Bắc Kinh nỗ lực cân bằng quan hệ Mỹ-Trung

Phan Quân
Đã có dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh đang mong muốn giảm căng thẳng chiến lược trong quan hệ Mỹ-Trung. Tuy nhiên, liệu điều chỉnh này có hiệu quả?
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Thời gian qua, quan hệ Mỹ-Trung đã có bước “cài đặt lại” nhẹ nhàng nhưng không kém phần quan trọng dưới thời ông Biden. Quá trình này có sự đóng góp đáng kể từ kết quả đàm phán thương mại Mỹ-Trung, thành công của “ngoại giao con tin” sau khi bà Mạnh Vãn Chu và hai doanh nhân người Canada được trả tự do, cùng chiến dịch rút lui vội vàng của quân đội Mỹ khỏi Afghanistan.

Tuy nhiên, sẽ là thiếu sót nếu không kể đến nỗ lực của Bắc Kinh nhằm hạ nhiệt căng thẳng, với một số thành công bước đầu.

(10.20) Bắc Kinh đang cho thấy một số nỗ lực nhằm giảm căng thẳng chiến lược trong quan hệ Mỹ-Trung - Ảnh minh họa. (Nguồn: Reuters)
Bắc Kinh đang cho thấy một số nỗ lực nhằm giảm căng thẳng chiến lược trong quan hệ Mỹ-Trung - Ảnh minh họa. (Nguồn: Reuters)

Giảm căng thẳng chiến lược

Ngay khi tới Mỹ, tân Đại sứ Trung Quốc tại Washington Tần Cương đã nhấn mạnh: “Cánh cửa cho quan hệ Mỹ-Trung đã mở ra và sẽ không thể đóng lại”. Đáng chú ý, tuyên bố này được đưa ra cuối tháng Bảy, khi triển vọng quan hệ song phương trở nên bi quan chưa từng có trong hai thập kỷ qua.

Tuy nhiên, sau hai tháng rưỡi, cả Mỹ và Trung Quốc đã có một số điều chỉnh nhất định, thúc đẩy quan hệ song phương theo hướng tích cực hơn. Khó biết liệu sự thay đổi này sẽ kéo dài bao lâu, song ít nhất Trung Quốc đã chủ động nhằm giảm căng thẳng trong quan hệ chiến lược Mỹ-Trung.

Trong cuộc họp trực tuyến với đại diện đảng Dân chủ và Cộng hòa tháng Chín vừa qua, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác Ngoại sự Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì kêu gọi các bên tiếp tục đối thoại, “tăng cường hợp tác, hiểu biết lẫn nhau”.

Trước đó ít lâu, ông đã gặp trực tiếp Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan tại Zurich, Thụy Sỹ. Sự kiện này được giới chuyên gia đánh giá là nhằm chuẩn bị nội dung thảo luận cho cuộc gặp trực tuyến giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cuối năm nay.

Ít lâu sau đó, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc cũng thể hiện thái độ tương tự. Trong cuộc thảo luận với Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai, ông đã kêu gọi hai bên tiến hành thảo luận thường xuyên hơn để hạ nhiệt căng thẳng, tìm kiếm giải pháp cho xung đột cốt lõi giữa hai bên.

Sự thay đổi này cũng được phản ánh rõ nét trong thái độ của truyền thông nhà nước Trung Quốc. Một trong số đó là bài viết đăng tải ngày 13/9 trên tờ Nhân dân Nhật báo (Trung Quốc) với tựa đề: “Chuyên gia: Ông Tập và ông Biden đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong cải thiện quan hệ”.

Tương tự, bài xã luận của Thời báo Hoàn cầu ngày 5/10 ca ngợi bài phát biểu của Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Mỹ), nhận định Washington đã thừa nhận rằng việc “thay đổi Trung Quốc” dựa trên lợi ích của mình là bất khả thi.

Bài viết truyền tải thông điệp rằng, “Trung Quốc luôn cởi mở với đối thoại và đàm phán, đồng thời sẵn sàng nỗ lực để xây dựng một hệ thống thương mại Mỹ-Trung công bằng, cùng có lợi”.

