Từ chuyện Đất rừng phương Nam: Sáng tạo nghệ thuật về lịch sử cần được nhìn nhận 'thoáng' hơn, tích cực hơn

ĐBQH. Bùi Hoài Sơn
Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội
Câu chuyện ồn ào liên quan phim Đất rừng phương Nam không chỉ giới hạn ở một bộ phim. Đó là quan điểm về cách thức làm phim lịch sử, sáng tạo nghệ thuật và cả phát triển thị trường nghệ thuật cho nước nhà.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
VH
Từ ồn ào liên quan phim Đất rừng phương Nam, ĐBQH. Bùi Hoài Sơn nêu quan điểm, tôn trọng lịch sử phải được xem là một nguyên tắc và sáng tạo đến đâu cũng cần có khuôn khổ. (Nguồn: Quốc hội)

Theo quan điểm của tôi, chúng ta cần tôn trọng lịch sử. Những gì thuộc về lịch sử đã được công nhận, ghi nhớ phải là những chi tiết bắt buộc phải tôn trọng trong các sản phẩm nghệ thuật. Tuy nhiên, có rất nhiều chi tiết không được nhắc tới trong lịch sử có thể trở thành đề tài, chất liệu tuyệt vời cho trí tưởng tượng phong phú, sáng tạo không giới hạn của nghệ sĩ.

Nói như vậy để thấy, chúng ta cần xác định các tác phẩm nghệ thuật không hoàn toàn là lịch sử. Nhưng tác phẩm nghệ thuật về lịch sử giúp quá khứ trở nên sống động và gần gũi hơn, trao gửi những thông điệp giá trị từ cha ông.

Lịch sử đất nước ta rất hào hùng, đáng tự hào - là chất liệu tuyệt vời cho các sản phẩm văn học, nghệ thuật. Khai thác chất liệu đó giúp kể được lịch sử, hình ảnh đẹp, câu chuyện truyền cảm hứng của Việt Nam cho khán giả trong nước và quốc tế. Đặc biệt, qua đó khẳng định vị trí và tầm vóc của dân tộc, hình thành nên sức mạnh mềm cho đất nước.

Thực tế, nhiều năm qua, với sự phổ biến rộng rãi, sự xâm nhập các sản phẩm nghệ thuật nước ngoài vào như phim, truyện tranh, bài hát không phù hợp với văn hóa, truyền thống và giá trị đạo đức của Việt Nam. Vì thế, một bộ phận công chúng say mê với lịch sử nước ngoài, hình thành nên những nhận thức, suy nghĩ, lối sống xa lạ, đặc biệt là có nguy cơ lãng quên lịch sử, văn hóa dân tộc. Đây là điều đáng lo ngại.

Tôn trọng lịch sử phải được xem là một nguyên tắc. Sáng tạo đến đâu cũng cần có khuôn khổ. Nhưng làm thế nào để hài hòa hai yếu tố đó ở một mức độ đa số công chúng chấp nhận lại phụ thuộc rất nhiều vào nhận thức chung của xã hội. Thế nên, tôi mong các nghệ sĩ nước ta sẽ có thêm nhiều sản phẩm văn học, nghệ thuật của người Việt Nam. Từ đó, giúp mỗi người, đặc biệt là giới trẻ có sự tự tin, niềm tự hào với lịch sử và văn hóa dân tộc, hội nhập vững chắc với thế giới.

Có thể nói, sử dụng chất liệu lịch sử để sáng tác văn học, nghệ thuật gặp không ít khó khăn, rào cản. Đó là việc làm sao để vừa tôn trọng lịch sử vừa sáng tạo nghệ thuật. Làm sao để lịch sử trở nên hấp dẫn hơn, gần gũi hơn, thu hút khán giả hiện tại nhiều hơn. Vậy nên, để tạo ra một tác phẩm nghệ thuật có sáng tạo, cá tính vô cùng khó khăn và thử thách đối với người làm nghệ thuật. Đặc biệt, với sự phát triển của mạng xã hội, việc khen chê, đánh giá của công chúng hiện nay vô cùng quan trọng, cũng là phép thử đối với người làm nghệ thuật.

