-Assad là trở ngại lớn đối với việc giải quyết xung đột Syria. Vì thế, việc ông Trump xích lại gần hơn với ông Putin sẽ đặt nền móng cho việc tái xây dựng lòng tin giữa hai nước, trên cơ sở đó, Mỹ - Nga sẽ điều chỉnh chiến thuật ở chiến trường Syria. Nhưng cũng phải nói rằng không nên kỳ vọng sẽ có thay đổi lớn ngay trong năm 2017.

Liên quan đến vấn đề Syria còn là cuộc chiến chống khủng bố với mục tiêu lớn nhất là tiêu diệt tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Cuộc chiến này phụ thuộc vào việc Mỹ và Nga phối hợp  dàn xếp được tình hình Syria ở mức độ nào. Nếu nội tình Syria được dàn xếp ổn thỏa, cuộc chiến chống IS sẽ có cơ sở để đột phá. Nhưng nhiều khả năng Mỹ và Nga chỉ có thể hạn chế xung đột giữa các phe phái ở Syria nên giao tranh với IS sẽ còn kéo dài.

Châu Âu gặp nhiều khó khăn

Một vấn đề nữa chịu ảnh hưởng của quan hệ Nga - Mỹ là tình hình Ukraine, vốn đã và đang là địa bàn tranh chấp của hai cường quốc này. Ở Ukraine, chính quyền thân phương Tây của Tổng thống Petro Poroshenko đang gặp rất nhiều khó khăn. Sự trợ giúp về kinh tế mà phương Tây dành cho chính quyền Kiev sụt giảm, trong khi quan hệ với Nga đổ vỡ khiến tình hình quốc gia Đông Âu này ngày càng khó khăn. Diện tích quốc gia bị thu hẹp, kinh tế khó khăn, xung đột xã hội, nội chiến... đủ khiến chính quyền ở Kiev phải tính toán lại chiến lược nếu không muốn trượt dài vào khủng hoảng toàn diện.

Các nước châu Âu nói chung và thành viên của NATO nói riêng sẽ phải chuẩn bị cho triển vọng không mấy sáng sủa. Khủng hoảng nợ còn để lại dư âm và tác động xấu chưa chấm dứt, những vấn đề mới đã nổi lên. Các đảng cánh hữu mang tinh thần dân túy sẽ hoạt động mạnh hơn sau khi thấy hiệu quả của chiến dịch tranh cử của ông Trump. Các phong trào ly khai ở Tây Ban Nha, Anh... sẽ tiếp tục. Cuộc khủng hoảng di cư và tị nạn sẽ làm trầm trọng thêm tình hình ở châu Âu. Hai nước quan trọng nhất Liên minh châu Âu (EU) là Pháp và Đức sẽ phải trải qua một kỳ bầu cử mà kết quả khó dự báo, nhất là ở Đức, vì Thủ tướng Angela Merkel sẽ phải chịu rất nhiều sức ép và thách thức. Có lẽ, từ sau khi kết thúc Thế chiến thứ Hai tới nay, chưa bao giờ châu Âu phải đối mặt với nhiều vấn đề cùng một lúc như vậy.

the gioi 2017 tiep tuc phuc tap va kho doan
(Ảnh: ABC News)

Sự trỗi dậy của Trung Quốc

Ở châu Á, Trung Quốc sẽ đẩy mạnh nỗ lực lôi kéo các nước vào liên kết khu vực. Mỹ rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sẽ là cơ hội cho Trung Quốc thuyết phục các nước tham gia Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) và Khu vực Tự do Thương mại châu Á – Thái Bình Dương (FTAAP), chiến lược “Một vành đai, một con đường” (OBOR) và Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB). Đây đều là những sáng kiến được Trung Quốc đầu tư nhiều và kỳ vọng lớn. Bên cạnh đó, Trung Quốc sẽ tiếp tục coi Biển Đông là bàn đạp để phát triển thành một cường quốc đại dương, mở rộng địa bàn chiến lược.

Đối với những đối tác chủ chốt của Mỹ ở Đông Á, thất bại của TPP là một đòn giáng mạnh vào họ. Quốc hội Nhật Bản mới thông qua TPP sau khi ông Trump đắc cử. Đối với Nhật Bản, TPP không chỉ là một hiệp định thúc đẩy cải cách kinh tế mà còn là biểu tượng cho tầm quan trọng chiến lược của quan hệ Mỹ-Nhật. Cùng với Hàn Quốc, Nhật Bản sẽ buộc phải đầu tư hơn vào phát triển năng lực quân sự, không loại trừ khả năng sản xuất và sở hữu vũ khí hạt nhân. Nhật Bản có thể sẽ tiếp tục “diễn giải lại” hiến pháp để trở thành một nước “bình thường”, mở rộng khả năng hoạt động quân sự ở nước ngoài. Tất cả những động thái đó sẽ được nhìn nhận như là quá trình tái vũ trang và mở rộng ảnh hưởng, đối phó với sự trỗi dậy của Trung Quốc. Vì thế, Trung Quốc càng có cớ để thúc đẩy quá trình tái cấu trúc và hiện đại hóa quân đội.

