Văn hóa và cuộc chiến chống tham nhũng

Chu Văn
Có một vũ khí vô cùng quan trọng hoặc có thể nói là quan trọng nhất trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng chính là văn hóa.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Văn hóa và cuộc chiến chống tham nhũng
Ảnh minh họa.

Cuộc đấu tranh chống tham nhũng của Đảng do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lãnh đạo đang là cuộc đấu tranh chống tham nhũng lớn nhất trong toàn bộ lịch sử Việt Nam ở tất cả các mức độ: hệ thống, con người và tài sản.

Hàng trăm phiên tòa đã được tiến hành đúng người, đúng tội. Nhưng ảnh hưởng của nạn tham nhũng còn kéo dài và có nguy cơ tiếp tục phá vỡ niềm tin của Nhân dân vào thể chế, phá vỡ nền tảng đạo đức xã hội và cản trở sự phát triển của đất nước. Thấy được điều đó, chúng ta mới thấy được ý nghĩa hệ trọng và cấp bách của cuộc đấu tranh chống tham nhũng.

Cuộc đấu tranh chống tham nhũng không chỉ là ngăn chặn nguồn tài sản của Nhà nước, của Nhân dân bị đánh cắp để đưa vào túi của một số cá nhân có quyền chức, không chỉ để làm trong sạch hệ thống chính trị, không chỉ khôi phục một phần lòng tin của Nhân dân vào thể chế đã bị phá vỡ mà còn bảo vệ phẩm giá của một dân tộc.

Để công cuộc chống tham nhũng thành công, kể cả về mặt pháp luật và tinh thần, sự kiên quyết, kiên định và không nao núng của cả hệ thống chính trị đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là chìa khóa duy nhất cho thành công trong cuộc đấu tranh đặc biệt khó khăn này.

Kẻ thù của dân tộc trong hai cuộc kháng chiến vì độc lập, tự do và thống nhất đất nước rất rõ ràng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, ý chí của Nhân dân, chúng ta đã đi qua và chiến thắng. Thế nhưng trong những ngày hoà bình và trong giai đoạn đất nước đang phát triển thì kẻ thù của chúng ta lại vô cùng phức tạp, mưu mô, khôn ngoan, không dễ nhận diện và nhiều lúc thật mơ hồ. Khác với kẻ thù của chúng ta trong chiến tranh, kẻ thù của dân tộc trong thời bình ở bên cạnh chúng ta, cười nói với chúng ta, ăn tối với chúng ta và đôi khi sinh hoạt trong một tổ chức chính trị với chúng ta.

Văn hóa giúp mọi dân tộc làm ra lương tri của con người và dân tộc. Khi có lương tri tức là con người mang trong mình những phẩm chất tốt đẹp nhất. Đó là lòng tự trọng, tình thương yêu đồng loại, sự sẻ chia, sự dâng hiến và “ĐẠO” làm người.

Cách đây chừng 20 năm, trong một bài phỏng vấn một đồng chí Giám đốc Công an tỉnh in trên tờ An ninh Thế giới Cuối tháng, phóng viên có hỏi “Trước họng súng của tội phạm và trước những đồng tiền, ông sợ cái nào?”. Đồng chí Giám đốc Công an lúc đó như co người lại và nói: “Tôi sợ đồng tiền”. Cuộc đấu tranh chống tham nhũng trong những năm gần đây đã chứng minh một cách hùng hồn nỗi sợ hãi của đồng chí Giám đốc Công an tỉnh 20 về trước là sự thật. Câu nói ấy tiếp tục cảnh báo chúng ta.

Sự thật đã minh chứng một cách đầy kinh hãi mà chúng ta không thể chối cãi khi có những cán bộ cao cấp trong hệ thống chính trị đã gục ngã bởi đồng tiền. Nếu lúc này có kẻ đến trước mặt đặt 1 triệu USD để xui khiến ai đó phải đầu hàng có thể họ sẽ bước qua mặt kẻ đó. Nhưng với 10 triệu USD, 100 triệu USD và hơn nữa thì có thể ai đó sẽ bắt đầu hoang mang và có nguy cơ chấp nhận đồng hành cùng tội ác cho dù họ biết đó là tội ác.

Những cán bộ gục ngã bởi đồng tiền nói trên từng là những người được học hành, được rèn luyện kỹ lưỡng và được chứng minh năng lực của mình ở một giai đoạn nào đó. Nhưng đến một đoạn đường họ không còn đủ ý chí đi tiếp và họ gục ngã. Họ không đi hết được con đường họ chọn. Vật chất đã chiến thắng lương tri họ.

