EU mang một "sứ mệnh khó khăn" tại Trung Đông

EU đang “chạy đua với thời gian” để giữ cho thỏa thuận hạt nhân mà Tehran đã ký với nhóm P5+1 tồn tại, trong bối cảnh căng thẳng Mỹ - Iran ngày càng căng thẳng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
eu mang mot su menh kho khan tai trung dong Gia hạn trừng phạt kinh tế, EU nhắm vào nhiều ngành quan trọng của Nga
eu mang mot su menh kho khan tai trung dong Liên minh châu Âu: Trong khó ló cái cũ
eu mang mot su menh kho khan tai trung dong
EU mong muốn thỏa thuận giữa Iran và nhóm P5+1 vẫn còn tồn tại. (Nguồn: Reuters)

"Tiến thoái lưỡng nan"

Trong tác phẩm “Sử thi Odyssey” của Homer, trên đường trở về quê nhà sau cuộc chiến thành Troy, Odysseus phải đối mặt với tình huống lựa chọn phải vượt qua xoáy nước Charybdis hay sẽ phải đụng độ với quái vật Scylla. Thế “tiến thoái lưỡng nan” của Odysseus trong câu chuyện thần thoại Hy Lạp này cũng giống với tình cảnh mà châu Âu đang phải tìm cách giải quyết, khi căng thẳng giữa Mỹ và Iran đang đẩy Trung Đông đứng trước nguy cơ nổ ra một cuộc xung đột khu vực mới.

Trên thực tế, EU đang “chạy đua với thời gian” để giữ cho thỏa thuận hạt nhân mà Tehran đã ký với nhóm P5+1 (gồm Anh, Mỹ, Nga, Pháp, Trung Quốc và Đức) vẫn tồn tại, sau khi nước Cộng hòa Hồi giáo này thông báo sẽ bỏ qua những hạn chế về dự trữ urani được làm giàu theo thỏa thuận năm 2015 vào ngày 27/6 tới, trừ khi có những tiến triển mới từ các bên còn lại.

Iran cảm thấy thất vọng vì châu Âu không có khả năng làm giảm nhẹ tác động từ các biện pháp trừng phạt của Washington nhằm vào Tehran. Hệ quả là, Iran đã phải dùng đến một trong số ít “lá bài tẩy” còn lại, nhằm đe dọa nối lại một phần các hoạt động hạt nhân của nước này. Tuy nhiên, Tehran cũng tuyên bố rằng, vẫn còn thời gian để các nước châu Âu bảo vệ nền kinh tế Iran khỏi các lệnh trừng phạt của Mỹ, cũng như ngăn chặn nguy cơ vi phạm thỏa thuận hạt nhân.

Mỹ, quốc gia đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân này hồi năm ngoái, lên tiếng cáo buộc Iran có hành vi “tống tiền hạt nhân”. Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Iran, cấm các công ty Mỹ giao dịch với nước này, đồng thời có các động thái ngăn chặn tương tự đối với các công ty nước ngoài hoặc các quốc gia có quan hệ làm ăn với Iran.

Tháng 5 vừa qua, Mỹ tăng cường áp lực đối với Iran bằng cách chấm dứt quy chế miễn trừ trừng phạt đối với các quốc gia và vùng lãnh thổ được phép mua dầu thô của Iran. Động thái này nhằm chặn đứng nguồn doanh thu dầu mỏ của Iran với hy vọng rằng, Tehran sẽ buộc phải đàm phán lại thỏa thuận hạt nhân, hạn chế chương trình tên lửa đạn đạo của mình và chấm dứt các hoạt động mà Mỹ coi là “gây nguy hiểm” ở Trung Đông.

"Kiên nhẫn chiến lược"

Việc Mỹ tái áp đặt các lệnh trừng phạt, đặc biệt là trong các lĩnh vực năng lượng, vận tải và tài chính, đã khiến dòng vốn đầu tư nước ngoài đổ vào Iran cạn kiệt dần và tác động mạnh đến xuất khẩu dầu thô của nước Cộng hòa Hồi giáo này. Theo ước tính của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), giá trị Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Iran đã giảm 3,9% trong năm 2018. Bên cạnh đó, kinh tế Iran dự kiến sẽ tiếp tục suy giảm 6% năm 2019, một dự báo thậm chí được đưa ra từ trước khi Mỹ chấm dứt quy chế miễn trừ trừng phạt đối với các quốc gia và vùng lãnh thổ được phép mua dầu thô của Iran.