Triều Tiên nhiều khả năng sẽ tiếp tục là một “điểm nóng” ở châu Á. Trong năm 2016, chính quyền Bình Nhưỡng đã tiến hành hai vụ thử hạt nhân, thể hiện sự phát triển của công nghệ hạt nhân cũng như tham vọng của quốc gia Đông Bắc Á. Mặc dù Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã ra nghị quyết mới trừng phạt Triều Tiên, song nước này đã lên tiếng phản đối, thậm chí còn tiến hành thêm một số cuộc tập trận pháo binh quy mô lớn, mô phỏng tấn công các mục tiêu ở Hàn Quốc. Căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên dự kiến gia tăng trong năm 2017 khi Mỹ sẽ triển khai Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) ở lãnh thổ Hàn Quốc.

Thỏa thuận hạt nhân Iran có thể sẽ gặp nguy. Phe Cộng hòa ở Hạ viện Mỹ công bố kế hoạch thông qua dự luật áp lệnh cấm vận lên Iran thêm 10 năm-động thái có thể phá hủy hoại quan hệ Mỹ - Iran một lần nữa. Dù vậy, Iran vẫn sẽ cho cộng đồng quốc tế thấy thiện chí của họ bởi lúc này Iran cần phát triển kinh tế hơn, mặt khác còn phải lo đối phó với những vấn đề khủng hoảng ở cấp độ khu vực. Cách ứng xử của chính quyền Trump có thể sẽ tác động đến cuộc bầu cử Tổng thống Iran dự kiến diễn ra vào tháng 5/2017.

Tóm lại, dựa trên nét phác họa ban đầu về chính sách đối ngoại của Mỹ, chúng ta có thể tạm thời dự báo tác động của chính sách đó lên một số vấn đề nổi bật trong nền chính trị thế giới năm 2017. Nhưng dự báo chỉ là dự báo. Hãy để thời gian cho chúng ta câu trả lời.

the gioi 2017 tiep tuc phuc tap va kho doan 2016: Một năm thành công của các golf thủ châu Á

Một trong những điểm nhấn nổi bật nhất trong làng golf thế giới trong năm 2016 chính là sự vươn lên mạnh mẽ của các ...

the gioi 2017 tiep tuc phuc tap va kho doan Thị trường chứng khoán 2017: Tín hiệu tích cực

Tiếp tục phát huy vai trò là kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam 2017 dự ...

the gioi 2017 tiep tuc phuc tap va kho doan 10 cú sốc của bóng đá thế giới trong năm 2016

Năm 2016, bóng đá thế giới đã chứng kiến quá nhiều cú sốc lớn như việc Leicester City vô địch Premier League, Bồ Đào Nha ...

Tuấn Hùng

Bài viết cùng chủ đề

Dự báo năm 2017

Xem nhiều

Đọc thêm

Bắt đầu hành trình phát triển đầy cơ hội và thành công của doanh nghiệp Thái Lan tại Bình Định

Bắt đầu hành trình phát triển đầy cơ hội và thành công của doanh nghiệp Thái Lan tại Bình Định

Sáng 22/11, UBND tỉnh Bình Định tổ chức Hội nghị Gặp gỡ các doanh nghiệp Thái Lan tại Bình Định.
Dự báo thời tiết ngày mai (23/11): Bắc Bộ sáng sớm trời rét, trưa chiều nắng; Trung Bộ cục bộ có nơi mưa rất to

Dự báo thời tiết ngày mai (23/11): Bắc Bộ sáng sớm trời rét, trưa chiều nắng; Trung Bộ cục bộ có nơi mưa rất to

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (23/11) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Miễn phí vé tham quan Thành nhà Hồ nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam

Miễn phí vé tham quan Thành nhà Hồ nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam

Nhân kỷ niệm ngày Di sản văn hóa Việt Nam, sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại Di sản Thành ...
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Lịch cúp điện Hậu Giang hôm nay ngày 23/11/2024

Lịch cúp điện Hậu Giang hôm nay ngày 23/11/2024

Thông tin lịch cúp điện tại Hậu Giang theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 23/11/2024.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp ...
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp hòa bình.
Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên cho rằng, các mối quan hệ quốc tế đã vượt quá điểm bùng nổ nguy hiểm và biến thành những cuộc xung đột vô cùng thảm khốc.
Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Rạng sáng ngày 22/11, nhiều tỉnh của Ukraine đã đồng loạt phát báo động phòng không kéo dài nhiều giờ liên quan đến khả năng bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo.
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Phó đặc phái viên LHQ Najat Rochdi cho biết 2024 'sẽ là năm đẫm máu nhất' tại Syria trong vòng 4 năm qua.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Phiên bản di động