| Tổng thống Mỹ Donald Trump và luật sư Rudy Giuliani, người đóng vai trò then chốt trong vụ việc về Ukraine. (Nguồn: AP) |
Tuần vừa qua chứng kiến những diễn biến thú vị trên chính trường quốc tế, từ Thượng đỉnh không chính thức Ấn Độ - Trung Quốc, Tổng thống Nga chuẩn bị thăm Saudi Arabia, chiến dịch tấn công táo bạo của Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tại vùng Đông Bắc Syria và mới đây nhất là việc Mỹ - Trung Quốc đạt được thỏa thuận thương mại một phần. Tuy nhiên, tại Mỹ, câu chuyện nóng hơn cả vẫn là diễn biến xung quanh điều tra luận tội của Hạ viện với Tổng thống Donald Trump.
Được đà tiến tới
Thái độ bất hợp tác của Nhà Trắng không thể cản bước Hạ viện do đảng Dân chủ chiếm đa số mở rộng phạm vi điều tra. Trong khi ông Trump tiếp tục chĩa mũi dùi và kêu gọi kết tội người tiết lộ nội dung điện đàm lãnh đạo Mỹ và Ukraine, Ủy ban Tình báo Hạ viện do Thượng Nghị sỹ Adam Schiff đứng đầu đã tiến hành điều trần cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine Marie Yovanovitch.
Theo đó, trong cuộc điều trần kín, bà Yovanovitch cho biết một quan chức thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ tiết lộ Tổng thống Trump đã thúc đẩy tiến trình sa thải bà, dù chính cơ quan này tin rằng bà không có hành động gì sai trái. Quan trọng hơn, một số người thân cận với ông Rudy Giuliani, cựu Thị trưởng Thành phố New York và luật sư riêng của ông Trump, “tin rằng những tham vọng tài chính của họ đã bị ảnh hưởng với chính sách chống tham những của bà tại Ukraine”.
Tuy nhiên, bà Yovanovitch không biết nhiều về việc Mỹ đóng băng viện trợ hay tổ chức điện dàm giữa Tổng thống Donald Trump và Volodymyr Zelensky vì bà đã bị sa thải trước khi sự việc diễn ra.
Dù vậy, đây có thể coi là một chiến thắng của Hạ viện và tạo đà cho các bước đi tiếp theo. Tờ New York Times cho biết Đại sứ đương nhiệm của Mỹ tại Liên minh châu Âu (EU) Gordon Sondland đã đồng ý tham gia điều trần trước Hạ viện, bất chấp yêu cầu trực tiếp từ Bộ Ngoại giao ngăn cản sự xuất hiện của ông.
Ngoài ra, theo CNN, các công tố liên bang và Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) hiện đang xem xét liệu sự liên hệ của ông Rudy Giuliani với vấn đề Ukraine có vi phạm luật vận động tranh cử liên bang hay không. Cuộc điều tra được triển khai sau khi hai doanh nhân người Mỹ gốc Ukraine Igor Fruman và Lev Parnas, có quan hệ mật thiết với ông Giuliani trong vấn đề Ukraine, bị bắt giữ hôm 9/10 với cáo buộc tiếp nhận nguồn tài chính của nước ngoài nhằm vận động tranh cử cho Tổng thống Trump. Vậy những diễn biến này cho thấy điều gì?
Khi người thắng dễ hóa kẻ thua
Khả năng ông chủ Nhà Trắng phải đối mặt với luận tội là thấp, bởi theo Hiến pháp, tiến trình luận tội Tổng thống chỉ có thể được thực hiện khi được cả Thượng viện và Hạ viện phê chuẩn. Ở thời điểm hiện tại, Thượng viện do các Nghị sỹ đảng Cộng hòa chiếm đa số và phần nhiều trong số họ vẫn duy trì lập trường ủng hộ Tổng thống trong việc này.
Tuy nhiên, hàng loạt động thái gây áp lực liên tiếp của đảng Dân chủ đối với chính quyền của ông Trump đã có những ảnh hưởng nhất định.
Thứ nhất, nó đã làm lung lay niềm tin vào khả năng lãnh đạo của Tổng thống của một bộ phận cử tri Mỹ. Một số người cho biết đã hối hận khi bỏ phiếu bầu ông Trump trở thành người đứng đầu Nhà Trắng chỉ để chứng kiến ông hành động vi phạm Hiến pháp, gây tổn hại lợi ích quốc gia.
Thứ hai, nó có thể phủ bóng lên những thành tựu chính trị - kinh tế - đối ngoại mà ông Trump đã đạt được trong suốt nhiệm kỳ qua. Cử tri Mỹ hiện đang dành nhiều sự quan tâm tới cuộc điều tra luận tội Tổng thống, hơn là chú ý tới tốc độ tăng trưởng kinh tế hay thỏa thuận một phần mà Mỹ và Trung Quốc vừa đạt được ngày 11/10.
Thứ ba, việc ưu tiên giải quyết cuộc điều tra luận tội này sẽ khiến ông Trump không thể tập trung hoàn thành những mục tiêu đã đề ra đầu nhiệm kỳ như ký thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung, hiệp định hạt nhân mới với Iran, hay thúc đẩy tiến trình phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên.
Thứ tư, cuộc điều tra luận tội Tổng thống, ứng cử viên hàng đầu của đảng Cộng hòa sẽ tạo điều kiện cho các ứng cử viên của đảng Dân chủ, hiện đang trong thế yếu như Joe Biden, Bernie Sanders hay Elizabeth Warren chỉ trích ông Trump, giành điểm trong mắt cử tri.
Có thể thấy, khi khả năng luận tội ông Trump là không nhiều, mục tiêu tối thượng của cuộc điều tra luận tội là làm suy giảm lòng tin của cử tri Mỹ đối với Tổng thống, phủ bóng lên những thành tựu chính trị - kinh tế - xã hội mà ông đã đạt được nhiệm kỳ vừa qua, hạn chế ông Trump hoàn thành lời hứa tranh cử, tạo điều kiện cho các ứng cử viên đảng Dân chủ phát huy tiếng nói.
Phản ứng quyết liệt của ông Trump cùng ekip cho thấy ông hiểu rõ tác động của cuộc điều tra này và quyết tâm đến cùng để bảo vệ danh dự nói riêng và tấm vé trở lại Nhà Trắng nói chung. Cuộc tranh đấu giữa Tổng thống và Hạ viện Mỹ khi ấy sẽ tiếp tục cam go quyết liệt thời gian tới.