Sự sụp đổ tiềm tàng của thỏa thuận hạt nhân diễn ra đúng thời điểm căng thẳng Trung Đông, với việc Mỹ cáo buộc Iran đứng sau các cuộc tấn công bí ẩn nhằm vào hai tàu chở dầu ở Vịnh Oman hồi tuần trước. Mặc dù Iran phủ nhận mọi cáo buộc liên quan, Mỹ tuyên bố sẽ tiếp tục tăng cường 1.000 binh sĩ tới khu vực Trung Đông nhằm đối phó những hành vi thù địch của nước Cộng hòa Hồi giáo này.

Iran đã phàn nàn rằng, phía châu Âu đã không tuân thủ các cam kết của họ trong thỏa thuận hoặc đã không giúp Iran giảm thiểu tác động từ các lệnh trừng phạt của Mỹ. Điều này đã khiến nhiều người Iran đặt câu hỏi, vì sao Tehran nên tiếp tục tuân thủ cam kết thỏa thuận hạt nhân, hay quốc gia này sẽ thu được những lợi ích kinh tế ra sao?

Trả lời phỏng vấn Al-Ahram, một nhà ngoại châu Âu làm việc tại London cho rằng, châu Âu thấu hiểu sự thất vọng của Tehran, song EU vẫn duy trì những cam kết của mình đối với thỏa thuận này. Việc từ bỏ thỏa thuận hạt nhân sẽ tạo ra căng thẳng nghiêm trọng ở Trung Đông. Lời khuyên của châu Âu dành cho Iran là hãy kiên trì và tiếp tục chính sách “kiên nhẫn chiến lược”. Châu Âu không hề mong muốn Iran theo bước Mỹ (rút khỏi thỏa thuận này) vì điều đó sẽ đặt châu Âu vào một hoàn cảnh rất khó khăn.

Trên thực tế, châu Âu đã thiết lập một cơ chế đặc biệt nhằm cho phép hàng hóa được giao thương giữa Iran và các công ty nước ngoài mà không cần giao dịch tài chính trực tiếp. Tuy nhiên, cơ chế có tên gọi Instex này vẫn chưa đi vào hoạt động. Do đó, chính sách “kiên nhẫn chiến lược” của Iran có thể sắp kết thúc, trước những áp lực bên trong từ những người theo đường lối cứng rắn, trái ngược với chủ trương ôn hòa của Tổng thống Hassan Rouhani.

eu mang mot su menh kho khan tai trung dong
Mỹ đang tìm kiếm một thỏa thuận mới với Iran. (Nguồn: Indian Express)

Thỏa thuận hạt nhân đã "chết lâm sàng"

Để giải quyết bài toán này, EU sẽ phải theo đuổi vai trò mang tính xây dựng trong việc nỗ lực thúc đẩy Iran tuân thủ thỏa thuận hạt nhân bất chấp các lệnh trừng phạt của Mỹ. Nói cách khác, phía châu Âu sẽ phải đưa ra một lý do thỏa đáng để Tehran có thể duy trì thỏa thuận hạt nhân.

Chỉ vài giờ sau khi Iran tuyên bố có thể bỏ qua giới hạn dự trữ urani được làm giàu, Đại diện cấp cao của EU về chính sách an ninh và đối ngoại, Federica Mogherini cho biết, EU sẽ tiếp tục thực hiện những gì có thể để đảm bảo thỏa thuận hạt nhân được duy trì. EU đang triển khai một cơ chế có thể cho phép Iran được hưởng lợi từ các giao dịch kinh tế diễn ra một cách hợp pháp. Sau khi Iran tuân thủ cam kết hạt nhân như phía châu Âu mong đợi, EU sẽ chờ báo cáo tiếp theo của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) trước khi đưa ra bất kỳ hành động nào.

Trong khi đó, Đức - một đối tác quan trọng trong thỏa thuận hạt nhân - cho rằng, Iran phải tuân thủ thỏa thuận này nếu muốn tránh tình hình trở nên khó kiểm soát hơn. Ngoại trưởng Đức Heiko Maas khẳng định, Đức, Pháp, Anh, Trung Quốc và Nga đang duy trì nghĩa vụ của mình trong thỏa thuận hạt nhân và Iran cũng cần phải thực thi cam kết nghĩa vụ của mình.

