Thỏa thuận thương mại Anh-EU hậu Brexit quan trọng, tại sao?

P.Nguyên
TGVN. Gần 5 năm kể từ khi cuộc khủng hoảng Brexit bắt đầu, Anh và Liên minh châu Âu (EU) đã đạt được một thỏa thuận thương mại để xác định mối quan hệ của họ sau ngày 31/12 tới. Tại sao thỏa thuận này lại quan trọng sau tất cả những biến động của việc Anh quyết định rời khỏi EU?
Theo dõi Baoquocte.vn trên
A British-EU flag is seen on a table during Britain's final EU summit at the European Parliament in Strasbourg, France, on October 22, 2019. File Photo by Patrick Seeger/EPA-EFE
Một thỏa thuận thương mại sẽ làm dịu đi ảnh hưởng của Brexit. Trong ảnh: Lá cờ Anh-EU trên bàn hội nghị trong cuộc họp thượng đỉnh EU cuối cùng của Anh tại Nghị viện châu Âu ở Strasbourg, Pháp, tháng 10/2019. (Nguồn: EPA-EFE)

Tránh cái kết hỗn loạn

Anh chính thức rời EU hôm 31/1 nhưng ở trong giai đoạn chuyển tiếp nguyên trạng kể từ đó. Thỏa thuận đạt được vào ngày 24/12 giúp hai bên tránh được cái kết đầy hỗn loạn về kinh tế vào đêm chuyển sang Năm mới mà sau đó EU sẽ coi Vương quốc Anh là “nước thứ ba”. Trong các cuộc đàm phán, Anh đã quả quyết rằng họ được coi là một quốc gia có chủ quyền ngang bằng với EU và sự độc lập của họ cần được tôn trọng. Điều này đặc biệt quan trọng khi nói đến quyền khai thác thủy sản- một trong những vấn đề cuối cùng cần được giải quyết.

Lập luận này làm nảy sinh hai vấn đề. Thứ nhất, theo giải thích của Ngoại trưởng Tây Ban Nha- một nhà đàm phán thương mại kỳ cựu, một hiệp định thương mại được ký kết nhằm tạo ra mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau chứ không phải để khẳng định sự độc lập của mỗi bên. Thứ hai, EU đơn giản là một “gã khổng lồ” kinh tế vượt trội hơn hẳn Vương quốc Anh. Điều này có nghĩa là Brussels tự tin rằng họ có thể vượt qua sự gián đoạn của một cuộc chia cắt không có thỏa thuận tốt hơn Anh. Bằng cách từ chối kéo dài thời gian chuyển tiếp bất chấp đại dịch, Thủ tướng Boris Johnson đảm bảo cả hai bên đều phải đối mặt với áp lực thời gian như nhau. Tuy nhiên, họ không phải đối mặt với mức độ rủi ro như nhau nếu không đạt được thỏa thuận. Do đó, người quyết định thực sự thỏa thuận Brexit là “thời gian”, chứ không phải Johnson hay Angela Merkel.

Đàm phán Brexit: Đâu chỉ là chuyện đánh cá?

Đàm phán Brexit: Đâu chỉ là chuyện đánh cá?

Giảm gián đoạn về thương mại

Anh sẽ rời khỏi thị trường chung EU và liên minh thuế quan, vì vậy các quy tắc và quy định về giao thương mọi hàng hóa, từ các phụ tùng xe hơi đến pho mát camembert sẽ đều thay đổi. Thương mại song phương hiện ở mức khoảng 1 nghìn tỷ USD một năm. Thỏa thuận thương mại hai bên có quy mô hẹp và chỉ bao gồm hàng hóa. Ngay cả khi có được một thỏa thuận, vẫn có những gián đoạn ở biên giới bởi các thủ tục hải quan và thủ tục giấy tờ mới. Tuy nhiên, nếu không có thỏa thuận đạt được thì sự gián đoạn- và nỗi tức giận của hai bên- có lẽ còn lớn hơn nhiều.

Các quy định về thương mại, đi lại và kinh doanh đã bị đóng băng trong giai đoạn chuyển tiếp sau khi Anh chính thức rời khỏi EU hôm 31/1/2020. Tuy nhiên, kể từ ngày 31/1/2021, Anh sẽ đứng ngoài thị trường chung và liên minh thuế quan EU.

Vì vậy, mặc dù giao dịch hàng hóa- chiếm một nửa trong số 900 tỷ USD kim ngạch thương mại hàng năm của EU-Anh- sẽ được hưởng thuế quan 0% nhưng nó không có nghĩa là chúng không phải đối mặt với hàng rào nào. Các quy tắc hải quan, tiêu chuẩn quy định và kiểm tra biên giới mà EU đặt ra với các nước thứ ba sẽ áp dụng cho Anh, khiến giao dịch chậm hơn và chi phí cao hơn.

