| Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc ngày 14/12 tại Hà Nội. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Báo Thế giới & Việt Nam tường thuật trực tiếp Hội nghị Đối ngoại toàn quốc lần đầu tiên, diễn ra vào sáng ngày 14/12 từ hai điểm cầu Hội trường Diên Hồng (Nhà Quốc hội) và Nhà làm việc Bộ Ngoại giao.
Sau khi đại biểu dự Hội nghị trình bày các tham luận, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu chỉ đạo Hội nghị.
Đối nội - đối ngoại: Hai cánh của một con chim
Tổng Bí thư nhấn mạnh, đây là Hội nghị đối ngoại đầu tiên do Bộ Chính trị, Ban Bí thư trực tiếp chỉ đạo tổ chức, thực hiện để bàn về đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân của cả hệ thống chính trị.
Hội nghị diễn ra trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân và toàn quân đang phấn đấu triển khai nghị quyết Đại hội Đảng XIII một cách đồng bộ, toàn diện, trên tất cả lĩnh vực đối nội và đối ngoại.
Theo Tổng Bí thư, hiện Việt Nam đang có nhiều chuyển biến thuận lợi, thời cơ lớn nhưng cũng phải đối mặt với những khó khăn, thách thức gay gắt hơn so với dự báo. Đại dịch Covid-19 diễn biến rất phức tạp, tác động nhiều mặt, gây ra nhiều tổn thất nặng nề đối với nhiều quốc gia, dân tộc, trong đó có Việt Nam.
Dưới sự lãnh đạo kịp thời, đúng đắn của Đảng, sự phối hợp đồng bộ, triển khai quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự chung sức đồng lòng của đồng bào, chiến sĩ cả nước và kiểu bào ở nước ngoài, sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế, Việt Nam đã cơ bản kiểm soát được đại dịch, bước vào trạng thái bình thường mới, thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 để phát triển kinh tế xã hội.
Tổng Bí thư nhấn mạnh, sự nghiệp xây dựng đất nước, bảo vệ Tổ quốc với yêu cầu rất cao trong thời kỳ mới, đòi hỏi Việt Nam phải phát huy cao độ nội lực, kết hợp với ngoại lực, quyết tâm tận dụng mọi thời cơ thuận lợi, vượt qua mọi khó khăn, thách thức để phát triển đất nước nhanh và bền vững.
Kể từ sau thành công tốt đẹp của Đại hội Đảng XIII đến nay, Việt Nam đã có một loạt các hoạt động, gần đây nhất là Hội nghị Văn hoá, Hội nghị Xây dựng Đảng… và nay là Hội nghị Đối ngoại.
Tổng Bí thư khẳng định: “Đối ngoại và đối nội như hai cánh của một con chim, đòi hỏi sự phối hợp rất nhịp nhàng với nhau”.
Trên tinh thần đó, Tổng Bí thư cho rằng Hội nghị Đối ngoại toàn quốc lần này là dịp để các cấp, các ngành, các địa phương và đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại cả trong nước và nước ngoài nhận thức đầy đủ và sâu sắc hơn nữa về tình hình, vị thế của đất nước trong khu vực và trên thế giới; vị trí, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác đối ngoại trong tổng thể chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tạo ra khí thế mới, xung lực mới cho toàn hệ thống chính trị, cho các cấp các ngành trong hoạt động đối ngoại.
“Bất kỳ quốc gia, dân tộc nào trong quá trình hình thành và phát triển đều phải xử lý 2 vấn đề cơ bản, đó là đối nội và đối ngoại. Hai vấn đề này có mối quan hệ hữu cơ, biện chứng, hỗ trợ lẫn nhau, tạo thế và lực cho nhau, gắn kết và đan xen ngày một chặt chẽ với nhau, nhất là trong điều kiện toàn cầu hoá phát triển mạnh mẽ vào sâu rộng như hiện nay. Đối ngoại ngày nay không chỉ là nối tiếp của chính sách đối nội, mà còn là một động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của các quốc gia dân tộc”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định.
Truyền thống và bản sắc độc đáo riêng
Tổng Bí thư chia sẻ: “Trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc, độc lập tự cường và bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia dân tộc luôn luôn là nguyên tắc bất di bất dịch, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong toàn bộ hoạt động của chúng ta, hình thành các cuộc chiến đấu ngoan cường, bảo vệ giang sơn, độc lập chủ quyền của đất nước. Ông cha ta đã luôn chú trọng hoạt động đối ngoại, tạo dựng những truyền thống và bản sắc riêng rất độc đáo của nền ngoại giao và hoạt động đối ngoại Việt Nam”.
Theo Tổng Bí thư, Chủ tịch Hồ Chí Minh - Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của Việt Nam, là người đã đặt nền móng trực tiếp và chỉ đạo, dẫn dắt sự phát triển của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam. Những nội dung cơ bản và tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh đều bắt nguồn từ triết lý và truyền thống ngoại giao của cha ông ta.
Chính vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát triển những giá trị đó lên một tầm cao mới, kết hợp nhuần nhuyễn chủ nghĩa yêu nước, văn hoá dân tộc, truyền thống ngoại giao Việt Nam với tinh hoa văn hoá và tinh thần ngoại giao của thế giới. Trong đó, luôn luôn đề cao độc lập dân tộc, tinh thần hoà hiếu, hữu nghị, dùng ngoại giao để đẩy lùi xung đột, gắn với thực tiễn của thế giới, để đưa Việt Nam hoà nhập vào dòng chảy của thời đại.
“Người chủ trương độc lập dân tộc phải gắn liền với chủ nghĩa xã hội; tự lực, tự cường, gắn sự đoàn kết quốc tế, phát huy sức mạnh dân tộc để gắn với sức mạnh của thời đại; chăm lo xây dựng mối quan hệ hữu nghị với tất cả các nước, nhất là các nước láng giềng, các nước bạn bè truyền thống và nhân dân tiến bộ, yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới.
Trong hoạt động đối ngoại, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn quán triệt quan điểm chỉ đạo phải nhìn cho rộng, suy cho kỹ; biết mình, biết người, làm chủ vị thế, hiểu rõ vị trí chiến lược của Việt Nam trong mối quan hệ giữa các nước lớn; đặc biệt coi trọng việc xử lý khéo léo quan hệ của Việt Nam với các nước, nhất là các nước láng giềng và các nước lớn; đưa chủ trương tôn trọng và giữ thể diện cho nước lớn; biết mình, biết người; biết thời, biết thế; nhu - cương kết hợp, vì lợi ích tối cao của dân tộc”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.
| Các đại biểu nghe chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Hội nghị đối ngoại toàn quốc từ đầu cầu Nhà làm việc Bộ Ngoại giao. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Trường phái "ngoại giao cây tre Việt Nam"
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho biết, hơn 90 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, trên cơ sở vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê-nin, kết thừa và phát huy bản sắc đối ngoại, ngoại giao và văn hóa dân tộc, tiếp thu có chọn lọc, tinh hoa văn hóa thế giới và tư tưởng tiến bộ của nhân loại, của thời đại, chúng ta đã xây dựng nên trường phái đối ngoại và ngoại giao rất đặc sắc và độc đáo của thời đại Hồ Chí Minh.
Bên cạnh các cuộc chiến đấu ngoan cường, ông cha ta luôn chú trọng hoạt động ngoại giao tạo ra bản sắc riêng rất độc đáo, hòa khí hòa hiếu, trọng nghĩa khí, "đem đại nghĩa thắng hung tàn" - Tổng Bí thư trích Bình ngô Đại cáo của Nguyễn Trãi và cho rằng đây là nguyên tắc bất di bất dịch, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt để đất nước muôn thuở thái bình.
Tổng Bí thư nhắc lại dịp sang làm việc với Bộ Ngoại giao cách đây mấy năm và có ví ngoại giao chúng ta là "ngoại giao cây tre Việt Nam". "Thân gầy guộc lá mong manh, mà sao nên lũy nên thành tre ơi" - Tổng Bí thư trích dẫn và nhấn mạnh, trường phái ngoại giao Việt Nam rất độc đáo và đặc sắc, từ đây có thể gọi là "ngoại giao cây tre Việt Nam".
Theo Tổng Bí thư, sở dĩ ví như vậy bởi sự đặc biệt của cây tre là rất mềm dẻo, rất kiên cường, thành cây tre, khóm tre, lũy tre.
"Khi là măng thì măng mọc thẳng, rồi đẻ ra thành khóm thành bụi, rễ chằng chịt với nhau… Rễ tre bám rất chắc với nhau, rất mềm mại. Khi chẻ lạt thì lạt mềm buộc chặt. Tôi mạnh dạn ví đường lối đối ngoại của chúng ta là trường phái riêng, tạm gọi là cây tre Việt Nam. Gốc vững chắc, cành uyển chuyển. Cây tre Việt Nam, mềm mại nhưng cứng cỏi, rất dẻo nhưng rất kiên cường".
Người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định, nền ngoại giao thấm đượm tâm hồn cốt cách và khí phách của dân tộc Việt Nam đó là mềm mại khôn khéo nhưng rất kiên cường, quyết liệt, linh hoạt sáng tạo nhưng rất bản lĩnh, kiên định can trường trước mọi thử thách khó khăn vì độc lập dân tộc, vì tự do hạnh phúc của nhân dân, đoàn kết nhân ái nhưng kiên quyết kiên trì bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc, biết nhu biết cương, biết thời biết thế, biết mình biết người, biết tiến biết thoái, tùy cơ ứng biến, lạt mềm buộc chặt đúng theo trường phái rất riêng "ngoại giao cây tre Việt Nam".
| "Khi là măng thì măng mọc thẳng, rồi đẻ ra thành khóm thành bụi, rễ chằng chịt với nhau… Rễ tre bám rất chắc với nhau, rất mềm mại. Khi chẻ lạt thì lạt mềm buộc chặt. Tôi mạnh dạn ví đường lối đối ngoại của chúng ta là trường phái riêng, tạm gọi là cây tre Việt Nam. Gốc vững chắc, cành uyển chuyển. Cây tre Việt Nam, mềm mại nhưng cứng cỏi, rất dẻo nhưng rất kiên cường" (Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng) |
Những thành tích “tốt đẹp và nổi bật”
Thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng về công tác đối ngoại, trong 35 năm qua, đặc biệt là trong nhiệm kỳ khóa XII gần đây, theo Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả thành tích rất tốt đẹp, nổi bật là 4 vấn đề sau đây:
Một là, từ phá thế bị bao vây, cấm vận, Việt Nam đã tạo dựng và củng cố được ngày càng vững chắc cục diện đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa, thuận lợi cho công cuộc đổi mới. Cho đến nay, Việt Nam đã mở rộng và nâng tầm quan hệ ngoại giao với tất cả các nước láng giềng, các nước lớn, các đối tác quan trọng và bạn bè truyền thống. Từ đó, tranh thủ được sự đồng tình ủng hộ rộng rãi quốc tế đối với công cuộc đổi mới của nhân dân ta.
Hai là, Việt Nam đã tạo dựng được một môi trường quốc tế thuận lợi, huy động được các nguồn lực từ bên ngoài để đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế xã hội.
Từ một nước có nền kinh tế kế hoạch tập trung, bị bao vây cấm vận, đến nay, Việt Nam đã trở thành nước có nền kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa, liên kết kinh tế sâu rộng, đã ký kết 15 hiệp định thương mại tự do, trong đó có 3 hiệp định thế hệ mới có tiêu chuẩn rất cao, hình thành mạng lưới liên kết kinh tế sâu rộng với hầu hết các nền kinh tế quan trọng trên thế giới.
Nếu cách đây 30 năm, Việt Nam mới có quan hệ kinh tế thương mại với gần 30 nước và vùng lãnh thổ thì đến nay đã có quan hệ thương mại với 230 nước và vùng lãnh thổ. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đến nay đạt khoảng 600 tỷ USD, gấp khoảng 120 lần so với năm đầu của thời kỳ đổi mới, Việt Nam đã thu hút được 400 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài, trong đó giải ngân được khoảng 250 tỷ USD…
Công tác người Việt Nam ở nước ngoài cũng đã huy động được nguồn lực to lớn của kiều bà ta để đóng góp vào xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp hiện nay, Việt Nam đã chủ động đóng góp có trách nhiệm vào sự nỗ lực chung của quốc tế trong phòng chống dịch Covid-19 đồng thời tranh thủ được sự hỗ trợ của quốc tế về vaccine, thiết bị y tế và thuốc điều trị, đóng góp quan trọng vào phòng, chống dịch Covid-19 và phục hồi phát triển kinh tế, xã hội.
