| Nga 'tấn công' vào tính hợp pháp của Tổng thống Zelensky, Ukraine có sự thay đổi liên quan việc đàm phán với Mosow. (Nguồn: Zelensky Instagram) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Châu Á - Thái Bình Dương
*Hàn Quốc thành lập lực lượng đặc nhiệm thăm dò Sao Hỏa: Người đứng đầu Cơ quan Hàng không Vũ trụ Hàn Quốc (KASA) Yoon Young-bin thông báo cơ quan này đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm chuyên trách để tìm kiếm cơ hội tham gia các sứ mệnh khám phá Sao Hỏa trong tương lai thông qua hợp tác với Mỹ.
Tại cuộc họp báo kỷ niệm 1 năm thành lập cơ quan tại Sacheon, cách Seoul 290km về phía Nam, Giám đốc Yoon phát biểu: "Ngân sách của Mỹ cho thăm dò vũ trụ ngày càng tập trung vào Sao Hỏa, với kế hoạch cụ thể đưa con người lên và thiết lập sự hiện diện ở đó. Ở Hàn Quốc, chúng tôi mới bắt đầu xem xét những hành động cần thiết tại thời điểm này". (Yonhap)
*Tổng thống Philippines yêu cầu toàn bộ nội các từ chức: Văn phòng Tổng thống Philippines ngày 22/5 cho biết Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đã yêu cầu tất cả các bộ trưởng nộp đơn từ chức, một động thái được mô tả là "cải tổ mạnh mẽ" chính phủ để đáp ứng hơn nữa kỳ vọng của người dân.
Theo khảo sát của Pulse Asia vào tháng 3, mức độ tín nhiệm từ công chúng đối với ông Marcos đang giảm mạnh, khi chỉ 25% người Philippines ủng hộ hiệu quả làm việc của ông, so với mức 42% trước đó. Ngược lại, Phó Tổng thống Sara Duterte có tỷ lệ ủng hộ cao hơn đáng kể ở mức 59%. (Reuters)
*Ấn Độ, Nhật Bản gia tăng hợp tác: Trong một hoạt động ngoại giao quan trọng, các thành viên của Đoàn đại biểu các đảng phái Ấn Độ dưới ngọn cờ Tiếp cận Chiến dịch Sindoor đã gặp Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Iwaya Takeshi tại Tokyo. Cuộc họp nhằm tăng cường quan hệ song phương và thúc đẩy hợp tác về các vấn đề khu vực và toàn cầu cùng quan tâm.
Trong cuộc họp cấp cao, các nhà lãnh đạo đã thảo luận về những hướng đi nhằm tăng cường quan hệ chiến lược, kinh tế và văn hóa giữa Ấn Độ và Nhật Bản. Các chủ đề bao gồm an ninh khu vực, quan hệ đối tác thương mại, trao đổi công nghệ và hợp tác trong quản lý thảm họa và phát triển cơ sở hạ tầng. (Times of India)
Châu Âu
*Nga bổ nhiệm Tướng Mordvichev làm Tư lệnh Lục quân: Thượng tướng Andrey Mordvichev đã được bổ nhiệm làm Tư lệnh Lục quân Nga, thay thế ông Oleg Salyuov, người được Tổng thống Vladimir Putin bổ nhiệm làm Phó Thư ký Hội đồng An ninh Nga.
Tờ Krasnaya Zvezda đưa tin: "Bộ trưởng Quốc phòng Andrey Belousov đã trao cờ hiệu Lục quân cho Anh hùng Nga, Thượng tướng Andrey Mordvichev và giới thiệu ông với các sĩ quan trong Bộ Tư lệnh Lục quân". Ông Mordvichev sinh ngày 14/1/1976 tại Pavlodar, Kazakhstan. Ông được phong tặng danh hiệu Anh hùng Nga và nhiều huân chương khác. (TASS)
*Ứng cử viên tổng thống cực hữu Romania muốn hủy kết quả bầu cử: Ứng cử viên cực hữu George Simion, sau khi thua trong vòng hai của cuộc bầu cử tổng thống Romania, đã tuyên bố muốn tòa án hiến pháp hủy bỏ kết quả bầu cử, với lý do có sự can thiệp từ nước ngoài.