(10.20) Truyền thông Trung Quốc đánh giá cao phát biểu của Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Mỹ) về quan hệ thương mại Mỹ-Trung dưới thời Tổng thống Mỹ Joe Biden. (Nguồn: CSIS)
Truyền thông Trung Quốc đánh giá cao phát biểu của Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Mỹ) về quan hệ thương mại Mỹ-Trung dưới thời Tổng thống Mỹ Joe Biden. (Nguồn: CSIS)

Nắm bắt để hạ nhiệt

Ít nhất, Bắc Kinh đã cho thấy nỗ lực hạ nhiệt quan hệ Mỹ-Trung trong các phát ngôn trên phương tiện truyền thông đại chúng trong và ngoài nước.

Cành olive của Bắc Kinh dù mong manh nhưng vẫn ở đó. Nếu Washington hiểu rõ và biết cách nắm bắt, quan hệ song phương có thể diễn biến theo chiều hướng tích cực hơn thời gian tới. Vậy đặc điểm quá trình hạ nhiệt của Bắc Kinh là gì?

Đầu tiên, tần suất các tuyên bố, bài báo, động thái chỉ trích Mỹ của giới ngoại giao hay phân tích Trung Quốc giảm đáng kể. Nó củng cố quan điểm cho rằng, Bắc Kinh có thể kiểm soát phát ngôn gay gắt từ giới ngoại giao nước này, tránh hệ lụy không mong muốn như trong thời gian qua.

Ngoài ra, các tuyên bố và thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Trung Quốc những tuần gần đây phản ánh sự thay đổi về cách sử dụng từ ngữ, tập trung nhấn mạnh vào nhiều lĩnh vực Bắc Kinh và Washington có thể đàm phán và nhượng bộ.

Dù vẫn coi “lợi ích cốt lõi quốc gia” là ưu tiên hàng đầu, song nội dung này lại không phải là trọng tâm thảo luận giữa ông Dương Khiết Trì, ông Lưu Hạc, hay thậm chí ông Tập Cận Bình với đồng cấp Mỹ trong các cuộc đối thoại gần đây nhất.

Cuối cùng, Bắc Kinh cho thấy nước này sẵn sàng cân nhắc mọi phương án cần thiết. Dù Trung Quốc kêu gọi làm sâu sắc đối thoại, mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực ít đề cập tới, song Bắc Kinh lại không đề cập tới nhượng bộ hay cam kết thực chất nào về mặt chính sách.

Đây có thể được coi là lời mời mở rộng đối thoại và thảo luận, cũng như chỉ dấu về thiện chí của Trung Quốc.

"Cánh cửa cho quan hệ Mỹ - Trung đã mở ra và sẽ không đóng lại." - Đại sứ Trung Quốc tại Washington Tần Cương.

Động thái hạ nhiệt của Bắc Kinh cần được cân nhắc trong bối cảnh nước Mỹ dưới thời Joe Biden đang mong muốn giảm thiểu chỉ trích từ phía Trung Quốc sau AUKUS, diễn biến phức tạp tại eo biển Đài Loan, hay đồng thuận lưỡng đảng về nguy cơ ngày một hiện hữu từ cường quốc châu Á.

Washington đã nhiều lần khẳng định sẽ không để các sự kiện trên khơi mào xung đột trên thực địa và ít nhất, tính đến thời điểm hiện tại, Bắc Kinh vẫn chấp nhận cách tiếp cận “quản lý rủi ro” này.

Xét cho cùng, giảm căng thẳng Mỹ-Trung là cần thiết, đặc biệt tại Eo biển Đài Loan, nơi cả Washington và Bắc Kinh đều không muốn tỏ ra yếu đuối. Dù dư địa thảo luận vẫn rộng mở, song cả Mỹ và Trung Quốc cần thận trọng trong cải thiện quan hệ, nhất là khi rủi ro còn đó.

Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ thông qua Đạo luật trừng phạt Biển Đông và biển Hoa Đông

Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ thông qua Đạo luật trừng phạt Biển Đông và biển Hoa Đông

Ngày 19/10, trên trang web của Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio đăng tải thông báo cho hay, Ủy ban Đối ngoại Thượng ...

Hậu AUKUS: Nga nghiên cứu hậu quả, Trung Quốc nói Mỹ nên lắng nghe

Hậu AUKUS: Nga nghiên cứu hậu quả, Trung Quốc nói Mỹ nên lắng nghe

Ngày 15/10, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov đã nhấn mạnh quan điểm của Nga rằng, quan hệ đối tác ba bên mới giữa ...