Văn hóa và cuộc chiến chống tham nhũng
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Hội nghị văn hóa toàn quốc, tháng 11/2021.

Nếu quan sát, chúng ta thấy song hành với cuộc đấu tranh chống tham nhũng là công cuộc chấn hưng văn hóa mà điểm nhấn quan trọng là Hội nghị văn hóa toàn quốc do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì tháng 11/2021.

Tại Hội nghị này, Tổng Bí thư nhắc lại chân lý của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi nói về văn hóa: “Văn hóa soi đường quốc dân đi” và khẳng định: “Văn hóa còn, dân tộc còn”. Cuộc đấu tranh chống tham nhũng của Đảng đã và đang ngăn chặn kịp thời sự suy thoái của một bộ phận cán bộ đảng viên có quyền chức. Nhưng có một vũ khí vô cùng quan trọng hoặc có thể nói là quan trọng nhất trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng chính là văn hóa.

Văn hóa giúp mọi dân tộc làm ra lương tri của con người và dân tộc. Khi có lương tri tức là con người mang trong mình những phẩm chất tốt đẹp nhất. Đó là lòng tự trọng, tình thương yêu đồng loại, sự sẻ chia, sự dâng hiến và “ĐẠO” làm người.

Văn hóa làm cho mỗi cá nhân luôn có khả năng tự vấn đề những hành vi của mình với gia đình và cộng đồng, văn hóa làm cho từng cá nhân thấu hiểu thế nào là hạnh phúc và văn hóa làm cho con người biết xấu hổ về những dục vọng thấp hèn của mình. Khi con người biết tự vấn, thấu hiểu ý nghĩa của hạnh phúc, biết xấu hổ và xám hối thì con người biết quyết định hành vi của mình. Từ đó, sự ích kỷ, lòng tham lam, thói hưởng lạc cá nhân bị lương tri chặn lại.

Cách đây 30 năm, trong một cuộc trò chuyện với phụ huynh của một trường trung học phổ thông về định hướng sống cho những trẻ vị thành niên trước khi bước vào làm công dân của một đất nước, một phụ huynh đề nghị các nhà văn hãy viết một cuốn cẩm nang về những cạm bẫy có trong đời sống để con em họ có thể thấy trước và đi qua. Tôi nói với các phụ huynh rằng: Nếu các nhà văn viết một cuốn cẩm nang với 1.000 cạm bẫy thì khi bước vào đời con em họ gặp cạm bẫy thứ 1.001 thì có thể sẽ bị sa bẫy. Điều quan trọng nhất là chúng ta phải gieo vào tâm hồn những đứa trẻ hạt giống của cái đẹp. Khi cái cây mang tên cái đẹp mọc lên và tươi tốt trong tâm hồn của một con người thì con người ấy thấu hiểu cái đẹp.

Cuộc đấu tranh chống tham nhũng của Đảng đã và đang ngăn chặn kịp thời sự suy thoái của một bộ phận cán bộ đảng viên có quyền chức. Nhưng có một vũ khí vô cùng quan trọng hoặc có thể nói là quan trọng nhất trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng chính là văn hóa.

Khi thấu hiểu được cái đẹp thì con người đó sẽ có khả năng nhận biết cái gì là ĐẸP và cái gì là XẤU. Và như thế, chúng sẽ đi qua được mọi cạm bẫy của cuộc đời này. Khi biết được số tiền mà một số tội phạm tham nhũng được từ tài sản của Nhà nước và Nhân dân, nhiều người đã phải kêu lên: “Sao họ lại cần đến một số tiền nhiều đến như vậy?”.

Nhu cần bản thân một tội phạm tham nhũng không cần tới một lượng tiền lớn như thế cho cá nhân họ và gia đình họ. Nhưng nhu cầu của lòng tham và sự vô lương tâm của họ đã không cho phép họ dừng lại. Nếu họ có khả năng dày vò lương tâm, nếu họ có khả năng tự vấn bản thân là số tài sản họ đang có đến từ đâu, nếu họ có khả năng xấu hổ về hành vi ăn cắp của mình, họ sẽ dừng lại. Những “khả năng” đó chỉ có thể sinh ra từ văn hóa.

Bởi thế, văn hóa chính là ngọn đuốc soi đường cho một con người và một dân tộc tìm thấy đường trong bóng tối của tâm hồn và bước đi về phía ánh sáng.