Trong cuộc bỏ phiếu vòng hai diễn ra hôm 18/5, ông Nicusor Dan, một ứng cử viên độc lập có quan điểm thân phương Tây và là Thị trưởng Bucharest đương nhiệm, đã giành chiến thắng với khoảng 54% phiếu bầu, so với 46% của ông Simion.
Cuộc bầu cử tổng thống ở Romania đã trải qua những biến động lớn khi Tòa án Hiến pháp quyết định hủy bỏ vòng bỏ phiếu đầu tiên vào tháng 11/2024. (AFP)
*Nga không công nhận ông Zelensky là Tổng thống: Người đứng đầu Vụ Pháp chế Bộ Ngoại giao Nga Maxim Musikhin cho biết sẽ cần một nhà lãnh đạo mới của Ukraine để ký bản ghi nhớ chấm dứt xung đột giữa Nga và Ukraine.
Ông Zelensky nhậm chức Tổng thống vào ngày 20/5/2019. Theo Điều 103 của Hiến pháp Ukraine, nhiệm kỳ của tổng thống là 5 năm, do đó nhiệm kỳ của ông đã hết hạn vào ngày 21/5/2024. Tuy nhiên, Ukraine nhiều lần viện dẫn tình trạng chiến tranh để gia hạn nhiệm kỳ tổng thống. (TASS)
*Tòa án Anh chặn thỏa thuận trao trả quần đảo Chagos cho Mauritius: Hãng tin PA Media ngày 22/5 đưa tin Chính phủ Anh tạm thời bị cấm hoàn tất đàm phán về thỏa thuận Quần đảo Chagos với Mauritius theo lệnh của một thẩm phán Tòa án Tối cao.
Các báo cáo trước đó cho biết Anh chuẩn bị ký thỏa thuận nhượng chủ quyền quần đảo Chagos cho Mauritius, trong khi vẫn đảm bảo tương lai của căn cứ quân sự Diego Garcia của Anh-Mỹ ở Ấn Độ Dương. (Reuters)
*Động đất rung chuyển đảo Crete ở Hy Lạp: Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) cho biết một trận động đất có độ lớn 6,1 đã làm rung chuyển đảo Crete của Hy Lạp ngày 22/5, tuy nhiên chưa ghi nhận thiệt hại nghiêm trọng nào.
Theo USGS, trận động đất mạnh xảy ra cách thủ phủ Heraklion của đảo Crete 82 km về phía Đông Bắc vào lúc 3h19’ (theo giờ GMT), tâm chấn nằm ở độ sâu 68 km.
Phóng viên AFP cho biết có thể cảm nhận được trận động đất ở cả Athens và Ai Cập. (AFP)
*Ukraine thay đổi thành phần phái đoàn đàm phán với Nga: Phái đoàn Ukraine tham dự cuộc họp tại Istanbul về bản ghi nhớ với Nga sẽ được thay đổi. Theo TASS, lý do là vì thành phần hiện tại của nhóm chưa có các chính trị gia chuyên nghiệp.
Nguồn tin cho rằng trong số các ứng cử viên mới có thể xuất hiện những người được người đứng đầu Văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak tin tưởng, như cựu Bộ trưởng Quốc phòng Oleksiy Reznikov và chuyên gia về các vấn đề quốc tế Oleksandr Merezhko, người đứng đầu Ủy ban các vấn đề quốc tế của Verkhovna Rada (Quốc hội).
Trước đó, Điện Kremlin có kế hoạch chính thức hóa danh sách các điều kiện chấm dứt thù địch trong một văn bản riêng, có tính đến các thỏa thuận ở Istanbul. (TASS)
*Quân đội Nga tiến đến biên giới tỉnh Dnepropetrovsk của Ukraine: Ngày 21/5, người dẫn chương trình truyền hình của Nga Vladimir Solovyov cho biết các đơn vị Nga đã tiến đến ranh giới tỉnh Dnepropetrovsk miền Đông Ukraine trong đợt tấn công của Tập đoàn quân “Trung tâm” ở Ukraine.
