Điểm nóng Vùng Vịnh:

Cùng đếm ngược, Mỹ - Iran "chiếu tướng" châu Âu

Minh Quân
TGVN. Tuyên bố đe dọa làm giàu uranium vượt mức được JCPOA cho phép của Iran mang sắc thái xử lý tình huống của nước này trong cuộc "khủng hoảng con tin" từng xảy ra tại Iran  vào năm 1979.  Song, khác với trước, với bước đi này, nay Iran lại nhắm vào EU. Góc nhìn sự kiện của Báo TG&VN. 
Theo dõi Baoquocte.vn trên
cung dem nguoc my iran chieu tuong chau au

Hại người, thiệt mình! Một năm nhìn lại xung khắc Mỹ - Trung

TGVN. Đàm phán thương mại Mỹ-Trung vẫn bế tắc. Thượng đỉnh Mỹ-Trung bên lề Hội nghị G20 sắp tới vẫn bất định. Xung khắc lợi ...

Ngày 17/6, phát biểu trên kênh truyền hình Nhà nước, Bộ trưởng Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran Behrouz Kamalvandi tuyên bố: “Chúng tôi đã nhân bốn lần tốc độ làm giàu và đang tiếp tục tăng tốc, theo đó, số lượng uranium làm giàu sẽ vượt mức giới hạn 300 kg trong vòng 10 ngày tới”.

Bước qua “lằn ranh đỏ” này đồng nghĩa với việc Iran, nối gót Mỹ, sẽ chính thức rút khỏi Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) mà nước này đã ký kết với P5+1 ngày 14/7/2015. Thiếu vắng sự hiện diện của hai quốc gia chủ chốt, JCPOA chắc chắn sẽ sụp đổ và khiến căng thẳng Mỹ - Iran ngày một xấu đi.

Mỹ nắm tiên cơ…

Trước đó, Washington đã giành tiên cơ khi tố cáo Tehran phá hoại bốn tàu chở dầu ngoài khơi Eo biển Hormuz, thuộc Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và hai tàu chở dầu khác tại Vịnh Oman ngày 12/6.

cung dem nguoc my iran chieu tuong chau au
Hình ảnh khoang tàu chở dầu bốc cháy tại Eo biển Hormuz được Mỹ cung cấp lại có chất lượng như những thước phim những năm đầu thế kỷ 20. (Nguồn: AP)

Về mặt địa điểm, đây là hai tuyến đường hàng hải huyết mạch ở Trung Đông và những hành động như vậy, dù là vô tình hay cố ý, đều dễ khiến căng thẳng hay xung đột bùng phát. Quan trọng hơn, Oman hay UAE đều là “anh em cọc chèo” với Saudi Arabia, một trong hai trụ cột còn sót lại của Mỹ tại Trung Đông. Do đó, đây là nơi thuận lợi để Washington và đồng minh có thể "phù phép" ra bằng chứng cần thiết, khép Tehran vào án tử.

Về mặt chứng cứ, như thường lệ, Mỹ luôn đưa ra tang chứng “hợp tình” để biện minh cho lời nói của mình. Tuy nhiên, những hình ảnh quay với độ phân giải thấp đến khó tin thì chẳng hợp lý cho lắm trong thời đại công nghệ 4.0. Đến cả một trong những đồng minh thân cận nhất của Washington là Tokyo cũng tỏ ý nghi ngờ trước tuyên bố này, nhất là sau chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tới thăm Tehran sau hơn bốn thập kỷ thiết lập quan hệ.

Tương tự, giới lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) cũng không mấy tin “bằng chứng thuyết phục” đến từ bên kia bờ Đại Tây Dương. Giữa tâm bão, ngày 15/6, Thứ trưởng Iran Abbas Araghchi và Phó Cao ủy phụ trách Chính sách Đối ngoại EU Helga Scmid đã gặp nhau tại Tehran để thảo luận về giải pháp cho vụ tàu chở dầu bị tấn công và triển vọng gìn giữ JCPOA.

Tham khảo thêm

cung dem nguoc my iran chieu tuong chau au

Căng thẳng Mỹ - Iran: Cơ hội nào cho trung gian hoà giải

TGVN. Mỗi khi ở đâu đó có xung đột hay bất hoà bùng phát thì cũng đồng thời xuất hiện cơ hội cho ngoại giao ...

cung dem nguoc my iran chieu tuong chau au

Đối sách kép của Tehran

Liệu việc Mỹ đưa một loạt các vũ khí tối tân áp sát Iran có phải là một chiêu "khích tướng" buộc Tehran phải có ...