Từ chuyện Đất rừng phương Nam: Sáng tạo nghệ thuật về lịch sử cần được nhìn nhận 'thoáng' hơn, tích cực hơn
Hình ảnh trong phim Đất rừng phương Nam. (Nguồn: Tiền phong)

Việc khuyến khích, động viên các nghệ sĩ làm ra nhiều tác phẩm có chất lượng tốt hơn, đáp ứng nhu cầu của khán giả và sự phát triển của đất nước là vô cùng quan trọng. Tất nhiên, mỗi nền văn hóa khác nhau, cách thức làm phim phải khác nhau. Tôi vẫn nghĩ rằng, nếu khoa học khai mở cho xã hội tri thức về tự nhiên thì văn nghệ sĩ khai mở về cái thiện, cái đẹp.

Trong ba mục tiêu của giáo dục "chân, thiện, mỹ" thì văn hóa nghệ thuật chiếm đến hai. Nhà văn, nghệ sĩ chân chính luôn là chiến sĩ tiên phong khai mở cho con người ý nghĩa cuộc sống, vì điều đó họ phải xả thân. Hơn thế, một xã hội văn minh là xã hội biết lắng nghe và tạo hành lang tự do cho văn hóa nghệ thuật.

"Tôn trọng lịch sử phải được xem là một nguyên tắc. Sáng tạo đến đâu cũng cần có khuôn khổ. Nhưng làm thế nào để hài hòa hai yếu tố đó ở một mức độ đa số công chúng chấp nhận lại phụ thuộc rất nhiều vào nhận thức chung của xã hội".

Theo tôi, sáng tạo nghệ thuật về lịch sử cần được nhìn nhận một cách “thoáng” hơn, được lắng nghe theo cách tích cực nhiều hơn, được ủng hộ nhiều hơn. Như vậy, văn nghệ sĩ mới dám xả thân vì nghệ thuật. Đồng thời, mạnh dạn khai thác chất liệu lịch sử để tạo nên những sản phẩm văn học, nghệ thuật xứng tầm thời đại.

Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới đã nhấn mạnh: “Văn học, nghệ thuật là lĩnh vực rất quan trọng, đặc biệt tinh tế của văn hoá”. Khi chúng ta có được những tác phẩm nghệ thuật thì tinh thần, thông điệp quan trọng từ quá khứ sẽ giúp chúng ta có thêm niềm tự hào, củng cố sức mạnh dân tộc từ lịch sử văn hóa của đất nước.

Tôi mong khán giả ủng hộ những tác phẩm điện ảnh và nghệ thuật Việt Nam nói chung, nhất là các tác phẩm văn học, nghệ thuật khai thác chất liệu lịch sử. Chính sự quan tâm, ủng hộ của khán giả sẽ giúp các nghệ sĩ có thêm động lực tinh thần, giúp cho nền văn học, nghệ thuật nước nhà có thêm sức mạnh. Đồng thời, giúp chúng ta xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc như Nghị quyết của Đảng đã đề ra.

Bạo lực học đường: Một phần do tác động của phim ảnh, mạng xã hội không lành mạnh

Bạo lực học đường: Một phần do tác động của phim ảnh, mạng xã hội không lành mạnh

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo ...

Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nói gì về tình trạng giáo viên nghỉ việc?

Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nói gì về tình trạng giáo viên nghỉ việc?

Giải trình cuối phiên thảo luận về kinh tế xã hội sáng 1/11, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn đề cập một số vấn đề ...

ĐBQH Hà Ánh Phượng: Lương giáo viên phải ở mức cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp

ĐBQH Hà Ánh Phượng: Lương giáo viên phải ở mức cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp

Đại biểu Quốc hội Hà Ánh Phượng đề nghị, Chính phủ trong cải cách tiền lương lần này cần quy định lương của giáo viên ...

Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV: Một số nội dung sẽ nhận được sự quan tâm đặc biệt của cử tri

Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV: Một số nội dung sẽ nhận được sự quan tâm đặc biệt của cử tri

Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV diễn ra từ ngày 23/10 đến ngày 28/11 là một sự kiện chính trị quan trọng, có ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Tin thế giới 19/11: Kiev dự báo kết thúc xung đột, Nghị sĩ Mỹ đòi luận tội Tổng thống Biden, Israel khẳng định đã tấn công chương trình hạt nhân Iran

Tin thế giới 19/11: Kiev dự báo kết thúc xung đột, Nghị sĩ Mỹ đòi luận tội Tổng thống Biden, Israel khẳng định đã tấn công chương trình hạt nhân Iran

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24 giờ qua.
Vũ khí laser chống UAV: Mặt trận nóng bỏng mới trong cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung Quốc

Vũ khí laser chống UAV: Mặt trận nóng bỏng mới trong cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung Quốc

Hai siêu cường hàng đầu thế giới đều đang đánh cược trong cuộc đua làm chủ công nghệ tiêu diệt UAV.
Việt Nam luôn coi trọng, mong muốn tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với Armenia

Việt Nam luôn coi trọng, mong muốn tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với Armenia

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Armenia triển khai hiệu quả cơ chế, thỏa thuận hợp tác hiện có, góp phần củng cố tin cậy chính trị giữa hai nước.
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Bộ trưởng Lương thực, nông nghiệp và công nghiệp nhẹ Mông Cổ

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Bộ trưởng Lương thực, nông nghiệp và công nghiệp nhẹ Mông Cổ

Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị Việt Nam và Mông Cổ cần thúc đẩy hợp tác thực chất, hiệu quả trên các lĩnh vực phù hợp với tiềm năng, ...
Làm tốt công tác chính trị tư tưởng, tăng cường công tác tuyên truyền về tinh gọn bộ máy trong tình hình mới

Làm tốt công tác chính trị tư tưởng, tăng cường công tác tuyên truyền về tinh gọn bộ máy trong tình hình mới

Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu phải thực hiện đồng bộ việc tinh gọn tổ chức bộ máy gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ đủ phẩm ...
Điện mừng Thủ tướng Sri Lanka

Điện mừng Thủ tướng Sri Lanka

Nhân dịp bà Harini Amarasuriya tuyên thệ nhậm chức Thủ tướng Sri Lanka, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gửi điện chúc mừng.
Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Đánh thuế giới siêu giàu là một trong những chủ đề quan trọng tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới.
Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Trở lại Nhà Trắng một cách mạnh mẽ, áp đảo, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ 'đối đãi' với thế giới như thế nào trong nhiệm kỳ 2.0 vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Không chỉ thúc đẩy hợp tác khu vực, Tuần lễ cấp cao APEC từ 10 đến 16/11 tại Peru còn là cơ hội để thúc đẩy các nguyên tắc đa phương.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương, chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Phần Lan còn góp phần ổn định quan hệ Trung Quốc EU...
Bán đảo Triều Tiên nóng ran, căng thẳng leo thang, 'gọi tên' bờ vực chiến tranh

Bán đảo Triều Tiên nóng ran, căng thẳng leo thang, 'gọi tên' bờ vực chiến tranh

Bán đảo Triều Tiên bất ngờ trở nên nóng bỏng nhất trong 70 năm qua, đến mức nhiều chuyên gia nhận định tình thế bên miệng hố chiến tranh...
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Nhằm tiếp cận trữ lượng khoáng sản khổng lồ của châu Phi, Mỹ và Trung Quốc đã bỏ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm ngoại giao đường sắt tại đây.
Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử của “kỷ nguyên vươn mình".
Nhà báo Brazil: Vai trò, vị thế và uy tín của Việt Nam ngày càng lớn hơn trên trường quốc tế

Nhà báo Brazil: Vai trò, vị thế và uy tín của Việt Nam ngày càng lớn hơn trên trường quốc tế

Nhà báo Brazil Pedro Oliveira đánh giá vai trò, vị thế và uy tín của Việt Nam ngày càng lớn hơn trên trường quốc tế...
Phiên bản di động