Ba là, đối ngoại đã đóng vai trò tiên phong trong việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Các vấn đề biên giới với các nước liên quan từng bước được giải quyết, tạo cơ sở pháp lý và điều kiện thuận lợi để bảo vệ chủ quyền, giữ vững đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, đồng thời góp phần vào việc củng cố hòa bình, ổn định trong khu vực.
Đối với những vấn đề phức tạp về biên giới lãnh thổ, Việt Nam luôn luôn giơ cao ngọn cờ hòa bình, hợp tác, tích cực trao đổi đàm phán với các nước liên quan, kiểm soát bất đồng, tìm kiếm giải pháp cơ bản lâu dài cho các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế và phải bảo vệ được lợi ích quốc gia.
Bốn là, vị thế quốc tế và uy tín quốc tế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới ngày càng được nâng cao, đóng góp tích cực, đầy tinh thần trách nhiệm vào việc giữ vững hòa bình, hợp tác phát triển và tiến bộ thế giới.
Việt Nam đã tổ chức thành công nhiều hội nghị quốc tế lớn và hoàn thành nhiều trọng trách quốc tế quan trọng, với tư cách là Ủy viên không thường trực hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Chủ tịch luân phiên ASEAN, Hội nghị thượng đỉnh APEC, Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN… Việt Nam đã cử hàng trăm lượt cán bộ chiến sĩ tham gia lực lượng giữ gìn hòa bình Liên hợp quốc ở châu Phi.
Trong nhiều vấn đề quốc tế quan trọng, tiếng nói, sáng kiến và cách thức giải quyết có lý, có tình, trên tinh thần bình đẳng, hòa hiếu và nhân văn, đầy sức thuyết phục, Việt Nam đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế, nhờ đó mà vị thế và uy tín của Việt Nam ngày nay càng được nâng cao trên trường quốc tế. Những cố gắng, thành công đó đã góp phần rất quan trọng vào thành tựu chung to lớn có ý nghĩa lịch sử của đất nước.
Sau 35 năm đổi mới, Đại hội XIII đã khẳng định, Việt Nam chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như hiện nay.
| Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhắc lại dịp sang làm việc với Bộ Ngoại giao cách đây mấy năm và có ví ngoại giao chúng ta là "ngoại giao cây tre Việt Nam". (Ảnh: Tuấn Anh) |
Những bài học thiết thực
Tại Hội nghị, Tổng Bí thư đã khái quát những bài học thiết thực trên mặt trận đối ngoại được rút ra từ nhiều nhiệm kỳ qua.
Thứ nhất là bài học về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, xử lý hài hòa mối quan hệ giữa lợi ích quốc gia-dân tộc và nghĩa vụ, trách nhiệm quốc tế. Tình hình thế giới biến chuyển nhanh chóng, phức tạp, song xu thế lớn và nguyện vọng thiết tha của các dân tộc vẫn luôn luôn là giữ vững hòa bình, mở rộng hợp tác vì sự phát triển.
Thứ hai là bài học vì sự kiên định trong nguyên tắc và linh hoạt trong sách lược. Nguyên tắc của chúng ta là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Sách lược của chúng ta là cơ động, linh hoạt điều chỉnh tùy theo từng vấn đề, từng thời điểm và tuy theo đối tượng hay đối tác, tuân thủ những tư tưởng lớn của Bác Hồ: “Dĩ bất biến ứng vạn biến”, “thêm bạn bớt thù”, “sẵn sàng làm bạn với tất cả các nước dân chủ và không gây thù oán với ai”.
Thứ ba là bài học về xây dựng sự đoàn kết, đồng thuận trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân như lời căn dặn của Bác Hồ: “Sự nghiệp làm nên bởi chữ Đảng”.
Thứ tư là bài học về công tác xây dựng tổ chức bộ máy và công tác cán bộ mà lâu nay chúng ta vẫn thường nói là “cái gốc của mọi công việc”.
Thứ năm, bao trùm tất cả là bài học về sự lãnh đạo thống nhất, tuyệt đối của Đảng, sự quản lý tập trung của Nhà nước. Cơ quan lãnh đạo của Đảng, trước hết là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cùng các cơ quan tham mưu đã có sự nhạy bén trong nhận định và nắm bắt tình hình, quyết đoán trong công việc đưa ra các chính sách, biện pháp cụ thể.
Đổi mới tư duy và chủ động tiến công
Tổng Bí thư cho biết, Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã thành công tốt đẹp, đề ra Chiến lược xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước trong thời kỳ mới, trong đó có Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045, phấn đấu đến năm 2025-kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình; đến năm 2030-kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, thu nhập trung bình cao; và đến năm 2045-kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao, theo hướng xã hội chủ nghĩa.
Đồng thời, theo Tổng Bí thư, Đại hội cũng đề ra chủ trương, đường lối đối ngoại trong thời kỳ mới với những nội dung cốt lõi sau:
Về tư tưởng chỉ đạo: thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại; là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; ý chí tự lực, tự cường và nội lực là quyết định, cơ bản, lâu dài; sự ủng hộ, giúp đỡ và nguồn lực từ bên ngoài là vô cùng quan trọng.
Về nguyên tắc đối ngoại: Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia-dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi.
Về phương hướng đối ngoại: Triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả các hoạt động đối ngoại, bao gồm đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân; đối ngoại các cấp, các ngành, các địa phương, các cơ quan, đơn vị, cộng đồng doanh nghiệp. Đưa các mối quan hệ đi vào chiều sâu, thực chất, thiết thực, huy động và kết hợp có hiệu quả các nguồn lực bên ngoài với nguồn lực trong nước để phục vụ sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc; không ngừng đổi mới, sáng tạo trên cơ sở vận dụng nhuần nhuyễn bài học “dĩ bất biến, ứng vạn biến”, kiên định về nguyên tắc, chiến lược; linh hoạt về phương pháp, sách lược.
Nhiệm vụ cơ bản của đối ngoại: Tiếp tục phát huy vai trò tiên phong trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước. Các nhiệm vụ này có quan hệ chặt chẽ, tương hỗ lẫn nhau, trong đó giữ vững hòa bình, ổn định là nhiệm vụ trong yếu, thường xuyên; phục vụ phát triển đất nước là nhiệm vụ trung tâm; nâng cao vị thế và uy tín đất nước là nhiệm vụ quan trọng.
Sáu gợi mở
Để góp phần xứng đáng cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân Việt Nam hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ hết sức nặng nề nhưng cũng rất đỗi vẻ vang trong tình hình, bối cảnh nêu trên, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gợi mở, nhấn mạnh thêm một số vấn đề.
Một là, Việt Nam cần tiếp tục thường xuyên, theo dõi, nghiên cứu, nắm chắc diễn biến tình hình để kịp thời đổi mới tư duy và có giải pháp thích hợp trong công tác đối ngoại.
“Nếu chúng ta không tiếp tục đổi mới và không nắm bắt đúng tình hình thì không theo kịp sự phát triển của thực tiễn. Vấn đề là chúng ta phải nhạy bén, dám nghĩ, dám làm, có tinh thần chủ động tiến công, dám vượt ra khỏi khuôn khổ những tư duy cũ, những lĩnh vực quen thuộc để có suy nghĩ và hành động vượt tầm quốc gia, đạt tới tầm khu vực và quốc tế”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Hai là, Việt Nam tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện đúng đắn đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, vì lợi ích quốc gia-dân tộc; vừa hợp tác, vừa đấu tranh, vận dụng đúng đắn quan điểm về “đối tượng”, “đối tác”, tăng cường hợp tác, tiếp tục tạo thế đan xen lợi ích chiến lược giữa Việt Nam và các nước, ngăn ngừa xung đột, tránh đối đầu, bị cô lập, phụ thuộc.
Ba là, phát huy tối đa mọi yếu tố thuận lợi của đất nước để chủ động, tích cực tham gia đóng góp, xây dựng, định hình các cơ chế đa phương, thực hiện Chỉ thị số 25 của Ban Bí thư về nâng tầm công tác đối ngoại đa phương, coi đó là một định hướng chiến lược quan trọng, trong đó có việc xây dựng Chiến lược tổng thể về đối ngoại đa phương đến năm 2030.
Bốn là, cần mở rộng và nâng cao hơn nữa hiệu quả các hoạt động đối ngoại, nhất là hợp tác kinh tế, văn hóa và hợp tác trên lĩnh vực chính trị, an ninh-quốc phòng với các nước; tiếp tục đưa các mối quan hệ với các đối tác mà ta đã có khuôn khổ quan hệ, trước hết là các nước láng giềng và các nước lớn đi vào chiều sâu, ổn định, hiệu quả; ưu tiên duy trì ổn định và giữ đà quan hệ, tăng cường tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực, đồng thời xử lý các khác biệt và vấn đề nảy sinh trên tinh thần hợp tác, hữu nghị, kiểm soát bất đồng, dựa trên luật pháp quốc tế và thông lệ khu vực.
Năm là, hết sức coi trọng, nâng cao hơn nữa chất lượng công tác nghiên cứu và dự báo chiến lược, tập trung đánh giá kỹ các xu hướng vận động trong chính sách và quan hệ giữa các nước lớn, các nước láng giềng, khu vực, các xu hướng chính trị, kinh tế, văn hóa-xã hội trên thế giới và khu vực, nhất là trước tác động như vũ bão của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số, kinh tế số, xã hội số và sự nguy hại của dịch bệnh và biến đổi khí hậu.
Sáu là, để hoàn thành những nhiệm vụ nêu trên, phải đặc biệt chú trọng công tác xây dựng tổ chức, bộ máy và đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ. “Các nhà ngoại giao, các nhà hoạt động đối ngoại cần luôn luôn ghi nhớ rằng, phía sau mình là Đảng, là Đất nước, là Nhân dân. Phải tự tin, vững vàng, kiên định và khôn khéo, mưu lược”.
Tổng Bí thư cho rằng, thế giới đang chuyển biến mau lẹ, đất nước dù còn khó khăn, nhưng triển vọng tương lai rất xán lạng. Toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang đồng lòng, quyết tâm cao nhất thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
“Là người Việt Nam, dù ở trong nước hay nước ngoài, ai cũng mong muốn nước ta hùng cường, thịnh vượng, sánh vai với các cường quốc năm châu, như ước nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh.
| “Nếu chúng ta không tiếp tục đổi mới và không nắm bắt đúng tình hình thì không theo kịp sự phát triển của thực tiễn. Vấn đề là chúng ta phải nhạy bén, dám nghĩ, dám làm, có tinh thần chủ động tiến công, dám vượt ra khỏi khuôn khổ những tư duy cũ, những lĩnh vực quen thuộc để có suy nghĩ và hành động vượt tầm quốc gia, đạt tới tầm khu vực và quốc tế”. (Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng) |
Tiếp thu chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng trân trọng cảm ơn Tổng Bí thư đã có bài phát biểu chỉ đạo rất quan trọng, sâu sắc, toàn diện cả về đường lối, lý luận và thực tiễn, nêu rõ những hướng lớn, mục tiêu, nguyên tắc, phương châm, cùng các nhiệm vụ trọng tâm của công tác đối ngoại nhằm thực hiện đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả đường lối đối ngoại của Đại hội lần thứ XIII của Đảng.
Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng cho biết, ngay sau Hội nghị, các cơ quan làm công tác đối ngoại, các cấp ủy, tổ chức đảng, ban, bộ, ngành, tổ chức ở Trung ương và địa phương sẽ phát huy cao nhất tinh thần trách nhiệm, tiếp tục nghiên cứu, quán triệt sâu sắc đường lối đối ngoại của Đảng và các nội dung chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng để thống nhất nhận thức, xây dựng chương trình, kế hoạch hành động theo chức năng, nhiệm vụ của mỗi cơ quan, tổ chức; chú trọng việc phối hợp chặt chẽ, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.
| Các đồng chí nguyên Lãnh đạo Bộ và đại biểu tham dự Hội nghị từ đầu cầu Nhà làm việc Bộ Ngoại giao, số 2 Lê Quang Đạo. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Đà Nẵng và những thành tựu đối ngoại nổi bật
Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng trong tham luận tại Hội nghị cho biết, trong giai đoạn 2011-2020, Đà Nẵng là một trong những địa phương đã thực hiện tốt các chủ trương, đường lối đối ngoại của Đảng, thành phố đã đón gần 5.200 đoàn khách quốc tế, trong đó nhiều đoàn Hoàng gia, Nguyên thủ quốc gia, cấp Bộ trưởng các nước đến thăm, làm việc, tìm hiểu về tình hình phát triển của địa phương và xúc tiến các dự án hợp tác, đầu tư.
