Vẻ đẹp vật lý hiện đại dưới góc nhìn của GS Phạm Xuân Yêm

Hà Anh
Cuốn sách của GS Phạm Xuân Yêm tập hợp các bài viết về cơ học lượng tử và thuyết tương đối cũng như những ứng dụng của nó trong vật lý hạt cơ bản mà ông là một chuyên gia có tên tuổi trên thế giới.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Thế kỷ XX được gọi là thế kỷ của khoa học, được xây dựng trên nền tảng của hai lý thuyết mới có tính đột phá là Thuyết Tương đối và Cơ học lượng tử, có ảnh hưởng vô cùng lớn đến sự hiểu biết vũ trụ cấp vô cùng lớn và vô cùng nhỏ, cũng như sự ứng dụng vào đời sống con người.

Phạm Xuân Yêm là một trong những người Việt Nam đam mê khoa học và vẻ đẹp của nó, như đúng phong cách văn hóa phương Tây, sớm đi vào trung tâm của nền vật lý hiện đại đang phát triển mạnh mẽ ở phương Tây, và là nhà nghiên cứu rất thành đạt.

Hai trụ cột của vật lý hiện đại dưới góc nhìn của GS Phạm Xuân Yêm
Cuốn sách của GS Phạm Xuân Yêm mới được phát hành ở Việt Nam. (Nguồn: Nhà xuất bản Tri thức)

Với bản tính khiêm tốn, ông diễn tả sự thành đạt của mình qua câu nói tinh tế: “Có lẽ đối với bất kỳ nhà nghiên cứu bình thường nào, phần thưởng lớn nhất nhận được là khi công trình của mình được đồng nghiệp khắp nơi quan tâm, được trích dẫn nhiều lần, thậm chí vài chục năm sau còn được nhắc đến và khai thác. Cá nhân tôi cũng vài lần được hạnh phúc như vậy”.

Với con mắt nghệ sĩ, một trái tim nhân văn và tinh thần khoa học, ông đã vẽ nên những bức tranh khoa học hiện đại sáng sủa, với những tiêu đề rất đặc trưng như Cái Không của lượng tử, Thuyết tương đối, Bản giao hưởng huyền diệu giữa Lượng tử và Tương đối... Và khi cần, ông không ngại kèm theo các biểu thức toán học để diễn tả độ chính xác của ý tưởng.

Với ý thức rằng “tri thức là sức mạnh”, GS Phạm Xuân Yêm muốn truyền cảm hứng cho giới trẻ trong thời đại xã hội Việt Nam đang thiếu tình yêu và đam mê khoa học.

Theo dịch giả Nguyễn Xuân Xanh: “Tiếng nói của GS Yêm luôn luôn có trọng lượng và được lắng nghe, trong khoa học cũng như trong cuộc sống cá nhân hằng ngày.

Ông không chỉ là một nhà khoa học lớn, mà còn là một nhân cách lớn, một tấm gương dấn thân trong khoa học, một trí thức công chúng có trách nhiệm với cộng đồng rất đáng ngưỡng mộ”.

Cuốn sách Cơ học lượng tử & thuyết tương đối (hai trụ cột của vật lý hiện đại) là thông điệp tinh thần ông muốn gửi đến các thế hệ mai sau về những khám phá khoa học trụ cột đã và còn định hình thế hệ chúng ta đang sống.

Ông muốn gửi gắm tình cảm đối với đất nước, về những giá trị nhân văn, về sự xây dựng nền khoa học quốc gia, sự tất yếu các giá trị phổ quát của cả thế giới như nền tảng của sự phát triển nói chung mà Việt Nam phải chấp nhận để đồng hành trên con đường thế giới đã và đang đi.

Để xây dựng một xã hội phát triển và văn minh, chúng ta không thể lảng tránh những vấn đề nuôi dưỡng và đầu tư cho khoa học, đại học, nghiên cứu ở tầm quốc gia, cho những người làm khoa học thực thụ, con người cần phải có những đức tính chân thật như nhìn nhận sự thật khoa học, tôn trọng ý kiến người khác, có đam mê và tận tụy.

Chúng ta đang sống trong thế giới cạnh tranh gay gắt mà sự phát triển của mỗi quốc gia phụ thuộc vào trình độ khoa học, công nghệ và giáo dục đại học.

GS Phạm Xuân Yêm tốt nghiệp Trung học Chu Văn An Hà Nội 1954, Đại học Sài Gòn (1955-1956), học bổng của chính phủ Pháp sang Paris du học năm 1956.

Ông là Tiến sĩ quốc gia Đại học Paris. Giám đốc nghiên cứu thuộc Trung tâm Quốc gia Nghiên cứu Khoa học (ngành Vật lý lý thuyết), tòng sự ở Đại học Pierre & Marie Curie, Paris. Biệt phái sang Đại học Stanford (Mỹ, 1974-1975) và CERN (Centre Européen de Recherche Nucléaire, Thụy Sỹ, 1982-1983).