Hệ thống pháp lý và các cơ quan chống tham nhũng là vành đai cuối cùng trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng. Nhưng vành đai đầu tiên và quan trọng nhất là văn hóa. Một con người, một cộng đồng chứa đựng bên trong mình văn hóa (cái đẹp) thì sẽ đi qua được bóng tối của lòng tham.

“Vũ khí” quan trọng nhất và hiệu quả nhất chống lại cái Ác là lương tri, còn tất cả những “công cụ” khác là thứ yếu. Bởi thế, chúng ta càng nhận rõ một cách sâu sắc cuộc đấu tranh cụ thể, trực diện chống tham nhũng và công cuộc chấn hưng văn hóa dân tộc. Đấy chính là tư tưởng lớn của một quốc gia.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực không chịu bất cứ sức ép nào

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực không chịu bất cứ sức ép nào

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng yêu cầu, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực phải luôn luôn tổng kết, rút kinh nghiệm, tinh ...

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Phải nêu cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm, quyết liệt đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Phải nêu cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm, quyết liệt đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng yêu cầu tạo chuyển biến tích cực hơn nữa trong công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu ...

Phát biểu của Tổng Bí thư tại Hội nghị sơ kết 1 năm hoạt động của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Phát biểu của Tổng Bí thư tại Hội nghị sơ kết 1 năm hoạt động của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Ngày 19/6, tại trụ sở Trung ương Đảng, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (Ban Chỉ đạo Trung ương) ...

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì cuộc họp Bộ Chính trị, Ban Bí thư cho ý kiến về tình hình kinh tế - xã hội

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì cuộc họp Bộ Chính trị, Ban Bí thư cho ý kiến về tình hình kinh tế - xã hội

Bộ Chính trị, Ban Bí thư cơ bản tán thành những nhận định, đánh giá tình hình kinh tế-xã hội 6 tháng đầu năm theo ...

Bộ GD&ĐT đề nghị các trường đại học cập nhật nội dung giảng dạy về phòng, chống tham nhũng

Bộ GD&ĐT đề nghị các trường đại học cập nhật nội dung giảng dạy về phòng, chống tham nhũng

Việc cập nhật, bổ sung nội dung chương trình, tài liệu giảng dạy phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thực hiện theo quy định tại ...

Bài viết cùng chủ đề

Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Xem nhiều

Đọc thêm

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
Thụy Điển góp sức tuyên truyền an toàn đến trường cho trẻ em Việt Nam

Thụy Điển góp sức tuyên truyền an toàn đến trường cho trẻ em Việt Nam

Đại sứ quán Thụy Điển tại Hà Nội đã trao tặng hơn 1.000 mũ bảo hiểm cho học sinh tiểu học và THCS tại Trường Tiểu học Nam Trung Yên, quận Cầu Giấy, Hà Nội.
Ngày Trẻ em thế giới: Đảm bảo một hành tinh đáng sống cho mọi trẻ em

Ngày Trẻ em thế giới: Đảm bảo một hành tinh đáng sống cho mọi trẻ em

Lễ kỷ niệm Ngày Trẻ em thế giới tại Việt Nam được tổ chức với chủ đề Tiếng nói của trẻ em về hành động vì khí hậu.
Tuyên Quang xóa bỏ hoàn toàn tà đạo, đạo lạ trên địa bàn, bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo

Tuyên Quang xóa bỏ hoàn toàn tà đạo, đạo lạ trên địa bàn, bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo

Ngày 19/11, VPTT Nhân quyền Chính phủ phối hợp với Ban chỉ đạo Nhân quyền tỉnh Tuyên Quang tổ chức Hội nghị tập huấn công tác nhân quyền năm 2024.
Tiến bộ về bình đẳng giới của Việt Nam qua 30 năm thực hiện Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh

Tiến bộ về bình đẳng giới của Việt Nam qua 30 năm thực hiện Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh

Từ 19-21/11, đoàn Việt Nam dự Hội nghị Bộ trưởng khu vực châu Á-Thái Bình Dương đánh giá 30 năm thực hiện Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh.
Tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR)

Tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR)

Sau 5 năm triển khai, Việt Nam đã nỗ lực lớn trong việc thực thi các nghĩa vụ theo Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR).
Hành động khẩn cấp thu hẹp khoảng cách trong dịch vụ chăm sóc y tế

Hành động khẩn cấp thu hẹp khoảng cách trong dịch vụ chăm sóc y tế

Hôm nay, toàn thế giới cùng nhau kỷ niệm Ngày thế giới Vì trẻ sinh non nhằm nâng cao nhận thức về trẻ sinh non và những thách thức mà các em đối mặt.
Đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục vùng dân tộc thiểu số

Đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục vùng dân tộc thiểu số

Để nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo ở vùng dân tộc thiểu số, trong thời gian tới, các cấp, các ngành cần tập trung vào các giải pháp...
Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023: Để chính sách song hành với thực tiễn bảo đảm quyền của người di cư

Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023: Để chính sách song hành với thực tiễn bảo đảm quyền của người di cư

Theo Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 cho thấy những kết quả đạt được trong xây dựng hoàn thiện chính sách liên quan đến di cư.
Đại diện Phái đoàn IOM: Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 phản ánh nỗ lực thúc đẩy di cư an toàn

Đại diện Phái đoàn IOM: Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 phản ánh nỗ lực thúc đẩy di cư an toàn

Theo Quyền Trưởng đại diện Phái đoàn IOM, Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 đã góp phần củng cố vị thế quốc gia đi đầu trong việc triển khai Thỏa thuận GCM.
Sự tĩnh lặng sau bão Yagi cũng nguy hiểm không kém gì cơn bão

Sự tĩnh lặng sau bão Yagi cũng nguy hiểm không kém gì cơn bão

Bão Yagi có thể đã qua, nhưng nỗi đau nó để lại vẫn gào thét như những cơn gió mang bão đến.
Thông điệp về hợp tác, tạo ra xã hội an toàn hơn cho phụ nữ và trẻ em gái Việt Nam

Thông điệp về hợp tác, tạo ra xã hội an toàn hơn cho phụ nữ và trẻ em gái Việt Nam

Giám đốc khu vực châu Á-Thái Bình Dương UNFPA Pio Smith nhấn mạnh thông điệp hợp tác, tạo ra xã hội an toàn hơn cho phụ nữ và trẻ em gái Việt Nam.
Ngày quốc tế Người cao tuổi: Tia sáng hy vọng - Già đi với phẩm giá

Ngày quốc tế Người cao tuổi: Tia sáng hy vọng - Già đi với phẩm giá

Nhân Ngày quốc tế Người cao tuổi, suy ngẫm tìm cách trao quyền cho người cao tuổi, để họ được già đi với phẩm giá và sống một cuộc đời viên mãn.
Nữ Đại sứ Mỹ đầu tiên: Mở cánh cửa ngoại giao nhân dân

Nữ Đại sứ Mỹ đầu tiên: Mở cánh cửa ngoại giao nhân dân

75 năm trước, lịch sử ngoại giao Mỹ đã ghi danh nữ Đại sứ đầu tiên…
Thêm một 'lần đầu tiên' với Tổng thống quần đảo Marshall - biểu tượng của bình đẳng giới

Thêm một 'lần đầu tiên' với Tổng thống quần đảo Marshall - biểu tượng của bình đẳng giới

Trung tâm Đông-Tây (Mỹ) vinh danh Tổng thống quần đảo Marshall Hilda Heine với Giải thưởng Phụ nữ có tầm ảnh hưởng (Women of Impact Award) năm 2024.
Khủng hoảng nước khiến thế giới có thể mất 8% GDP và hơn 50% sản lượng lương thực

Khủng hoảng nước khiến thế giới có thể mất 8% GDP và hơn 50% sản lượng lương thực

Ngày 17/10, Báo cáo của Ủy ban kinh tế nước toàn cầu (GCEW) nhấn mạnh những cảnh báo nghiêm trọng về cuộc khủng hoảng nước hiện nay.
Không ngừng nỗ lực toàn cầu về thúc đẩy và bảo vệ quyền phụ nữ

Không ngừng nỗ lực toàn cầu về thúc đẩy và bảo vệ quyền phụ nữ

Nghị quyết mới của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc hướng tới việc khôi phục tinh thần của tuyên bố vì sự tiến bộ của phụ nữ.
Ngay sau khi nhậm chức, Tổng thống Mexico có hành động này vì bình đẳng giới

Ngay sau khi nhậm chức, Tổng thống Mexico có hành động này vì bình đẳng giới

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum trình lên Quốc hội dự thảo cải cách về bảo vệ phụ nữ nhằm đảm bảo mọi quyền bình đẳng của nữ giới.
Quyền của trẻ em là trọng tâm của các quá trình xây dựng hòa bình

Quyền của trẻ em là trọng tâm của các quá trình xây dựng hòa bình

Giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và tái hòa nhập trẻ em bị ảnh hưởng bởi xung đột vũ trang.
Phiên bản di động