Về mặt thời gian, vụ việc diễn ra sau khi Mỹ điều động thêm binh lính, triển khai vũ khí và thiết bị chiến tranh tới vùng Vịnh để gây áp lực tối đa với Iran. “Bất ngờ” hơn, tình hình Iran nóng lên ngay trước khi ông Donald Trump chính thức tuyên bố tham gia Bầu cử Tổng thống năm 2020 vào ngày 18/6. Trong chiến dịch chạy đua và đầu nhiệm kỳ, nhà lãnh đạo này đã nhiều lần cam kết sẽ rút khỏi JCPOA và bắt Iran ký kết một thỏa thuận khác “công bằng hơn”, có lợi cho Mỹ. Thời gian không còn nhiều và tìm “cớ” để gây áp lực, buộc Tehran chiều theo ý mình nhằm giành được thành tựu đối ngoại, phục vụ quá trình tranh cử có lẽ là phương án được ông Donald Trump lựa chọn.

Và nước cao cờ của Iran

Song lịch sử căng thẳng 40 năm qua trong quan hệ Mỹ - Iran cho thấy Tehran không hề xa lạ với những chiêu bài này, thậm chí còn đưa ra những nước cờ dồn Washington vào thế bí.

Một trong số đó là vụ khủng hoảng con tin tại Iran năm 1979, khi 56 nhà ngoại giao và công dân Mỹ bị bắt làm con tin trong 444 ngày tại Tehran. Họ chỉ được trả tự do sau Thỏa thuận Algiers, được ký 20 phút sau khi ông Ronald Reagan chính thức nhậm chức Tổng thống thay thế cho người tiền nhiệm Jimmy Carter, vốn phải chấp nhận thất bại vì không thỏa hiệp với Iran.

cung dem nguoc my iran chieu tuong chau au
Hình nộm của “Chú Sam” bị đốt trước cửa Đại sứ quán Mỹ tại Iran ngày 13/11/1979. (Nguồn: CNN)

Tuyên bố đe dọa làm giàu uranium vượt mức cho phép của JCPOA của Iran giờ đây mang một sắc thái tương tự, nhằm giành lại thế chủ động trước hành động của Mỹ. Tuy nhiên, khác với lần trước, bước đi này của Tehran lại nhắm vào Brussels.

Bản thân Iran không mong muốn xung đột quân sự với Mỹ, bởi chiến tranh luôn là phương án cực chẳng đã và cái giá phải trả, dù thành hay bại, sẽ làm tổn hại nghiêm trọng chế độ Cộng hòa Hồi giáo hơn 40 năm tuổi. Tuy nhiên, nhượng bộ trước những yêu cầu của Washington đồng nghĩa với việc đánh mất đi vị thế và tầm ảnh hưởng tại khu vực, đi ngược lại với truyền thống chống Mỹ từ khi thành hình của nhà nước Hồi giáo Iran.

Song thế “tiến không được, thoái chẳng xong” này chưa làm khó được Tehran. Người Ba Tư, hậu duệ Aladdin luôn biết cách tìm thấy đèn thần và lần này không phải là ngoại lệ: Iran nhận thức rằng EU rất mong muốn bảo toàn JCPOA. Ngay sau khi Tổng thống Donald Trump đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân này, Brussels đã tích cực liên lạc, thậm chí chấp nhận một số điều kiện có phần ngặt nghèo của Tehran để đổi lấy cam kết tiếp tục duy trì JCPOA. Sở dĩ EU có sự xuống nước này bởi hai lý do.

Thứ nhất, EU tin rằng cách tốt nhất để kiểm soát vũ khí hạt nhân của Iran là “trói” Tehran vào thỏa thuận và cho đến trước khi ông Donald Trump đắc cử, cách tiếp cận đó vẫn duy trì được hiệu quả. Thứ hai, EU mong muốn bảo vệ lợi ích của các tập đoàn lớn trong khối đang kinh doanh và hợp tác với các đối tác Iran, đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng.

Do đó, không phải ngẫu nhiên mà trong tuyên bố, Bộ trưởng Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran Behrouz Kamalvandi có “gài” thêm một câu nho nhỏ: “Các nước châu Âu vẫn còn thời gian cứu vãn thỏa thuận hạt nhân lịch sử này”. Tương tự, tiếp tân Đại sứ Pháp tại Iran, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cho rằng: “Đây là giai đoạn then chốt và Pháp vẫn có thể làm việc cùng các nước trong Thỏa thuận (JCPOA), đóng vai trò lịch sử nhằm cứu vãn Thỏa thuận trong thời gian ít ỏi còn lại”.

Châu Âu là cái nôi sản sinh ra nhiều danh thủ đi vào huyền thoại bóng đá như Marco Van Basten, Gerd Muller hay Zinedine Zidane. Tuy nhiên, chính trị gia của lục địa này liệu có thể đón được quả bóng từ chân Iran và quyền biến nó thành “bàn thắng” lợi ích hay không, lại là một câu chuyện rất khác.

cung dem nguoc my iran chieu tuong chau au Căng thẳng Mỹ - Iran: Dàn trận và gài bẫy

TGVN. Trong khi quan hệ Mỹ - Iran đang căng như dây đàn hiện nay lại xảy ra vụ hai con tàu chở dầu nữa ...

cung dem nguoc my iran chieu tuong chau au Trung Quốc tuyên bố đáp trả cứng rắn nếu Mỹ làm căng thẳng thương mại leo thang

Ngày 11/6, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố, Bắc Kinh sẽ đáp trả mạnh mẽ nếu Mỹ kiên quyết làm leo thang căng thẳng ...

cung dem nguoc my iran chieu tuong chau au Xoa dịu căng thẳng giữa Mỹ và Iran, Thủ tướng Nhật Bản sẽ mang thông điệp gì tới Tehran?