Trên kênh Telegram của mình, ông cho biết các đơn vị tiên phong của Sư đoàn xe tăng số 90 Vitebsk-Novgorod thuộc Tập đoàn quân “Trung tâm”, từng 2 lần giành huân chương Cờ Đỏ, đã tham gia vào chiến dịch này. Theo ông Solovyov, đây là bước tiến đáng kể ở hướng này. Bộ Quốc phòng Nga vẫn chưa đưa ra bất kỳ bình luận chính thức nào về vấn đề này. (Sputniknews)
Trung Đông-châu Phi
*Iran mở các kênh liên lạc gián tiếp với chính quyền mới ở Syria: Đặc phái viên của Bộ Ngoại giao Iran về các vấn đề Syria, ông Mohammad Sheibani ngày 21/5 cho biết Tehran đã mở các kênh liên lạc "gián tiếp" với chính quyền mới ở Syria.
Ông Sheibani lưu ý Syria hiện đang "bị chiếm đóng" bởi nhiều lực lượng khác nhau, với lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đã chiếm giữ các vị trí ở Tây Bắc Syria, Mỹ có lực lượng đồn trú ở Đông Bắc Syria, trong khi Israel đã chiếm giữ vùng đệm do Liên hợp quốc (LHQ) kiểm soát trên Cao nguyên Golan kể từ khi Tổng thống Syria Bashar Al Assad bị lật đổ vào tháng 12/2024. (Al Jazeera)
*Israel sẵn sàng ngừng bắn tạm thời nhưng sẽ kiểm soát Gaza: Ngày 21/5, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố, ông đã sẵn sàng cho một lệnh ngừng bắn tạm thời để đảm bảo sự trở về của các con tin bị giam giữ ở Gaza.
Ông Netanyahu khẳng định: “Nếu có một lựa chọn cho lệnh ngừng bắn tạm thời để giải thoát các con tin; chúng tôi sẽ sẵn sàng”. Thủ tướng Israel cũng cho biết, có 20 con tin chắc chắn còn sống tại Gaza.
Đồng thời trong một tuyên bố khác cùng ngày, ông Netanyahu khẳng định, toàn bộ Dải Gaza sẽ nằm dưới sự kiểm soát của Israel sau khi kết thúc cuộc tấn công tại đây. (Al Jazeera)
*Iran tuyên bố không bao giờ ngừng làm giàu uranium: Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi ngày 21/5 khẳng định quốc gia Trung Đông này sẽ không bao giờ ngừng làm giàu uranium, qua đó nhấn mạnh thêm "lằn ranh đỏ" của Iran trong các cuộc đàm phán với Mỹ về chương trình hạt nhân của Tehran.
Phát biểu của ông Araghchi được đưa ra sau nhiều vòng đàm phán giữa Tehran và Washington, bao gồm cả các cuộc đàm phán cấp chuyên gia về các chi tiết của một thỏa thuận tiềm năng. Tuy nhiên, đến nay chưa một thỏa thuận cụ thể nào được đưa ra.
Tổng thống Mỹ Donald Trump, Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff và Ngoại trưởng Marco Rubio đều tuyên bố rằng Iran phải từ bỏ hoạt động làm giàu uranium. (Arab News)
Châu Mỹ - Mỹ Latinh
*Venezuela kiên quyết khẳng định chủ quyền với vùng lãnh thổ tranh chấp Esequiba: Ngày 21/5, Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro tuyên bố ý chí “không thể lay chuyển” của chính phủ nước này trong việc “hoàn toàn giành lại” vùng lãnh thổ Esequiba rộng gần 160.000 km² đang tranh chấp với Guyana.