Chính phủ Anh ước tính số lần kiểm tra ở biên giới sẽ tăng gấp 5 lần. Trong trường hợp xấu nhất, 40-70% xe tải đi đến EU có thể chưa sẵn sàng cho các đợt kiểm soát mới vào ngày 1/1/2021, có thể dẫn tới 7.000 lượt phương tiện xếp hàng chờ đợi và chậm trễ vận chuyển hàng tới hai ngày. Điều này sẽ có tác động lớn đến nguồn cung thực phẩm của Anh, khoảng 1/4 trong số đó đến từ EU. Các nhà bán lẻ đã cảnh báo rằng các sản phẩm tươi sống như trái cây, rau và một số loại thịt trên kệ siêu thị sẽ bị thiếu hụt.

Né “đòn giáng” kinh tế

Sau khi đại dịch Covid-19 phá hủy toàn bộ lĩnh vực trên khắp phương Tây, cả Anh và 27 thành viên EU còn lại đều không mong muốn một “đòn giáng” khác nào tới nền kinh tế của họ. Một thỏa thuận thương mại sẽ làm dịu đi ảnh hưởng của Brexit, mặc dù các nhà kinh tế cảnh báo rằng việc rời khỏi quỹ đạo EU vẫn sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế lớn thứ 6 thế giới.

Tin liên quan
Brexit: Anh-EU nhận quà Giáng sinh không thể tuyệt hơn, London vui mừng, châu Âu lạc quan Brexit: Anh-EU nhận quà Giáng sinh không thể tuyệt hơn, London vui mừng, châu Âu lạc quan

Nhà kinh tế John van Reenen viết trên blog của Trường Kinh tế London: “Sự ra đi không thỏa thuận sẽ rất đau đớn vì nó ập đến như một cơn sóng thần. Một Thỏa thuận Brexit cứng mang đến tác động lặng lẽ hơn, gây tổn hại tới nền kinh tế trong nước trong nhiều thập kỷ tới”. Các nền kinh tế EU cũng sẽ bị ảnh hưởng, song ở mức độ thấp hơn- dù một số, chẳng hạn như Ireland và Bỉ, gặp tổn hại hơn nhiều nước khác.

Năm ngoái, Hylke Vandenbussche, Giáo sư tại Đại học Leuven của Bỉ, dự báo rằng một Brexit với thỏa thuận thương mại tự do sẽ đồng nghĩa với việc nền kinh tế kết hợp của 27 quốc gia EU giảm 0,38% và mất khoảng 280.000 việc làm.

Sự phân tách Brexit

Một phép thử quan trọng đối với cả hai bên trong thỏa thuận là nó sẽ cho phép Anh tách mình khỏi EU đến mức nào- vốn được coi là bản chất của Brexit. Về cơ bản, có hai cách giải thích trái ngược về Brexit: Đối với những người ủng hộ EU, Brexit là một hành động kinh tế điên rồ gây chia rẽ phương Tây, trong khi đối với những người ủng hộ Brexit thì đó là một cơ hội để hành động tự do và cạnh tranh.

Thủ tướng Boris Johnson miêu tả Brexit là cơ hội để xây dựng nước Anh thành một nền kinh tế độc lập hoàn toàn và “nhanh nhẹn” hơn nhiều so với các đối thủ cạnh tranh và vì vậy họ không muốn gắn liền với quỹ đạo của EU và các quy tắc của nó trong nhiều năm tới. Các cường quốc EU lo sợ rằng London muốn có tất cả- ưu đãi tiếp cận các thị trường EU cùng lợi thế thiết lập quy tắc riêng của mình. Họ nói rằng điều này sẽ làm suy yếu một dự án nhằm ràng buộc các quốc gia châu Âu, vốn bị tàn phá bởi Chiến tranh thế giới thứ hai, trở thành một siêu cường thương mại toàn cầu.

Không chỉ là thương mại

"Thỏa thuận" ở đây thực sự là một khái niệm bao trùm, về cốt lõi nó là một thỏa thuận thương mại nhưng cũng bao gồm các thỏa thuận về đánh bắt cá, thực thi pháp luật, vận tải, các vấn đề pháp lý và dữ liệu.

Ví dụ, việc thực thi pháp luật là rất quan trọng vì hai bên đang chia sẻ thông tin tội phạm, nghi phạm và hộ chiếu. Việc chia sẽ dữ liệu cũng có ý nghĩa quan trọng đối với các công ty lưu trữ dữ liệu của công dân.

‘Vận đen’ bủa vây nước Anh, kỳ vọng công bố thỏa thuận thương mại lịch sử hậu Brexit vào đêm Giáng sinh

‘Vận đen’ bủa vây nước Anh, kỳ vọng công bố thỏa thuận thương mại lịch sử hậu Brexit vào đêm Giáng sinh

TGVN. Theo tạp chí The Economist, năm 2020, Anh liên tục đương đầu với rất nhiều thách thức, trong đó sự kết hợp giữa bệnh ...