Trong tuần này, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe sẽ lên đường tới Iran để thực hiện sứ mệnh ngoại giao hiếm hoi, hy vọng ...

Đọc thêm

Giao hữu quốc tế futsal: Đội tuyển Việt Nam hòa đối thủ đến từ châu Đại Dương

Giao hữu quốc tế futsal: Đội tuyển Việt Nam hòa đối thủ đến từ châu Đại Dương

Giải futsal giao hữu quốc tế năm 2024 khởi tranh tại TP. Hồ Chí Minh, 4 đội tuyển tham gia tranh tài gồm Việt Nam, New Zealand, Morocco và Iran.
PetroVietnam và các đối tác ký kết các thỏa thuận thương mại cho chuỗi dự án khí điện Lô B – Ô Môn

PetroVietnam và các đối tác ký kết các thỏa thuận thương mại cho chuỗi dự án khí điện Lô B – Ô Môn

PetroVietnam và các đối tác ký kết các thỏa thuận thương mại cho chuỗi dự án khí điện Lô B – Ô Môn
Bất chấp xung đột Nga-Ukraine, chiến sự Israel-Hamas hay Houthi tấn công tàu ở Biển Đỏ, báo Anh vẫn khẳng định giá dầu năm 2024 ổn định, vì sao?

Bất chấp xung đột Nga-Ukraine, chiến sự Israel-Hamas hay Houthi tấn công tàu ở Biển Đỏ, báo Anh vẫn khẳng định giá dầu năm 2024 ổn định, vì sao?

Tờ Economist (Anh) mới đây đã chỉ ra 3 nguyên nhân có thể giá dầu tiếp tục ổn định trong năm 2024.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 29/3 và sáng 30/3: Lịch thi đấu La Liga vòng 30 - Cadiz vs Granada; Hạng nhất Anh vòng 39

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 29/3 và sáng 30/3: Lịch thi đấu La Liga vòng 30 - Cadiz vs Granada; Hạng nhất Anh vòng 39

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 29/3 và sáng 30/3: Lịch thi đấu La Liga vòng 30- Cadiz vs Granada; Hạng nhất Anh vòng 39; Ligue 1 vòng 27...
Đoàn đại biểu TP. Hồ Chí Minh thăm Đại sứ quán Việt Nam tại Venezuela thúc đẩy các hợp tác cụ thể

Đoàn đại biểu TP. Hồ Chí Minh thăm Đại sứ quán Việt Nam tại Venezuela thúc đẩy các hợp tác cụ thể

Phó Bí thư thường trực Thành ủy TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Hồ Hải dẫn đầu đoàn công tác thăm và làm việc tại Đại sứ quán Việt Nam tại ...
Lộ thiết kế iPhone 16 thông qua mô hình 3D

Lộ thiết kế iPhone 16 thông qua mô hình 3D

Mới đây, thiết kế của dòng iPhone 16 được cho là đã lộ diện thông qua các mô hình 3D được chia sẻ trên mạng.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Nga đã bắt giữ một đối tượng bị cáo buộc hỗ trợ tài chính cho những kẻ tấn công khủng bố nhà hát ở ngoại ô Moscow hôm 22/3.
Palestine có Nội các mới

Palestine có Nội các mới

Nội các mới của Palestine sẽ bao gồm 23 bộ trưởng, trong đó có 3 phụ nữ và 6 người ở Dải Gaza.
Điểm tin thế giới sáng 29/3: Quốc hội Malta bổ nhiệm Tổng thống mới, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc tại WTO, Ngoại trưởng Latvia từ chức

Điểm tin thế giới sáng 29/3: Quốc hội Malta bổ nhiệm Tổng thống mới, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc tại WTO, Ngoại trưởng Latvia từ chức

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 29/3.
Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Sáu nước dọc sông Lan Thương - Mekong cùng giải quyết thách thức tài nguyên nước, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và phúc lợi người dân.
Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Iran bị trừng phạt vì cấp tên lửa cho Nga, Philippines cứng rắn với Trung Quốc, Cố vấn cảnh báo lực lượng Ukraine bị 'đình trệ', Trung Quốc-Nga-Iran tập trận
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Đức cho rằng, Mỹ có thể có manh mối về vụ tấn công khủng bố cướp đi sinh mạng của hơn 140 ở ngoại ô thủ đô Moscow của Nga tối 22/3.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Nhật Bản, Mỹ và Philippines sẽ lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ vào giữa tháng 4 này.
Phiên bản di động