Vì sao Mỹ chọn Nhật Bản để công bố 'vũ khí chiến lược' mới tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương?

Đào Tùng
Việc chính quyền ông Biden coi trọng Nhật Bản trong quá trình hình thành IPEF là do Mỹ muốn tranh thủ kinh nghiệm của Nhật Bản trong việc điều phối thành công đàm phán CPTTP.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Theo báo Asahi của Nhật Bản, trong cuộc hội đàm diễn ra vào ngày 23/5 tại Tokyo, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đã nhất trí hợp tác nhằm xây dựng chuỗi cung ứng chất hiếm một cách bền vững và ổn định.

Những nội dung này cho thấy Mỹ và Nhật Bản đang đẩy nhanh hợp tác trong lĩnh vực đảm bảo an ninh kinh tế với những lo ngại về khả năng Trung Quốc đang tăng cường ảnh hưởng thông qua việc thúc đẩy xây dựng các quy định có lợi cho Trung Quốc trong khu vực.

Vai trò của Nhật Bản trong việc khởi động sáng kiến IPEF
Mỹ muốn tranh thủ kinh nghiệm của Nhật Bản trong việc điều phối thành công đàm phán CPTTP. (Nguồn: Reuters)

Vai trò của Nhật Bản

Tổng thống Biden đã chọn Nhật Bản là địa điểm để công bố Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (IPEF).

Tin liên quan
IPEF - IPEF - 'Vũ khí mới' của Mỹ tại châu Á-Thái Bình Dương có gì?

Lý do là Nhật Bản đã có quá trình đóng góp cho sáng kiến mới này của Mỹ kể từ thời điểm hình thành ý tưởng.

Năm 2017, Mỹ đã từ bỏ Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), tiền thân của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (gọi tắt là CPTPP). Nhật Bản mong muốn Mỹ quay trở lại Hiệp định này, nhưng khả năng đó là rất thấp và một khuôn khổ kinh tế mới thay thế là cần thiết.

Chiều 23/5, trong hội nghị trực tuyến có sự tham gia của 13 nguyên thủ các nước bày tỏ ý định tham gia IPEF, Tổng thống Biden đã nhấn mạnh ý nghĩa của việc hình thành IPEF đó là: “Chúng ta sẽ cùng chiến thắng trong cuộc cạnh tranh của Thế kỷ XXI”. Thủ tướng Kishida Fumio đã hưởng ứng rằng Nhật Bản hoan nghênh IPEF và ủng hộ mạnh mẽ sáng kiến này.

Nhật Bản đã đồng hành với Mỹ trong khoảng thời gian hơn nửa năm nhằm cụ thể hóa sáng kiến IPEF. Một nhân vật có quan hệ trong chính phủ Nhật Bản đã nói rằng ý tưởng về IPEF đã được thông tin từ Chính phủ Mỹ đề cập vào mùa Hè năm 2021.

Tháng 9/2021, Trung Quốc đã đề nghị tham gia Hiệp định CPTPP và đang tăng cường vận động mạnh mẽ với các quốc gia thành viên. Chính điều này làm nảy sinh quan ngại về việc Mỹ đánh mất vai trò trong việc xây dựng cơ chế vùng kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Tại Hội nghị Đông Á diễn ra vào tháng 10/2021, Tổng thống Biden đã đề cập sáng kiến IPEF. Từ thời điểm đó, một số quốc gia cùng chia sẻ các giá trị cơ bản như Nhật Bản, Australia, New Zealand, Singapore đã bắt đầu các cuộc thảo luận không công khai về việc xây dựng khuôn khổ IPEF.

Theo dự thảo ban đầu, IPEF sẽ tập trung 4 lĩnh vực chính gồm: Thương mại tự do, chuỗi cung ứng, cơ sở hạ tầng chất lượng cao và phòng chống tham nhũng.

Vấn đề quan ngại đối với Nhật Bản đó là tính tương thích của việc hình thành IPEF với việc đề nghị Mỹ quay trở lại CPTTP. Với việc cuộc bầu cử Tổng thống giữa kỳ đang đến gần và dư luận tại Mỹ mạnh mẽ phản đối thương mại tự do là yếu tố khiến chính quyền ông Biden ít có khả năng quay trở lại CPTTP.

Việc chính quyền ông Biden coi trọng Nhật Bản trong quá trình hình thành IPEF là do Mỹ muốn tranh thủ kinh nghiệm của Nhật Bản trong việc điều phối thành công đàm phán CPTTP.