Brexit: Các nhà đàm phán Anh-EU đã thực sự nhất trí dự thảo 'thỏa thuận cuối cùng'?

Brexit: Các nhà đàm phán Anh-EU đã thực sự nhất trí dự thảo 'thỏa thuận cuối cùng'?

TGVN. Theo các quan chức, Anh và Liên minh châu Âu (EU) dự kiến ký một thỏa thuận thương mại lịch sử hậu Brexit vào ...

Anh và Mỹ ký thỏa thuận hải quan hậu Brexit, tránh dòng chảy thương mại gián đoạn

Anh và Mỹ ký thỏa thuận hải quan hậu Brexit, tránh dòng chảy thương mại gián đoạn

TGVN. Ngày 16/12, Anh và Mỹ đã ký một thỏa thuận về quy trình hải quan để giữ cho dòng chảy thương mại giữa hai ...

(theo Reuters, theconversation.com, TTXVN)

Đọc thêm

Giá cà phê hôm nay 29/3/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm mạnh, thị trường đón tín hiệu mới, sắp 'có biến'?

Giá cà phê hôm nay 29/3/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm mạnh, thị trường đón tín hiệu mới, sắp 'có biến'?

Giá cà phê robusta thế giới dự kiến còn hướng lên vùng kỷ lục 4.000 USD/tấn. Giá cà phê trong nước sẽ tiếp tục hướng tới các mức trên 100.000 ...
Mỹ: Người phụ nữ trong cặp song sinh dính liền thân đã kết hôn

Mỹ: Người phụ nữ trong cặp song sinh dính liền thân đã kết hôn

Theo truyền thông Mỹ, Abby Hensel, người có chị em song sinh dính liền thân, đã kết hôn với một cựu quân nhân từ năm 2021.
Bộ GD&ĐT đề nghị rà soát toàn bộ các trường liên kết giáo dục, đào tạo với nước ngoài

Bộ GD&ĐT đề nghị rà soát toàn bộ các trường liên kết giáo dục, đào tạo với nước ngoài

Bộ GD&ĐT đề nghị rà soát toàn bộ các cơ sở giáo dục đang triển khai chương trình giáo dục tích hợp; liên kết giáo dục, đào tạo với nước ...
Không bỏ thủ tục cấp giấy khám sức khỏe cho người lái xe

Không bỏ thủ tục cấp giấy khám sức khỏe cho người lái xe

Tôi nghe nói có thông tin đã bãi bỏ thủ tục cấp giấy khám sức khỏe cho người lái xe. Vậy thông tin này có chính xác không? – Độc ...
Hợp tác thương mại Việt Nam-Canada trở thành ‘ngôi sao sáng’ trong khối CPTPP

Hợp tác thương mại Việt Nam-Canada trở thành ‘ngôi sao sáng’ trong khối CPTPP

Kể từ khi Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực, thương mại hai chiều Việt Nam-Canada tăng trưởng 170%.
Cách tắt quảng cáo sim trên iPhone nhanh chóng, hiệu quả

Cách tắt quảng cáo sim trên iPhone nhanh chóng, hiệu quả

Trong quá trình sử dụng iPhone, việc nhận các thông báo quảng cáo sim khiến bạn cảm thấy phiền và khó chịu. Trong bài viết này sẽ mách bạn cách ...
Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Nhà Trắng kêu gọi Israel và Lebanon đặt ưu tiên hàng đầu đối với việc khôi phục ổn định sau các cuộc trả đũa nhau giữa Israel và Hezbollah.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Nga đã bắt giữ một đối tượng bị cáo buộc hỗ trợ tài chính cho những kẻ tấn công khủng bố nhà hát ở ngoại ô Moscow hôm 22/3.
Palestine có Nội các mới

Palestine có Nội các mới

Nội các mới của Palestine sẽ bao gồm 23 bộ trưởng, trong đó có 3 phụ nữ và 6 người ở Dải Gaza.
Điểm tin thế giới sáng 29/3: Quốc hội Malta bổ nhiệm Tổng thống mới, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc tại WTO, Ngoại trưởng Latvia từ chức

Điểm tin thế giới sáng 29/3: Quốc hội Malta bổ nhiệm Tổng thống mới, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc tại WTO, Ngoại trưởng Latvia từ chức

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 29/3.
Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Sáu nước dọc sông Lan Thương - Mekong cùng giải quyết thách thức tài nguyên nước, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và phúc lợi người dân.
Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Iran bị trừng phạt vì cấp tên lửa cho Nga, Philippines cứng rắn với Trung Quốc, Cố vấn cảnh báo lực lượng Ukraine bị 'đình trệ', Trung Quốc-Nga-Iran tập trận
Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Chuyến đi của Tổng thống Pháp tới Brazil được cho là làm nồng ấm trở lại mối quan hệ băng giá dưới thời Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Sự hiện diện của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Seoul lần này cũng cho thấy quan hệ đồng minh tiếp tục gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Phiên bản di động