Richard Rhodes là sử gia, nhà báo, tác giả và biên tập viên người Mỹ với 26 cuốn sách trong đó The Making of the Atomic Bomb đã giành được giải thưởng Pulitzer ở thể loại sách phi hư cấu, giải thưởng Sách Quốc gia Mỹ và giải thưởng của Hội phê bình sách quốc gia; Dark Sun: The Making of the Hydrogen Bomb lọt vào danh sách rút gọn cho Giải thưởng Pulitzer về Lịch sử…
Ông tốt nghiệp Đại học Yale, nhận được học bổng từ Quỹ Ford, Quỹ Quốc gia về Nghệ thuật.. và từng xuất hiện với tư cách là người dẫn chương trình và phóng viên cho các bộ phim tài liệu như Frontline và American Experience trên truyền hình.
Ông cũng là một học giả thỉnh giảng tại Harvard và MIT, đồng thời là thành viên của Trung tâm Hợp tác và An ninh Quốc tế tại Đại học Stanford.
| Bìa cuốn sách mới nhất của Richard Rhodes được phát hành tại Việt Nam. (Nguồn: OmegaPlus) |
“Thêm một tuyệt phẩm khác của Rhodes”
Tờ The Wall Street Journal đã nhận xét như vậy về Năng lượng: Lịch sử nhân loại từ than củi tới hạt nhân (tên tiếng Anh: Energy: A Human History”) xuất bản năm 2018 bởi Simon & Schuster.
Và thật vậy, trong cuốn sách mới nhất của mình, Richard Rhodes đã kể về hành trình chinh phục và khai thác các nguồn nguyên liệu để lấy năng lượng, phục vụ cho cuộc sống hướng tới xã hội loài tiến bộ ngày nay. Mục đích quan trọng của cuốn sách là khám phá lịch sử năng lượng; làm sáng tỏ thêm những lựa chọn mà chúng ta đang phải đối mặt trước thách thức của biến đổi khí hậu toàn cầu.
Theo Rhodes, con người hiện nay coi năng lượng là điều hiển nhiên, chỉ quan tâm đến nó khi đến cây xăng hoặc tìm ổ cắm. Nhưng khi biến đổi trở thành vấn đề chính trị lớn, thách thức các ngành nghề, chúng ta ngày càng quan tâm, lo lắng và tìm hiểu về nó nhiều hơn.
| “Sử gia – tác giả từng đoạt giải Pulitzer, Richard Rhodes một lần nữa mang đến những giải đáp hết sức gần gũi về các vấn đề vướng mắc xung quanh việc sử dụng khoa học và công nghệ. Nghiên cứu của Rhodes không chỉ thu hút những người yêu thích kĩ thuật công nghệ mà có khả năng tiếp cận với tất cả mọi người. Ông vẫn luôn là nhà văn với lối kể chuyện hấp dẫn như vậy", Library Journal. |
Năng lượng phủ bóng lên nền văn minh nhân loại với sự u ám của mối đe dọa về ngày tận thế, giống như nỗi lo sợ hủy diệt hạt nhân trong những năm dài Chiến tranh Lạnh.
Song, các tài liệu về biến đổi khí hậu ngày nay chủ yếu có tính kỹ thuật, các cuộc thảo luận chuyên môn thì bị giữ bí mật.
Nó chỉ tập trung vào tình hình hiện tại mà rất ít tham khảo quá khứ nhân loại – hàng thế kỷ bài học xương máu. Và cuốn “Năng lượng: Lịch sử nhân loại từ than củi tới hạt nhân” được Rhodes viết ra để góp phần lấp đầy khoảng trống đó.
Hành trình bắt đầu ở Anh với những rừng cây lấy gỗ và đóng thuyền. Khi nguồn gỗ cạn kiệt, con người chuyển sang than, từ đó đặt ra bài toán hóc búa của việc khai thác than trong mỏ mà không bị ngập nước. Các phát minh về hệ thống thiết bị bơm dùng sức nước và hơi nước đã phục vụ cho mục đích khai mỏ này.
Ngoài than, con người còn tận dụng nhiều nguồn nhiên liệu khác trong tự nhiên như dầu thông, dầu cá voi, phân chim, khí đốt. Một bước tiến đột phá đã xuất hiện sau đó khi các nhà khoa học tìm ra quy luật của dòng điện, từ đó tạo ra pin tích điện và cuối cùng là sự lựa chọn giữa dòng điện một chiều hay xoay chiều.
| "Câu chuyện về nhu cầu, sự tò mò, sự khéo léo và tính kiêu ngạo của con người... Cuốn sách dành cho bất kỳ ai quan tâm đến tác động của con người đối với tương lai của thế giới", BookPage. |
Rất nhiều các phát minh qua nhiều thời kỳ được đề cập trong cuốn sách này, từ động cơ, đầu máy, cho tới xe ô tô, đường ống dẫn khí, năng lượng hạt nhân...
Bên cạnh đó, độc giả cũng được nhìn lại quá trình phát triển của 5 thế kỷ thông qua những nhân vật có ảnh hưởng như Nữ hoàng Elizabeth I, Vua James I, Benjamin Franklin, Herman Melville, John D. Rockefeller hay Henry Ford…
Cùng với sự tiến bộ cũng là vấn đề nan giải về ô nhiễm môi trường phát sinh khắp toàn cầu. Rhodes xem xét bối cảnh năng lượng hiện tại, tập trung vào cách năng lượng gió đang cạnh tranh để thống trị với các nguồn cung cấp than và khí đốt tự nhiên. Ông cũng đề cập đến bóng ma của sự nóng lên toàn cầu và dân số sẽ giảm xuống còn mười tỷ người vào năm 2100.
Tác giả tin tưởng rằng con người có thể chuyển dịch sang các dạng năng lượng hạt nhân và năng lượng tái tạo vì một tương lai tốt đẹp hơn. Với văn phong gần gũi, dễ hiểu, cuốn sách đã góp phần khẳng định quan điểm của Rhodes ngay từ khi đặt bút viết cuốn sách: hiểu rõ về lịch sử của chính mình sẽ giúp định hình hướng đi đúng đắn cho chúng ta trong tương lai.
| “Trong công trình nghiên cứu tỉ mỉ này, Rhodes khiến các kỹ sư, nhà khoa học và nhà phát minh cũng phải say mê với một câu chuyện lịch sử thường không được đánh giá cao: bốn thế kỷ phát triển thông qua quá trình chuyển đổi năng lượng và cách chúng ta sử dụng nó", The New York Times. |