Đặc biệt, thành phố là địa điểm tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo, diễn đàn quốc tế, tiêu biểu như: Tuần lễ cấp cao APEC 2017; Đại hội đồng Quỹ Môi trường toàn cầu lần thứ 6 (2018); Hội nghị Quan chức Cao cấp ASEAN và các hội nghị liên quan (năm 2020). Thành phố cũng tổ chức thành công nhiều sự kiện văn hóa - thể thao mang tầm quốc tế như Cuộc đua Thuyền buồm Vòng quanh thế giới; Lễ hội pháo hoa quốc tế; Lễ hội Giao lưu Văn hóa Việt - Nhật; sắp tới trong năm 2022, thành phố được lựa chọn là nơi tổ chức diễn đàn các đường bay quốc tế khu vực Châu Á. Có thể nói, công tác ngoại giao kinh tế đã góp phần tích cực vào kết quả thu hút đầu tư, thương mại, du lịch, các nguồn viện trợ nước ngoài, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển thành phố.
Mới đây, thành phố Đà Nẵng vinh dự được bầu làm Chủ tịch Mạng lưới các chính quyền địa phương về phát triển bền vững vùng bờ nhiệm kỳ 2022-2025 với số phiếu tán thành cao. Đây thành tựu nổi bật về hợp tác đa phương của thành phố Đà Nẵng được ghi nhận trong năm 2021.
| Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng phát biểu trực tuyến tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Đà Nẵng xác định tầm quan trọng của công tác đối ngoại với vai trò mở đường, và trước các cơ hội, thách thức đang đặt ra, Đà Nẵng xác định nhiệm vụ trong giai đoạn mới, cụ thể như sau:
Thứ nhất, tăng cường công tác đối ngoại Đảng. Trong đó, tập trung triển khai hiệu quả Chương trình hành động của Thành ủy Đà Nẵng về thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường và nâng cao hiệu quả quan hệ đối ngoại Đảng trong tình hình mới.
Thứ hai, tiếp tục nghiên cứu, dự báo thông tin về tình hình kinh tế chính trị thế giới, những định hướng, chỉ đạo của Trung ương để đưa ra những chính sách phù hợp với công tác đối ngoại tại địa phương, đặc biệt là những xu hướng nổi lên sau đại dịch Covid-19.
Thứ ba, tiếp tục thúc đẩy thực hiện hiệu quả các chương trình hợp tác song phương, đa phương. Đặc biệt, triển khai hiệu quả các thỏa thuận quốc tế giữa thành phố Đà Nẵng với các địa phương/tổ chức nước ngoài trên các lĩnh vực xúc tiến thương mại, đầu tư, du lịch, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, trao đổi kỹ thuật, đào tạo, bồi dưỡng và trao đổi nhân lực,… nhằm góp phần phục hồi kinh tế sau thời gian dài bị ảnh hưởng dịch Covid-19.
Thứ tư, tăng cường công tác ngoại giao kinh tế. Thành phố Đà Nẵng đã ban hành Đề án tổng thể công tác Ngoại giao kinh tế thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2021-2025 với mục tiêu đổi mới phương hướng và cách thức tiếp cận các đối tác quốc tế có tầm ảnh hưởng lớn; khảo sát thị trường mới; tăng mức độ hiệu quả và giá trị thực tiễn của các hoạt động xúc tiến thương mại, du lịch, đầu tư tại thị trường nước ngoài.
Thứ năm, tăng cường công tác ngoại giao văn hóa và đối ngoại nhân dân. Đà Nẵng là một trong những địa phương đầu tiên xây dựng Kế hoạch công tác ngoại giao văn hóa thành phố giai đoạn 2021-2025 trên cơ sở Chiến lược ngoại giao văn hóa đến năm 2030 của Thủ tướng chính phủ vừa ban hành trong tháng 11/2021.
Thứ sáu, Đà Nẵng sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành trung ương triển khai những giải pháp phù hợp nhằm bảo đảm an ninh và chủ quyền biển đảo, góp phần phát triển kinh tế biển.
| Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TP. Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi phát biểu trực tuyến tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. (Ảnh: Tuấn Anh) |
TP. Hồ Chí Minh: Tiếp tục tư duy đối ngoại lấy kinh tế làm trọng tâm
Ở cấp độ địa phương, trên cơ sở nhận diện rõ những thách thức và cơ hội, trong khi đó đại dịch Covid-19 dự đoán sẽ còn kéo dài, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TP. Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi đã chỉ ra những phương hướng hoạt động và nhiệm vụ đối ngoại của thành phố trong thời gian tới như sau:
Thứ nhất, tiếp tục phương châm đa dạng hóa, đa phương hóa, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, có hiệu quả.
Thứ hai, tiếp tục tư duy đối ngoại lấy kinh tế làm trọng tâm, ngoại giao phục vụ phát triển, làm động lực mới cho phát triển kinh tế của thành phố, nhất là trong giai đoạn phục hồi sau dịch Covid-19.
Thứ ba, đại dịch đòi hỏi đối ngoại phải triển khai theo cách thức mới, linh hoạt, tinh gọn, có trọng tâm, chiều sâu và hiệu quả về chất.
Thứ tư, thành phố sẽ gắn các chương trình mục tiêu phát triển với các hoạt động ngoại giao ở cấp độ quốc gia, khu vực, đồng thời tiếp tục tăng cường kết nối với các địa phương trong nước nâng tầm hợp tác thành mạng lưới để cùng cộng hưởng giá trị.
Thứ năm, xây dựng cơ sở dữ liệu, thông tin tổng hợp về các hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế phục vụ công tác điều hành và dự báo trong giai đoạn hiện nay. Đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, đầu tư, xây dựng hình ảnh đoàn kết, chân thành, năng động, sáng tạo, nghĩa tình, giàu tiềm năng của thành phố trong giai đoạn phát triển mới.
| Thứ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang: Thông qua công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế, lực lượng Công an nhân dân đã tạo một thế trận vững chắc, nâng cao tiềm lực, vị thế của Công an Việt Nam, hợp tác an ninh – quốc phòng tạo thành trụ cột quan hệ giữa Việt Nam với nhiều nước. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Nâng cao hiệu quả của hoạt động an ninh đối ngoại
Trong tham luận tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công an, Trung tướng Lương Tam Quang cho biết, quán triệt, triển khai hiệu quả đường lối, chủ trương đối ngoại của Đảng và Nhà nước, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an đã xác định rõ chiến lược an ninh đối ngoại, thiết lập và củng cố quan hệ với các cơ quan thực thi pháp luật các nước, các tổ chức quốc tế với mục tiêu xây dựng môi trường hòa bình, ổn định để bảo vệ, phát triển đất nước. Chủ động tham gia các diễn đàn hợp tác quốc tế về đấu tranh, phòng chống tội phạm. Xây dựng, thực hiện nhiều cơ chế đối ngoại an ninh, nắm bắt thời cơ, lựa chọn đối tác, tham gia vào các liên kết khu vực và quốc tế phù hợp với lợi ích Việt Nam.
Hiện Bộ Công an đã có quan hệ với 162 cơ quan thực thi pháp luật của 64 quốc gia và vùng lãnh thổ, thiết lập quan hệ nhiều mặt với các nước thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, tham gia hoạt động trong 52 tổ chức, diễn đàn hợp tác quốc tế đa phương, đàm phán ký kết 150 văn bản hợp tác quốc tế về bảo vệ an ninh trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm. Quy mô hợp tác trên tất cả các lĩnh vực đấu tranh phòng chống tội phạm, bảo vệ an ninh trật tự được nâng lên ở mức chiến lược. Hình thức, cấp độ hợp tác có nhiều đổi mới, toàn diện, phong phú. Biện pháp hợp tác được tiến hành có trọng tâm, trọng điểm nhằm thực hiện chủ trương vừa hợp tác, vừa đấu tranh, hợp tác để tăng cường đối thoại, giảm đối đầu, phát huy điểm tương đồng, giải tỏa điểm bất đổng.
Thông qua công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế, lực lượng Công an nhân dân đã tạo một thế trận vững chắc, nâng cao tiềm lực, vị thế của Công an Việt Nam, hợp tác an ninh – quốc phòng tạo thành trụ cột quan hệ giữa Việt Nam với nhiều nước.
Sự tin cậy chính trị được kết hợp, tạo điều kiện mở rộng, phát triển hợp tác trong nhiều lĩnh vực khác, thêm bạn bớt thù, củng cố quan hệ giữa Việt Nam với các nước ngày càng đi vào chiều sâu, toàn diện và hiệu quả.
Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, để thực hiện thắng lời đường lối đối ngoại Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đề ra, lực lượng Công an quán triệt nghiêm túc chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị chuẩn bị cho Đại hội Đảng ủy Công an Trung ương lần thứ VII, nhiệm kỳ 2020-2025: “Công an đi làm đối ngoại, có điều kiện phải nói thẳng, giải quyết được nhiều vấn đề, làm cái mới, sắp tới phải phát huy thêm”, với một số nhiệm vụ trọng tâm:
Thứ nhất, tiếp tục mở rộng, đồng thời nâng cao hiệu quả quan hệ hợp tác với các cơ quan thực thi pháp luật của các nước, các tổ chức quốc tế đi vào chiều sâu, ổn định, bền vững, có trọng tâm, trọng điểm, thiết thực, tích cực tham gia thể chế chính trị an ninh, đóng góp vào các diễn đàn đa phương, chủ động phối hợp với các đối tác tham gia giải quyết các vấn đề an ninh – trật tự mang tính toàn cầu.
Thứ hai, có lộ trình, bước đi cụ thể, tham gia có trách nhiệm, hiệu quả trong ngoại giao nhà nước, đảm bảo cao nhất lợi ích quốc gia dân tộc, an ninh con người, an ninh xã hội, chủ động công tác nắm tình hình, khám phá chính sách của các nước, kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước các giải pháp ứng phó hiệu quả với các vấn đề an ninh truyền thống, phi truyền thống, diễn biến, xu hướng mới nổi lên. Thứ ba, kết hợp chặt chẽ ngoại giao với các biện pháp nghiệp vụ khác để phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn mọi âm mưu, chống phá của các thế lực thù địch và các loại tội phạm, củng cố vững chắc phòng tuyến an ninh từ xa, từ ngoài biên giới lãnh thổ, xử lý có hiệu quả thách thức về an ninh, đấu tranh với tội phạm xuyên quốc gia.
| Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng phát biểu tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc ngày 14/12. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Đối ngoại quốc phòng: Kiên định về nguyên tắc, linh hoạt về sách lược
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng trong tham luận tại Hội nghị cho biết, Trong những năm qua, thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước, công tác đối ngoại quốc phòng đã được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tích cực, chủ động lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai đồng bộ, toàn diện, linh hoạt, hiệu quả trên cả bình diện song phương và đa phương. Quan hệ hợp tác quốc phòng đã phát triển cả bề rộng và chiều sâu.
Đến nay, nước ta đã thiết lập quan hệ hợp tác quốc phòng với trên 100 nước trên thế giới trong đó đầy đủ 5 nước là Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và tất cả các nước lớn với nhiều lĩnh vực, cơ chế hợp tác thực chất, hiệu quả như: đào tạo, trao đổi đoàn quân sự, hợp tác quân binh chủng, công nghiệp quốc phòng, gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, đối ngoại chính sách quốc phòng cũng như các hoạt động giao lưu quốc phòng biên giới, biên cương thắm tình hữu nghị, diễn tập phòng chống các thách thức an ninh truyền thống, phi truyền thống, tổ chức các hoạt động tuần tra, tham gia hội thao quốc tế Army Games... Các hoạt động này đã góp phần bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, góp phần củng cố, nâng cao vị thế, uy tín của đất nước, quân đội nhân dân Việt Nam trên trường quốc tế.
Để góp phần cùng với đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân, thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, công tác đối ngoại quốc phòng thời gian tới sẽ tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu.
Theo đó, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tiếp tục quán triệt sâu sắc, toàn diện, cụ thể hóa và tổ chức triển khai hoạt động đối ngoại quốc phòng theo đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng, xác định đối ngoại quốc phòng là một nhiệm vụ trọng tâm, là một bộ phận quan trọng của ba trụ cột: đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân, thực hiện quan điểm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa trong thời bình, nỗ lực ngăn ngừa không để xảy ra xung đột, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, góp phần xây dựng môi trường hòa bình, củng cố lòng tin chiến lược với các đối tác để phát triển đất nước.
Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đối ngoại quốc phòng theo hướng chủ động, linh hoạt, sáng tạo, chắc chắn, hiệu quả, chủ động hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, góp phần củng cố, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, chủ động giải quyết, làm sâu sắc hơn quan hệ song phương với các đối tác chiến lược, các nước láng giềng, đối tác toàn diện, bạn bè truyền thống, gia tăng tin cậy về chính trị đan xen lợi ích, xử lý hài hòa quan hệ với các nước lớn, phù hợp với tình hình thực tiễn đặt ra.
Trong thực hiện công tác đối ngoại quốc phòng phải luôn luôn kiên định về nguyên tắc, linh hoạt về sách lược, độc lập, tự chủ trong quan hệ hợp tác, tích cực, chủ động, nắm chắc diễn biến tình hình của thế giới, khu vực, nhất là tình hình cạnh tranh chiến lược, tình hình Biển Đông, tình hình trên các tuyến biên giới và vùng biển, dịch Covid-19... để làm tốt công tác tham mưu chiến lược, kịp thời tham mưu, xử lý các mối quan hệ và triển khai các hoạt động đối ngoại quốc phòng, đảm bảo cao nhất lợi ích quốc gia, dân tộc.
Tăng cường trao đổi, chia sẻ thông tin, phối hợp chặt chẽ với Ban Đối ngoại Trung ương, Bộ Ngoại giao, Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị, các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương trong nắm, dự báo tình hình, tham mưu điều chỉnh chiến lược, chính sách đối ngoại của đất nước, chú trọng tham mưu, đề xuất đối sách, xử lý các tình huống cả trước mắt và lâu dài, nhất là những vấn đề phức tạp, nhạy cảm, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.
Bên cạnh đó, tiếp tục nâng tầm đối ngoại quốc phòng đa phương, chủ động đưa ra các sáng kiến, tích cực, tham gia đầy đủ, hiệu quả các cấu trúc, an ninh khu vực, quốc tế, nhất là cơ chế hợp tác quốc phòng trong khuôn khổ ASEAN, tiếp tục đẩy mạnh tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc theo hướng mở rộng lĩnh vực, quy mô và địa bàn...
Đồng thời, gắn đối ngoại quốc phòng với các hoạt động đối ngoại, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các ban, bộ, ngành, địa phương và các cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài để phục vụ tốt các hoạt động đối ngoại cấp cao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, phát huy hiệu quả Ban Chỉ đạo hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng của Bộ Quốc phòng, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện thể chế, hành lang pháp lý về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, nghiên cứu đề xuất xây dựng chiến lược hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 và những năm tiếp theo.
| Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Thị Tuyến phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Hà Nội và 5 giải pháp đổi mới, sáng tạo công tác đối ngoại
Trình bày tham luận với chủ đề "Thành phố Hà Nội triển khai đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng: cơ hội, thách thức và nhiệm vụ đặt ra trong thời gian tới", Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Thị Tuyến cho biết, với vinh dự, trọng trách là thủ đô, trái tim của cả nước, trong suốt chiều dài lịch sử cách mạng, TP. Hà Nội đã hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó cả trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, lẫn trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
Với phương châm “là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế", đến nay, Hà Nội có quan hệ giao lưu hợp tác với trên hơn 100 thủ đô, thành phố, trong đó đã ký thỏa thuận hợp tác chính thức với trên 50 thủ đô, thành phố, vùng địa phương các nước, là thành viên tích cực, chính thức của nhiều tổ chức liên đô thị quốc tế lớn.
Hà Nội từng bước trở thành điểm đến hấp dẫn và tin cậy cho các nhà đầu tư quốc tế. Từ năm 2016 đến nay, thành phố đã thu hút được 24,8 tỷ USD vốn FDI, đồng thời liên tiếp dẫn đầu cả nước trong thu hút FDI trong 2 năm 2018-2019. Năm 2019, trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát, Hà Nội đã đón gần 29 triệu lượt khách du lịch, trong đó có 7,1 triệu lượt khách quốc tế.
“Công tác ngoại giao văn hóa, ngoại giao nhân dân được triển khai phong phú về hình thức từng và đa dạng về đối tác, thể hiện rõ tinh thần đổi mới sáng tạo không ngừng của Hà Nội, từng bước lan tỏa hình ảnh Thủ đô văn hiến, anh hùng, năng động, mến khách, xứng đáng với danh hiệu: Thành phố Vì hòa bình”, Phó Bí thư thành uỷ Hà Nội nhấn mạnh.
Trên cơ sở kế thừa và phát huy đường lối đổi mới và những quan điểm trong công tác đối ngoại của Đảng trong nhiệm kỳ vừa qua, đặc biệt là tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành uỷ đã nêu 5 nội dung cơ bản Thành phố sẽ tập trung vào các giải pháp đổi mới, sáng tạo, bám sát thực tiễn của địa phương.
Thứ nhất, đẩy mạnh toàn diện công tác đối ngoại địa phương, đóng góp tích cực vào tiến trình hội nhập quốc tế. Đối ngoại Thủ đô được triển khai trên tất cả lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, phát triển đô thị; trên tất cả các kênh: đối ngoại Đảng, đối ngoại chính quyền và đối ngoại nhân dân.
Thứ hai, tiếp tục củng cố và mở rộng có hiệu quả quan hệ hữu nghị hợp tác song phương giữa Hà Nội với các thủ đô, thành phố, vùng địa phương của các quốc gia. Trong đó, tập trung đẩy mạnh quan hệ đối ngoại, láng giềng với các nước trong khu vực ASEAN.
Thứ ba, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại đa phương phù hợp với đặc thù của Thủ đô. Việc tham gia vào các diễn đàn, cơ chế liên đô thị quốc tế thành yêu cầu và nhu cầu tất yếu đối với các thành phố lớn như Hà Nội. Hoạt động đa phương tích cực, hiệu quả của Hà Nội sẽ góp phần hỗ trợ cho mục tiêu nâng tầm đối ngoại đa phương của Việt Nam được nêu trong Chỉ thị 25 của Ban Bí thư Trung ương Đảng.
Thứ tư, đẩy mạnh đối ngoại kinh tế để phục vụ phục hồi kinh tế và phát triển bền vững; coi hội nhập kinh tế quốc tế là trọng tâm, hội nhập quốc tế trong các lĩnh vực khác phải tạo thuận lợi cho hội nhập kinh tế quốc tế, nhằm thu hút tối đa các nguồn lực bên ngoài phục vụ cho xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại và đáng sống.
Thứ năm, phát huy đối ngoại văn hoá, quảng bá hình ảnh Thủ đô ngàn năm văn hiến, “Thành phố vì hòa bình", thành phố đổi mới và sáng tạo, tiến tới đưa Hà Nội trở thành điểm đến hấp dẫn về giao lưu quốc tế, đóng góp thiết thực vào quảng bá hình ảnh Việt Nam, ra sức kế thừa và phát huy sức mạnh, truyền thống văn hiến của Thủ đô ngàn văn văn hiến anh hùng, từng xây dựng bản sắc văn hóa Hà Nội, biến đó trở thành nguồn lực quý giá, tạo lợi thế cạnh tranh và thúc đẩy sự thịnh vượng, nâng cao uy tín, vị thế của Thủ đô.
| Đại sứ, Trưởng đại diện Phái đoàn Việt Nam bên cạnh UNESCO Lê Thị Hồng Vân trả lời phỏng vấn báo chí. (Ảnh: Vinh Hà) |
Vị trí trung tâm của đối ngoại văn hóa
Trả lời phỏng vấn báo chí bên lề Hội nghị, Đại sứ, Trưởng đại diện Phái đoàn Việt Nam bên cạnh UNESCO Lê Thị Hồng Vân đánh giá cao ý nghĩa lịch sử cũng như mục tiêu đề ra của Hội nghị Đối ngoại toàn quốc. Bởi đây là Hội nghị toàn quốc đầu tiên do Bộ Chính trị, Ban Bí thư trực tiếp chỉ đạo tổ chức để bàn về công tác đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân và của cả hệ thống chính trị.
Đại sứ Lê Thị Hồng Vân tin tưởng, Hội nghị Đối ngoại toàn quốc sẽ góp phần chủ động quán triệt sâu sắc, thống nhất Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, nhất là chủ trương, đường lối, định hướng về đối ngoại trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân hiệu quả nhất, thực chất nhất.
Là đại diện của Việt Nam tại tổ chức UNESCO, Đại sứ Lê Thị Hồng Vân nhấn mạnh việc tiếp tục phát huy sức mạnh mềm của Việt Nam, từ uy tín quốc gia, khả năng nắm bắt tâm tư chung, năng lực, hài hòa sự khác biệt lợi ích giữa các thành viên, khả năng thương lượng, điều hành, dẫn dắt, đề xuất sáng kiến… để phát huy vai trò đối ngoại văn hóa trong thực hiện công tác đối ngoại nói chung.
Theo nữ Đại sứ, “đối ngoại văn hóa là một trong những trụ cột quan trọng của công tác đối ngoại, là nền tảng, động lực nội sinh cho phát triển bền vững của đất nước. Trong bối cảnh chúng ta đang đẩy mạnh hội nhập toàn diện và sâu rộng, công tác đối ngoại văn hóa càng phải đặt vào vị trí trung tâm”.
Với ý nghĩa quan trọng, Trưởng đại diện Phái đoàn Việt Nam bên cạnh UNESCO cho rằng, việc triển triển khai công tác đối ngoại văn hóa theo đường lối đối ngoại đã đề ra tại Đại hội XIII của Đảng, Hội nghị Văn hóa toàn quốc, là những định hướng cụ thể cho những người làm công tác đối ngoại trên lĩnh vực này, trong đó có Phái đoàn Việt Nam bên cạnh UNESCO.
Từ đó, các kế hoạch hoạt động tập trung quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới cũng như tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; tạo cầu nối để tiếp tục phát huy nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc nhưng cũng truyền tải hình ảnh của Việt Nam rất đổi mới, năng động trong hội nhập quốc tế.
Nhân dịp này, Đại sứ Lê Thị Hồng Vân chia sẻ tin vui, dự kiến ngày mai (15/12), Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể sẽ xem xét Hồ sơ Nghệ thuật Xòe Thái của Việt Nam ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Đây là niềm tự hào và cũng là "động lực để chúng ta tiếp tục phát huy giá trị của những di sản, danh hiệu văn hóa cho phát triển bền vững và bao trùm của Việt Nam. Cùng với đó, đặt ra những yêu cầu, đòi hỏi cộng đồng, địa phương, từng người dân không chỉ phát huy niềm tự hào mà còn đóng góp tích cực vào việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống cho các thế hệ tương lai”.
| Toàn thể cán bộ, nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ, Cơ quan Thương vụ, Phòng Tùy viên Quốc phòng, Văn phòng Khoa học Công nghệ, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và Thông tấn xã Việt Nam tham dự Hội nghị bằng hình thức trực tuyến. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Hoa Kỳ) |
Những nội hàm mới của kinh tế đối ngoại
Trình bày Tham luận tại Hội nghị với chủ đề “Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia dân tộc trong các hoạt động kinh tế đối ngoại, nhằm làm sâu sắc thêm các kết quả đạt được, cơ hội, thách thức và các giải pháp cần tập trung, nhằm đẩy mạnh các hoạt động kinh tế đối ngoại, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng”, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh chủ trương bảo đảm cao nhất các lợi ích quốc gia dân tộc trong các hoạt động kinh tế đối ngoại, trên các cơ sở, nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế. Bình đẳng, hợp tác và cùng có lợi vừa là mục tiêu, vừa là nguyên tắc, kim chỉ nam trong mọi hoạt động kinh tế đối ngoại, nhằm góp phần hiện thực hóa tầm nhìn, định hướng phát triển tới năm 2045, đưa nước ta trở thành một nước phát triển có thu nhập cao.
Sau 35 năm thực hiện Đổi mới, kinh tế đối ngoại nước ta đã bước phát triển mạnh mẽ, đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Đến nay, nước ta đã có quan hệ ngoại giao với 189 quốc gia và vùng lãnh thổ, quan hệ thương mại với 224 đối tác và quan hệ hợp tác với hơn 500 tổ chức quốc tế, ký hơn 90 hiệp định thương mại song phương, gần 60 hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư, đàm phán, ký kết và thực thi 17 hiệp định thương mại tự do. Đặc biệt, Việt Nam đã trở thành một trong những nước đi đầu của khu vực trong hợp tác kinh tế đa phương.
