Từ chuyện Đất rừng phương Nam: Sáng tạo nghệ thuật về lịch sử cần được nhìn nhận 'thoáng' hơn, tích cực hơn

ĐBQH. Bùi Hoài Sơn
Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội
Câu chuyện ồn ào liên quan phim Đất rừng phương Nam không chỉ giới hạn ở một bộ phim. Đó là quan điểm về cách thức làm phim lịch sử, sáng tạo nghệ thuật và cả phát triển thị trường nghệ thuật cho nước nhà.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
VH
Từ ồn ào liên quan phim Đất rừng phương Nam, ĐBQH. Bùi Hoài Sơn nêu quan điểm, tôn trọng lịch sử phải được xem là một nguyên tắc và sáng tạo đến đâu cũng cần có khuôn khổ. (Nguồn: Quốc hội)

Theo quan điểm của tôi, chúng ta cần tôn trọng lịch sử. Những gì thuộc về lịch sử đã được công nhận, ghi nhớ phải là những chi tiết bắt buộc phải tôn trọng trong các sản phẩm nghệ thuật. Tuy nhiên, có rất nhiều chi tiết không được nhắc tới trong lịch sử có thể trở thành đề tài, chất liệu tuyệt vời cho trí tưởng tượng phong phú, sáng tạo không giới hạn của nghệ sĩ.

Nói như vậy để thấy, chúng ta cần xác định các tác phẩm nghệ thuật không hoàn toàn là lịch sử. Nhưng tác phẩm nghệ thuật về lịch sử giúp quá khứ trở nên sống động và gần gũi hơn, trao gửi những thông điệp giá trị từ cha ông.

Lịch sử đất nước ta rất hào hùng, đáng tự hào - là chất liệu tuyệt vời cho các sản phẩm văn học, nghệ thuật. Khai thác chất liệu đó giúp kể được lịch sử, hình ảnh đẹp, câu chuyện truyền cảm hứng của Việt Nam cho khán giả trong nước và quốc tế. Đặc biệt, qua đó khẳng định vị trí và tầm vóc của dân tộc, hình thành nên sức mạnh mềm cho đất nước.

Thực tế, nhiều năm qua, với sự phổ biến rộng rãi, sự xâm nhập các sản phẩm nghệ thuật nước ngoài vào như phim, truyện tranh, bài hát không phù hợp với văn hóa, truyền thống và giá trị đạo đức của Việt Nam. Vì thế, một bộ phận công chúng say mê với lịch sử nước ngoài, hình thành nên những nhận thức, suy nghĩ, lối sống xa lạ, đặc biệt là có nguy cơ lãng quên lịch sử, văn hóa dân tộc. Đây là điều đáng lo ngại.

Tôn trọng lịch sử phải được xem là một nguyên tắc. Sáng tạo đến đâu cũng cần có khuôn khổ. Nhưng làm thế nào để hài hòa hai yếu tố đó ở một mức độ đa số công chúng chấp nhận lại phụ thuộc rất nhiều vào nhận thức chung của xã hội. Thế nên, tôi mong các nghệ sĩ nước ta sẽ có thêm nhiều sản phẩm văn học, nghệ thuật của người Việt Nam. Từ đó, giúp mỗi người, đặc biệt là giới trẻ có sự tự tin, niềm tự hào với lịch sử và văn hóa dân tộc, hội nhập vững chắc với thế giới.

Có thể nói, sử dụng chất liệu lịch sử để sáng tác văn học, nghệ thuật gặp không ít khó khăn, rào cản. Đó là việc làm sao để vừa tôn trọng lịch sử vừa sáng tạo nghệ thuật. Làm sao để lịch sử trở nên hấp dẫn hơn, gần gũi hơn, thu hút khán giả hiện tại nhiều hơn. Vậy nên, để tạo ra một tác phẩm nghệ thuật có sáng tạo, cá tính vô cùng khó khăn và thử thách đối với người làm nghệ thuật. Đặc biệt, với sự phát triển của mạng xã hội, việc khen chê, đánh giá của công chúng hiện nay vô cùng quan trọng, cũng là phép thử đối với người làm nghệ thuật.

Từ chuyện Đất rừng phương Nam: Sáng tạo nghệ thuật về lịch sử cần được nhìn nhận 'thoáng' hơn, tích cực hơn
Hình ảnh trong phim Đất rừng phương Nam. (Nguồn: Tiền phong)

Việc khuyến khích, động viên các nghệ sĩ làm ra nhiều tác phẩm có chất lượng tốt hơn, đáp ứng nhu cầu của khán giả và sự phát triển của đất nước là vô cùng quan trọng. Tất nhiên, mỗi nền văn hóa khác nhau, cách thức làm phim phải khác nhau. Tôi vẫn nghĩ rằng, nếu khoa học khai mở cho xã hội tri thức về tự nhiên thì văn nghệ sĩ khai mở về cái thiện, cái đẹp.