Ông là đồng tác giả với giáo sư Hồ Kim Quang (Đại học Laval, Canada) cuốn sách giáo trình về vật lý hạt cơ bản: Elementary Particles and their Interactions, Concepts and Phenomena. Springer, Berlin, New York (1998) được dùng trong nhiều đại học Mỹ, châu Âu và Australia.

Tết Nhà giáo, đọc lại những tâm tư của người thầy về giáo dục

Tết Nhà giáo, đọc lại những tâm tư của người thầy về giáo dục

Ước vọng cho học đường - những bài viết về giáo dục là cuốn sách rất ý nghĩa để các nhà quản lý, quản trị ...

Nhân loại sẽ đối đầu với trí tuệ nhân tạo như thế nào?

Nhân loại sẽ đối đầu với trí tuệ nhân tạo như thế nào?

Khi máy móc, trí tuệ nhân tạo trở nên thông minh hơn thì việc định hình khung nhận thức là điều rất quan trọng và ...

‘Thêm tuổi thêm duyên’ – cẩm nang giúp phụ nữ vượt qua khủng hoảng tuổi trung niên

‘Thêm tuổi thêm duyên’ – cẩm nang giúp phụ nữ vượt qua khủng hoảng tuổi trung niên

Cuốn sách Thêm tuổi thêm duyên của Caroline de Maigret và Sophie Mas, dành cho những người đang loay hoay với khủng hoảng tuổi trung ...

Hành trình khám phá đầy cảm hứng về Trái đất

Hành trình khám phá đầy cảm hứng về Trái đất

Cuốn sách Thuyết minh trực quan nhất về Trái đất là hành trình khám phá đầy cảm hứng về Trái đất từ bắc chí nam, ...

Cuốn sách giúp phát triển năng lực cảm xúc xã hội

Cuốn sách giúp phát triển năng lực cảm xúc xã hội

Nhã Nam vừa phát hành cuốn sách 'Phát triển năng lực xã hội’ - một chủ đề đang được xã hội, đặc biệt là những ...

Đọc thêm

Vietlott 28/4, kết quả xổ số Vietlott Mega Chủ nhật 28/4/2024. xổ số Mega 645 hôm nay

Vietlott 28/4, kết quả xổ số Vietlott Mega Chủ nhật 28/4/2024. xổ số Mega 645 hôm nay

​​​​​​​Vietlott 28/4 - Vietlott Mega 6/45 28/4. Trực tiếp nhanh nhất kết quả xổ số Vietlott Mega hôm nay 28/4/2024. XS Vietlott 655 hom nay.
XSMN 28/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay Chủ nhật 28/4/2024. xổ số hôm nay 28/4

XSMN 28/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay Chủ nhật 28/4/2024. xổ số hôm nay 28/4

XSMN 28/4 - xổ số hôm nay 28/4. kết quả xổ số miền Nam 28/4/2024. kết quả xổ số ngày 28 tháng 4. xổ số miền Nam chủ nhật. SXMN ...
XSTG 28/4, Trực tiếp kết quả xổ số Tiền Giang hôm nay 28/4/2024 - KQXSTG chủ nhật

XSTG 28/4, Trực tiếp kết quả xổ số Tiền Giang hôm nay 28/4/2024 - KQXSTG chủ nhật

XSTG 28/4 - Trực tiếp kết quả xổ số Tiền Giang hôm nay - XSTG 28/4/2024. ket qua xo so Tien Giang. kết quả xổ số Tiền Giang ngày 28 ...
XSMT 28/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay Chủ Nhật ngày 28/4/2024. SXMT 28/4/2024

XSMT 28/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay Chủ Nhật ngày 28/4/2024. SXMT 28/4/2024

XSMT 28/4 - trực tiếp xổ số miền Trung 28/4/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung chủ nhật. xổ số hôm nay 28/4. SXMT ...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 28/4/2024: Tuổi Mùi công việc thăng trầm

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 28/4/2024: Tuổi Mùi công việc thăng trầm

Xem tử vi 28/4 - tử vi 12 con giáp hôm nay 28/4/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 28/4/2024, Lịch vạn niên ngày 28 tháng 4 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 28/4/2024, Lịch vạn niên ngày 28 tháng 4 năm 2024

Lịch âm 28/4. Lịch âm hôm nay 28/4/2024? Âm lịch hôm nay 28/4. Lịch vạn niên 28/4/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tưng bừng khai trương phố ẩm thực đầu tiên ở Hải Dương