Về xuất khẩu, mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19, song kim ngạch xuất nhập khẩu của nước ta năm 2020 vẫn đạt 545 tỷ USD và dự báo vượt mốc 621 tỷ USD năm 2021, đưa Việt Nam vào nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại quốc tế.
Bộ trưởng Công Thương cho rằng, đất nước ta đang bước vào thời kỳ phát triển mới. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và kinh tế số đang là xu hướng mạnh mẽ, mang lại những thời cơ thuận lợi nhưng cũng không ít khó khăn thách thức đan xen. Đặc biệt, đại dịch Covid-19 được dự báo có thể diễn biến phức tạp, tác động bất lợi đến mọi mặt của đời sống kinh tế-xã hội.
| Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Trong bối cảnh đó, việc thực hiện quan điểm của Đảng về đảm bảo cao nhất lợi ích quốc gia dân tộc trong hoạt động kinh tế đối ngoại đã có những nội hàm mới.
Đó là sự độc lập, tự chủ trong quá trình mở cửa, thể hiện trước hết trong xác định đường lối hội nhập nhất quán, trên cơ sở thực lực của mình và bằng tư duy sáng tạo để có chủ trương, chính sách đúng đắn, nhằm xây dựng tiềm lực kinh tế, khoa học công nghệ, cơ sở vật chất kỹ thuật đủ mạnh, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững, vừa đáp ứng nhu cầu trong nước trong mọi tình huống, vừa đảm bảo cho xuất khẩu.
Tập trung xây dựng và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, trước hết là năng lực cạnh tranh công nghiệp, bởi phải có năng lực cạnh tranh thì nền kinh tế, doanh nghiệp Việt Nam mới có thể đứng vững và hưởng lợi từ quá trình hội nhập quốc tế.
Tiếp tục xây dựng, củng cố, tạo môi trường đối ngoại ổn định, thiết lập và duy trì các quan hệ kinh tế quốc tế trên bình diện song phương và đa phương, nhằm tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế. Chủ động tranh thủ vốn, kinh nghiệm quản lý, khoa học công nghệ và thị trường quốc tế để phục vụ phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Tích cực tham gia vào các khuôn khổ quốc tế nhằm thiết lập, củng cố các quy tắc thuận lợi về kinh tế thương mại, có lợi hoặc ít nhất là hạn chế tác động bất lợi cho Việt Nam trong những khuôn khổ kinh tế thương mại song phương và đa phương.
Ban Cán sự Đảng bộ Công Thương cũng đã đề xuất một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để phát triển kinh tế đối ngoại, bảo đảm cao nhất lợi ích của quốc gia dân tộc trong bối cảnh tình hình mới.
| Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Nguyễn Phương Nga phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Phát huy ưu thế của đối ngoại nhân dân
Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Nguyễn Phương Nga bày tỏ vui mừng phấn khởi khi Đại hội XIII của Đảng lần đầu tiên nêu rõ chủ trương, tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước, xây dựng nền ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại với ba trụ cột: đối ngoại đảng, ngoại giao Nhà nước, và đối ngoại nhân dân.
Theo bà Nguyễn Phương Nga, đây là những nội dung mang tính kế thừa, vừa là phát triển mới hết sức quan trọng, khẳng định rõ hơn vai trò, vị trí, nhiệm vụ của đối ngoại, sự gắn kết chặt chẽ các trụ cột đối ngoại, cũng như yêu cầu phát huy vai trò của đối ngoại nhân dân trong tình hình mới.
Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng vai trò của đối ngoại nhân dân. Bác Hồ từng nói: “Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân”. Và chính Bác Hồ đã đặt nền móng lãnh đạo, trực tiếp triển khai đối ngoại nhân dân, chỉ đạo thành lập các tổ chức đối ngoại nhân dân đầu tiên của Việt Nam ngay sau khi đất nước ta dành được độc lập, chưa có quan hệ ngoại giao chính thức với các nước.
Đại hội Đảng lần thứ II, tháng 2/1951, đã nêu rõ nhiệm vụ mở rộng ngoại giao nhân dân. Quan điểm của Đảng ta về đối ngoại nhân dân đã tiếp tục được phát triển và hoàn thiện. Theo đó, đối ngoại nhân dân là bộ phận cấu thành của công tác đối ngoại chung của Đảng và Nhà nước ta, là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và của toàn dân, mà nòng cốt là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, các đoàn thể và các tổ chức nhân dân.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, tấn công vào lòng người, chinh phục đạo lý, chuyển hóa bằng nhân tình, thuyết phục lòng người để nhân lên sức mạnh của chính nghĩa, đối ngoại nhân dân đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, đóng góp quan trọng trong mọi giai đoạn của lãnh đạo Việt Nam.
Đối ngoại nhân dân giúp nhân dân thế giới hiểu rõ về một Việt Nam yêu chuộng hòa bình, kiên cường bất khuất, nhân nghĩa, thủy chung, tạo nên một mặt trận nhân dân thế giới rộng lớn và mạnh mẽ chưa từng có, đoàn kết ủng hộ Việt Nam, góp phần vào thắng lợi của cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân ta vì độc lập, tự do, hòa bình, thống nhất đất nước.
Trong bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ: “Bên cạnh sự xác định chủ trường, đường lối đúng bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng, phải phát huy mạnh mẽ vai trò sáng tạo, sự ủng hộ và tham gia tích cực của nhân dân… Sức mạnh nhân dân là cội nguồn sâu xa của thắng lợi, của phát triển”.
Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam cho rằng, đối ngoại nhân dân vừa là nét đặc sắc, sáng tạo, vừa là vốn quý, kinh nghiệm quý giá của đối ngoại Việt Nam. Trong bối cảnh tình hình thế giới phức tạp, đối tượng và đối tác đan xen, vừa đấu tranh vừa hợp tác, hơn lúc nào hết đối ngoại nhân dân phải phát huy tiềm lực, vị thế của đất nước, ưu thế của đối ngoại nhân dân, đi đầu xây dựng, củng cố lòng tin, nền tảng xã hội hữu nghị và hợp tác với các nước, tranh thủ sự ủng hộ và nguồn lực quốc tế, tạo lập môi trường hòa bình, thuận lợi cho việc tăng cường quan hệ giữa các quốc gia, hỗ trợ đắc lực, hiệu quả cho đối ngoại Đảng và ngoại giao Nhà nước.
| Các đại biểu nghe Trưởng Ban đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung phát biểu, từ đầu cầu Nhà làm việc Bộ Ngoại giao, số 2 Lê Quang Đạo. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong của đối ngoại Đảng, đối ngoại nhân dân trong nền ngoại giao toàn diện, hiện đại
Trình bày tham luận "Phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong của đối ngoại Đảng, đối ngoại nhân dân trong nền ngoại giao toàn diện, hiện đại" tại Hội nghị, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung cho biết, đối với bất kỳ quốc gia nào, dân tộc nào, trong quá trình hình thành và phát triển đều phải xử lý hai vấn đề cơ bản, đối nội và đối ngoại.
Thực tế cho thấy, một trong những đặc trưng nổi bật nhất trong phương thức lãnh đạo của Đảng ta là luôn theo dõi sát, nghiên cứu, đánh giá những thuận lợi, khó khăn của tình hình trong nước và quốc tế, từ đó đề ra đường lối phù hợp cho nhiệm vụ cách mạng của mỗi thời kỳ, cho công tác đối nội và đối ngoại, đặc biệt coi trọng việc quán triệt và tổ chức thực hiện hiệu quả, từ đó, kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại.
Trưởng ban Đối ngoại Trung ương cho rằng, Hội nghị Đối ngoại đầu tiên là dấu mốc lịch sử và là sự phát triển mới quan trọng của phương thức lãnh đạo đó trong lĩnh vực đối ngoại.
Trong 35 năm qua, ở trong nước, Đảng ta đã lãnh đạo công cuộc đổi mới đồng bộ, toàn diện, khởi đầu khi đất nước trong khủng hoảng kinh tế xã hội, bị bao vây cấm vận về kinh tế và thế giới trải qua những biến động lớn, hết sức bất lợi, đặc biệt là sự sụp đổ của mô hình chủ nghĩa xã hội Liên Xô và nhiều nước Đông Âu.
“Trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn đó, công tác đối ngoại được triển khai kiên trì, sáng tạo hiệu quả, theo đường lối được kịp thời hoàn thiện, phát triển, theo các tư tưởng chủ đạo là độc lập tự chủ, hòa bình hữu nghị, hợp tác để phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại, đảm bảo cao nhất lợi ích quốc gia dân tộc, trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng hợp tác và cùng có lợi, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng. Việt Nam là bạn, đối tác tin cậy, thành viên tích cực, trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế và được vận dụng theo các phương châm nguyên tắc đúng đắn, trên nền tảng của chủ nghĩa mác Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh”, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung nói.
Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung nhấn mạnh, trong những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử của quá trình đổi mới, các hoạt động đối ngoại đóng góp lớn vào việc tạo lập, gìn giữ môi trường hòa bình cho phát triển, thiết lập và đưa vào chiều sâu quan hệ với tuyệt đại bộ phận các nước trên thế giới, trong đó có quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với các nước lớn, các đối tác quan trọng khu vực.
Kiên quyết, kiên trì bảo vệ độc lập chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, nâng cao vị thế và sự tín nhiệm với Việt Nam ở các cơ chế quốc tế quan trọng và tranh thủ nguồn lực bên ngoài quan trọng cho phát triển đất nước.
10 năm qua thực hiện cương lĩnh bổ sung của năm 2011 là giai đoạn hội nhập quốc tế sâu rộng, đưa quan hệ với các đối tác vào chiều sâu. Công tác đối ngoại được triển khai ngày càng đồng bộ trên các kênh Đảng, Nhà nước, nhân dân, được mở rộng và thực hiện đa dạng, qua các hoạt động đối ngoại của Quốc hội, quốc phòng an ninh và đối ngoại của các địa phương.
Đại hội XIII của Đảng đã đề ra các nhiệm vụ tổng quát là phấn đấu đến giữa thế kỷ này, nước ta thành nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa và cũng xác định các mục tiêu phát triển cụ thể đến năm 2025-30 và 2045.
“Chúng ta có nền tảng thuận lợi cơ bản là đất nước ta chưa bao giờ có cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày hôm nay và những điều kiện thuận lợi khác như đã được Đại hội XIII của Đảng xác định.
Đại hội cũng chỉ ra những thách thức khó khăn trong tình hình quốc tế khu vực và quốc tế và hiện nay đặc ra nhiều vấn đề mới, yêu cầu mới nặng nề và phức tạp hơn. Từ đó Đại hội đã đề ra đường lối đối ngoại vừa mang tính kế thừa, vừa có những phát triển quan trọng như về vai trò tiên phong của đối ngoại, xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với 3 trụ cột Đối ngoại Đảng, Ngoại giao nhà nước, Đối ngoại nhân dân, chủ động tích cực hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng”, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương nói.
Ông Lê Hoài Trung bày tỏ, nhận thức rõ vai trò trách nhiệm của mình, trong thời gian tới, dưới sự lãnh đạo của Bộ Chính trị, Ban bí thư, và sự phối hợp chặt chẽ của các Ban, bộ ngành trung ương, các cấp ủy chính quyền, ban ngành địa phương, Ban đối ngoại Trung ương sẽ quán triệt các đường lối, quan điểm của Đảng, phát huy những kết quả công tác đã đạt được, nỗ lực góp phần thực hiện tốt đường lối Đối ngoại Đại hội XIII của Đảng, trong đó có các phương hướng như sau:
Thứ nhất, coi trọng nâng cao chất lượng nghiên cứu, tham mưu chiến lược, tập trung vào việc nắm bắt kịp thời các diễn biến có thể đưa đến sự thay đổi xu thế, cục diện thế giới, sự điều chỉnh chiến lược của các nước lớn, các nước trong khu vực, các vấn đề khu vực và quốc tế liên quan đến an ninh và phát triển của đất nước, các xu thế chính trị, trào lưu tư tưởng và xu thế vận động của các chính đảng, phong trào chính trị xã hội trên thế giới và các cơ chế đa phương liên quan; từ đó cùng các Bộ, ngành địa phương tham mưu xây dựng định hướng, chiến lược, đối sách, thực hiện đường lối Đại hội XIII của Đảng, kịp thời dự báo, không để bị động bất ngờ, cùng với đó đáp ứng tốt hơn các yêu cầu của công tác thẩm định.