Trong chuyến thăm của Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo đến Nhật Bản vào tháng 11/2021, Ngoại trưởng Hayashi Yoshimasa đã đề xuất về một “khuôn khổ kinh tế mang tính toàn diện và có tính phù hợp”, trong đó, Nhật Bản sẽ đóng vai trò điều phối các đề xuất của Mỹ sao cho các quốc gia châu Á có thể chấp nhận được.

Các cuộc điều phối về IPEF đã được tiến hành liên tục cho đến trước chuyến thăm của ông Biden. Trong cuộc họp của các Bộ trưởng Thương mại APEC diễn ra trong hai ngày 21 và 22/5, Bộ trưởng Kinh tế và Thương mại Nhật Bản Koichi Hagiuda đã hội đàm riêng biệt với các quan chức của Singapore, Thái Lan, Indonesia, Brunei nhằm vận động và thảo luận về IPEF.

Tương lai của IPEF

Xét trên thực tế, IPEF có trở thành khuôn khổ kinh tế có tính thực tiễn hay không vẫn là câu hỏi chưa có câu trả lời.

Tin liên quan
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Lễ công bố khởi động thảo luận về Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vì thịnh vượng Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Lễ công bố khởi động thảo luận về Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vì thịnh vượng

Lý do là IPEF không có nội dung quy định về mở cửa thị trường thông qua biện pháp giảm thuế. Tại khu vực châu Á, ngoài CPTTP, còn có Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) giữa ASEAN và 6 đối tác là Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Australia và New Zealand, với quy định cắt giảm thuế đối với 80% danh mục hàng hóa.

ASEAN vốn coi trọng quan hệ với Trung Quốc, do đó, lợi ích từ việc tham gia khuôn khổ kinh tế mà không có triển vọng gia tăng xuất khẩu sang thị trường Mỹ là không nhiều, trong khi một số nước có thái độ cảnh giác cao về nguy cơ bị áp đặt một chiều các tiêu chuẩn khắt khe.

IPEF được khởi động kể từ khi hình thành ý tưởng được hơn nửa năm, một quãng thời gian tương đối ngắn.

Tuy nhiên, một nguồn tin có liên quan trong Chính phủ Nhật Bản nói rằng sẽ cần một khoảng thời gian nhất định cho đến khi khuôn khổ kinh tế này được định hình trên thực tế.

Tổng thống Indonesia mời Mỹ cùng củng cố hòa bình, ổn định ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Tổng thống Indonesia mời Mỹ cùng củng cố hòa bình, ổn định ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Tổng thống Joko Widodo kêu gọi Mỹ tham gia các nỗ lực nhằm tạo ra hòa bình, ổn định và hợp tác toàn diện cùng ...

Chuyên gia: Hội nghị Cấp cao đặc biệt sẽ thảo luận về vai trò của ASEAN tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Chuyên gia: Hội nghị Cấp cao đặc biệt sẽ thảo luận về vai trò của ASEAN tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Trả lời phỏng vấn Báo Thế giới & Việt Nam, Giáo sư Chintamani Mahapatra thuộc Đại học JNU (Ấn Độ) nhận định về một số ...

(theo Asahi)

Xem nhiều

Đọc thêm

Đối ngoại trong tuần: Nâng cấp quan hệ với Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện; Việt Nam trúng cử làm thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031

Đối ngoại trong tuần: Nâng cấp quan hệ với Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện; Việt Nam trúng cử làm thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031

Báo TG&VN điểm lại một số hoạt động nổi bật của đối ngoại Việt Nam trong tuần từ 18-25/11.
Giá vàng hôm nay 26/11/2024: Giá vàng bất ngờ ‘quay xe’, chịu sức ép từ quyết định của ông Trump, vàng nhẫn và vàng miếng đồng loạt lao dốc

Giá vàng hôm nay 26/11/2024: Giá vàng bất ngờ ‘quay xe’, chịu sức ép từ quyết định của ông Trump, vàng nhẫn và vàng miếng đồng loạt lao dốc

Giá vàng hôm nay 26/11/2024, Giá vàng bất ngờ quay đầu giảm mạnh. Hai yếu tố gây sức ép lên kim loại quý. Giá vàng nhẫn, vàng miếng thuận đà ...
Giá tiêu hôm nay 26/11/2024: Thị trường chưa có dấu hiệu tác động mạnh, đà tăng vẫn được đánh giá cao

Giá tiêu hôm nay 26/11/2024: Thị trường chưa có dấu hiệu tác động mạnh, đà tăng vẫn được đánh giá cao