Tưng bừng khai trương phố ẩm thực đầu tiên ở Hải Dương

UBND phường Bình Hàn (TP Hải Dương) tổ chức khai trương phố ẩm thực Tuệ Tĩnh. Đây là tuyến phố ẩm thực đầu tiên của tỉnh Hải Dương.
Thủ đô Hà Nội nhộn nhịp hoạt động du lịch dịp nghỉ lễ 30/4-1/5

Thủ đô Hà Nội nhộn nhịp hoạt động du lịch dịp nghỉ lễ 30/4-1/5

Theo Sở Du lịch Hà Nội, nhiều hoạt động hấp dẫn đang chờ đón người dân và du khách trải nghiệm trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5.
Không gian đi bộ Hồ Gươm kéo dài hoạt động trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5

Không gian đi bộ Hồ Gươm kéo dài hoạt động trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5

Trong dịp nghỉ lễ 30/4-1/5, quận Hoàn Kiếm kéo dài thời gian hoạt động các không gian đi bộ trên địa bàn quận tới 6 ngày, từ 26/4 đến hết ngày 1/5.
Nghỉ lễ 30/4-1/5: Trải nghiệm phiên chợ vùng cao độc đáo trong lòng Hà Nội

Nghỉ lễ 30/4-1/5: Trải nghiệm phiên chợ vùng cao độc đáo trong lòng Hà Nội

Phiên chợ là sự kết hợp giữa không gian hội chợ, không gian vui chơi gắn với các hoạt động văn hóa đặc trưng của phiên chợ vùng cao ngay tại Hà Nội.
Chiêm ngưỡng 2 bộ xương cá voi lớn nhất Việt Nam tại đảo Lý Sơn

Chiêm ngưỡng 2 bộ xương cá voi lớn nhất Việt Nam tại đảo Lý Sơn

Từ năm 2021, hai bộ xương cá voi và tín ngưỡng nghi lễ thờ cúng cá voi ở huyện Lý Sơn đã trở thành sản phẩm du lịch mới lạ thu hút du khách.
Nghỉ lễ 30/4-1/5: Dành thời gian khám phá 3 thành phố tuyệt vời nhất để đi bộ du lịch ở Việt Nam

Nghỉ lễ 30/4-1/5: Dành thời gian khám phá 3 thành phố tuyệt vời nhất để đi bộ du lịch ở Việt Nam

Đánh giá này dựa trên dữ liệu đặt chỗ và tìm kiếm tại 800 thành phố du lịch của 120 quốc gia, trên trang web của Guruwwalk trong thời gian 1 năm.
Hải Phòng chào đón du khách về với miền di sản

Hải Phòng chào đón du khách về với miền di sản

Lễ hội Hoa phượng đỏ với chủ đề: “Hải Phòng - Bừng sáng miền di sản” sẽ diễn ra vào ngày 11/5, hứa hẹn mang đến chuỗi sự kiện hấp dẫn.
Mong muốn UNESCO tiếp tục đồng hành với Hà Nội trong việc bảo tồn di sản của thành phố

Mong muốn UNESCO tiếp tục đồng hành với Hà Nội trong việc bảo tồn di sản của thành phố

Ngày 24/4, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh tiếp Chủ tịch Đại hội đồng UNESCO lần thứ 42 Simona-Mirela Miculescu.
Italy: Thành phố Rome tưng bừng lễ hội mừng ‘sinh nhật’ 2.777 tuổi

Italy: Thành phố Rome tưng bừng lễ hội mừng ‘sinh nhật’ 2.777 tuổi

Rome là một trong những thành phố văn hóa lịch sử nổi tiếng thế giới, trở thành thủ đô của Italy vào năm 1871.
Trải nghiệm di sản, danh thắng mọi miền đất nước tại Điện Biên

Trải nghiệm di sản, danh thắng mọi miền đất nước tại Điện Biên

Baoquocte.vn. Triển lãm 'Du lịch qua các miền di sản và danh thắng Việt Nam' có sự tham gia của nhiều địa phương, để cả nước cùng hướng về Điện Biên.
Phát hiện một hang động ở Thanh Hóa có nước ngầm chảy bên trong, nhiều thạch nhũ lấp lánh

Phát hiện một hang động ở Thanh Hóa có nước ngầm chảy bên trong, nhiều thạch nhũ lấp lánh

Một hang động có nước ngầm chảy bên trong và nhiều thạch nhũ tự nhiên rất đẹp được phát hiện trong quá trình khai thác đá ở Hà Trung, Thanh Hóa.
Tìm hiểu cổ vật Việt Nam tại bảo tàng Bỉ

Tìm hiểu cổ vật Việt Nam tại bảo tàng Bỉ

Gần 3.000 hiện vật có niên đại trước thế kỷ XV đang được trưng bày tại Bảo tàng MRAH (Bỉ) là bộ sưu tập cổ vật Việt Nam lớn nhất ở nước ngoài.
Phiên bản di động