Thứ hai, phát huy đối ngoại Đảng, làm trụ cột trong định hướng chiến lược tổng thể quan hệ với các nước láng giềng, các nước khác có cùng chế độ chính trị xã hội, tăng cường sự tin cậy, tạo nền tảng chính trị vững chắc cho quan hệ của Việt Nam với các nước, khẳng định vị trí trụ cột của đối ngoại nhân dân trong việc xây dựng và tăng cường nền tảng xã hội cho quan hệ hữu nghị của các nước với Việt Nam, góp phần nhiều hơn vào việc tạo sự đồng lòng của người Việt Nam ở nước ngoài. Qua đối ngoại Đảng, Đối ngoại nhân dân, để thúc đẩy sự hiểu biết, sự ủng hộ quốc tế rộng rãi với sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ đất nước; tranh thủ nghiên cứu, trao đổi lý luận, kinh nghiệm với các đối tác quốc tế, phục vụ việc xây dựng đường lối, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, góp phần tranh thủ nguồn lực, phục vụ yêu cầu phát triển của đất nước và ở các địa phương.
| Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đọc tham luận tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc sáng 14/12. (Ảnh: Tuấn Anh) |
"Ngành ngoại giao bước vào giai đoạn chiến lược mới"
Trong Tham luận “Xây dựng ngành ngoại giao toàn diện hiện đại, phục vụ phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc”, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho rằng Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện nghị quyết Đại hội XIII của Đảng là một hội nghị quan trọng trên nhiều phương diện, khẳng định Đảng và Nhà nước rất coi trọng vị trí, vai trò của của ngành đối ngoại trong sự nghiệp cách mạng dân tộc.
Bộ trưởng nhấn mạnh, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh - Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của nước Việt Nam độc lập, phát huy truyền thống ngoại giao hoà hiếu nhưng quật cường của dân tộc, ngoại giao luôn là mặt trận chiến lược, đóng góp to lớn vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Trong công cuộc đổi mới, ngoại giao cùng các cấp, các ngành đóng góp quan trọng vào giữ môi trường hoà bình, ổn định, bảo vệ Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, tranh thủ nguồn lực bên ngoài cho phát triển kinh tế xã hội, xây dưng cơ đồ, tiềm lực và nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của đất nước.
Bộ trưởng Ngoại giao khẳng định, những thành tựu của ngành ngoại giao luôn gắn liền với sự lãnh đạo tuyệt đối và toàn diện của Đảng, sự quản lý tập trung của Nhà nước; sự đồng thuận của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân trong nhất quán thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hoá, đa dang hoá, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, đặt lợi ích quốc gia-dân tộc lên trên hết.
“Chính sự nghiệp cách mạng của dân tộc đã tôi luyện ngành ngoại giao ngày càng trưởng thành, bản lĩnh và trí tuệ, phát triển vững mạnh về tổ chức và lực lượng. Đặc biệt, đã từng bước xây dựng một trường phái ngoại giao Việt Nam, độc đáo dựa trên nền tảng tư tưởng, phương pháp, phong cách và nghệ thuật ngoại giao Hồ Chí Minh, thấm đẫm truyền thống bản sắc ngoại giao và khí phách, cốt cách của dân tộc Việt Nam”, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nói.
Cùng với đất nước, ngành ngoại giao đang bước vào giai đoạn chiến lược mới. Với thế và lực mới sau 35 năm đổi mới, cả nước ta đang ra sức chiến đấu với ý chí, quyết tâm cao, thực hiện khát vọng và tầm nhìn, mục tiêu phát triển đất nước đến giữa thế kỷ XXI và nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Trong khi đó, thế giới đang trải qua những biến động lớn, phức tạp, khó lường, mở ra nhiều cơ hội, thuận lợi, song cũng đặt ra nhiều vấn đề, thách thức lớn đối với môi trường an ninh và phát triển của nước ta.
Đại hội XIII đã xác định rõ định hướng bao trùm của đối ngoại là bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia-dân tộc, triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong tạo lập và giữ vững môi trường hoà bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài, phục vụ cho phát triển và nâng cao vị thế, uy tín của đất nước.
Bộ trưởng Ngoại giao cho biết, để thực hiện những định hướng lớn nói trên, Đại hội XIII đã đề ra chủ trương “xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với 3 trụ cột là: đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân”. Chủ trương mới này phản ánh sự trưởng thành của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam, đồng thời cũng là một yêu cầu mới vừa mang tính chiến lược, lâu dài, vừa mang tính cấp thiết đối với đối ngoại và ngành ngoại giao trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
| Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tham luận tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc sáng 14/12. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Hướng tới xây dựng một nền ngoại giao toàn diện, hiện đại
Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết, là lực lượng chủ lực trên mặt trận đối ngoại, ngành ngoại giao quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các chủ trương, đường lối của Đảng, phát huy tối đa thế và lực mới của đất nước, thực hiện tốt các phương hướng, nhiệm vụ sau đây, nhằm hướng tới xây dựng một nền ngoại giao toàn diện, hiện đại:
Một là, triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giữ vững môi trường hoà bình, ổn định; huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao nguồn lực vị thế của đất nước; tiếp tục giữ vững độc lập, tự chủ, vừa hợp tác, vừa đấu tranh, khôn khéo, sáng suốt, kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc chủ quyền thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, trong mối tương quan chặt chẽ với giữ vững môi trường hoà bình, ổn định và thuận lợi cho phát triển đất nước.
Các nhiệm vụ này được triển khai đồng bộ trong tất cả các mối quan hệ đối ngoại, trong đó trọng tâm là mở rộng và làm sâu sắc quan hệ với các nước láng giềng, các đối tác quan trọng và bạn bè truyền thống, phát huy vai trò tại các cơ chế đa phương quan trọng, có tầm chiến lược, đặc biệt là ASEAN, Liên hợp quốc, APEC, Hợp tác tiểu vùng Mekong,…
Hai là, triển khai toàn diện và gắn kết chặt chẽ giữa các trụ cột, binh chủng đối ngoại, bao gồm ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hoá, thông tin đối ngoại, công tác người Việt Nam ở nước ngoài và bảo hộ công dân. Tranh thủ tối đa các mối quan hệ chính trị tốt đẹp, các yếu tố quốc tế thuận lợi, các thoả thuận quốc tế nhằm huy động các nguồn lực bên ngoài, kết hợp hiệu quả với nguồn lực trong nước phục vụ đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng phát triển bền vững và bao trùm, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, tăng cường sức mạnh tổng hợp quốc gia.
Bà là, không ngừng đổi mới sáng tạo trong đối ngoại và ngoại giao, xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa kế thừa, đổi mới và phát triển. Trong đó, kế thừa và vận dụng sáng tạo tư tưởng, phương pháp, phong cách và nghệ thuật ngoại giao Hồ Chí Minh, truyền thống, bản sắc ngoại giao Việt Nam, đồng thời liên tục cập nhật, bổ sung, phát triển và hoàn thiện nhận thức chủ trương, chính sách, sách lược ngoại giao phù hợp với tình hình mới.
Bên cạnh những lĩnh vực truyền thống, tích cực tìm cách làm mới, hướng đi mới, lĩnh vực mới, đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới như ngoại giao công nghệ, ngoại giao số, ngoại giao môi trường, ngoại giao y tế, ngoại giao năng lượng…
Bốn là, phối hợp chặt chẽ đồng bộ giữa ngoại giao với đối ngoại Đảng, đối ngoại nhân dân, đối ngoại quốc phòng, an ninh và kinh tế-xã hội; đẩy mạnh, xây dựng, hoàn thành thể chế chính sách pháp luật cho hoạt động đối ngoại và ngoại giao; đổi mới, kiện toàn các cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo phối hợp với các cấp các ngành trong triển khai đối ngoại; kiện toàn tổ chức bộ máy ngành ngoại giao cả trong nước và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài theo hướng tinh gọn, khoa học, hợp lý và hiệu quả. Đẩy mạnh hiện đại hoá, chuyển đổi số ngành ngoại giao.
Cuối cùng, theo Bộ trưởng, điều cốt yếu là xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức và trí tuệ, hiện đại, chuyên nghiệp về phong cách và phương pháp làm việc, có tinh thần đổi mới, sáng tạo, có trình độ đạt tới tầm khu vực và quốc tế.
Tiếp tục đặc biệt coi trọng công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ, trong đó đổi mới công tác tuyển dụng, bố trí, luân chuyển, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá cán bộ ngoại giao, nhất là đối với cán bộ chủ chốt, cán bộ cấp chiến lược, nhằm xây dựng lực lượng cán bộ ngoại giao trong sạch, vững mạnh, toàn diện.
“Phát huy truyền thống vẻ vang và thành tựu 35 năm đổi mới, toàn ngành ngoại giao dưới sự lãnh đạo của Đảng quyết tâm xây dựng nền ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại để tiếp tục đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc, vì một nước Việt Nam Xã hội chủ nghĩa độc lập, hoà bình, hùng cường và thịnh vượng”, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.
| Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng trả lời phỏng vấn Báo Thế giới và Việt Nam bên lề Hội nghị Đối ngoại toàn quốc từ điểm cầu Nhà làm việc Bộ Ngoại giao. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Trả lời phỏng vấn Báo Thế giới & Việt Nam bên lề Hội nghị Đối ngoại toàn quốc từ đầu cầu Nhà làm việc Bộ Ngoại giao, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng cho biết: Hội nghị Đối ngoại nhằm triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng được tổ chức lần đầu tiên với quy mô toàn quốc cho thấy sự quan tâm, chú ý đặc biệt của cả hệ thống chính trị đối với công tác đối ngoại sau khi Đại hội XIII đã xác định vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước.
Tư tưởng đó, đường lối chỉ đạo đó, và tinh thần đó phải được quán triệt rộng rãi đến toàn thể hệ thống chính trị. Trên tinh thần đó, Hội nghị đối ngoại toàn quốc lần này có một ý nghĩa hết sức quan trọng nhằm quán triệt Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, tạo điều kiện thuận lợi, đề ra phương hướng triển khai cho công tác đối ngoại trong thời gian tới.
| Toàn cảnh Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. (Ảnh: Tuấn Anh) |
5 bài học kinh nghiệm đối ngoại
Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh cho biết, từ những kết quả đã đạt được, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
Thứ nhất, bảo đảm sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối, toàn diện của Đảng, sự quản lý thống nhất của Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và toàn bộ hệ thống chính trị. Sự lãnh đạo của Đảng là điều kiện tiên quyết đối với mọi thắng lợi của công tác đối ngoại, phát huy sức mạnh của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trên mặt trận đối ngoại.
Thứ hai, nhất quán thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hoá, đa dạng hoá; vừa hợp tác vừa đấu tranh; kiên trì về nguyên tắc, linh hoạt về sách lược, "dĩ bất biến ứng vạn biến"; bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở luật pháp quốc tế.
Thứ ba, chiến lược đối ngoại của Việt Nam đặt trong tổng thể đường lối phát triển của đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa; gắn kết hài hoà, chặt chẽ, có hiệu quả với đường lối, chính sách quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, đặt sự phát triển của đất nước vào dòng chảy của thời đại, từ đó xây dựng, triển khai các đường lối, chính sách phù hợp, phát huy tối đa sức mạnh dân tộc, tranh thủ nguồn lực bên ngoài cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ tư, đánh giá và dự báo đúng tình hình trong nước và quốc tế; không ngừng sáng tạo, đổi mới tư duy trong hoạch định và triển khai chính sách đối ngoại, phù hợp với lợi ích quốc gia - dân tộc và xu thế thời đại.
Thứ năm, nắm vững thời cơ, giành thắng lợi từng bước. Từ phá thế bao vây cấm vận, tiến tới chủ động thực hiện đa phương hoá, đa dạng hoá nhằm mở rộng quan hệ đối ngoại, đưa các mối quan hệ đi vào chiều sâu, thiết lập các khuôn khổ hợp tác bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện.
| Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu tham quan triển lãm “Thành tựu đối ngoại Việt Nam qua các thời kỳ”. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Các nhiệm vụ trọng tâm
Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh cho biết, trong 5-10 năm tới, tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, nhanh chóng, với nhiều biến động to lớn, khó dự báo, tác động nhiều mặt đến môi trường an ninh và phát triển của đất nước ta. Các thách thức có thể gay gắt hơn, song Việt Nam cũng đứng trước nhiều cơ hội mới.
Trong hoàn cảnh đó, sự lãnh đạo của Đảng cùng với thế và lực của đất nước sau 35 năm đổi mới là nhân tố quyết định để thực hiện thành công các mục tiêu đối ngoại.