Giá tiêu hôm nay 26/11/2024 tại thị trường trong nước đi ngang ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 139.000 – 140.000 đồng/kg.
Vinh danh 22 tác phẩm khơi dậy tự hào dân tộc và khát vọng phát triển đất nước nơi biên cương

Vinh danh 22 tác phẩm khơi dậy tự hào dân tộc và khát vọng phát triển đất nước nơi biên cương

Ban tổ chức đã vinh danh 22 tác phẩm xuất sắc nhất của cuộc thi tham gia cuộc thi ảnh nghệ thuật 'Tự hào một dải biên cương'.
Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi chuyên đề ‘Kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam’

Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi chuyên đề ‘Kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam’

Một số nhận thức cơ bản về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Tổng Bí thư nhấn mạnh, đó là kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên ...
Tập đoàn Ericsson mong muốn nghiên cứu, phát triển các sản phẩm, công nghệ mới tại Việt Nam

Tập đoàn Ericsson mong muốn nghiên cứu, phát triển các sản phẩm, công nghệ mới tại Việt Nam

Thủ tướng đề nghị Tập đoàn Ericsson đẩy mạnh hợp tác với Việt Nam, không chỉ mở rộng thương mại mà còn hợp tác theo chiều sâu, mang tính chiến ...
Giá tiêu hôm nay 26/11/2024: Thị trường chưa có dấu hiệu tác động mạnh, đà tăng vẫn được đánh giá cao

Giá tiêu hôm nay 26/11/2024: Thị trường chưa có dấu hiệu tác động mạnh, đà tăng vẫn được đánh giá cao

Giá tiêu hôm nay 26/11/2024 tại thị trường trong nước đi ngang ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 139.000 – 140.000 đồng/kg.
PetroVietnam làm chủ công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất trên thế giới

PetroVietnam làm chủ công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất trên thế giới

PetroVietnam đã trở thành tập đoàn kinh tế - kỹ thuật quan trọng hàng đầu của đất nước, làm chủ các công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất thế giới.
Giá cà phê hôm nay 25/11/2024: Giá cà phê tăng mạnh bất thường, robusta tiến sát mốc lịch sử, dự báo thị trường thế nào?

Giá cà phê hôm nay 25/11/2024: Giá cà phê tăng mạnh bất thường, robusta tiến sát mốc lịch sử, dự báo thị trường thế nào?

Giá cà phê hôm nay 25/11/2024: Giá cà phê tăng mạnh bất thường, robusta tiến sát mốc lịch sử, dự báo thị trường thế nào?
Giá xăng dầu hôm nay 25/11: Xung đột Nga-Ukraine 'khuấy động' thị trường, giá dầu chứng kiến tuần tăng vọt hơn 5%

Giá xăng dầu hôm nay 25/11: Xung đột Nga-Ukraine 'khuấy động' thị trường, giá dầu chứng kiến tuần tăng vọt hơn 5%

Giá xăng dầu hôm nay 25/11, tuần trước, nguy cơ leo thang xung đột Nga-Ukraine là tâm điểm khiến các nhà đầu tư lo lắng khiến giá dầu tăng vọt hơn 5%.
Giá heo hơi hôm nay 25/11: Giá heo điều chỉnh trái chiều giữa các miền, công bố hết dịch và cấp lại heo giống

Giá heo hơi hôm nay 25/11: Giá heo điều chỉnh trái chiều giữa các miền, công bố hết dịch và cấp lại heo giống

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay tiếp tục điều chỉnh trái chiều giữa các miền. Hiện tại, thương lái trên cả nước thu mua heo hơi từ 59.000 - 63.000 đồng/kg.
Đảng bộ PetroVietnam tích cực thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam

Đảng bộ PetroVietnam tích cực thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam

Đảng bộ PetroVietnam tích cực thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam...
Bất động sản mới nhất: Địa ốc Việt Nam hút vốn nhà đầu tư ngoại, bất ngờ về giá căn hộ tại TPHCM, quyền của chủ sở hữu nhà ở

Bất động sản mới nhất: Địa ốc Việt Nam hút vốn nhà đầu tư ngoại, bất ngờ về giá căn hộ tại TPHCM, quyền của chủ sở hữu nhà ở

Vốn FDI đổ vào địa ốc tăng mạnh, khảo sát giá căn hộ một số dự án TPHCM, quy định về quyền của chủ sở hữu nhà ở… là tin bất động sản (BĐS) mới ...
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/11: USD nhắm mốc 110, EUR 'bi quan'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/11: USD nhắm mốc 110, EUR 'bi quan'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/11 ghi nhận USD duy trì được vị thế vững chắc.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Phiên bản di động