Trong ba mục tiêu của giáo dục "chân, thiện, mỹ" thì văn hóa nghệ thuật chiếm đến hai. Nhà văn, nghệ sĩ chân chính luôn là chiến sĩ tiên phong khai mở cho con người ý nghĩa cuộc sống, vì điều đó họ phải xả thân. Hơn thế, một xã hội văn minh là xã hội biết lắng nghe và tạo hành lang tự do cho văn hóa nghệ thuật.

"Tôn trọng lịch sử phải được xem là một nguyên tắc. Sáng tạo đến đâu cũng cần có khuôn khổ. Nhưng làm thế nào để hài hòa hai yếu tố đó ở một mức độ đa số công chúng chấp nhận lại phụ thuộc rất nhiều vào nhận thức chung của xã hội".

Theo tôi, sáng tạo nghệ thuật về lịch sử cần được nhìn nhận một cách “thoáng” hơn, được lắng nghe theo cách tích cực nhiều hơn, được ủng hộ nhiều hơn. Như vậy, văn nghệ sĩ mới dám xả thân vì nghệ thuật. Đồng thời, mạnh dạn khai thác chất liệu lịch sử để tạo nên những sản phẩm văn học, nghệ thuật xứng tầm thời đại.

Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới đã nhấn mạnh: “Văn học, nghệ thuật là lĩnh vực rất quan trọng, đặc biệt tinh tế của văn hoá”. Khi chúng ta có được những tác phẩm nghệ thuật thì tinh thần, thông điệp quan trọng từ quá khứ sẽ giúp chúng ta có thêm niềm tự hào, củng cố sức mạnh dân tộc từ lịch sử văn hóa của đất nước.

Tôi mong khán giả ủng hộ những tác phẩm điện ảnh và nghệ thuật Việt Nam nói chung, nhất là các tác phẩm văn học, nghệ thuật khai thác chất liệu lịch sử. Chính sự quan tâm, ủng hộ của khán giả sẽ giúp các nghệ sĩ có thêm động lực tinh thần, giúp cho nền văn học, nghệ thuật nước nhà có thêm sức mạnh. Đồng thời, giúp chúng ta xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc như Nghị quyết của Đảng đã đề ra.

Bạo lực học đường: Một phần do tác động của phim ảnh, mạng xã hội không lành mạnh

Bạo lực học đường: Một phần do tác động của phim ảnh, mạng xã hội không lành mạnh

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo ...

Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nói gì về tình trạng giáo viên nghỉ việc?

Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nói gì về tình trạng giáo viên nghỉ việc?

Giải trình cuối phiên thảo luận về kinh tế xã hội sáng 1/11, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn đề cập một số vấn đề ...

ĐBQH Hà Ánh Phượng: Lương giáo viên phải ở mức cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp

ĐBQH Hà Ánh Phượng: Lương giáo viên phải ở mức cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp

Đại biểu Quốc hội Hà Ánh Phượng đề nghị, Chính phủ trong cải cách tiền lương lần này cần quy định lương của giáo viên ...

Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV: Một số nội dung sẽ nhận được sự quan tâm đặc biệt của cử tri

Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV: Một số nội dung sẽ nhận được sự quan tâm đặc biệt của cử tri

Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV diễn ra từ ngày 23/10 đến ngày 28/11 là một sự kiện chính trị quan trọng, có ...

Đọc thêm

Âm vang khúc ca của 'tình yêu và hy vọng' Việt Nam-Sri Lanka

Âm vang khúc ca của 'tình yêu và hy vọng' Việt Nam-Sri Lanka

Ca khúc 'Song of Love and Hope' của nhạc sĩ người Sri Lanka đã vinh dự được trao giải Ba tại Lễ trao Giải thưởng toàn quốc về thông tin ...
Giá vàng hôm nay 20/12/2025 'quay xe' sau đỉnh lịch sử, chốt lời nhiều hơn trú ẩn, sức bền đáng chú ý của kim loại quý trong năm 2026

Giá vàng hôm nay 20/12/2025 'quay xe' sau đỉnh lịch sử, chốt lời nhiều hơn trú ẩn, sức bền đáng chú ý của kim loại quý trong năm 2026

Giá vàng hôm nay 20/12/2025 'quay xe' sau kỷ lục, dòng tiền trú ẩn tạm lắng, sức bền đáng chú ý của giá vàng...
Việt Nam - Hàn Quốc thúc đẩy hợp tác trong các khuôn khổ APEC và Mekong

Việt Nam - Hàn Quốc thúc đẩy hợp tác trong các khuôn khổ APEC và Mekong

Trong hai ngày 18 - 19/12, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng đã dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự các hoạt động tại Hàn Quốc trong khuôn khổ ...
Phát huy vai trò 'đại sứ nhân dân' của sinh viên Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế

Phát huy vai trò 'đại sứ nhân dân' của sinh viên Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế

Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài và Hội Sinh viên Việt Nam tại Australia tổ chức tọa đàm “Sinh viên với đối ngoại nhân dân ...
Định hình tiêu chuẩn quyền con người mới tại Liên hợp quốc và hàm ý chính sách cho Việt Nam