Theo Phó Thủ tướng Thường trực, để góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước và triển khai thắng lợi đường lối đối ngoại Đại hội XIII đã đề ra, đối ngoại cần tiếp tục đổi mới tư duy và phương thức tổ chức hoạt động, tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm sau:
Một là, xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân. Bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, tuyệt đối, toàn diện và thống nhất của Đảng, quản lý tập trung của Nhà nước đối với đối ngoại và hội nhập quốc tế. Quán triệt sâu sắc, toàn diện, cụ thể hoá và tổ chức thực hiện đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng bằng các chiến lược, kế hoạch, chương trình, đề án đối ngoại và hội nhập quốc tế.
Hai là, củng cố tin cậy chính trị, mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác, nhất là các nước láng giềng, các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, đối tác quan trọng và các nước bạn bè truyền thống, trên tinh thần bình đẳng, cùng có lợi, tôn trọng lẫn nhau và phù hợp với luật pháp quốc tế.
Ba là, triển khai mạnh mẽ, hiệu quả, sáng tạo hơn nữa đối ngoại đa phương, chủ động, tích cực phát huy vai trò, đóng góp xây dựng, định hình các thể chế đa phương và trật tự kinh tế - chính trị quốc tế; đặc biệt là ASEAN, Liên hợp quốc, các cơ chế hợp tác liên nghị viện quốc tế và khu vực (như AIPA, IPU), APEC, hợp tác tiểu vùng Mekong, cũng như trong các vấn đề quốc tế có tầm quan trọng chiến lược, phù hợp với yêu cầu, khả năng và điều kiện của Việt Nam.
Bốn là, tiếp tục kết hợp chặt chẽ giữa các trụ cột đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân và giữa đối ngoại với quốc phòng, an ninh để tạo thế chân kiềng vững chắc, giữ vững chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, huy động nguồn lực bên ngoài cho phát triển đất nước.
Năm là, giữ gìn, kế thừa và phát huy bản sắc ngoại giao Việt Nam kết hợp với văn hoá truyền thống của dân tộc, nghệ thuật ngoại giao Hồ Chí Minh để tiếp tục xây dựng và hoàn thiện khoa học, lý luận ngoại giao Việt Nam. Đẩy mạnh hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng, với trọng tâm là hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời thúc đẩy và nâng cao chất lượng hội nhập quốc tế trong các lĩnh vực văn hoá, xã hội, môi trường, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, du lịch…, qua đó đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững hơn.
Sáu là, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường của dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, giá trị văn hoá, sức mạnh con người Việt Nam và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Triển khai đồng bộ, hiệu quả, sáng tạo ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển, lấy địa phương, doanh nghiệp và người dân làm trung tâm phục vụ, kết hợp hiệu quả nguồn lực bên ngoài với các nguồn lực trong nước, góp phần thực hiện thắng lợi các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Bảy là, nâng cao hiệu quả, đổi mới nội dung, phương thức của công tác ngoại giao văn hoá, thông tin đối ngoại, bảo hộ công dân, triển khai toàn diện và mạnh mẽ hơn công tác công tác người Việt Nam ở nước ngoài để tạo sự gắn kết chặt chẽ, phát huy được tối đa các nguồn lực, sức mạnh tổng hợp cho phát triển đất nước.
Tám là, mở rộng, nâng cao hiệu quả và đưa các mối quan hệ đối ngoại Đảng đi vào chiều sâu, tạo nền tảng chính trị cho quan hệ giữa nước ta với các nước; tạo lập sự đồng thuận và hậu thuẫn chính trị của các chính đảng và các lực lượng chính trị đối với sự nghiệp đổi mới.
Củng cố, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân, tạo nền tảng xã hội hữu nghị và hợp tác giữa nhân dân ta với nhân dân các nước. Tăng cường sự phối hợp giữa các tổ chức nhân dân với vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội khác trong hoạt động đối ngoại.
Chín là, kiện toàn và nâng cao hiệu quả của các cơ chế phối hợp liên ngành trong lĩnh vực đối ngoại. Nâng cao bản lĩnh, phẩm chất, năng lực, phong cách chuyên nghiệp, đổi mới sáng tạo của đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại để đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
| Các đại biểu nghe Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh phát biểu từ đầu cầu Bộ Ngoại giao, số 2 Lê Quang Đạo. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Những kết quả quan trọng, tích cực, toàn diện, nổi bật
8h10: Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh trình bày báo cáo về thành tựu trong công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước, tập trung vào 5 năm qua (2016 - 2021).
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh cho biết, phát huy mạnh mẽ tư duy đổi mới được khởi xướng từ Đại hội VI (1986), đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hoá, đa dạng hoá, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, vì lợi ích quốc gia dân tộc, Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế đã chứng tỏ tính đúng đắn và ngày càng được phát triển, hoàn thiện. Trên cơ sở đó và dưới sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối, toàn diện của Đảng, đối ngoại thời kỳ Đổi mới đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đóng góp xứng đáng vào thành tựu chung của đất nước trong 35 năm qua.
Theo Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh, trong tổng thể các thành tựu của đất nước có sự đóng góp không nhỏ của đối ngoại và hội nhập quốc tế. Công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế được Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị đặc biệt quan tâm, chủ động triển khai và đạt nhiều kết quả quan trọng, tích cực, toàn diện nổi bật là:
Thứ nhất, về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng và hoàn thiện thể chế để triển khai đồng bộ đường lối đối ngoại và hội nhập quốc tế của Đảng.
Xác định hội nhập quốc tế là định hướng chiến lược xuyên suốt trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Bộ Chính trị khoá XI đã ban hành Nghị quyết 22 về Hội nhập quốc tế, quyết định chuyển từ hội nhập kinh tế quốc tế sang hội nhập toàn diện; Hội nghị Trung ương 4 khoá XII ban hành Nghị quyết 06 về "Thực hiện có hiệu quả tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, giữ vững ổn định chính trị - xã hội trong bối cảnh nước ta tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới"; Chỉ thị 32 của Bộ Chính trị, ngày 18/02/2019 về tăng cường và nâng cao hiệu quả quan hệ đối ngoại đảng trong tình hình mới.
Bí thư cũng đã ban hành Chỉ thị 04 năm 2011 để tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân. Tháng 8/2018, Ban Bí thư ban hành Chỉ thị 25 về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương trong tình hình mới.
Sau khi Luật Điều ước quốc tế (2016), Luật Thoả thuận quốc tế (2021) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cơ quan đại diện nước CHXHCN Việt Nam ở nước ngoài (2017) được ban hành, Chính phủ đã có nhiều Nghị định hướng dẫn, tổ chức triển khai công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế trên các lĩnh vực. Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 40 (tháng 01/2016) phê duyệt Chiến lược hội nhập quốc tế đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, đồng thời có nhiều văn bản để cụ thể hoá chủ trương của Đảng về hội nhập quốc tế. Các bộ, ban, ngành, địa phương đã xây dựng nhiều đề án, chương trình hành động, tích cực kiện toàn tổ chức bộ máy để thực hiện các nhiệm vụ đối ngoại và hội nhập quốc tế theo đường lối của Đảng.
Thứ hai, tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ, nâng tầm quan hệ với các đối tác; đồng thời đưa các mối quan hệ này ngày càng phát triển đi vào chiều sâu trên cơ sở tăng cường tin cậy chính trị, nâng cao hiệu quả các cơ chế hợp tác.
Từ năm 2016-2021, Việt Nam đã xác lập thêm 6 khuôn khổ Đối tác chiến lược và Đối tác toàn diện, nâng tổng số quan hệ đối tác chiến lược và toàn diện lên 30 nước; Quan hệ láng giềng, hợp tác, hữu nghị với các nước có chung biên giới tiếp tục được ưu tiên phát triển, một số vấn đề phức tạp nhìn chung được kiểm soát và xử lý kịp thời; Quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt với các nước bạn bè truyền thống tại Châu Á, Trung Đông, Châu Phi, Mỹ La-tinh tiếp tục được thúc đẩy.
Các hoạt động đối ngoại cấp cao của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước được duy trì thường xuyên. Đảng ta đã thiết lập quan hệ với 247 chính đảng ở 111 quốc gia; Quốc hội Việt Nam có quan hệ với quốc hội, nghị viện của hơn 140 nước; các đoàn thể, tổ chức nhân dân có quan hệ với hàng nghìn tổ chức nhân dân và phi chính phủ nước ngoài.
Hoạt động đối ngoại được triển khai mạnh mẽ, đồng bộ trên tất cả các kênh, góp phần gia tăng hiểu biết, vun đắp tình cảm hữu nghị, củng cố nền tảng bền vững và môi trường chính trị thuận lợi chung cho quan hệ giữa Việt Nam với các đối tác.
Trong đại dịch Covid-19, chúng ta đã triển khai quyết liệt, kịp thời và hiệu quả công tác ngoại giao y tế/vaccine trên cả kênh song phương và đa phương. Đến nay, Việt Nam đã nhận được trên 151 triệu liều vaccine, đạt 100% mục tiêu đề ra, góp phần quan trọng vào công tác phòng, chống dịch hiệu quả đi đôi với phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội. Việt Nam cũng đã kịp thời viện trợ vật tư y tế và tài chính cho trên 50 quốc gia và tổ chức quốc tế, qua đó thể hiện rõ vai trò "thành viên có trách nhiệm" trong cộng đồng quốc tế.
| Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Thứ ba, đối ngoại góp phần tạo dựng và duy trì vững chắc môi trường hoà bình, ổn định, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và chế độ xã hội chủ nghĩa.
Chúng ta đã cơ bản xây dựng được đường biên giới trên bộ hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển với tất cả các nước láng giềng.
Thành quả nổi bật trong công tác đối ngoại về dân chủ, nhân quyền thể hiện qua việc Việt Nam được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc, chủ động thúc đẩy đối thoại, hợp tác để quốc tế ngày càng hiểu đúng, rõ hơn về chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Đồng thời, kiên quyết, chủ động phản bác các luận điểm sai trái, lợi dụng dân chủ, nhân quyền để chống phá Việt Nam.
Đối ngoại cũng đã làm tốt công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu cho Đảng và Nhà nước góp phần xử lý kịp thời các tình huống phức tạp, các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống, trong đó có đại dịch Covid-19.
Thứ tư, đối ngoại đa phương và hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng được đẩy mạnh, thiết thực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao vai trò, tiềm lực, vị thế và uy tín của đất nước.
Đến nay, Việt Nam đã gia nhập và ký kết hơn 80 điều ước quốc tế đa phương; đã là thành viên của hơn 70 tổ chức, diễn đàn đa phương khu vực và toàn cầu; đã và đang tham gia hiệu quả vào xây dựng Cộng đồng ASEAN, đóng vai trò quan trọng trong củng cố đoàn kết nội khối, đẩy mạnh quan hệ của ASEAN với các đối tác.
Việt Nam đã đăng cai thành công Năm APEC 2017, Hội nghị Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN năm 2018, làm Chủ tịch ASEAN và Chủ tịch AIPA năm 2020, tổ chức tốt Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều lần 2; trúng cử Uỷ viên Không thường trực Hội đồng bảo an LHQ nhiệm kỳ 2020-2021 với số phiếu cao kỷ lục và đảm nhiệm thành công trọng trách này. Việt Nam đã tích cực tham gia và đóng góp tại các diễn đàn đa phương chính đảng như cuộc gặp quốc tế các đảng cộng sản và công nhân (IMWCP), Uỷ ban thường trực Hội nghị quốc tế các chính đảng Châu Á (ICAPP); tích cực thúc đẩy hợp tác qua các kênh ngoại giao nghị viện như: Hội đồng Liên nghị viện ASEAN (AIPA), Liên minh Nghị viện thế giới (IPU).
Chúng ta tích cực tham gia vào hoạt động gìn giữ hoà bình của Liên hợp quốc; đảm nhiệm tốt nhiều trọng trách tại các diễn đàn, cơ chế đa phương quan trọng khác; tham gia tích cực các diễn đàn đa phương nhân dân như Diễn đàn Nhân dân ASEAN, các cơ chế hợp tác thanh niên, luật sư, doanh nghiệp... Hoạt động hợp tác và hội nhập quốc tế của các địa phương cũng có nhiều chuyển biến tích cực với hơn 420 thoả thuận quốc tế trong các lĩnh vực đã được ký kết, phục vụ thiết thực cho sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
Nhìn chung, các nước đánh giá cao và mong muốn Việt Nam đóng vai trò lớn hơn trong các cơ chế đa phương toàn cầu và khu vực.
Thứ năm, đối ngoại góp phần thu hút nguồn lực to lớn từ bên ngoài để phát triển đất nước.