(theo The Diplomat)

Bài viết cùng chủ đề

Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc

Đọc thêm

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Bật mí tính năng bom FAB-3000 mới của quân đội Nga

Bật mí tính năng bom FAB-3000 mới của quân đội Nga

Loại bom mới FAB-3000 có sức nổ cao của quân đội Nga sẽ được thiết kế với các đặc tính khí động học, cho phép chúng được sử dụng như ...
MC hải ngoại Đức Tiến kể chuyện con gái 4 tuổi đóng phim Đóa hoa mong manh

MC hải ngoại Đức Tiến kể chuyện con gái 4 tuổi đóng phim Đóa hoa mong manh

Bé Madison, con gái MC Đức Tiến, được nhận xét là điểm nhấn trong phim 'Đóa hoa mong manh' của nghệ sĩ Mai Thu Huyền.
HLV Mano Polking khen đội tuyển Việt Nam nhiều cầu thủ giỏi và muốn dẫn dắt đội bóng

HLV Mano Polking khen đội tuyển Việt Nam nhiều cầu thủ giỏi và muốn dẫn dắt đội bóng

HLV Mano Polking bày tỏ mong muốn được dẫn dắt tuyển Việt Nam thay ông Troussier nhưng chưa được Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) đặt vấn đề.
Quỹ thiện nguyện Thanh niên Việt Nam tặng quà và học bổng cho học sinh gốc Việt hiếu học có hoàn cảnh khó khăn tại Campuchia

Quỹ thiện nguyện Thanh niên Việt Nam tặng quà và học bổng cho học sinh gốc Việt hiếu học có hoàn cảnh khó khăn tại Campuchia

Mỗi phần quà bao gồm đồ dùng học tập cùng học bổng trị giá 50 USD, góp phần động viên tinh thần của học sinh gốc Việt vượt qua khó ...
Cận cảnh Haval Jolion Sport vừa trình làng tại Thái Lan, giá 543 triệu đồng

Cận cảnh Haval Jolion Sport vừa trình làng tại Thái Lan, giá 543 triệu đồng

Haval Jolion Sport vừa trình làng tại Triển lãm Ô tô Quốc tế Bangkok (BIMS) 2024 với mức giá 799.000 Baht (khoảng 543 triệu đồng).
Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Chỉ tính riêng từ đầu năm đến ngày 22/3, số người thiệt mạng vì bạo lực ở Haiti đã là 1.554 và 826 người bị thương.
Đổ tại phương Tây chậm trễ, cố vấn Ukraine thừa nhận 'đình trệ' trên tiền tuyến, Tổng thống Zelensky gây sức ép lên Mỹ

Đổ tại phương Tây chậm trễ, cố vấn Ukraine thừa nhận 'đình trệ' trên tiền tuyến, Tổng thống Zelensky gây sức ép lên Mỹ

Quan chức Ukraine cho hay, nước này hiện không có đủ nguồn lực để thực hiện các hành động tấn công hiệu quả nhằm làm suy yếu Nga.
Bầu cử Mỹ 2024: 'Tất tả' ứng phó các vụ truy tố hình sự, ông Donald Trump 'thua' Tổng thống Biden ở một điểm

Bầu cử Mỹ 2024: 'Tất tả' ứng phó các vụ truy tố hình sự, ông Donald Trump 'thua' Tổng thống Biden ở một điểm

Chiến dịch tranh cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden đang có ngân sách lớn gấp 3 lần 'túi tiền' để chạy đua trong cuộc bầu cử 2024 của ông Trump.
Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Nhà Trắng kêu gọi Israel và Lebanon đặt ưu tiên hàng đầu đối với việc khôi phục ổn định sau các cuộc trả đũa nhau giữa Israel và Hezbollah.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Nga đã bắt giữ một đối tượng bị cáo buộc hỗ trợ tài chính cho những kẻ tấn công khủng bố nhà hát ở ngoại ô Moscow hôm 22/3.
Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Chuyến đi của Tổng thống Pháp tới Brazil được cho là làm nồng ấm trở lại mối quan hệ băng giá dưới thời Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Sự hiện diện của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Seoul lần này cũng cho thấy quan hệ đồng minh tiếp tục gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Phiên bản di động