Định hình tiêu chuẩn quyền con người mới tại Liên hợp quốc và hàm ý chính sách cho Việt Nam

Ngày 19/12 tại Hà Nội đã diễn ra Hội thảo khoa học 'Định hình tiêu chuẩn quyền con người mới tại Liên hợp quốc và hàm ý chính sách cho ...
Bộ Ngoại giao lên tiếng về Báo cáo cập nhật về Việt Nam của Hoa Kỳ

Bộ Ngoại giao lên tiếng về Báo cáo cập nhật về Việt Nam của Hoa Kỳ

Ngày 19/12, Người phát ngôn Phạm Thu Hằng trả lời về phản ứng của Việt Nam trước việc USCIRF công bố Báo cáo cập nhật về Việt Nam.
Tiêu điểm nỗ lực tạo dựng niềm tin

Tiêu điểm nỗ lực tạo dựng niềm tin

Diễn đàn quốc tế về hòa bình và niềm tin, diễn ra tại thủ đô ở Ashgabat của Turkmenistan vào ngày 12/12 kỳ vọng góp phần thúc đẩy hòa bình và phát triển.
Phép thử với G20

Phép thử với G20

Lần này tại Johannesburg, bất bình đẳng trong phát triển sẽ là phép thử với nỗ lực của G20.
Tổng thống Kazakhstan thăm Nga: Tìm thế đứng cân bằng

Tổng thống Kazakhstan thăm Nga: Tìm thế đứng cân bằng

Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev thăm Nga từ 11-12/11 nhằm củng cố quan hệ với láng giềng thân thiết, đồng thời là đồng minh chiến lược.
Hội nghị cấp cao ASEAN 47: Tạo dấu mốc với ASEAN

Hội nghị cấp cao ASEAN 47: Tạo dấu mốc với ASEAN

Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 được kỳ vọng tạo dấu mốc phát triển mới cho khu vực.
Đau đầu với cam kết

Đau đầu với cam kết

Chi tiêu quốc phòng là các chủ đề chính tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng khối quân sự NATO đang diễn ra tại Brussels.
Thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas, bước ngoặt lịch sử hay khoảng lặng tạm thời

Thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas, bước ngoặt lịch sử hay khoảng lặng tạm thời

Tình hình Trung Đông đột biến. Israel và Hamas đồng ý thỏa thuận ngừng bắn, hướng tới chấm dứt xung đột kéo dài 2 năm.
Bốn kịch bản thế giới 2026: Sự pha trộn của biến động sẽ làm nên một 'thế giới kiên cường'

Bốn kịch bản thế giới 2026: Sự pha trộn của biến động sẽ làm nên một 'thế giới kiên cường'

Mô hình 'thế giới kiên cường' là mô hình nhận được nhiều sự chú ý nhất từ các nhà hoạch định chính sách quốc tế.
Thỏa thuận thương mại EU-Mercosur: Hài hoà sự khác biệt

Thỏa thuận thương mại EU-Mercosur: Hài hoà sự khác biệt

Liên minh châu Âu (EU) cần tìm ra một hướng đi hài hoà cho tất cả trong việc ký kết thoả thuận thương mại với khối Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur).
Project Syndicate: Kinh tế thế giới năm 2026 sẽ chịu chi phối bởi 5 xu hướng cấu trúc lớn

Project Syndicate: Kinh tế thế giới năm 2026 sẽ chịu chi phối bởi 5 xu hướng cấu trúc lớn

Trang Project Syndicate đã đưa ra dự báo về những xu hướng cấu trúc đang biến đổi nền kinh tế toàn cầu năm 2026.
Nền kinh tế nào ở châu Âu sẽ tăng trưởng cao nhất?

Nền kinh tế nào ở châu Âu sẽ tăng trưởng cao nhất?

OECD công bố báo cáo Triển vọng Kinh tế, trong đó đưa ra dự báo tăng trưởng GDP cho các nền kinh tế châu Âu trong những năm tới.
Quan hệ Mỹ-Kazakhstan: Nhiều cơ hội hợp tác với một cường quốc tầm trung

Quan hệ Mỹ-Kazakhstan: Nhiều cơ hội hợp tác với một cường quốc tầm trung

Mặc dù Mỹ có quan hệ ngoại giao toàn diện với 5 nước Trung Á, nhưng khu vực này lại ít được quan tâm hơn so với Trung Đông và Đông Á.
Kế hoạch hòa bình Ukraine: 'Điều 5' NATO đã xuất hiện trên bàn đàm phán, biện pháp mạnh đi kèm 'tối hậu thư ngầm'

Kế hoạch hòa bình Ukraine: 'Điều 5' NATO đã xuất hiện trên bàn đàm phán, biện pháp mạnh đi kèm 'tối hậu thư ngầm'

Mỹ hứa bảo đảm an ninh cho Ukraine theo 'Điều 5' NATO, nhưng chỉ trong thời hạn nhất định.
Phiên bản di động