Đến nay, Việt Nam đã có quan hệ thương mại với 224 thị trường và đối tác. 71 nước đã công nhận quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam. Với mạng lưới 15 FTA đã ký, trong đó có các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, Việt Nam là một trong số ít nước tham gia hầu hết các liên kết kinh tế quan trọng. Các thị trường mà Việt Nam có FTA đều tăng trưởng xuất khẩu tốt. Mạng lưới FTA cũng đưa Việt Nam tham gia sâu hơn và trở thành mắt xích ngày càng quan trọng trong chuỗi giá trị và chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu. Nhờ liên kết kinh tế sâu rộng, năm 2021, mặc dù kinh tế thế giới rất khó khăn, kim ngạch thương mại của Việt Nam vẫn vượt mốc 600 tỉ USD, vốn đầu tư nước ngoài đã ký từ khi bắt đầu công cuộc Đổi mới đến nay đạt khoảng 400 tỉ USD.
Đối ngoại kinh tế phục vụ phát triển đất nước được triển khai chủ động, toàn diện, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, tập trung thúc đẩy quan hệ kinh tế với các đối tác, tích cực vận động các nước mở cửa thị trường cho hàng hoá và lao động của Việt Nam, thu hút đầu tư nước ngoài và du lịch, vận động các định chế tài chính quốc tế và các đối tác dành cho Việt Nam các điều kiện vốn vay ưu đãi. Mười năm qua, công tác vận động kênh phi chính phủ nước ngoài thu hút viện trợ được 2,85 tỉ đô la Mỹ; các chương trình, dự án viện trợ phi chính phủ được triển khai ở 63 tỉnh thành cả nước, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, xoá đói, giảm nghèo, giải quyết hậu quả chiến tranh, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu...
Kết quả là các chỉ tiêu kinh tế đối ngoại những năm gần đây đều đạt và vượt kế hoạch, đóng góp quan trọng vào thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đưa Việt Nam trở thành một trong 10 nước tăng trưởng nhanh nhất thế giới 5 năm qua.
Thứ sáu, các lĩnh vực công tác đối ngoại như ngoại giao văn hoá, thông tin đối ngoại, công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, bảo hộ công dân được triển khai toàn diện, chủ động, tích cực cả về chủ trương, chính sách cũng như trên thực tiễn.
Đề án "Tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, Nhà văn hoá kiệt xuất" được tích cực triển khai trên toàn thế giới. Chúng ta đã vận động thành công UNESCO công nhận 44 danh hiệu/di sản (trong đó có 11 di sản trong 5 năm qua), tạo thêm nguồn lực cho phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội của các địa phương, nâng cao hình ảnh và thương hiệu quốc gia. Thông tin đối ngoại vừa tích cực tuyên truyền về chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và thành tựu phát triển của Việt Nam, vừa chủ động, kiên quyết đấu tranh với luận điệu chống phá, xuyên tạc của các thế lực thù địch.
Công tác bảo hộ công dân được triển khai đồng bộ và hiệu quả, xử lý kịp thời nhiều tình huống, vụ việc khẩn cấp và phức tạp chưa có tiền lệ để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân Việt Nam ở nước ngoài. 5 năm qua, chúng ta đã triển khai công tác bảo hộ đối với trên 50.000 công dân, trên 600 vụ việc/1000 tàu/với gần 10.000 ngư dân; tổ chức trên 700 chuyến bay đưa trên 200.000 công dân về nước an toàn trong đại dịch Covid-19.
Công tác về người Việt Nam ở nước ngoài được triển khai hiệu quả theo tinh thần Nghị quyết 36, Chỉ thị 45 và gần đây là Kết luận 12 của Bộ Chính trị; khẳng định rõ chủ trương đại đoàn kết dân tộc, tình cảm, trách nhiệm của Đảng và Nhà nước trong việc chăm lo cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, đồng thời phát huy mạnh mẽ nguồn lực của kiều bào. Cơ chế, chính sách liên quan đến người Việt Nam ở nước ngoài ngày càng được hoàn thiện.
Thứ bảy, đối ngoại được triển khai ngày càng đồng bộ trên tất cả các trụ cột: Đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân; trên các lĩnh vực: Chính trị, quốc phòng, an ninh, kinh tế, văn hoá - xã hội, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ…, từ Trung ương đến địa phương. Cơ chế phối hợp trong công tác đối ngoại ngày càng hoàn thiện.
Công tác đối ngoại luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao; cũng như được sự quan tâm, ủng hộ của cả hệ thống chính trị và nhân dân. Hoạt động đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân được triển khai chủ động, tích cực, ngày càng đồng bộ, thống nhất, hiệu quả, gắn kết ngày càng chặt chẽ. Nhận thức và tư duy về đối ngoại được nâng cao và không ngừng đổi mới. Cơ chế chính sách về hội nhập quốc tế ngày càng hoàn thiện, tạo nền tảng và điều kiện thuận lợi cho công tác đối ngoại của các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương, cũng như cho hoạt động của các cơ quan đại diện nước ngoài.
Kết quả là, (i) Các kênh đối ngoại đã phối hợp chặt chẽ trong tham mưu với Đảng, Nhà nước về chủ trương, chính sách, biện pháp về đối ngoại, hội nhập quốc tế; (ii) Hiệu quả hoạt động đối ngoại được nâng lên; (iii) Bảo đảm thông tin thông suốt; (iv) Làm tốt hơn các chức năng, nhiệm vụ về thống nhất quản lý đối ngoại; (v) Công tác nghiên cứu, dự báo chiến lược được tiến hành chủ động và kịp thời hơn, có chất lượng cao hơn.
Nhìn tổng thể, đối ngoại đã phối hợp chặt chẽ với các ngành, lĩnh vực dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, tuyệt đối, toàn diện của Đảng và quản lý thống nhất của Nhà nước, phát huy được sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc và hệ thống chính trị, đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ: (i) Phát huy vai trò tiên phong trong giữ vững môi trường hoà bình, ổn định, bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích quốc gia, dân tộc, bảo vệ Đảng, chế độ xã hội chủ nghĩa; (ii) Chủ động, tích cực đẩy mạnh hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng; (iii) Huy động nguồn lực to lớn từ bên ngoài phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; (iv) Nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên thế giới.
Tuy nhiên, chúng ta cũng thẳng thắn nhìn nhận, đối ngoại vẫn còn những mặt hạn chế, như Đại hội XIII đánh giá: "Hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế có mặt, có lúc chưa theo kịp diễn biến của tình hình, chưa lường hết những tác động bất lợi. Chưa khai thác tốt và phát huy hiệu quả các quan hệ lợi ích đan xen với các đối tác quan trọng. Sự phối hợp giữa các ngành, các địa phương trong công tác đối ngoại chưa chặt chẽ, thường xuyên".
| Các đại biểu dự Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Tham dự Hội nghị trực tiếp tại đầu cầu Hội trường Diên Hồng (Nhà Quốc hội) và các điểm cầu tại các tỉnh ủy, thành ủy, các ban, bộ, ngành và cơ quan trực thuộc Trung ương có các đồng chí: Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc; Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng; Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh;
Các Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư; Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng; Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng; Lãnh đạo các tổ chức chính trị-xã hội, các cơ quan, ban Đảng, các bộ, ngành Trung ương và địa phương; Cán bộ thực hiện công tác đối ngoại của các cơ quan, tổ chức; các Đại sứ, Tổng Lãnh sự; cán bộ các cơ quan liên quan; và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.
Dự Hội nghị tại điểm cầu Nhà làm việc Bộ Ngoại giao số 2 Lê Quang Đạo có các đồng chí nguyên Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm, nguyên Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Dy Niên cùng các đồng chí nguyên lãnh đạo Bộ; các Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng và Phạm Quang Hiệu; cùng các đồng chí lãnh đạo và đại diện các đơn vị trực thuộc Bộ Ngoại giao.
| Các đại biểu tham dự Hội nghị từ đầu cầu Bộ Ngoại giao. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Theo chương trình Hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh trình bày Báo cáo tình hình, phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm đối ngoại theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Hội nghị cũng sẽ nghe tham luận của các đồng chí lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Ban Đối ngoại Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Công thương, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam cùng các lãnh đạo thành phố Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Thành ủy Đà Nẵng.
Tiếp đó, Ủy viên Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ phát biểu chỉ đạo Hội nghị.
Đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư phát biểu tiếp thu ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư.
Trước khi khai mạc Hội nghị, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu tham quan triển lãm “Thành tựu đối ngoại Việt Nam qua các thời kỳ”.
| Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu tham quan triển lãm “Thành tựu đối ngoại Việt Nam qua các thời kỳ”. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, công tác đối ngoại có vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ; và ngày nay góp phần to lớn nâng cao vị thế đất nước.
Trong các cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, đối ngoại Việt Nam đã đi tiên phong bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ, kháng chiến cứu quốc. Trong đó, nổi bật nhất là đã tranh thủ được sự ủng hộ của bạn bè quốc tế, thúc đẩy việc ký kết Hiệp định Paris năm 1973, tạo tiền đề có tính chiến lược, tiên quyết để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Bước vào giai đoạn tái thiết khôi phục đất nước (1975-1986), mặt trận đối ngoại đã có đóng góp lớn vào công cuộc khôi phục đất nước sau chiến tranh và đấu tranh phá thế bao vây cấm vận.
Đại hội Đảng lần thứ VI là thời điểm lịch sử, mở ra một giai đoạn mới, với đường lối đối ngoại "rộng mở", nhiệm vụ hàng đầu là "tranh thủ điều kiện quốc tế thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc".
Việc thực hiện đường lối đối ngoại đúng đắn của Đảng đã góp phần rất quan trọng giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, thuận lợi cho công cuộc đổi mới, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, nâng cao vị thế đất nước.
Đến nay, nước ta có quan hệ ngoại giao với 189 trong 193 quốc gia thành viên Liên hợp quốc, trong đó có 30 đối tác chiến lược, đối tác toàn diện gồm tất cả 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, 7 nước công nghiệp phát triển hàng đầu (G7) và 17 trong 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới (G20)…
Từ một nền kinh tế kế hoạch tập trung và khép kín, đến nay Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có liên kết kinh tế sâu rộng, đã ký và tham gia 17 hiệp định thương mại tự do (FTA), trong đó có các FTA thế hệ mới; kim ngạch xuất nhập khẩu tương đương khoảng 200% GDP, thu hút khoảng 400 tỷ USD vốn FDI đăng ký…
Việt Nam là thành viên của hầu hết tổ chức quốc tế và diễn đàn đa phương quan trọng, đã tổ chức thành công nhiều hội nghị quốc tế lớn cũng như hoàn thành nhiều trọng trách quốc tế như Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (2008-2009 và 2020-2021), Hội nghị cấp cao ASEAN (1998, 2010 và 2020), Hội nghị cấp cao ASEM (2004), Hội nghị thượng đỉnh APEC (2006, 2017), Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN (2018), Hội nghị thượng đỉnh Hoa Kỳ-Triều Tiên (2019), cử hàng trăm lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc…
Những thành tựu đối ngoại nói trên là kết tinh nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, là điểm sáng trong thành tựu chung của đất nước như Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định, “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”, trong đó có đóng góp rất quan trọng của đối ngoại, bao gồm đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân.
Trong định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030 về lĩnh vực đối ngoại, Đảng ta khẳng định: “Tiếp tục thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, có hiệu quả; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, không ngừng nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của Việt Nam". Đảng cũng xác định rõ vị trí, vai trò tiên phong của đối ngoại và đề ra chủ trương “xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân”.
Đây là lần đầu tiên kể từ khi thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam cũng như từ khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, Đảng ta tổ chức một Hội nghị chuyên sâu về về công tác đối ngoại với quy mô toàn quốc.
Theo đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Hội nghị sẽ đánh giá toàn diện kết quả công tác đối ngoại thời gian qua, đánh giá đúng tình hình khu vực và thế giới, giúp nhận thức sâu sắc hơn đường lối đối ngoại mà Đại hội XIII của Đảng đã xác định. Từ đó, đề ra nội dung, nhiệm vụ, giải pháp công tác đối ngoại thời gian tới, trên cơ sở phát huy vai trò, trách nhiệm, sự phối hợp chặt chẽ giúp các cấp ủy, tổ chức đảng, các ngành, các cấp trong công tác đối ngoại.
Nhiệm vụ đặt ra là thực hiện đồng bộ, nâng cao chất lượng, hiệu quả cả ba trụ cột đối ngoại, đó là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân, đặt dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng và quản lý thống nhất của Nhà nước; tích cực góp phần tạo dựng và gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định tranh thủ điều kiện thuận lợi để phát triển đất nước, nâng cao vị thế Việt Nam.