Phía Venezuela cáo buộc Guyana là “tay sai” của Tập đoàn dầu khí ExxonMobil (Mỹ) đang hoạt động tại khu vực tranh chấp. Tranh chấp lãnh thổ bắt nguồn từ Phán quyết Trọng tài Paris năm 1899 trao chủ quyền Esequiba cho Guyana thuộc Anh. Năm 1966, Venezuela tuyên bố phán quyết vô hiệu và ký Hiệp định Geneva với Anh nhằm tìm giải pháp đàm phán, song đến nay vẫn chưa đạt được thỏa thuận. (AFP)
*Mỹ trừng phạt 4 quan chức tư pháp Cuba vì “vi phạm nhân quyền”: Chính phủ Mỹ đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với 3 thẩm phán và 1 công tố viên Cuba, cáo buộc họ có vai trò then chốt trong vụ bắt giữ “tùy tiện” nhà bất đồng chính kiến Luis Robles Elizástigui, hành động mà Washington coi là “vi phạm nhân quyền nghiêm trọng”.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubiotuyên bố 4 quan chức này cùng gia đình sẽ bị cấm nhập cảnh vào Mỹ. Những người bị ảnh hưởng bao gồm công tố viên Yanaisa Matos Legrá cùng các thẩm phán Gladys María Padrón Canals, María Elena Fornari Conde và Juan Sosa Orama, đều công tác tại Tòa án Nhân dân La Habana, nơi xét xử vụ án của Robles. (Politico)
*Lãnh đạo công đoàn Panama xin tị nạn tại Đại sứ quán Bolivia: Các nhà chức trách Panama hôm 21/5 cho biết lãnh đạo Công đoàn công nhân xây dựng và các ngành liên quan (Suntracs), ông Saúl Méndez đã xin tị nạn tại Đại sứ quán Bolivia ở Thành phố Panama, sau khi một lãnh đạo công đoàn cấp cao khác bị bắt giữ trong bối cảnh nhiều cuộc biểu tình chống lại Tổng thống José Raúl Mulino diễn ra gần đây tại nước này.
Suntracs - tổ chức công đoàn ngành xây dựng hàng đầu nước này - đang có tranh chấp gay gắt với Chính phủ Panama về cải cách lương hưu cùng nhiều vấn đề khác. (AFP)
*Nhà ngoại giao Israel bị bắn chết ngoài bảo tàng Do Thái ở Washington: Theo các phương tiện truyền thông địa phương, 2 người đã bị bắn chết bên ngoài một bảo tàng Do Thái ở trung tâm Washington vào tối 21/5 (giờ địa phương), trong đó có một nhà ngoại giao Israel.
Đại sứ Israel tại Liên hợp quốc Danny Danon tuyên bố: "Vụ nổ súng chết người xảy ra bên ngoài sự kiện tại Bảo tàng Do Thái ở Washington DC - khiến các nhân viên Đại sứ quán Israel cũng bị thương - là một hành động khủng bố bài Do Thái đáng khinh bỉ. Việc tấn công các nhà ngoại giao và cộng đồng Do Thái đã vượt qua lằn ranh đỏ".
Trong khi đó, người phát ngôn Đại sứ quán Israel tại Washington cho biết 2 nhân viên đại sứ quán đã bị bắn ở cự ly gần. (AFP)
*Mỹ triển khai Hệ thống phòng thủ tên lửa “Vòm Vàng” 175 tỷ USD: Lầu Năm Góc ngày 20/5 cho biết hệ thống phòng thủ tên lửa “Vòm Vàng” được thiết kế để tận dụng một số khoản đầu tư trước đây, nhưng cũng sẽ sử dụng công nghệ thế hệ tiếp theo để chống lại mối đe dọa có bối cảnh phức tạp và đang thay đổi.
Để đáp lại tầm nhìn táo bạo và định hướng rõ ràng của Tổng thống Donald Trump, Bộ Quốc phòng Mỹ đã phát triển một bản dự thảo cấu trúc và kế hoạch triển khai cho hệ thống “Vòm Vàng”mà sẽ bảo vệ nước Mỹ trước các mối đe dọa tên lửa toàn cầu.
“Vòm Vàng” trị giá lên tới 175 tỷ USD sẽ được triển khai theo từng giai đoạn, ưu tiên phòng thủ ở nơi có mối đe dọa lớn nhất. (Reuters)