Với nhiều người theo khuynh hướng bi quan, họ coi thỏa thuận hạt nhân hiện tại thực tế đã rơi vào tình trạng “chết lâm sàng” khi nó không thể phát huy tác dụng trong tình cảnh các bên đã tách biệt khỏi các cam kết.

Kể từ khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận này và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt Tehran, rõ ràng các nước châu Âu đã không thành công trong việc giảm nhẹ tác động của bước đi chống lại Iran này. Một khi Iran không thu được lợi ích gì từ việc tuân thủ thỏa thuận hạt nhân, viễn cảnh Tehran từ bỏ sự “kiên nhẫn chiến lược” của mình chỉ còn là vấn đề thời gian.

eu mang mot su menh kho khan tai trung dong Iran có bằng chứng vụ máy bay Mỹ xâm phạm không phận, cảnh báo Washington chớ làm gì thiếu thận trọng

Ngày 21/6, Iran tuyên bố, nước này có bằng chứng "không thể tranh cãi" cho thấy máy bay không người lái Mỹ bị Tehran bắn ...

eu mang mot su menh kho khan tai trung dong Cho rằng Mỹ không trung thực, Tehran khẳng định máy bay bị bắn hạ xâm phạm lãnh hải Iran

Theo Reuters, ngày 20/6, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif tuyên bố, Mỹ đang nói dối về việc máy bay do thám không người lái ...

eu mang mot su menh kho khan tai trung dong Washington cáo buộc Iran bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ trên không phận quốc tế

Ngày 20/6, một quan chức Mỹ giấu tên cho biết, một máy bay không người lái của quân đội Mỹ đã bị một tên lửa ...

Thu Hiền (theo Al-Ahram)

Bài viết cùng chủ đề

Chảo lửa Trung Đông

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi hôm nay 3/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 3/11. Lịch âm hôm nay 3/11/2024? Âm lịch hôm nay 3/11. Lịch vạn niên 3/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Xem tử vi 3/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 3/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.
Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Có thể khẳng định rằng AI không còn là một công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Thảm họa vũ khí hạt nhân: Cảnh báo, suy đoán và kịch bản

Thảm họa vũ khí hạt nhân: Cảnh báo, suy đoán và kịch bản

Nga nhiều lần cảnh báo ‘lằn ranh đỏ’. Có người lo sợ về một thảm họa hạt nhân, nhưng cũng có ý kiến cho đó là ‘đe dọa bằng lời nói’!
Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Dư luận về leo thang căng thẳng ở bán đảo liên Triều chưa kịp lắng lại bùng lên với thông tin quân đội Triều Tiên xuất hiện ở Nga.
Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Chuyến thăm Trung Quốc ngày 28 - 31/10 của Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb phản ánh nỗ lực nâng tầm khuôn khổ hợp tác giữa một thế giới đầy biến động.
Tổng tuyển cử tại Nhật Bản: Cần hơn một chiến thắng

Tổng tuyển cử tại Nhật Bản: Cần hơn một chiến thắng

Cuộc tổng tuyển cử sắp tới tại Nhật Bản sẽ là bài kiểm tra khó dành cho liên minh cầm quyền của đảng Dân chủ Tự do (LDP) và đảng Công minh (Komeito).
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Nobel, giải thưởng danh giá bậc nhất thế giới được trao cho các cá nhân và tổ chức đạt những thành tựu lớn lao cho nhân loại theo ý nguyện của Alfred Nobel.
Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

La Francophonie là tên gọi của cộng đồng các quốc gia và vùng lãnh thổ có sử dụng tiếng Pháp, ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ năm trên thế giới...
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu, sự tác động của El Nino và La Nina khiến 2024 là năm ghi nhận nhiều kỷ lục thiên tai đáng buồn...
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Theo Will Fee - nhà nghiên cứu của Tập đoàn Yuri có trụ sở tại Tokyo và là tác giả bài viết trên tờ Nikkei Asia có tiêu đề 'các nhà tuyển dụng Nhật Bản ...
Phiên bản di động